Γράφει η Μαριλένα Κοππά είναι Αναπλ. Καθηγήτρια Συγκριτικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
Δυστυχώς, η κυβέρνηση του Κ. Μητσοτάκη δεν έχει στρατηγική επίλυση των διαφορών. Φοβάται τις πρωτοβουλίες και νομίζει ότι μπορεί βολικά να κρυφτεί στην αδράνεια και ακινησία.
Λίγες μέρες μετά τις διερευνητικές επαφές Ελλάδας -Τουρκίας και λίγες βδομάδες πριν την πενταμερή για το Κυπριακό, το κεντρικό ερώτημα παραμένει ποια είναι η στρατηγική της ελληνικής και της κυπριακής κυβέρνησης, στο τέλος μιας χρονιάς με μεγάλη ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και ευκαιρίες για αποκλιμάκωση και ύφεση.
Αλλά ας εξετάσουμε τα δεδομένα:
-Βασικός φόβος της Τουρκίας από την ένταξη της Κύπρου την ΕΕ και μετά είναι η περικύκλωση και απομόνωση της αλλά κυρίως ο αποκλεισμός της από τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο. Η χώρα αδυνατεί να δεχθεί ότι από τα κοιτάσματα θα επωφελείται μόνο η Κυπριακή Δημοκρατία ενώ θα αποκλείεται η ίδια και τα κατεχόμενα εδάφη της Βόρειας Κύπρου.
-Όμως, αυτή ήταν και παραμένει η στόχευση Ελλάδας και Κύπρου, τουλάχιστον όσο η Τουρκία κατέχει τη μισή Κύπρο και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν βελτιώνονται. Οι τριμερείς ή τετραμερείς των τελευταίων χρόνων δεν ήταν απλές συμμαχίες αλλά λειτούργησαν ως άξονες εναντίον της Τουρκίας. Ακριβώς το ίδιο έκανε και το Forum Philia που συναντήθηκε στην Αθήνα, με συμμετοχή όλων των χωρών που έχουν πρόβλημα ή και εχθρικές σχέσεις με την Τουρκία. Αποτέλεσμα των κινήσεων αυτών είναι η αύξηση της πίεσης στην Τουρκία. Αλλά με τί στόχο;
-Ως αντίδραση στη δημιουργία τουForum, η Τουρκία εκδίδει μια ακόμη NAVTEX για την έξοδο του ωκεανογραφικού ‘Τσεσμέ’ σε περιοχή μεταξύ Λήμνου, Σκύρου και Αλοννήσου από τις 18 Φεβρουαρίου ως τις 2 Μαρτίου.
-Την ίδια ώρα λοιπόν που η Ελλάδα γυρίζει στον διάλογο- και ορθώς- και η Κύπρος συμμετέχει στην πενταμερή για τη διερεύνηση του εάν υπάρχουν οι όροι για να ξαναρχίσει η διαδικασία για λύση, η Ελλάδα και Κύπρος κινούνται ακριβώς με τρόπο που ξεσηκώνει όλα τα αμυντικά αντανακλαστικά της Τουρκίας. Αν στόχος είναι η ένταση, καλώς καμωμένα. Αν όχι, δεν χρειάζεται πτυχίο Διεθνών Σχέσεων για να γίνει αντιληπτό ότι το «και με τον αστυφύλαξ και με τον χωροφύλαξ» εδώ δεν έχει εφαρμογή…
-Δυστυχώς εδώ εμπλέκονται τα εσωτερικά Αθήνας και Λευκωσίας. Βουτηγμένη στα σκάνδαλα, η Κυπριακή Προεδρία έχει ελάχιστη δυνατότητα για νέα ουσιαστική διαπραγμάτευση. Είναι αμφίβολο εάν ακόμη και η ιδέα της «πολιτικής ισότητας» των δυο Κοινοτήτων μπορεί πλέον να στηριχθεί από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Στην Ελλάδα πάλι ο Πρωθυπουργός έχει να λύσει μια δύσκολη εξίσωση ισορροπώντας ανάμεσα στις ακροδεξιές/εθνικιστικές και κεντρώες τάσεις στο κόμμα του. Η διάσταση απόψεων και κοσμοαντίληψης είναι αβυσσαλέα. Και αν τα κατάφερε (με κόστος βέβαια για τη χώρα) στο Μακεδονικό εδώ δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα..
