Η αξιολόγηση των αρμάτων το 1998 στο ΠΒΑ Λιτοχώρου απέδειξε τις δυνατότητες του Ελληνικού Στρατού. Η ουκρανική συμμετοχή είχε το δικό της ιδιαίτερο χρώμα.
Ο Ελληνικός Στρατός, το Όπλο των Τεθωρακισμένων και πιο συγκεκριμένα η XXIV ΤΘΤ το 1998 διοργάνωσαν μία από τις κορυφαίες δραστηριότητες που έχουν διεξαχθεί, την αξιολόγηση των αρμάτων που συμμετείχαν τότε στη διαδικασία επιλογής του νέου άρματος. Η αξιολόγηση αυτή έλαβε χώρα τους μήνες Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο στο Πεδίο Βολής Αρμάτων Λιτοχώρου (ΠΒΑΛ).
Στον διαγωνισμό συμμετείχαν το αμερικανικό Μ1 Abrams, το γερμανικό Leopard 2, το γαλλικό Leclerk, το βρετανικό Challenger 2, το ρωσικό Τ-80 και το ουκρανικό Τ-84. Ένα από τα χαρακτηριστικά της ουκρανικής αποστολής ήταν η ένδεια σε μέσα υποστήριξης που τη διέκρινε, οι άνθρωποι της όμως ήταν ζεστοί και φιλικοί και γρήγορα έγιναν συμπαθείς από όλους. Παρακάτω ακολουθούν κάποια εύθυμα περιστατικά από τη συμμετοχή τους.
Η αξιολόγηση των αρμάτων ξεκίνησε με «ελαφρές» δοκιμασίες. Μία από αυτές ήταν η επίδειξη της φόρτωσης των ατομικών ειδών του πληρώματος. Για την περίπτωση του ουκρανικού άρματος που είναι τριμελές τα είδη αυτά περιλάμβαναν τρεις σάκους ιματισμού, τρία ατομικά σακίδια, τρία κράνη και ένα τυφέκιο G3.
Τα ανατολικά άρματα δεν φημίζονται για τους χώρους τους και ο Ουκρανός υπεύθυνος έβλεπε με γουρλωμένα μάτια τα παραπάνω αντικείμενα, ιδιαίτερα δε τους σάκους ιματισμού.
«Τι είναι όλα αυτά; Τι τα θέλετε; Που θα τα χωρέσουμε;».
«Είναι αυτά που προβλέπεται να έχουν τα μέλη του ελληνικού πληρώματος μαζί τους».
«Και τι τα χρειάζεστε όλα αυτά;».
«Για τη διαβίωση μας».
«Καλά, από εκεί που θα περνάτε δεν θα παίρνετε τίποτα;!».
Κάθε άρμα είχε ένα πλήρωμα από Έλληνες στρατιωτικούς, που είχε εκπαιδευτεί με ευθύνη της εταιρείας, και ένα πλήρωμα της εταιρείας. Η δοκιμασία γίνονταν αρχικά από το ελληνικό πλήρωμα και εάν η εταιρεία δεν ήταν ικανοποιημένη από το αποτέλεσμα μπορούσε να την επαναλάβει με το δικό της.
Στις δοκιμασίες των βολών η απόδοση του ουκρανικού άρματος ας πούμε ότι δεν ήταν εξαίρετη. Χαρακτηριστικό ήταν ότι οι άνθρωποι της ουκρανικής εταιρείας δεν κατάφεραν να φέρουν καλύτερα αποτελέσματα από τον Έλληνα πυροβολητή και έτσι μετά δεν ζητούσαν να επαναλάβουν τη δοκιμασία οι ίδιοι. Του είχαν εμπιστοσύνη!
Σε μια δοκιμασία όμως βολής το ουκρανικό άρμα τα πήγε πάρα πολύ καλά και ήταν ανάμεσα στα πρώτα. Στη βολή με το βοηθητικό σκοπευτικό. Μάλιστα το αποτέλεσμα που έφερε ήταν καλύτερο από αυτά που είχε καταφέρει προηγουμένως με το κύριο σκοπευτικό! Τα πειράγματα δεν έλειψαν και πολλοί τους ρωτούσαν μήπως είχαν μπερδέψει τα σκοπευτικά τους!
Στον ουκρανικό στρατό το άρμα έφερε μόνο παθητικό σύστημα για τη βολή τη νύχτα. Για τη συμμετοχή τους στον ελληνικό διαγωνισμό οι Ουκρανοί απέκτησαν ένα γαλλικό θερμικό, το οποίο όμως ήταν πολύ χαμηλής ποιότητας. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα το σημείο σκόπευσης να μετακινείται ελαφρώς ανάμεσα στα πίξελ της εικόνας. Έτσι σε κάποια νυχτερινή βολή το ΚΕΒ (Κέντρο Ελέγχου Βολής) καλεί το ουκρανικό άρμα.
«Γιατί δεν ρίχνεις τόση ώρα;»
«Περιμένω τον νηματόσταυρο να περάσει μπροστά από τον στόχο για να ρίξω!»
Μία από τις δοκιμασίες ήταν ο έλεγχος της δυνατότητας να κατέβει και να ανέβει ο κινητήρας του άρματος στο πεδίο. Οι Ουκρανοί στην αρχή τα μάσησαν αλλά στο τέλος παραδέχτηκαν ότι ο κινητήρας τους (που παρεμπιπτόντως ήταν δίχρονος και έκαιγε λάδι) κατέβαινε μόνο στο εργοστάσιο. Είπαν όμως ότι η εργονομία του ήταν τόσο τέλεια ώστε μπορούσε να προσεγγιστεί οποιοδήποτε σημείο του χωρίς να χρειάζεται να αφαιρεθεί!
Το ουκρανικό άρμα έχει τη δυνατότητα βολής αντιαρματικού πυραύλου και οι Ουκρανοί είχαν φέρει τέτοια βλήματα μαζί τους. Στη δοκιμασία βολής από μεγάλη απόσταση οι Ουκρανοί ήθελαν να επιδείξουν αυτή τη δυνατότητα τους. Έτσι, το κουμπί πατήθηκε, ο πύραυλος έφυγε και μετά από λίγο… βλήμα αόρατο! Η επιθυμία των Ουκρανών να δοκιμάσουν και με δεύτερο βλήμα αντιμετωπίστηκε με… σκεπτικισμό!
Η αξιολόγηση των αρμάτων το 1998 ήταν μια κορυφαία διαδικασία και κάθε αποστολή προσέθεσε το αλατοπίπερο της.
