Ο Αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Άμυνας Δημήτρης Βίτσας και ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Θανάσης Δαβάκης σε μια ενδιαφέρουσα διπλή συνέντευξη, με κοινές ερωτήσεις δίνουν τις δικές τους απαντήσεις για όλα τα θέματα που απασχολούν τους ανθρώπους των Ενόπλων Δυνάμεων.
Συντονισμός – Επιμέλεια: Ελένη Γαβριήλ
Συνεργάστηκε ο Κώστας Αττίας
– Τι θα γίνει με την απόφαση του ΣτΕ που δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί. Τι θα γίνει με το Επίδομα Παραμεθορίου. Τι έχετε να πείτε στα στελέχη των ΕΔ;
Δ. Βίτσας: Ξεκινάω την απάντησή μου με μια διόρθωση στην ερώτησή σας, η απόφαση του ΣτΕ εφαρμόζεται και μάλιστα επί ημερών αυτής της κυβέρνησης. Παραμένουμε σταθεροί στη δέσμευσή μας. Ειδικότερα ως προς την εφαρμογή της εν λόγω απόφασης, υπενθυμίζεται ότι ο προηγούμενος νόμος που έδινε το 50% δεν έλεγε τι θα γίνει με το υπόλοιπο 50% πράγμα που σύντομα λύνεται οριστικά.
Στο πλαίσιο αυτό, βρισκόμαστε σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών, για τον τρόπο υλοποίησης της δέσμευσής μας, δηλαδή για το πώς θα κλείσει η εκκρεμότητα του υπόλοιπου 50% τα επόμενα χρόνια. Σαν ΥΠΕΘΑ έχουμε υποβάλει ένα πολύ συγκεκριμένο σχέδιο στο Υπουργείο Οικονομικών. Πάνω σε αυτό γίνεται η συζήτηση, η οποία βρίσκεται σε πολύ καλό δρόμο.
Όλοι γνωρίζουμε ότι ο χώρος των Ενόπλων Δυνάμεων, όπως και οι υπόλοιποι πολίτες, έχουν υποστεί τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης που βιώσαμε τα τελευταία έτη. Ειδικά δε τα στελέχη, έχουν υποστεί, όλα αυτά τα χρόνια και μέχρι το 2015, δραματικές μειώσεις στις αποδοχές τους που φθάνουν το 38%. Εργαζόμαστε ώστε, μέσα στο 2018 και μετά από τη λήξη της μνημονιακής περιόδου, να διευθετηθεί πλήρως αυτό το θέμα με την καταβολή και του υπόλοιπο 50%.
Βασική μας προτεραιότητα και επιδίωξη, είναι να μην υπάρχει καμία μείωση στις καταβαλλόμενες αποδοχές και μετά την ολοκλήρωση μέσα στο 2018 της καταβολής των 36 μηνιαίων δόσεων του πρώτου 50%. Συνεπώς κινούμαστε σε δύο κατευθύνσεις, από τη μια να εξασφαλιστεί η συνέχιση της καταβολής και το 2018 και από την άλλη να δοθεί οριστική λύση στο θέμα, παίρνοντας υπόψιν και τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις της χώρας.
Σχετικά με το επίδομα παραμεθορίου, να επισημανθεί ότι εμείς, με το νόμο 4472/2017, το θεσμοθετήσαμε για πρώτη φορά. Χορηγείται στα στελέχη και των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων που υπηρετούν ή είναι αποσπασμένα στο νομό Έβρου και στη Σαμοθράκη, καθώς και στους νησιωτικούς νομούς Λέσβου, Χίου, Σάμου, Δωδεκανήσων, όπως επίσης και στο ένστολο προσωπικό της Πολεμικής Αεροπορίας που υπηρετεί στη Σκύρο. Το ύψος του ανέρχεται σε 100 ευρώ μηνιαίως και η χορήγησή του τέθηκε σε εφαρμογή με την εφαρμογή του νέου μισθολογίου.
Θ. Δαβάκης: Αυτή είναι μία ερώτηση που καλύτερα να απευθύνετε στον κ. Καμμένο. Θα πρότεινα μάλιστα να ζητήσετε να λάβετε απάντηση η οποία να χαρακτηρίζεται από το ίδιο επίπεδο βεβαιότητας με το οποίο ο κ. υπουργός εκφράζονταν προεκλογικά, όταν δεσμεύονταν ότι η πρώτη του υπογραφή θα ήταν για την καταβολή του υπολοίπου 50% της απόφασης του ΣτΕ. Θα πρότεινα, επίσης, να του ζητήσετε να εξηγήσει γιατί, παρά τις δεσμεύσεις του για «σεβασμό της δικαιοσύνης» και την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση μοιράζει για δεύτερη φορά πλεόνασμα, αυτός δεν έχει καταφέρει να εξασφαλίσει την απόδοση της επιστροφής που επιδίκασε το ΣτΕ στους στρατιωτικούς.
– Υπάρχει πρόθεση ώστε η δυσμενής οικονομική κατάσταση των στελεχών στις Ένοπλες Δυνάμεις να αντισταθμιστεί με μέτρα μέριμνας του προσωπικού; Κι αν ναι ποια είναι αυτά;
Δ. Βίτσας: Δεν είναι τυχαία η επιλογή μας να κηρύξουμε το 2018 ως «έτος μέριμνας του προσωπικού». Πρωτοβουλία η οποία θα συνοδευτεί από συγκεκριμένες πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις. Η πολιτική και η στρατιωτική ηγεσία του ΥΠΕΘΑ, τα τρία τελευταία χρόνια, γνωρίζουν ποια είναι ακριβώς η κατάσταση των στελεχών. Βρισκόμαστε σε μια συνεχή προσπάθεια βελτίωσης της οικονομικής τους θέσης και έχουμε θετικά αποτελέσματα. Πρώτα και κύρια, και αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε, διακόψαμε τον κατήφορο στον οποίο βρίσκονταν οι μισθοί και ταυτόχρονα αποτρέψαμε νέες μειώσεις μέσω του νέου μισθολογίου και του επανασχεδιασμού των ειδικών μισθολογίων. Αυτό δεν ήταν αυτονόητο και δεν πρέπει να το υποτιμάει κανένας.
Σας προανέφερα τα σχετικά με την εφαρμογή της απόφασης του ΣτΕ, η οποία ναι μεν νομοθετήθηκε, ως προς το πρώτο 50%, από την προηγούμενη κυβέρνηση αλλά εμείς την υλοποιούμε και μάλιστα χωρίς νέες μισθολογικές περικοπές, όπως ήταν αναμενόμενο και προαποφασισμένο από την κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ. Ταυτόχρονα, έχουμε κάνει όλες τις απαραίτητες επισημάνσεις στο αρμόδιο Υπουργείο Εργασίας, προκειμένου να ληφθούν υπόψη όλες οι ειδικές παράμετροι που αφορούν το εργασιακό καθεστώς των στρατιωτικών και είμαι απόλυτα αισιόδοξος ότι οι εκκρεμότητες αυτές θα λυθούν πολύ σύντομα.
Δεν μένουμε όμως εδώ. Την περίοδο αυτή προσπαθήσαμε να αντισταθμίσουμε τις μισθολογικές απώλειες που προηγήθηκαν, με άλλες μη καθαρά μισθολογικού χαρακτήρα παροχές, κυρίως στον τομέα της μέριμνας.
Ειδικότερα δίνουμε έμφαση στη στήριξη των οικογενειών των στελεχών, ιδρύοντας νέους παιδικούς σταθμούς. Ήδη σήμερα λειτουργούν 24 παιδικοί σταθμοί σε όλη τη χώρα. Επίσης και με μια σειρά άλλων μέτρων στηρίζουμε όσους υπηρετούν στις Ένοπλες Δυνάμεις και τις οικογένειές τους.
Υλοποιούνται νέα προγράμματα για κατοικίες αξιωματικών και υπαξιωματικών. Ειδικά για τα στελέχη του Στρατού Ξηράς, μόνο μέσα στο 2017 ολοκληρώθηκε η κατασκευή 108 διαμερισμάτων και σε άλλα 169 οι εργασίες είναι σε προχωρημένο στάδιο και σύντομα αποπερατώνονται, ενώ ακόμα 83 διαμερίσματα δόθηκαν ως αντιστάθμισμα της παραχώρησης του πρώην στρατοπέδου «Παύλου Μελά», τα οποία βρίσκονται πολύ κοντά στην παράδοση. Ως το τέλος του 2018 θα είναι στη διάθεση των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και των οικογενειών τους πάνω από 6.200 διαμερίσματα σε όλη τη χώρα.
Είναι συνεχής η προσπάθεια αναβάθμισης και στελέχωσης με προσωπικό των στρατιωτικών νοσοκομείων. Με τις προσλήψεις επικουρικού προσωπικού διαφόρων ειδικοτήτων, από τις αρχές του 2016 – υπογράφηκαν ήδη 39 συμβάσεις με προοπτική να φθάνουν τις 45 ετησίως – έχουμε μια παραπέρα βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών, καθόσον καλύφθηκαν ανάγκες των ΣΝ σε ειδικότητες, όπως εργοθεραπευτές, λογοθεραπευτές, ραδιοακτινολόγοι κ.α.. Επίσης, δόθηκε η δυνατότητα τοποθέτησης επικουρικών ιατρών για την κάλυψη εκτάκτων και άμεσων αναγκών των Στρατιωτικών Νοσοκομείων.
Παράλληλα, η βελτίωση των υποδομών των Στρατιωτικών Νοσοκομείων
είναι συνεχής. Περιλαμβάνει ανακαινίσεις κλινικών και τμημάτων, όπως η Β’ Παθολογική Κλινική, η Α’ Χειρουργική, η Νοσηλευτική Μονάδα 5Α και οι ξενώνες φιλοξενίας συγγενών νοσηλευομένων στο 401 ΓΣΝΑ και η Β’ Παθολογική Κλινική στο ΝΝΑ αλλά και δημιουργία νέων, όπως η Διακλαδική Μονάδα Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής στο
ΝΝΑ. Συνεχίζεται δε, με επιτυχία η λειτουργία της Διακλαδικής Καρδιοχειρουργικής Κλινικής στο 401 ΓΣΝΑ, του Διακλαδικού Κέντρου Ψυχικής Υγείας Ενόπλων Δυνάμεων και του Διακλαδικού Κέντρου Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης στο 414 ΣΝΕΝ.
Όσον αφορά στον εξοπλισμό των νοσοκομείων, είναι σε εξέλιξη διαδικασία συνεργασίας με την Περιφέρεια Αττικής για την προμήθεια ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού για ΣΝ της Αττικής, σύμφωνα με το Πλαίσιο Συνεργασίας για την Επαύξηση της Διαλειτουργικότητας, που υπογράψαμε με την Περιφέρεια Αττικής. Γίνονται επίσης ενέργειες, ώστε να προχωρήσει η διαδικασία αναβάθμισης της 441 ΑΒΥΥ και να αυξηθεί η παραγωγή φαρμακευτικών σκευασμάτων, τόσο σε ποσότητα, όσο και σε διαφορετικά είδη παραγομένων σκευασμάτων (πχ ενέσιμα προϊόντα).
Εξορθολογήσαμε τον προϋπολογισμό των ΣΝ, βελτιώνοντας το πλαίσιο προμηθειών υγειονομικού και φαρμακευτικού υλικού με επέκταση της εφαρμογής της διακλαδικότητας στις εν λόγω προμήθειες, με δραστική μείωση των εξωσυμβατικών προμηθειών και με τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των διατιθέμενων πιστώσεων για τις υπόψη προμήθειες.
Θ. Δαβάκης: Η μείωση των φόρων στη μεσαία τάξη είναι μία από τις κυριότερες προβλέψεις του κυβερνητικού προγράμματος της Νέας Δημοκρατίας. Επί αυτού του θέματος έχουν υπάρξει σαφείς δεσμεύσεις και τοποθετήσεις του Προέδρου, κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, όπως αυτή στην 82η ΔΕΘ, στις οποίες έχει αναφερθεί διεξοδικά στο σχέδιο της Νέας Δημοκρατίας για την αποκλιμάκωση της φορολογικής επιβάρυνσης της ελληνικής οικογένειας, με μέτρα όπως η μείωση του ΕΝΦΙΑ και η προσαύξηση του αφορολογήτου κατά 1.000 ευρώ ανά παιδί.
Όσον αφορά τις άμεσες παροχές προς τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, υπάρχουν μερικές ενδιαφέρουσες ιδέες – όπως η επιτάχυνση του οικιστικού προγράμματος με την υλοποίηση έργων ΣΔΙΤ σε χώρους που αποτελούν περιουσία των Ταμείων των Ενόπλων Δυνάμεων – η μελέτη της σκοπιμότητας των οποίων πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα, με απώτερο σκοπό να αμβλυνθούν οι οικονομικές και κοινωνικές επιβαρύνσεις που οι ιδιάζουσες συνθήκες εργασίας (όπως οι συχνές μεταθέσεις και μετακινήσεις) επιφέρουν στα στελέχη και τις οικογένειές τους.
– Σε τι κατάσταση βρίσκεται η ελληνική αμυντική βιομηχανία και με ποιους τρόπους μπορεί να αναβαθμιστεί ώστε να συνεισφέρει στις ΕΔ, στην ανάπτυξη του τόπου και στην εξασφάλιση θέσεων εργασίας και αν υπάρχουν σχέδια για να γίνει αυτό;
Δ. Βίτσας: Πριν σας απαντήσω σε ποια κατάσταση βρίσκεται η ελληνική αμυντική βιομηχανία, θα πρέπει να σας περιγράψω σε ποια την παραλάβαμε. Δεν είναι υπερβολή αν πούμε ότι η υπό κρατικό έλεγχο αμυντική βιομηχανία, στο τέλος του έτους 2014, ήταν σε κατάσταση χρεοκοπίας και διάλυσης. Πρώτο μας μέλημα ήταν η διάσωσή της και η διάσωση των θέσεων εργασίας που είχαν απομείνει. Ταυτόχρονα δώσαμε βάρος την αναβάθμιση των Στρατιωτικών Εργοστασίων.
Αφού αυτό επιτεύχθηκε στον μέγιστο βαθμό, μέσα από επίπονες διαδικασίες, ξεκινήσαμε να βάζουμε τους στόχους για την ανασυγκρότηση της αμυντικής βιομηχανίας, στη βάση της λογικής ότι μπορεί να λειτουργήσει σαν ένας από τους πυλώνες της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας και να συμβάλει στην υποστήριξη των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Η αμυντική βιομηχανία, τόσο η υπό κρατικό έλεγχο όσο και η ιδιωτική, είναι ένας τομέας της παραγωγής που χρησιμοποιεί τεχνολογίες αιχμής και έχει διασύνδεση με μεγάλα διεθνή κέντρα βιομηχανικής παραγωγής.
Στην παρούσα φάση κινούμαστε σε πολλά επίπεδα:
Ενθαρρύνουμε τη συμμετοχή όλων των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην αμυντική βιομηχανία, σε διεθνείς εκθέσεις και συναντήσεις. Διοργανώνουμε συναντήσεις όπου συνευρίσκονται ελληνικές και ξένες επιχειρήσεις του χώρου.
Με τις Industry Days που διοργανώνει η Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων, στοχεύουμε στην εξωστρέφεια της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας. Όλα αυτά κάτω από την ομπρέλα ενός εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού για την αμυντική βιομηχανία, με στόχους άμεσους και απώτερους και κυρίως με συγκεκριμένες δράσης και πρωτοβουλίες.
Καταρτίσαμε με τη συνδρομή των Γενικών Επιτελείων και της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων, την Εθνική Αμυντική Βιομηχανική Στρατηγική. Για πρώτη φορά ο χώρος της Εθνικής Άμυνας και της αμυντικής βιομηχανίας έχουν έναν κοινό οδικό χάρτη πάνω στον οποίο μπορούν να δομήσουν τη συνεργασία τους.
