Της Δρ Άννας Κωνσταντινίδου , Ιστορικού- Διεθνολόγου *
Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα αυτήν την στιγμή που δεν έχει αρνητικό θυμικό αντίκτυπο για τους Άραβες και τις υπόλοιπες μουσουλμανικές οντότητες (εκτός φυσικά από την Τουρκία). Η πολιτική της εξωστρέφειας για την Ελληνική Διπλωματία είναι αναγκαίο να επεκταθεί (εκτός από τη σύναψη νέων συμμαχιών), αναλαμβάνοντας το ρόλο του διαμεσολαβητή ανάμεσα στους Δυτικούς και τους λαούς που τη δεδομένη περίοδο διαβαίνουν τον Ρουβίκωνά τους.
Μα θα πει κάποιος, η χώρα μας παρουσιάζει (και δυστυχώς ως προς τη γείτονα χώρα) ένα κατευναστικό πρόσωπο στην εξωτερική πολιτική της σε θέματα που αφορούν ακόμα και το εθνικό της συμφέρον, και είναι δυνατόν να αναλάβει την πρωτοβουλία να καταστεί διαμεσολαβήτρια;
Δεν πρέπει θεωρώ να “μπερδεύουμε” το ρόλο μίας χώρας στον τρόπο που δημιουργεί και αποφασίζει να δημιουργήσει τη διπλωματία της με ένα ρόλο που μπορεί να της ανατεθεί από συμμαχικές χώρες. Αν και φυσικά, ένα κράτος αποδεικνύει τα “θέλω” και τις “επιδιώξεις” του στο εξωτερικό περιβάλλον από τον τρόπο που διαχειρίζεται τα δικά του ζητήματα…
Τις μέρες αυτές διάβαζα ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο διεθνούς δικαίου που πρόσφατα βγήκε στις προθήκες των βιβλιοθηκών : “Η αρχή της μη επέμβασης /μη ανάμειξης ανάμεσα στα κράτη – όρια και προκλήσεις στη διεθνή έννομη τάξη” (Μιλτ. Σαρηγιαννίδης).
Ενώ η συγκεκριμένη αρχή είναι παγιωμένη τόσο στο Χάρτη του ΟΗΕ όσο και στα διάφορα νομικά κείμενα των Διεθνών και περιφερειακών οργανισμών, ωστόσο αποτελεί θέσφατο, καθώς, και εκτός των άλλων κάθε άλλο παρά αναφέρεται στην στρατιωτική επέμβαση (ακόμα και για ανθρωπιστικούς λόγους), αλλά αντίθετα στην λεγόμενη “ήπια ανάμειξη” μέσω της οποίας οι Ισχυροί δρώντες επεμβαίνουν εμμέσως πλην σαφώς στα εσωτερικά ζητήματα μίας κρατικής οντότητας, κάνοντας χρήση τη διπλωματική ανάμειξη, αλλά και χρησιμοποιώντας άλλες μεθόδους, όπως είναι οι ανατρεπτικές δραστηριότητες (πχ. να ανατρέψουν την Κυβέρνηση) ή ο οικονομικός καταναγκασμός (πχ εμπορικό εμπάργκο)…
Και ενώ η συγκεκριμένη αρχή εκ πρώτης όψεως είναι ένας αδιαπραγμάτευτος κανόνας, ωστόσο η Ιστορία και το Διεθνές Δίκαιο έχουν καταδείξει, ότι σε πολλές περιπτώσεις, ιδίως σε περιόδους διεθνούς ή περιφερειακής νηνεμίας (κάτι φυσικά που είναι θέσφατο) και κυρίως όσον αφορά ένα γεωγραφικό περιβάλλον/τόπο που πάντοτε ενδιαφέρει τους Ισχυρούς (και συνήθως έχει την ανάγκη των Δυνατών), δεν είναι παράταιρο να ειπωθεί ότι η συγκεκριμένη αρχή, κάθε άλλο παρά επιδιώκεται από τον Μη Ισχυρό, αποδίδοντας δε μια συναλλαγματική σχέση ανάμεσα στα κράτη. Και τι εννοώ; Όχι, μόνο η ανάμειξη δεν αποτελεί αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης, αλλά οικοδομείται μία σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στον ισχυρό και τον ανίσχυρο, σε σημείο που ο δεύτερος να επιζητεί το “πατρωνάρισμα” (νέα μορφή αποικιοκρατιας) για να μπορεί να επιβιώσει…
Σημειωτέον δε, ότι κάτω από το περίβλημα αυτό μπορούμε να δούμε το πατρωνάρισμα των ΗΠΑ απέναντι στις οντότητες που μας προκαλούν σήμερα το δημόσιο ενδιαφέρον (πχ Αφγανιστάν με την προηγούμενη κυβέρνηση, Λιβύη κτλ)
Η Ελλάδα, ως χώρα, αποτελεί τη μόνη οντότητα που δεν έχει υπερβεί τα όρια, σεβόμενη το Διεθνές Δίκαιο που δεν επικαλείται απλά μόνο για λόγους εντυπωσιασμού, αλλά με ουσία γιατί είναι το μόνο κράτος που το εφαρμόζει κατά γράμμα. Ποτέ δεν αναμείχθηκε, ακόμα κι αν υπάρχουν παραθυράκια ερμηνείας στους Διεθνούς Κανόνες, στο περιβάλλον κάποιας άλλης οντότητας. Ακόμα κι αν όπως είδαμε η αρχή της μη επέμβασης /μη ανάμειξης “αφήνει” συγκεκριμένα περιθώρια στους Ισχυρούς.
Το Κράτος μας είναι η ΜΟΝΗ διεθνώς οντότητα που λόγω του “έντιμου βίου” της σε οικουμενικό επίπεδο από κάθε άποψη, και τώρα σε καιρό Κρίσης που βιώνουν χώρες της περιοχής της, αλλά και χώρες του κοντινού περιβάλλοντός της μπορεί να διαπραγματευτεί και να ζητήσει το ρόλο του διαπραγματευτή, καθώς κανένα κράτος δεν μπορεί να της προσάψει δολιότητα.
Η Ελλάδα οφείλει να αναλάβει ρόλο σε Κεντρική Ασία και Μέση Ανατολή.
*Η Δρ Άννα Κωνσταντινίδου είναι Ιστορικός- Διεθνολόγος, Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικής Επιστήμης της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, ερευνήτρια της ίδιας Σχολής, Εξωτερική Συνεργάτιδα της Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου και μέλος και ερευνήτρια του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ.).
Περισσότερα άρθρα από την Άννα Κωνσταντινίδου:
