Γράφει ο Γιώργος Μενεσιάν, Διεθνολόγος, επιστημονικός συνεργάτης Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (Ι.ΔΙ.Σ.) και ερευνητής στο Washington Institute for Defence and Security.
Σε κάθε σύρραξη, αλλά ιδίως στις συρράξεις που ξέσπασαν μετά την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, μεγάλα και μικρά σύμβολα και συμβολισμοί παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο:
- Στην προσπάθεια αποσαφήνισης για το τι «ανήκει» σε ποιον – σημαντικό για το nation-building στον μετασοβιετικό χώρο.
- Στο να τονώσεις το ηθικό των στρατιωτών και του λαού σου και ταυτόχρονα να ρίξεις το ηθικό του αντιπάλου.
- Στον «πόλεμο» πληροφοριών που διεξαγάγεις σε ΜΜΕ και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.
Στις κάτωθι φωτογραφίες απεικονίζονται δύο πρόσφατα παραδείγματα που αποδεικνύουν το ποσό σημαντική είναι η δύναμη της εικόνας και των συμβόλων & συμβολισμών.
Η πρώτη φωτογραφία είναι από την πόλη Σουσί (Σούσα στα αζερικά) του Ορεινού Καραμπάχ/Αρτσάχ.
Όταν οι αζερικές δυνάμεις κατέλαβαν την τεράστιας στρατηγικής και συμβολικής/ιστορικής σημασίας πόλη στις 9 Νοεμβρίου του 2020, το πρώτο πράγμα που έκαναν (μετά την τοποθέτηση αζερικών και τουρκικών σημαιών) ήταν να αφαιρέσουν την αρμενική επιγραφή “Շուշի” (Σουσί), η οποία βρισκόταν στην πύλη Γκαντζά του οχυρού της πόλης. Στην θέση της τοποθέτησαν μια νέα επιγραφή στην οποία αναγράφεται η αζερική λέξη “Şuşa” (Σούσα).
Έπειτα τραβήχτηκαν φωτογραφίες οι οποίες χρησιμοποιούνται ευρέως στα ΜΚΔ. Η πόλη είναι εξαιρετικά σημαντική για τους Αζέρους (όπως και για τους Αρμενίους), καθώς θεωρείται ως η πολιτιστική πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν, ενώ εκεί ιδρυθηκε και το πρώτο τουρκογενές κρατίδιο στο Καραμπάχ το 1748 (το Χανάτο του Καραμπάχ).
Η δεύτερη φωτογραφία είναι πολύ πιο πρόσφατη:
Οι ρωσικές δυνάμεις που ελέγχουν την Μαριούπολη αφαίρεσαν την επιγραφή “Маріуполь” η οποία βρισκόταν στην είσοδο της πόλης και τοποθέτησαν μια νέα επιγραφή στην οποία αναγράφεται η λέξη «Μαριούπολη» στα ρωσικά (Мариуполь). Φυσικά τα ουκρανικά χρώματα της επιγραφής αντικαταστάθηκαν με τα χρώματα της ρωσικής σημαίας.
Η Μαριούπολη είναι σημαντική για το αφήγημα των Ρώσων: η κατάληψη της πόλης επισφράγισε τον έλεγχο της Αζοφικής Θάλασσας, ενώ η πόλη βρίσκεται στο Ντονμπάς (Περιφέρεια Ντονέτσκ) και θεωρείται από τους Ρώσους εθνικιστές ως κομμάτι της «Νέας Ρωσίας».
Και στις δύο περιπτώσεις οι πόλεις είναι κατεστραμμένες. Όμως εκείνοι που τις ελέγχουν ενδιαφέρονται να δείξουν στον υπόλοιπο κόσμο ότι αυτές οι πόλεις τους ανήκουν. Αυτή είναι η δύναμη της εικόνας.
Περισσότερα άρθρα από το Γιώργο Μενεσιάν:
ΑΠΟΨΕΙΣ – ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΝΕΣΙΑΝ
