Τα Ελληνικά AEWCS & τα Επίγεια Συστήματα Αεράμυνας Απέναντι στις Νέες Προκλήσεις των Σύγχρονων “Joint Operations”. Επιτακτική η Απαίτηση Αντιμετώπισης των Νέων Απειλών “STEALTH”.
Εξειδικευμένη & Επιχειρησιακή Ανάλυση
Από τον Αθανάσιο Χουλιαρά
Aerospace & Defense Consultant
Airborne ISR – C2BM Aircrafts & EW Systems Evaluator
Η τεχνολογική εξέλιξη των εναέριων και θαλάσσιων απειλών, οδήγησε στη βελτίωση των Επιγείων και Εναέριων RADARs και των Συστημάτων αναγνώρισης IFF (Identification Friend or Foe) που διαθέτουν ενσωματωμένα στις λειτουργίες τους. Αυτή η διαμόρφωση, ως ενιαίο Σύστημα Αεράμυνας καλύπτει την απαίτηση αποκάλυψης και διευκρίνησης των απειλών σε μεγάλες αποστήσεις, εξασφάλιζαν έτσι Έγκαιρη Προειδοποίηση, Διευκρίνηση και ανάθεση αποστολών – στοχοποίηση στόχων Αέρος & Επιφανείας σε επιχειρησιακά αποδεκτούς χρόνους.
Μελετώντας αυτή την εξέλιξη, οι πρώτες αντιδράσεις από τις απειλές, σε τακτικό επίπεδο σχεδίασης και εκτέλεσης των Αεροπορικών Αποστολών, ήταν να επιχειρούν τα Αεροσκάφη σε πολύ χαμηλά ύψη, εκμεταλλευόμενα τους νεκρούς τομείς των επιγείων Radars, μειώνοντας έτσι τις αποστάσεις αποκάλυψης τους και υποβαθμίζοντας έτσι το χρόνο αντίδρασης του Συστήματος Αεράμυνας. Επίσης, σε τεχνικό επίπεδο οδήγησε στην εξέλιξη εφαρμοζόμενων Αντιμέτρων Ηλεκτρονικού Πολέμου (Electronic Counter Measures), έτσι ώστε να επιτευχθεί μεγίστη δυνατή υποβάθμιση, όσο φυσικά η εξέλιξη της τεχνολογίας των Radars το επιτρέπει, διότι οι επιθετικές αυτές ανεργίες των αντιμέτρων υποβάθμισης, έφεραν εξελιγμένες δυνατότατες Ηλεκτρονικής προστασίας, “Electronic Protection Measures” (ECCM –Emission Control ), ως αντίδοτα στην αποφυγή της ηλεκτρονικής υποβάθμισης.
Η πλήρη ενσωμάτωση όμως, των Ιπτάμενων RADARs στις Αεροπορικές Επιχειρήσεις και στη συνέχεια στις Διακλαδικές Επιχειρήσεις, ως AEWCS (Airborne Early Warning Command & Control Systems), με τη διάθεση σύγχρονων NATO Tactical Data Links εξουδετέρωσε αυτό το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού των χαμηλών πτήσεων των Αεροσκαφών και αποτέλεσε το αποτελεσματικό αντίδοτο στην υποβάθμιση του Συστήματος Αεράμυνας που επιχειρούταν με τις χαμηλές πτήσεις των μαχητικών Αεροσκαφών, και τις επιχειρήσεις Ηλεκτρονικών Αντίμετρων, συνεχίζοντας έτσι να παρέχει το πλεονέκτημα της αποκάλυψης Στόχων Αέρος & Επιφανείας σε πολλή μεγάλες αποστάσεις.
Αυτή η σημαντική εξέλιξη της επιχειρησιακής εκμετάλλευσης των AEWCS, επιτάχυνε τις απαιτήσεις, από την πλευρά των εναέριων απειλών, να αναπτύξουν την τεχνολογία “Stealth”, αναπτύσσοντας Αεροσκάφη (π.χ F-35) και μη Επανδρωμένες Εναέριες Πλατφόρμες (Unmanned Airborne Vehicles-UAVs & Drones) μικρής ανακλαστικής επιφάνειας RCS (Radar Cross Section), με στόχο να μειώσουν σημαντικά τις αποστάσεις αποκάλυψης από ένα Επίγειο & Εναέριο Σύστημα Αεράμυνας.
