* Του Κωνσταντίνου Τσιάκαλου
Προέδρου και Γενικού Διευθυντή της MSETT Hellas
Η πολιτική ζωή του σύγχρονου Ελληνικού κράτους διαθέτει ορισμένα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, τα οποία εν πολλοίς αντανακλούν την ποιότητα, το ήθος και τη γενικότερη φιλοσοφία του Ελληνικού λαού. Η επίμονη προσπάθεια και η εντονότατη και συστηματική επιβολή πολιτικών από προσωπικότητες που κυβέρνησαν το Ελληνικό κράτος, όπως ο Χαρίλαος Τρικούπης, ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, για την ανατροπή πρακτικών που διαχρονικά ζημίωναν το Ελληνικό Κράτος, δυστυχώς δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα.
Το Ελληνικό κράτος δεν κατάφερε να θεσμοθετήσει και να οριοθετήσει ΠΟΤΕ με σαφήνεια και ασφάλεια ένα πολιτικό σύστημα που θα επέτρεπε την ανάπτυξη της χώρας σε καθεστώς πολιτικής σταθερότητας και κοινωνικής ηρεμίας. Ακόμη και σήμερα, τα εκλογικά νομοσχέδια ψηφίζονται ανάλογα με τις κοντόφθαλμες προθέσεις της εκάστοτε κυβερνητικής πλειοψηφίας, τόσο για την κεντρική πολιτική σκηνή όσο και για την τοπική αυτοδιοίκηση.
Η παρουσία στην πολιτική σύγχρονη πολιτική ζωή γόνων πολιτικών, αδελφών, ανιψιών, και εξαδέλφων, αποτελεί μια εικόνα που παραπέμπει είτε σε μεσαιωνικά συστήματα διακυβέρνησης είτε στην πρόσφατη ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Και να μεν πλέον είναι ιστορικά αποδεδειγμένο πως το Οθωμανικό σύστημα διακυβέρνησης αποτελεί εξέλιξη του Βυζαντινού , αλλά η υιοθέτηση πρακτικών του στη σύγχρονη πολιτική ζωή αποτελεί βασικό παράγοντα της ανάσχεσης οποιασδήποτε προοδευτικής προσπάθειας και της δημιουργίας συνθηκών κοινωνικής αναταραχής και οικονομικής καταστροφής.
Η οικογενειακρατία στην πολιτική ζωή αποτελεί μια παράδοση ετών στην Ελλάδα η οποία έχει επιφέρει σημαντικά δεινά, όπως άλλωστε και η επιβολή της Βασιλείας με την ανάδειξη ως Βασιλέων, λόγω κληρονομικού δικαιώματος, ατόμων ανίκανων και εξαιρετικά επικίνδυνων για το κράτος. Η διπλή αυτή “κατάρα” που έχει πέσει στον τόπο δε δικαιολογεί από την άλλη πλευρά τις επιλογές του Ελληνικού λαού σε εκλογή κυβερνήσεων με αποδεδειγμένα λαοπλάνους ή κακοδιαχειριστές πολιτικούς.
Αν θέλουμε να μιλήσουμε με αριθμούς για να αποδείξουμε αυτά τα οποία αναφέρουμε προηγουμένως μπορούμε να παραθέσουμε τα εξής στοιχεία:
- Τα έτη τα οποία κυβέρνησε η οικογένεια Παπανδρέου (Γεώργιος, Ανδρέας, Γιώργος) από το 1944 και μετά είναι συνολικά δεκαέξι.
- Τα που κυβέρνησε συνολικά η οικογένεια Καραμανλή (Κωνσταντίνος, Κώστας) είναι συνολικά δεκατέσσερα.
- Η οικογένεια Μητσοτάκη είναι στην κεντρική πολιτική σκηνή και στην τοπική αυτοδιοίκηση συνολικά πενήντα χρόνια, με το γενάρχη Κωνσταντίνο Μητσοτάκη (υπουργός στις κυβερνήσεις Γεωργίου Παπανδρέου, Κωνσταντίνου Καραμανλή και πρωθυπουργός), την κόρη του Ντόρα Μπακογιάννη (δήμαρχος Αθηναίων, υπουργός κυβερνήσεων Καραμανλή και Σαμαρά) το γιο του Κυριάκο Μητσοτάκη (υπουργός κυβερνήσεων Καραμανλή και Σαμαρά, αρχηγός της ΝΔ) και τον εγγονό του Κώστα Μπακογιάννη (δήμαρχος Καρπενησίου και περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδος).
Δε θα παραθέσουμε κι άλλα στοιχεία, αλλά θα προσθέσουμε πως λίγο ή πολύ, ένας σημαντικός αριθμός σύγχρονων πολιτικών είναι παιδιά πολιτικών προηγούμενης γενιάς.
Κι αυτό δε θα είχε καμία σημασία αν αυτοί οι πολιτικοί δεν εξέφραζαν αμέσως πολιτικές πρακτικές του παρελθόντος που βασίζονται σε κουμπαριές, πελατειακές σχέσεις και αλισβερίσια κάτω από το τραπέζι.
