Το “Επιτάφιον” του Καβάφη και η ελληνική γλώσσα

ΕΠΙΤΑΦΙΟΝ ΚΑΒΑΦΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Γράφει ο Αναστάσιος Μητρόπουλος, Συνταγματάρχης ε.α.

Ένα από τα επιτύμβια ποιήματα που έγραψε ο Καβάφης για να παρουσιάσει υψηλές αξίες που τίμησαν οι άνθρωποι στη ζωή τους, είναι το «Επιτάφιον», που αποτελεί έναν «ύμνο» στην ελληνική γλώσσα.
Στο ποίημα αυτό, ο Καβάφης αναφέρεται σε μια επιτύμβια πλάκα στη μακρινή Ινδία, όπου είναι ενταφιασμένος ένας Έλληνας, ο οποίος, αφού πέρασε πολλά βάσανα και συμφορές ταξιδεύοντας στα πέρατα του κόσμου, μια αιφνίδια καταιγίδα τον έριξε σε μια ινδική ακτή, και η κατάληξη ήταν καταστροφική αφού εκεί πουλήθηκε ως δούλος.
Όμως από όλη αυτή την ζωή δουλείας και σωματικής κούρασης που πέρασε μέχρι να γεράσει, αυτό που του προκάλεσε πραγματικά το μεγαλύτερο πόνο, δεν ήταν το γεγονός της ταλαιπωρημένης ζωής του, αλλά το ότι όλα αυτά τα χρόνια στερήθηκε την ελληνική γλώσσα, χωρίς να έχει την ευκαιρία να ακούσει τον προσφιλή ήχο της.
Έτσι, όταν ήρθε η στιγμή του θανάτου του, δεν θεώρησε πως του συμβαίνει κάτι το φρικτό ώστε να πενθήσει για το τέλος της ζωής του, αλλά αντίθετα, ο θάνατος ήρθε ως λύτρωση στις βαθύτερες ανάγκες της ψυχής του:
Μεταβαίνει λοιπόν στον Άδη γνωρίζοντας πως εκεί θα βρίσκεται μαζί με ανθρώπους της δικής του πατρίδας, που θα μπορούν να νιώσουν και να καταλάβουν όλα όσα αισθάνεται κι όλα όσα λέει, και θα μιλά συνεχώς ελληνικά, και έτσι με αυτό τον τρόπο, η ελληνική γλώσσα θα λειτουργήσει για αυτόν ως βάλσαμο για όλα τα δεινά που πέρασε στη ζωή του.
Ο έπαινος αυτός της ελληνικής γλώσσας αναδεικνύει τη διασύνδεση της προσωπικότητας και του συναισθηματικού κόσμου των Ελλήνων με τη γλώσσα τους.
Η ελληνική γλώσσα είναι η μοναδική παγκοσμίως, που έχει μιληθεί τόσο αδιάλειπτα και χρησιμοποιείται στην ίδια γεωγραφική περιοχή εδώ και 40 αιώνες, αντέχοντας στο πέρασμα του χρόνου, και αυτή η ανθεκτικότητα σηματοδότησε τη μακρά ιστορία των Ελλήνων.
Αποτέλεσε όχημα σκέψης και δημιουργίας για συγγραφείς, επιστήμονες, φιλόσοφους, καλλιτέχνες και η επιρροή της στον παγκόσμιο πολιτισμό ήταν καταλυτική.
Σίγουρα η προσθήκη κάποιων αγγλικών όρων που έχουν άμεση σχέση με τις τεχνολογικές εξελίξεις είναι μέχρι ενός σημείου αποδεκτή.
Όταν όμως αυτό μετατρέπεται σε «λεκτικές επιδρομές» αμέτρητων αγγλικών όρων και εκφράσεων που χρησιμοποιούνται ευρέως, αλλά κυρίως όταν η χρήση των greeklish, έχει αρχίσει και καθιερώνεται από πολλούς νέους ως μια ανεπίσημη «ηλεκτρονική» γλώσσα, τότε αυτό ελλοχεύει τον κίνδυνο να επιφέρει μακρόχρονες διαβρωτικές επιδράσεις και σταδιακή απώλειας της γλώσσας μας η οποία αποτελεί για εμάς τους Έλληνες ένα θησαυρό που οφείλουμε να διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού.
Η ξένη γλώσσα δεν παύει να είναι ένας άψυχος κώδικας που εξυπηρετεί απλώς μια ανάγκη. Όμως δεν μπορεί ποτέ να «μιλήσει» τόσο βαθιά στην ψυχή μας όσο η ελληνική.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