Αυτή η εξέλιξη της “Stealth” τεχνολογίας αποτελεί τη σημερινή νέα πρόκληση για την για την ΠΑ και τις ΕΔ μας, ενόψει της επιχειρησιακής εκμετάλλευσης των UAVs και των Αεροσκαφών F-35 από τις Τουρκικές ΕΔ, εναέρια μέσα τα οποία διαθέτουν σε υψηλό βαθμό αυτή τη καινοτόμο δυνατότητα.
Πολλές συζητήσεις, απόψεις και μελέτες έχουν γίνει, σε διεθνές και εθνικό επίπεδο, γύρω από το θέμα της αποκάλυψης, αναγνώρισης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης των ανωτέρω εναέριων απειλών, οι οποίες έχουν το πλεονέκτημα να αποκαλύπτονται σε μικρές αποστάσεις από συμβατικά RADARs μηχανικής σάρωσης (Manual Scan).
Δυστυχώς όμως, σε εθνικό επίπεδο οι προσεγγίσεις είναι ελλιπείς, αποσπασματικές και πολλές φορές πιθανόν να εμπεριέχουν και σκοπιμότητες, οι οποίες δεν έπρεπε να έχουν θέση σε θέματα Άμυνας και Ασφάλειας για την Πατρίδας μας.
Κάποιοι αποσπασματικά μιλούν για την απαίτηση προμήθειας F-35 από την ΠΑ, με στόχο την αποτελεσματική αντιμετώπιση των υπό προμήθεια αντίστοιχων Αεροσκαφών από την Τουρκία. Μια πρόταση όμως, που ουσιαστικά αφορά την αυτόνομη αντιμετώπιση των τούρκικων F-35, από αντίστοιχα Ελληνικά, εφόσον δεν συνοδεύεται από μια ολοκληρωμένη πρόταση σχετικής αναβάθμιση του Συστήματος Αεράμυνας, το οποίο ως “Integrated Networked C2 Battle Management System” θα δύναται να υποστηρίζει αποτελεσματικά τα F-35, παρέχοντας Έγκαιρη Προειδοποίηση, Ολοκληρωμένη, Ταυτοποιημένη Τακτική Εικόνα, για αποτελεσματική διαδικτυακή, ανάθεση αποστολών – στοχοποίηση απειλών. μέσω των Tactical Data Links-L16/MIDS.
Η ΠΑ, μέσα σε ένα “στενό” το οικονομικό περιβάλλον, αποφάσισε και προχώρησε σε ένα πρόγραμμα, αναβάθμισης ογδόντα πέντε (85) αεροσκαφών F-16 σε F-16 Viper, προκειμένου να καλύψει σε κάποιο βαθμό τις ανωτέρω απαιτήσεις, διατηρώντας έτσι το Aξιόμαχο του στόλου των F-16, ως απάντηση απέναντι στην εξελισσόμενη Τουρκική απειλή και ενόψει της επιχειρησιακής εκμετάλλευσης των F-35 .
To αναβαθμισμένο “F-16Viper Configuration”, ως Οπλικό Σύστημα, παρέχει τις τεχνικές και επιχειρησιακές απαιτήσεις, προκειμένου να παράσχει στο πλήρωμα του Αεροσκάφους, σχετικά ικανοποιητική αποκάλυψη, για την αντιμετώπιση των εξελισσόμενων απειλών με αποτελεσματικά όπλα και αποτελεσματικές τεχνικές αντιμέτρων, κάνοντας βέλτιστη χρήση του AESA Radar & του ΣΑ (ASPIS II).
Δεν αρκεί όμως μόνο αυτό, γιατί το Οπλικό Σύστημα των μαχητικών Αφων χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση και την εξουδετέρωση των απειλών, όταν αυτή έχει καθοριστεί από ένα ολοκληρωμένο Σύστημα Αεράμυνας, το οποίο έχει την ευθύνη της Έγκαιρης Προειδοποίησης, Επιτήρησης, της αποκάλυψης, της Διευκρίνησης και ανάθεσης αποστόλων – στοχοποίηση των απειλών. Έτσι το Οπλικό Σύστημα των F-16V δεν δύναται να παρέχει όλα τα εργαλεία, έτσι ώστε να μπορούν να επιχειρούν αυτόνομα, χωρίς Έγκαιρη Προειδοποίηση, Διευκρινισμένη Τακτική Εικόνα Αέρος & Επιφανείας και ανάθεση αποστόλων.
Για τους παραπάνω λόγους, είναι πλέον επιτακτικό, όσο τίποτα άλλο, σε ένα σύγχρονο και απαιτητικό διακλαδικό επιχειρησιακό περιβάλλον, όλα τα μαχητικά Αεροσκάφη και όχι μόνο τα F-16V να επιχειρούν διαδικτυομένα με ένα ολοκληρωμένο Εναέριο και Επίγειο Σύστημα Αεράμυνας (Airborne Early Warning Command & Control & Ground Defense System)” το οποίο λειτουργεί ως ένα “Integrated Networked Joint Defense System”, μέσω των NATO Tactical Data Link (L-16/MIDS). Αυτή η διαμόρφωση και η διαλειτουργικότητα του δίνει τη δυνατότητα αυτοματοποιημένων εργαλείων για τη βελτιστοποίηση των διαδικασιών δημιουργίας ταυτοποιημένης Τακτικής Εικόνας Αέρος & Επιφανείας (Tactical Air & Surface Picture),για τη διαχείριση των πληροφοριών και την άμεση λήψη αποφάσεων, καθώς επίσης και για την ανάθεση αποστόλων σε “real time” χρόνο μέσω των αυτοματισμών των Tactical Data Links , χωρίς την απαίτηση της voice επικοινωνίας, η οποία πολλές φορές προκαλεί καθυστερήσεις, κορεσμό και σύγχυση στην ακριβή στοχοποίηση των απειλών.
Επίσης, όταν παρέχεται στο Οπλικό Σύστημα των μαχητικών η Συνθετική & Ταυτοποιημένη Εικόνα, από ένα “Integrated Networked Air Defense System (Airborne Early Warning Command & Control System-AEWCS & Ground Αir Defense System)”, μέσω NATO Tactical Data Link (L-16/MIDS) δεν απαιτείται η δική τους τοπική εικόνα για την ανάθεση της αποστολής – αρχική στοχοποίηση.
Η παρούσα κατάσταση όμως, των Ελληνικών RADARs, τα οποία που αποτελούν το επίγειο Σύστημα Αεράμυνας, δεν βοηθάει έτσι ώστε να συμβάλλουν αποτελεσματικά στις ανωτέρω απαιτήσεις, διότι λόγω της συμβατικής τους τεχνολογίας, παρέχουν πολύ προορισμένες δυνατότητες αποκάλυψης στόχων τεχνολογίας “Stealth”, καθώς επίσης, λόγω των θέσεων από τις οποίες επιχειρούν, έχουν πολλά μειονεκτήματα στην αποκάλυψη στόχων που ίπτανται σε πολύ χαμηλά ύψη.
Για τους παραπάνω λόγους και εξαιτίας των νέων προκλήσεων και των εξελίξεων των απειλών, απαιτείται ο εκσυγχρονισμός του Συστήματος Αεράμυνας με AESA Radars, τεχνολογίας GaN,, σε χαμηλές συχνότητες λειτουργίας και δυνατότητες Frequency Agility, έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στην αποκάλυψη στόχων πολύ μικρού RCS, κατηγορίας “Stealth” σε μεγάλες αποστάσεις.
Επίσης, επιβάλλονται οι κατάλληλες αναβαθμίσεις Λογισμικών Διαχείρισης & Ελέγχου, καθώς και Τακτικών Δικτύων, έτσι ώστε να βελτιστοποιηθεί η διαδικτύωση και η διαλειτουργικότητα των Μονάδων, έτσι ώστε να πληροί τις απαιτήσεις ενός ολοκληρωμένου Συστήματος Αεράμυνας και να λειτουργεί ως ένα “Integrated Networked C2 Battle Management System”.
Στην παρούσα φάση, που οι παραπάνω αναβαθμίσεις δεν έχουν προχωρήσει, σε ένα μεγάλο βαθμό, τη λύση τη δίνουν τα Ελληνικά AEWCS (Airborne Early Warning Command & Control Systems), τα οποία με όλους τους ενεργούς και παθητικούς “Sensors” που διαθέτουν, αλλά κυρίως με το RADAR τεχνολογίας AESA (Active Electrically Phased Array), με δυνατότητες επιτήρησης αέρος – αέρος και αέρος – επιφανείας, καθώς και εξειδικευμένα “Search Modes & Functionalities” αποκαλύπτουν και παρακολουθούν με ακρίβεια Αεροσκάφη, Ελικόπτερα και Στόχους Επιφανείας πολύ μικρού RCS.
Επίσης, σε συνδυασμό το IFF System & EW/ELINT System διευκρινίζουν και ταυτοποιούν όλες τις κατηγορίες των στόχων, έτσι ώστε να παρέχουν Ολοκληρωμένη και Ταυτοποιημένη Τακτική Εικόνα Αέρος & Επιφανείας στο Επίγειο Συστήματος Αεράμυνας μέσω των Τακτικών Δικτύων (Tactical Data Links).
Επιπρόσθετα, λόγω της νέας τεχνολογίας του “AESA Radar που διαθέτουν, παρέχουν δυνατότητες αποκάλυψης στόχων τεχνολογίας “Stealth” σε ικανοποιητικές αποστάσεις, παρέχοντας έγκαιρη προειδοποίηση και τακτική εικόνα σε αποδεκτούς χρόνους επιχειρησιακής αντίδρασης.
Το “Command & Control (C2 ) System Implementation των Ελληνικών AEWCS, το οποίο είναι “Integrated & Interoperable” με όλους τους “Sensors” του Mission System, μπορεί να παρέχει “Process – Exploit – Dissemination – System & Operational Functions Supervision – Decision Making capabilities”. Έτσι, δύναται να υποστηρίζει τις παρακάτω βασικές λειτουργίες σε ένα περιβάλλον υψηλών απαιτήσεων αποκάλυψης, ταυτοποίησης, ανάθεσης αποστολών και στοχοποίησης πολλαπλών στόχων αέρος και επιφανείας, μέσω των “Tactical Data Links –Link 16/MIDS)”, χωρίς να υπάρχει απαίτηση αποκάλυψης των στόχων από τα Οπλικά Συστήματα των Αεροσκαφών, των SAM & των Πλοίων.
Συγκεκριμένα, το σωματοποιημένο “Command & Control (C2) System” έχει τη δυνατότητα να σχεδιάζει, να εκτελεί, να ελέγχει και να διοικεί ταυτόχρονα τις παρακάτω Διακλαδικές Επιχειρήσεις :
- Έγκαιρη Προειδοποίηση – Επιτήρηση – Ταυτοποίηση – Δημιουργία Διευκρινισμένης Τακτικής Εικόνας, εκτελώντας τα παρακάτω Tasks :
Air /Sea /Land Surveillance (Mission Planning & execution, Air & Surface Space Surveillance, Sensors Modes & Surveillance Functions management, Sensor Data Fusion, ID Process, Synthetic & Tactical Picture Creation).
- Συμβολή στην Έγκαιρη Προειδοποίηση μέσω EW Data – Συλλογή EW πληροφοριών – Σύνθεση Ταυτοπιημένης Εικόνας, εκτελώντας τα παρακάτω Tasks :
EW/ELINT (Electronic Intelligence) (Planning & Data Base Management, ELINT System Libraries Creation, Setting & Filters Creation, EW (ESM/SPS functions), CESMO Execution & Sensors Data Fusion/ Triangulation, Data Analysis & Recording, Collected Information Exchange, Self Protection Techniques & Tactics, Post Mission Libraries & Data Base Update).
- Έλεγχο & Διοίκηση Πεδίου Μάχης – Έλεγχο Αεροσκαφών & SΑΜ, εκτελώντας τα παρακάτω Tasks :
Command & Control – Weapons Management (Joint Operations Planning & Execution, Fighters Control, SAM Control, Offensive Tasks (OCA, SEAD etc), Defense Tasks (Interceptions, Escort), Missions Commands, Mission Assignment – Multi Targeting)
- To μεγαλύτερο όμως, πλεονέκτημα που παρέχουν τα Ελληνικά AEWCS στο πλαίσιο ενός “Integrated Networked Air Defense & C2BM System” είναι η διαλειτουργικότητα των εναέριων, θαλάσσιων και επιγείων Μέσων, παρέχοντας όλες τις δυνατότητες για Διακλαδικές Επιχειρήσεις (Joint Tactical Data Link Operations), σύμφωνα με τα “NATO Data Links Standards & Implementation”, εκτελώντας τα παρακάτω tasks :
Multi Link Network Planning & Multi Link Operations Execution
(Multi Tactical Links Network Design & Planning, Tactical Links Configuration, Filters creation, Tactical Picture Exchange with other Assets, Surveillance Information Exchange, Missions Commands & Control, Missions Assignment).