Πρόσφατα το ΓΕΕΘΑ, σε συνεργασία με φορείς της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, διοργάνωσε διημερίδα φορέων αμυντικής βιομηχανίας με θέμα “Υλοποίηση Στόχων και Δράσεων Εθνικής Αμυντικής και Βιομηχανικής Στρατηγικής”, με σκοπό την ενίσχυση της συνεργασίας και η εμβάθυνση της αλληλεπίδρασης μεταξύ των Ενόπλων Δυνάμεων και της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας. Έγινε συνοπτική παρουσίαση των δυνατοτήτων των εγχώριων βιομηχανιών σε προϊόντα και υπηρεσίες, ενώ παρουσιαστούν ανά Κλάδο των ΕΔ, τα μελλοντικά προγράμματα αμυντικού και μη υλικού, καθώς και οι τρέχουσες απαιτήσεις σε υλικά, συστήματα και υπηρεσίες.
Το τελικό ζητούμενο για το Υπουργεί Εθνικής Άμυνας, είναι η καλύτερη δυνατή εξασφάλιση των μέσων για την εκπλήρωση της αποστολής των Ενόπλων Δυνάμεων με ταυτόχρονη συμβολή στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.
Θ. Δαβάκης: Το ζήτημα της αμυντικής βιομηχανίας, κρατικής και ιδιωτικής, πρέπει να προσεγγιστεί, πιστεύω, στη βάση δύο αρχών:
Πρώτη αρχή είναι η ανάγκη υλοποίησης ενός συγκροτημένου σχεδίου για την αναδιάρθρωση, την εξωστρέφεια και, τελικώς, τον απογαλακτισμό των κρατικών αμυντικών βιομηχανιών από το δημόσιο προϋπολογισμό. Σε αυτό το σημείο, πρέπει να υπογραμμίσουμε δύο δεδομένα:
Αρχικά, μετά τις μεγαλόστομες αλλά κενές ουσιαστικού περιεχομένου διακηρύξεις, τις καταστροφικές επιλογές του 2015, την ιδεοληπτική παράλυση και τη γενικότερη αδράνεια που η κυβέρνηση έχει επιδείξει μέχρι σήμερα όσον αφορά την ανάπτυξη μίας συνεκτικής πολιτικής για κάθε μία από τις κρατικές αμυντικές βιομηχανίες, η κατάσταση στο χώρο αυτόν είναι εξαιρετικά αβέβαιη.
Δεύτερον, δεν υπάρχει μία ενιαία και μαγική λύση για την κρατική αμυντική βιομηχανία. Κάθε εταιρεία αποτελεί μία ξεχωριστή περίπτωση, έχει άλλη ιστορική πορεία, απευθύνεται σε διαφορετική αγορά και χαρακτηρίζεται από διαφορετικά συγκριτικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Το μόνο κοινό σημείο μεταξύ των κρατικών εταιρειών του κλάδου της αμυντικής βιομηχανίας είναι το γεγονός ότι η επίτευξη εξωστρέφειας είναι απολύτως αναγκαία συνθήκη για την μακροημέρευση τους.
Δεύτερη αρχή είναι η ανάγκη ολικής αναδιατύπωσης της Εθνικής Αμυντικής Βιομηχανικής Στρατηγικής (ΕΑΒΣ). Στην παρούσα μορφή της, η ΕΑΒΣ αποτελεί επί της ουσίας ένα γενικόλογο ευχολόγιο, το οποίο περιέχει μόνο τρίμματα ουσιαστικών προτάσεων και λύσεων. Ως εκ τούτου, το κείμενο αυτό αδυνατεί να εξυπηρετήσει το σκοπό για τον οποίο συντάχθηκε και πρέπει να αναθεωρηθεί εκ βάθρων.
