Η ελληνική ναυτική ιστορία βρίθει παραδειγμάτων αυτοθυσίας και λεβεντιάς. Ένα από αυτά αφορά και το υποβρύχιο “ΚΑΤΣΩΝΗΣ” και το ηρωικό του πλήρωμα.
Το Υ/Β «ΚΑΤΣΩΝΗΣ» (Υ1) ήταν ένα από τα έξι υποβρύχια του Πολεμικού μας Ναυτικού που αγοράστηκαν κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου από τη Γαλλία και έδρασαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Παραγγέλθηκε στην Γαλλία το 1925, μαζί με το αδελφό του «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ» (Υ2) στο ναυπηγείο Forge et Chantiers de la Gironde, του Μπορντώ.
Η ελληνική σημαία υψώθηκε στη Χάβρη στις 8 Ιουνίου 1928 από τον πρώτο του κυβερνήτη αντιπλοίαρχο Κωνσταντίνο Αρβανίτη και κατέπλευσε στον ναύσταθμο της Σαλαμίνας στις 21 Ιουνίου 1928.
Το 1940-41, με κυβερνήτη τον τότε υποπλοίαρχο Σπανίδη, πραγματοποίησε τέσσερις πολεμικές περιπολίες. Στις 31 Δεκεμβρίου 1940 βύθισε με το πυροβόλο του το ιταλικό ατμόπλοιο QUINΤO πλησίον των Γιουγκοσλαβικών ακτών.
Μετά την κατάληψη της Ελλάδας, τον Απρίλιο του 1941, κατέφυγε με τον υπόλοιπο ελληνικό στόλο στην Αίγυπτο και στην συνέχεια κατέπλευσε στο Πορτ Σουδάν όπου παρέμεινε για μακρά επισκευή.
Στις 2 Ιουλίου 1942, έπλευσε στην Αίγυπτο όπου βυθίστηκε από λανθασμένο χειρισμό στο λιμάνι του Πορτ Σάιντ κατά την αποπεράτωση του δεξαμενισμού του. Ανελκύστηκε, επισκευάστηκε και άρχισε περιπολίες με κυβερνήτη τον αντιπλοίαρχο Βασίλη Λάσκο.
Στις 2 Απριλίου 1943 βύθισε το ιταλικό βοηθητικό περιπολικό TERGESTE στο λιμάνι του Γύθειου.
Στις 5 Απριλίου 1943 βύθισε ανοιχτά της Κύθνου το ισπανικό ατμόπλοιο SAN ISIDRO LABRADOR. Στις 29 Μαΐου 1943 βύθισε κοντά στην το ισπανικό ατμόπλοιο RIGEL, που εκτελούσε μεταφορές για χάρη των Γερμανών.
Την 14/9/1943 με Κυβερνήτη τον Αντιπλοίαρχο Β. Λάσκο, κατά τη διάρκεια αναζητήσεως εχθρικής νηοπομπής ενεπλάκη με γερμανικό καταδιωκτικό υποβρυχίων ( UJ -2101) και μετά δίωρο καταδίωξη εξαναγκάσθηκε σε ανάδυση και εξόρμηση διά πυροβόλου.
Μετά από σφοδρή ανταλλαγή πυρών εμβολίσθηκε από το διώκτη του, με αποτέλεσμα να βυθιστεί σε στίγμα Φ 39 0 20,5Β και Λ 023 0 23Α βόρεια της νήσου Σκιάθου.
Στην άνιση μάχη σκοτώθηκε ο κυβερνήτης και 31 άλλα μέλη του πληρώματος. Άλλα 17 μέλη του πληρώματος αιχμαλωτίσθηκαν και τρεις διέφυγαν, ένας εκ των οποίων ήταν και ο ύπαρχος Τσουκαλάς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το «ΚΑΤΣΩΝΗΣ» εντοπίστηκε από το σκάφος «ΝΑΥΤΙΛΟΣ» το οποίο εκτελούσε σχετική επιχείρηση από τις 4 Ιουλίου του 2016 στον υγρό του τάφο.