Σε αυτό το πλαίσιο αξίζει να σημειωθεί πόσο λάθος ερμηνεύεται η στάση των ΗΠΑ και της ΕΕ. Ο Μπάιντεν δεν είναι «φιλέλληνας» ή αντίτουρκος». Δεν διεξάγεται με αυτούς τους όρους η διεθνής πολιτική. Είναι γεγονός ότι με τον νέο Πρόεδρο η Τουρκία θα πιεστεί τόσο στο ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όσο και στο θέμα των ρωσικών πυραυλικών συστημάτων. Αν και η χώρα έχει επιλέξει την αυτόνομη πορεία της στην εξωτερική πολιτική, δεν επιθυμεί σε καμία περίπτωση τη διάρρηξη των σχέσεων με τις ΗΠΑ.Από την άλλη, οι ΗΠΑ παρά τη μεγάλη ενόχληση για την «αυτονόμηση» Ερντογαν δεν μπορούν παρά να λάβουν υπόψη το ειδικό βάρος της Τουρκίας σε μια δύσκολη περιοχή.
Αλλά και με την ΕΕ τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά από ότι παρουσιάζονται στα ελληνικά ΜΜΕ ή αναμασούν στην τηλεόραση κυβερνητικά στελέχη. Για την Ένωση, η Τουρκία είναι ένας σημαντικός εταίρος, με γεωστρατηγική σημασία. Μπορεί πια να μην υπάρχει καμιά διάθεση για ένταξη της (που μάλιστα είναι αμοιβαία) αλλά η ίδια η ιδέα της θετικής ατζέντας, δηλαδή μιας ειδικής σχέσης στη βάση της σημασίας και χρησιμότητας των σχέσεων δείχνει πόσο λάθος είναι οι ελληνικές εκτιμήσεις. Εξάλλου, σε καμιά στιγμή η ιδέα σοβαρών κυρώσεων δεν μπήκε στο τραπέζι του Συμβουλίου. Όσο δε για την περιβόητη απομόνωση της Τουρκίας ή την απώλεια συμμάχων, δεν έχουν καμιά βάση. Η Ευρώπη επεξεργάζεται με συστηματικότητα και σοβαρότητα τα μέτρα της θετικής ατζέντας γιατί θεωρεί την Τουρκία ένα σημαντικό σύμμαχο στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Σύνοδος Κορυφής της 25 Μαρτίου, παρά τις αναμενόμενες συστάσεις ακόμη και σε έντονο ύφος, θα έρθει να παρουσιάσει το νέο αυτό πλαίσιο των ευρωτουρκικών σχέσεων.
Υπάρχει λοιπόν εθνική στρατηγική σε Αθήνα και Λευκωσία; Το μόνο που βλέπουμε είναι μια στρατηγική περικύκλωσης και απομόνωσης της Τουρκίας χωρίς να γνωρίζουμε ποιο θα είναι το επόμενο βήμα. Αυτό που θα είχε νόημα είναι να εργαστούμε μαζί με την ΕΕ και τις ΗΠΑ ώστε να συνδιαμορφώσουμε την θετική ατζέντα και να προωθήσουμε κατά το δυνατόν τις θέσεις μας μέσα από το νέο σχέδιο που αναπόδραστα θα παρουσιαστεί. Όχι να προχωρούμε σε άσφαιρες κινήσεις εντυπωσιασμού χωρίς κανένα αποτέλεσμα.
Η εξωτερική πολιτική δεν γίνεται για το δελτίο των οκτώ. Στηρίζεται σε μια στρατηγική για την ασφάλεια της χώρας και επίτευξη των εθνικών στόχων ( που με τη συγκεκριμένη κυβέρνηση παραμένουν δυσδιάκριτοι).Απαιτεί νηφάλια αξιολόγηση του διεθνούς περιβάλλοντος, των διεθνών ισορροπιών αλλά και επιδίωξη επίτευξης των εθνικών στόχων με μέγιστη αξιοποίηση των μέσων που διαθέτουμε. Δυστυχώς, η κυβέρνηση του Κ. Μητσοτάκη δεν έχει στρατηγική επίλυση των διαφορών. Φοβάται τις πρωτοβουλίες και νομίζει ότι μπορεί βολικά να κρυφτεί στην αδράνεια και ακινησία. Όμως σε ένα ταχύτατα μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον, μόνο μια δυναμική πολιτική πρωτοβουλιών μπορεί να ενισχύσει την εθνική μας θέση. Αλλά η κυβέρνηση κοιτάει φοβικά, ακριβώς προς την άλλη κατεύθυνση.
Πηγή: ieidiseis.gr
Διαβάστε όλες τις ειδήσεις στο topics.gr