– Για ποιο λόγο η αναδιοργάνωση των ΕΔ, δεν έχει προχωρήσει; Υπάρχουν αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες που δεν αφήνουν να υλοποιηθεί; Τι σχέδια υπάρχουν;
Δ. Βίτσας: Δεν θα συμφωνήσω ότι η αναδιοργάνωση των Ενόπλων Δυνάμεων δεν έχει προχωρήσει. Πρόκειται για μια διαδικασία που έχει ήδη ξεκινήσει αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί. Η αναδιοργάνωση αποτελεί την στρατηγική της προσαρμογής των Ενόπλων Δυνάμεων στις νέες συνθήκες με ταυτόχρονη προβολή στο ορατό μέλλον.
Μια συνιστώσα της αναδιοργάνωσης είναι η διακλαδικότητα, η οποία διαπερνά τη δομή των Ενόπλων Δυνάμεων σε όλα τα επίπεδα. Δεν είναι απλά ένα δόγμα αλλά γίνεται καθημερινά πράξη και εμπεδώνεται. Δεν είναι κάτι που απαραίτητα χρειάζεται να το συνοδεύουν ανακοινώσεις Τύπου.
Η άλλη συνιστώσα είναι η δομή δυνάμεων, η οποία επίσης έχει ξεκινήσει αλλά μην ξεχνάμε ότι είναι μια διαδικασία μετεξέλιξης εν λειτουργία και μάλιστα αφορά έναν οργανισμό, όπως είναι οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, που βρίσκεται σε διαρκή ετοιμότητα και εγρήγορση και άρα δεν γίνεται με τη μέθοδο, κλείνουμε διακόπτες και κάνουμε τις αλλαγές και μετά τους ξανανοίγουμε.
Η τρίτη συνιστώσα είναι οι εξοπλισμοί. Στον τομέα αυτό προωθούμε τη μεγιστοποίηση της αξιοποίησης-επιχειρησιακής διαθεσιμότητας των υπαρχόντων μέσων, συνδεδεμένων με αυτό που αποκαλούμε πολλαπλασιαστές ισχύος.
Κοινός παρονομαστής της αναδιοργάνωσης, είναι η αύξηση της ισχύος των Ενόπλων Δυνάμεων και της επιχειρησιακής διαθεσιμότητας των υπαρχόντων μέσων. Μέσα από αυτή τη διαδικασία αποκτά μια δυναμική η ευελιξία και η διακλαδικότητα, ενώ παράλληλα, μέσω ενός εξορθολογισμού στη οργάνωση και την κατανομή των μέσων και του προσωπικού, γίνεται και εξοικονόμηση πόρων.
Αναφορικά με το ζήτημα που επισημαίνετε, αυτό των αντιδράσεων των τοπικών κοινωνιών, δεν νομίζω ότι υπάρχει τέτοιο εμπόδιο. Ο αμυντικός σχεδιασμός της χώρας πρέπει να γίνεται και γίνεται με βάση της ανάγκες και της προτεραιότητας της θωράκισης της χώρας και της ενίσχυσης της αποτρεπτικής της ισχύος. Εξάλλου, η αναδιοργάνωση συνδέεται με την αναβάθμιση των χώρων των πρώην στρατοπέδων, πράγμα που συναντάει θετική ανταπόκριση από τις τοπικές κοινωνίες.
Θ. Δαβάκης: Η σε βάθος αναδιοργάνωση των Ενόπλων Δυνάμεων δεν έχει προχωρήσει γιατί είναι μία μακροχρόνια διαδικασία που αναπόφευκτα συναντά ποικίλες δυνάμεις αδράνειας και τριβής και η διάρκεια της οποίας υπερβαίνει όχι μόνο τη μέση θητεία της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, αλλά και τον ίδιο τον κύκλο των τετραετών κυβερνητικών θητειών.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της δυναμικής είναι η τύχη της τελευταίας και ιδιαίτερα αξιόλογης προσπάθειας αναδιοργάνωσης του 2013, με κύριους πρωταγωνιστές τον πρώην ΥΦΕΘΑ Στγο Παν. Καράμπελα και τον τότε Α/ΓΕΣ Κ. Γκίνη, η εφαρμογή της οποίας διακόπηκε το 2015, προ της συμπλήρωσης του προβλεπόμενου χρονικού διαστήματος, με απόφαση της παρούσης πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΘΑ, για άγνωστους σε εμένα λόγους. Τώρα προωθείται μία νέα πρόταση αναδιοργάνωσης, το πλήρες περιεχόμενο της οποίας δεν έχει κοινοποιηθεί ακόμη στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής για διατύπωση γνώμης.
Σε κάθε περίπτωση, πιστεύω επί της αρχής ότι τα νέα οικονομικά και στρατηγικά δεδομένα επιβάλλουν μία ουσιαστική αναδιάρθρωση τόσο των Ενόπλων Δυνάμεων, όσο και ενδεχομένως του ιδίου του ΥΠΕΘΑ. Πρόθεση και ιδέες για εκ βάθρων αλλαγές υπάρχουν, αλλά οποιαδήποτε μη επιφανειακή συζήτηση επί του θέματος ξεπερνά τα όρια μίας συνέντευξης.
– Λόγω της οικονομικής κατάστασης της χώρας έχουν παγώσει οι εξοπλισμοί και στους τρεις κλάδους. Αν συνεχιστεί αυτό σε λίγα χρόνια η χώρα θα βρεθεί με πεπαλαιωμένο υλικό, τη στιγμή που η Τουρκία συνεχώς εξοπλίζεται με σύγχρονα οπλικά συστήματα. Με ποιο τρόπο η Ελλάδα θα αναβαθμίσει τις ΕΔ; Μόνο με τη συντήρηση και το μερικό εκσυγχρονισμό των ήδη υπαρχόντων οπλικών συστημάτων; Και μέχρι πότε;
Δ. Βίτσας: Θα διαφωνήσω με την παραδοχή της ερώτησης σας ότι «έχουν παγώσει οι εξοπλισμοί». Η πραγματικότητα είναι πως γίνονται οι εξοπλισμοί που ιεραρχούνται ως αναγκαίοι. Η αμυντική ισχύς μιας χώρας δεν εξαρτάται, κυρίως, από τη συσσώρευση όπλων και οπλικών συστημάτων. Άλλωστε η Ελλάδα επί σειρά δεκαετιών ήταν στην πρώτη δεκάδα παγκοσμίως στις εισαγωγές όπλων. Έχουμε συσσωρεύσει αρκετά και το ζητούμενο, σε αυτή την οικονομική συγκυρία, είναι η επαύξηση της επιχειρησιακής διαθεσιμότητάς τους. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δίνουμε έμφαση στη συντήρηση και την αναβάθμιση των υπαρχόντων οπλικών συστημάτων και παράλληλα επικεντρώνουμε σε στοχευμένες αγορές και παρεμβάσεις.
Ειδικότερα επί ημερών αυτή της κυβέρνησης: Προχωράμε στην αναβάθμιση του στόλου των μαχητικών F-16. Έχουν ξεκινήσει στην ΕΑΒ οι εργασίες αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού των αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας P3 ORION. Προχώρησε και ολοκληρώνεται στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά το πρόγραμμα των υποβρυχίων Type 214. Προχώρησε στα Ναυπηγεία Ελευσίνας το πρόγραμμα κατασκευής των ταχέων περιπολικών κατευθυνόμενων βλημάτων, των γνωστών ως ΤΠΚ. Εγκρίθηκε από τη Βουλή και προχωράει η προμήθεια από τις ΗΠΑ 70 ελικοπτέρων Kiowa.
Ταυτόχρονα κάνουμε προβολή των αναγκών μας στο μέλλον, καθώς εξετάζουμε με ορίζοντα δεκαετίας και την ανανέωση μέρους των βασικών μας οπλικών συστημάτων σε ξηρά, θάλασσα και αέρα. Όμως, ακόμα κι αν δεν υπήρχε η οικονομική στενότητα, θα έπρεπε να την «εφεύρουμε», για να αναγκαστούμε να αξιοποιήσουμε στο μέγιστο βαθμό τα υπάρχοντα μέσα που τα έχει πληρώσει η ελληνικός λαός.
Πιστέψτε το, κάθε ευρώ που δίνουμε σήμερα για τους εξοπλισμούς, έχει πολύ μεγαλύτερη αξία ως προς το παραγόμενο αποτέλεσμα απ’ όσο είχε πριν δέκα χρόνια.
Η Ελλάδα σαν στρατηγική αντίληψη για την άμυνα δεν μπορεί να μπει σε μια κούρσα ανταγωνισμού εξοπλισμών, η οποία δεν ξέρουμε και που θα μας οδηγήσει. Αυτό που κάνουμε είναι με τις ενέργειές μας να εξασφαλίζουμε την εδαφική ακεραιότητα της χώρας μας, σήμερα αλλά και με προοπτική, μέσα στο συγκεκριμένο διεθνές περιβάλλον που βρισκόμαστε.
Οι εξοπλισμοί δεν είναι μια άπαξ διαδικασία και από ‘κει και πέρα τέλος. Κινούμαστε παράλληλα και στο επίπεδο της συντήρησης και στο επίπεδο της αναβάθμισης και στο επίπεδο της ανανέωσης, αλλά με χρόνους που απαιτούν οι ανάγκες της χώρας. Οι σχεδιασμοί μας δεν είναι ούτε εφήμεροι ούτε μιας χρήσης.
Σε όλα αυτά έρχεται να δώσει μια άλλη δυναμική και υπόσταση το ανθρώπινο δυναμικό, που στελεχώνει τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Είναι το μεγάλο μας συγκριτικό πλεονέκτημα και ένας διαχρονικός πολλαπλασιαστής ισχύος.
Θ. Δαβάκης: Το εκτενές εξοπλιστικό πρόγραμμα της Τουρκίας και οι γενικότερες εξελίξεις στο στρατηγικό περιβάλλον επιβάλλουν η Ελλάδα να προχωρήσει σε ένα συνδυασμό επενδύσεων σε ιδιαίτερα προηγμένες τεχνολογίες και αλλαγών στον τρόπο με τον οποίων οι κλάδοι των ΕΔ συνεργάζονται και επιχειρούν.
Όσον αφορά τις ιδιαίτερα προηγμένες τεχνολογίες, λύσεις υπάρχουν. Κάποιες από αυτές είναι περισσότερο, άλλες λιγότερο, φιλόδοξες. Μερικές εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από ένα σύνολο διεθνών εξελίξεων ή εσωτερικών διεργασιών τρίτων χωρών. Όλες, όμως, απαιτούν από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας να εργαστεί με μεθοδικότητα, διακριτικότητα και εχεμύθεια.
Εν ολίγοις, όλες οι λύσεις απαιτούν από την πολιτική ηγεσία να αντιμετωπίσει τη διαφύλαξη της ισορροπίας ισχύος με την Τουρκία ως κρίσιμο ζήτημα εθνικής ασφάλειας και όχι ως ευκαιρία για πολιτική προβολή και επικοινωνιακούς εντυπωσιασμούς.
Σχετικά με το θέμα του χρονικού ορίζοντα που θέσατε, το εξοπλιστικό πρόγραμμα της Τουρκίας είναι φιλόδοξο, αλλά για συγκεκριμένους λόγους θα αργήσει να αποδώσει καρπούς. Αυτή η καθυστέρηση μας δίνει ένα παράθυρο ευκαιρίας, το οποίο πρέπει να εκμεταλλευθούμε, ειδικά αν λάβουμε υπ’ όψη ότι μερικές δικές μας πιθανές ενέργειες απαιτούν χρόνο για να υλοποιηθούν.
Δυστυχώς, απ’ ό,τι φαίνεται από τις τελευταίες εξελίξεις, η έμφαση σε κινήσεις εντυπωσιασμού, οι ερασιτεχνικοί χειρισμοί και η αδυναμία του κ. Καμμένου να πείσει το σύνολο της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ για την κρισιμότητα και την αναγκαιότητα των εξοπλιστικών δαπανών των Ενόπλων Δυνάμεων έχουν προκαλέσει ποικίλα εμπόδια στην υλοποίηση του επείγοντος προγράμματος εκσυγχρονισμού των 123 μαχητικών τύπου F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας.