Πέραν από την παραπάνω σημαντική συμβολή των Ελληνικών AEWCS στη βελτιστοποίηση της αποτελεσματικότητας των “Joint Operations”, παίζει καθοριστικό ρόλο στη βιωσιμότητα του Επίγειου Συστήματος Αεράμυνας και των υπολοίπων διακλαδικών Μέσων & Αεροσκαφών, διότι με την παροχή της Τακτικής Εικόνας, μέσω των Tactical Data Links-L16/MIDS, μπορούν εκτελέσουν αποτελεσματικό EMCON (Emission Control), διαδικασία που εφαρμόζεται από τις μοντέρνες ΕΔ, για την Προστασία των Μέσων, χωρίς να μειώνεται η επιχειρησιακή τους αποτελεσματικότητα. Η εν λόγω λειτουργική διαδικασία χρησιμοποιείται επίσης από τα F-35 για την επίτευξη αιφνιδιασμού & την αυξηση της αυτοπροστασίας τους, στηριζόμενα στις πληροφορίες (Situation Awareness) και στη ανάθεση των απόστολων, μέσω ενός “Integrated Airborne & Ground Networked C2 Battle Management System”.
Ελπίζουμε ότι με το παρόν άρθρο θα βοηθήσουμε την ΠΑ στο σχεδιασμό της, ο οποίος πιστεύουμε ότι θα περιλαμβάνει τη βέλτιστη επιχειρησιακή αξιοποίηση των Ελληνικών AEWCS (ERIEYE) και την αύξηση της επιχειρησιακής τους διαθεσιμότητας, με κατάλληλα προγράμματα υποστήριξης (Follow on Support), με στόχο τη διατήρηση του αξιόμαχού τους απέναντι στις σύγχρονες επιχειρησιακές απαιτήσεις.
Επίσης, οι καινοτόμες τεχνολογικές εξελίξεις και οι επιχειρησιακές προκλήσεις συνιστούν τη διερεύνηση για μια επιλεκτική αναβάθμιση των AEWCS, η οποία θα συνέβαλε στη μετεξέλιξή τους σε “Airborne Multi Sensor (ISR) & C2BM Systems” στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού του Συστήματος Αεράμυνας σε ένα “Integrated Networked – Joint Defense C2BM System”.
Αυτή η προοπτική θα συμβάλλει σημαντικά στη βελτιστοποίηση της Έγκαιρης Προειδοποίησης στις ΕΔ, στη δημιουργία ολοκληρωμένης, Ταυτοποιημένης Τακτικής εικόνας, στη βέλτιστη επιχειρησιακή εκμετάλλευση των Διακλαδικών Μέσων, καθώς και στη βιωσιμότητα όλων των Αεροσκαφών & Μέσων Επιφανείας, τα οποία επιχειρούν σε ένα σύγχρονο επιχειρησιακό περιβάλλον, λειτουργώντας έτσι ως πολλαπλασιαστής δύναμης στην αποτελεσματική εκτέλεση των “ Joint Operations”.
Οι νέες εξελίξεις και οι καινοτόμες δυνατότητες των απειλών, στο γεωπολιτικό περιβάλλον που καλούνται να επιχειρήσουν οι Ελληνικές ΕΔ, ευχόμαστε να αποτελέσουν σημαντική πρόκληση για το ΥΠΕΘΑ/ΓΔΑΕΕ, έτσι ώστε να θέσει τις κατάλληλες προτεραιότητες και απαιτήσεις, προκειμένου να προχωρήσουν αποτελεσματικά προγράμματα υποστήριξης και αναβάθμισης των Ελληνικών AEWCS, των Επίγειων Συστημάτων Αεράμυνας, καθώς και των υπολοίπων Αεροσκαφών της ΠΑ (πέρα από τα F-16V).
Οι ανωτέρω ενέργειες θεωρούμε ότι, θα βελτιώσουν την επιχειρησιακή τους διαθεσιμότητα και την αποτελεσματικότητα τους στις σύγχρονες Διακλαδικές Επιχειρησιακές απαιτήσεις, διατηρώντας έτσι στο ύψιστο επίπεδο το Αξιόμαχο των ΕΔ, την Ασφάλεια της Πατρίδας μας και την Προστασία των πολιτών.
