Την ώρα που η ένταση στη Λιβύη έχει χτυπήσει «κόκκινο» και μετά την έγκριση της Αιγυπτιακής Βουλής για επέμβαση των αιγυπτιακών στρατευμάτων, όλα δείχνουν ότι είναι θέμα ημερών η μάχη της Σύρτης. Σιγά σιγά οι εμπλεκόμενοι παίρνουν θέσεις και κανείς δεν ξέρει ποιο μπορεί να είναι το μέλλον στο κομβικό αυτό σημείο της Μεσογείου.
Ένας άνθρωπος που ξέρει πολύ καλά τα πράγματα στην περιοχή, ο Δρ. Σπύρος Πλακούδας έδωσε στο Armynow.gr μία συνέντευξη για όλα όσα διαμείβονται στη Λιβύη, ανάμεσα στους εμπλεκόμενους, αλλά και «για την ιστορική ευκαιρία για την Ελλάδα να διορθώσει τα σφάλματα του παρελθόντος».
Διαβάστε ολόκληρη τη Συνέντευξη στο ArmyNow.gr και στο Γιώργο Μιχαηλάρη.
– H Λιβύη αποτελεί αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο θέατρο συγκρούσεων μεταξύ πολλών και μεγάλων δυνάμεων που έχουν πάρει όλοι θέσεις και ετοιμάζονται – όπως φαίνεται τουλάχιστον – για την τελική μάχη. Θεωρείτε ότι τελικά θα υπάρξει τελική σύγκρουση και θα έχει νικητές και ηττημένους ή στο τέλος θα μοιραστούν όλοι από κάτι;
Η Τουρκία ολοκλήρωσε εσχάτως τις πυρετώδεις προετοιμασίες της για την εφόρμηση κατά της Σύρτης και της Γιούφρας. Η μη εκδήλωση της επίθεσης δεν οφείλεται στο τελεσίγραφο της Αιγύπτου για την «κόκκινη γραμμή» της Σούρτας και Γιούφρας αλλά στις προειδοποιήσεις της Ρωσίας. Η Τουρκία υποτιμά τις άλλες δυνάμεις υπέρ του Χάφταρ (Αίγυπτο, Γαλλία και Εμιράτα) και υπολογίζει μόνο τη Ρωσία.
Η υποτίμηση αυτή ίσως «οπλίσει» εν τέλει το χέρι του Ερντογάν. Βέβαια, παρά τις αέναες ενισχύσεις της στην Τριπολιτάνια και την εμπειρία της στα πεδία των μαχών της Συρίας και της Λιβύης, η Τουρκία υστερεί έναντι της Αιγύπτου σε δύο αρχές του πολέμου: αυτή της «εγγύτητας» (proximity) και της «κυριαρχίας επί της κλιμάκωσης» (escalation dominance). Συν τοις άλλοις, δεν έχει εξασφαλίσει η Άγκυρα το πράσινο φως της Μόσχας.
Μια επίθεση εναντίον της Σύρτης ή της Γιούφρας ίσως αποδειχθεί, εν κατακλείδι, κάθε άλλο παρά ένας στρατιωτικός περίπατος.
– Υπάρχει έστω και μικρό ενδεχόμενο περίπτωσης «πολιτικής λύσης» που όλοι στα λόγια τουλάχιστον υποστηρίζουν ή η διαίρεση της χώρας είναι πλέον χωρίς επιστροφή;
Εξαιτίας της ανοιχτής ή υπόγειας επέμβασης τόσων κρατών στη Λιβύη, η προοπτική της ειρήνευσης δεν αποτελεί παρά μία χίμαιρα. Η ολοκληρωτική στρατιωτική επικράτηση της μίας παράταξης έναντι της άλλης εξίσου δεν αποτελεί ένα ρεαλιστικό σενάριο.
Ως εκ τούτου, μάλλον θα παγιωθεί η de facto διαίρεση της χώρας (με μικρές εδαφικές αλλαγές) αν και δεν αποκλείεται η Ανατολική Λιβύη να επιδιώξει την αναβάθμισή της σε μία διεθνώς αναγνωρισμένη κρατική οντότητα (με τις ευλογίες των συμμάχων της) στο εγγύς μέλλον.
– Υπάρχει περίπτωση να «ξεφύγει» η κατάσταση στη Λιβύη από τα πολλά και αντικρουόμενα συμφέροντα που μάχονται μεταξύ τους και τι συνέπειες μπορεί να υπάρξουν στην ευρύτερη περιοχή και στην χώρας μας;
Υπενθυμίζω πως ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος εξερράγη από ένα ατύχημα επειδή οι αντιμαχόμενοι δεν υπερέβησαν τα «διλήμματα ασφαλείας» (security dilemmas) και τις «συμμαχικές δεσμεύσεις» (alliance commitments). Ως εκ τούτου, μία σύγκρουση που θα εκραγεί στη Λιβύη αλλά ίσως επεκταθεί έως τη Συρία και την Κύπρο ή Κρήτη δεν πρέπει να αποκλειστεί a priori. Ο επεκτατισμός της Άγκυρας έχει αυξήσει την αστάθεια κατακόρυφα στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως επίσης και τις αντι-Τουρκικές δυνάμεις στην εν λόγω περιοχή.
– Πώς κρίνετε την μέχρι σήμερα αντίδραση της Ελλάδας απέναντι στις εξελίξεις στη Λιβύη. Συμφωνείτε με την κριτική ότι δεν διεκδικούμε να έχουμε λόγο και ότι τελικά τρέχουμε πίσω από τις εξελίξεις;
Η Ελλάδα παραμένει πιστή εδώ και δεκαετίες σε δύο «δόγματα»: αυτό της αντίδρασης (reaction) και αυτό της αδράνειας (inaction).
Η Ελλάδα αιφνιδιάστηκε (!) από την ανοιχτή επέμβαση της Τουρκίας στη Λιβύη παρ’ όλο που ο Ερντογάν πάντα μα πάντα προαναγγέλει τις δράσεις του. Και αντέδρασε εντελώς αναποτελεσματικά: υποστήριξη του Χάφταρ μόνο με ευχολόγια και μη παρεμπόδιση του δια θαλάσσης ανεφοδιασμού της Κυβέρνησης της Τρίπολης από την Τουρκία. Ως εκ τούτου, ο Χάφταρ αφέθηκε στην τύχη του και ηττήθηκε κατά κράτος στην Μάχη της Τρίπολης εξαιτίας της απρόσπενα ισχυρής επέμβασης της Τουρκίας.
Παρουσιάζεται μια ιστορική ευκαιρία για την Ελλάδα να διορθώσει τα σφάλματα του παρελθόντος και να συνταχθεί με την υπό διαμόρφωση αντιηγεμονικό συνασπισμό στην Ανατολική Μεσόγειο. Θα το τολμήσει άραγε η Αθήνα;
*Ο Δρ Σπύρος Πλακούδας είναι Επίκουρος Καθηγητής Εθνικής Ασφάλειας στο Rabdan Academy