Αυτή η πλευρά του πολιτικού συστήματος συνδυάζεται μοναδικά με τη λαϊκή απαίτηση για κυβερνήσεις που βασίζονται στο ρουσφέτι, στην παροχολογία, στον ψευτοτσαμπουκά και στη στείρα πολιτική αντιπαράθεση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της παραπάνω περιγραφής αποτελεί η τωρινή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Αυτός είναι ένας συνδυασμός που καταγράφει ένα πολιτικό κατεστημένο με κύριο χαρακτηριστικό την αποτυχημένη διαχείριση και αντιμετώπιση κοινωνικών, οικονομικών και εθνικών κρίσεων.
Πως κατορθώνει αυτό το κράτος κι επιβιώνει; Κάποιος θα έλεγε από θαύμα, αλλά η πραγματικότητα είναι πως το θαύμα συμβαίνει γιατί υπάρχουν δυναμικές κοινωνικές ομάδες που λειτουργούν στο παρασκήνιο της πολιτικής ζωής και ενίοτε εκπρόσωποί της λαμβάνουν δημόσια αξιώματα αποδεικνύοντας ένα διαφορετικό ήθος και παραδίδοντας τις περισσότερες φορές κάποιο αξιόλογο έργο. Συμπληρωματικά, η συμβολή των ιδρυμάτων που παραδοσιακά αυτές οι ομάδες δημιουργούν, προκειμένου να ενισχύσουν τον τόπο, αποτελεί μια ουσιαστική παρέμβαση στην επίλυση κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων, ενώ συμπράττουν συστηματικά στην ανάπτυξη του τόπου.
Αυτές οι κοινωνικές ομάδες προέρχονται κατά κύριο λόγο από την αστική τάξη που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα από τα μέσα του 19ου αιώνα με την σταδιακή επιστροφή στο ελεύθερο Ελληνικό κράτος πλούσιων εμπόρων, ανθρώπων των γραμμάτων και επιχειρηματιών που είχαν ήδη διαπρέψει στο εξωτερικό. Η ανιδιοτελής αγάπη προς την πατρίδα και η προσφορά σε χρήμα, υποδομές, ιδέες και πατριωτικό ήθος, αποτέλεσε και αποτελεί μια όαση στην έρημο της πολιτικής ανικανότητας. Ο πλέον εξέχων εκπρόσωπος του ήθους αυτών των Ελλήνων, είναι ο ηρωικός Παύλος Μελάς, γιος του πλούσιου εξ Αλεξανδρείας μεγαλεμπόρου Μιχαήλ Μελά και σύζυγος της Ναταλίας Δραγούμη (αδελφής των Ίωνα και Στέφανου Δραγούμη), ο οποίος θυσίασε την ίδια του τη ζωή για την ιδέα της πατρίδας, οι αστικές αυτές οικογένειες προσέφεραν και προσφέρουν στην Ελλάδα σε όλα τα επίπεδα: Κοινωνικό, οικονομικό και κυρίως πολιτισμικό.
Η πρόσφατη ανακοίνωση ενός εκπροσώπου αυτών των κοινωνικών ομάδων, του Παύλου Γερουλάνου, για τη διεκδίκηση της θέση του δημάρχου της Αθήνας, έφερε ένα κύμα ικανοποίησης σε πολλούς απ’ αυτούς που γνωρίζουν επιεικώς τη σύγχρονη Ελληνική Ιστορία. Η θητεία του ως υπουργού πολιτισμού για δυόμισι χρόνια ήταν σημαντικά επιτυχημένη, με απόλυτους αριθμούς αλλά και με ουσιαστικό έργο το οποίο μέχρι σήμερα αποτελεί σημείο αναφοράς.
Αν η Ελλάδα κατορθώσει να βάλει στο κάδρο της πολιτικής σκηνής πολιτικούς που να υπηρετούν τον τόπο, μακριά από κατεστημένα, μικροπολιτικές ίντριγκες, νεποτιστικά πλαίσια πολιτικής λειτουργίας και να διαγράψει την κρατική εκμετάλλευση από το πολιτικό σύστημα, έχει λαμπρό μέλλον. Η εκλογική μάχη που θα γίνει μεταξύ του Κώστα Μπακογιάννη και του Παύλου Γερουλάνου για το Δήμο της Αθήνας, δεν είναι απλά μια πολιτική αναμέτρηση. Αποτελεί μια σημειολογική αναφορά για το εάν ο μέσος πολίτης έχει κατανοήσει τόσο το άμεσο όσο και το μακροπρόθεσμο συμφέρον του. Ένα συμφέρον που ανατανακλά όχι στο ατομικό επίπεδο, αλλά στο συλλογικό, με επίκεντρο την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής του και την ανατροπή του πολιτικού κατεστημένου. Αυτή η εκλογική αναμέτρηση είναι μια αντιπαράθεση της οικογενειοκρατίας και των προβληματικών καταστάσεων εναντίον του νεωτερισμού και της αποδεδειγμένης προσφοράς στην πατρίδα και την κοινωνία.
