Η Μάχη του Ντεμπάλτσεβε: Ουκρανία, Ιανουάριος – Φεβρουάριος του 2015

Η Μάχη του Ντεμπάλτσεβε υπήρξε μία από τις εμβληματικές συγκρούσεις του Ρωσο-ουκρανικού Πολέμου και περιέχει συμπυκνωμένα πολλά από τα διδάγματα του.
 
 

Ρωσο-ουκρανικός πόλεμος: Στρατηγικό και επιχειρησιακό πλαίσιο

Ο κύριος επιχειρησιακός ρωσικός σκοπός στην Ουκρανία ήταν η διατήρηση των δύο αυτονομιστικών κρατιδίων, της Δημοκρατίας του Ντόνετσκ (Donetsk Peoples RepublicDRP) και της Δημοκρατίας του Λούχανσκ (Luhansk Peoples RepublicLRP) και η ήττα των ουκρανικών δυνάμεων που απειλούσαν την ύπαρξη αυτών των δύο οντοτήτων.
Η επιτυχία του παραπάνω σκοπού περιλάμβανε τη διατήρηση κρίσιμων συγκοινωνιακών κόμβων και γραμμών επικοινωνιών όπως τους αυτοκινητοδρόμους και τις σιδηροδρομικές γραμμές που συνδέουν την DRP, την LRP και τη Ρωσία. Επιπλέον στους επιχειρησιακούς σκοπούς περιλαμβάνονταν περιοχές στη λεκάνη του Ντόνετς που περιέχουν ενεργειακές υποδομές που επιτρέπουν στις DRP και LRP να επιβιώνουν ανεξάρτητα από την Ουκρανία. Η επίτευξη των παραπάνω επιχειρησιακών σκοπών είχαν ως αποτέλεσμα μεγάλες πολεμικές επιχειρήσεις που διεξήχθησαν σε όλη τη λεκάνη του Ντόνετς.
Η ρωσική στρατηγική κινήθηκε μεταξύ φθοράς και εξάντλησης. Οι ρωσικές μάχες εστιάστηκαν στην παγίδευση ουκρανικών χερσαίων δυνάμεων και στην αργή σύνθλιψη τους μέσω της χρήσης έμμεσων πυρών και επιθέσεων με άρματα μάχης. Ο στόχος της αργής σύνθλιψης των ουκρανικών δυνάμεων –αντί για τη γρήγορη εξόντωση τους- ήταν:

  1. Να αναγκαστεί η ουκρανική κυβέρνηση να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να αποδεχθεί την όποια συμφωνία ώστε να σταματήσει η σφαγή.
  2. Να εξαντλήσει τους ουκρανικούς πόρους καθώς η Ουκρανία θα συνέχιζε να εμπλέκει δυνάμεις σε μακρόσυρτες μάχες.

Οι μάχες του Ιλόβαϊσκ (7 Αυγ. – 2 Σεπ. 2014) και του Ντεμπάλτσεβε επιδεικνύουν την αποτελεσματικότητα αυτής της προσέγγισης καθώς έφεραν σαν αποτέλεσμα το Πρωτόκολλο του Μινσκ και τη Συμφωνία Μινσκ ΙΙ, αντίστοιχα.

Ντεμπάλτσεβε
Η εξέλιξη της σχέσης των επιπέδων του πολέμου σύμφωνα με τον Γερασίμοφ.

Ο ρωσικός υβριδικός πόλεμος έχει εύστοχα περιγραφεί από αυτό που είναι γνωστό ως δόγμα Γερασίμοφ. Ένα από τα κύρια σημεία του δόγματος Γερασίμοφ είναι ότι τα επίπεδα του πολέμου έχουν συμπιεστεί από τη σύγχρονη και αναδυόμενη τεχνολογία. Γι΄ αυτό υπάρχει μικρή απόσταση στο έδαφος ή στον χρόνο μεταξύ του στρατηγικού, του επιχειρησιακού και του τακτικού επιπέδου. Έτσι στο πεδίο της μάχης γίνεται φανερή η αλληλοεπικάλυψη που υπάρχει μεταξύ των επιπέδων πολέμου και των σχετικών ενεργειών. Η αλληλοεπικάλυψη αυτή μπορεί να παρατηρηθεί στις ρωσικές ενέργειες στον Ρωσο-ουκρανικό πόλεμο καθώς η επιχειρησιακή τέχνη και οι τακτικές ενέργειες είναι τόσο περιπλεγμένες που είναι δύσκολο να βρει κανείς το όριο ανάμεσα σ΄ αυτά τα δύο.

Η Μάχη του Ντεμπάλτσεβε

Η μάχη του Ντεμπάλτσεβε ξεκίνησε κατά τη διάρκεια μιας χιονοθύελλας, στην παγωμένη Ουκρανία, στις 14 Ιανουαρίου του 2015. Η πόλη αυτή, των 25.000 κατοίκων, αποτελεί σημαντικό συγκοινωνιακό κόμβο απ΄ όπου διέρχονται οδικοί και σιδηροδρομικοί άξονες κρίσιμοι και για τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές.

Ντεμπάλτσεβε
Η θέση του Ντεμπάλτσεβε στη λεκάνη του Ντόνετς.

Οι ρωσικές δυνάμεις και οι φιλορωσικές, αποσχιστικές, δυνάμεις κατέλαβαν την πόλη στην αρχική φάση της ρωσικής υβριδικής εκστρατείας τον Απρίλιο του 2014 αλλά ο έλεγχος που είχαν σε αυτήν ήταν αδύναμος. Έτσι, οι ουκρανικές δυνάμεις ανακατέλαβαν το Ντεμπάλτσεβε τον Ιούλιο του 2014 και διατήρησαν τον έλεγχο τους σε αυτό μέχρι τον Ιανουάριο του 2015, οπότε η Ρωσία άρχισε μία συγκλίνουσα επίθεση για να πάρει την πόλη, να καταστρέψει τις ουκρανικές δυνάμεις που ήταν μέσα σε αυτήν και να στείλει ένα μήνυμα ότι η ουκρανική κυβέρνηση ήταν ανίσχυρη να κυριαρχήσει στην περιοχή.
Η ουκρανική κατοχή του Ντεμπάλτσεβε δημιουργούσε μία εισέχουσα στην ελεγχόμενη από τους αυτονομιστές περιοχή. Ρωσικά Τακτικά Συγκροτήματα Τάγματος εξοπλισμένα με Τ-80, Τ-90, ΒΜΡ-2 και ΒΜ-21 Grad, μαζί με ταξιαρχίες των αυτονομιστών ξεκίνησαν την ενέργεια τους το πρωί της 14ης Ιανουαρίου 2015. Η επίθεση τους αποσκοπούσε να συμπιέσει την εισέχουσα και να καταστρέψει τις ουκρανικές δυνάμεις που βρισκόταν εκεί. Η επίθεση γρήγορα πήρε τη μορφή πολιορκίας καθώς οι ρωσικές και αυτονομιστικές δυνάμεις επεδίωκαν να επιφέρουν μεγάλο κόστος στον ουκρανικό στρατό και στον άμαχο πληθυσμό του Ντεμπάλτσεβε.
Ντεμπάλτσεβε
Ο διοικητής της 128ης Ταξιαρχίας Συνταγματάρχης Serhiy Sheptala.

Οι ουκρανικές δυνάμεις αριθμούσαν περίπου 8.000 άνδρες, η πλειοψηφία των οποίων άνηκε στην 128η Μ/Κ Ταξιαρχία και στο Τάγμα Εθελοντών «Ντόνμπας». Οι Ουκρανοί είχαν σκάψει χαρακώματα γύρω από την πόλη και έλεγχαν τις κρίσιμες υποδομές μέσα σε αυτήν. Τις πρώτες πρωινές ώρες της 14ης Ιανουαρίου Ουκρανοί στρατιώτες άκουσαν τον απειλητικό βόμβο των Μη-Επανδρωμένων Αεροπορικών Συστημάτων (ΜΕΑΣ) που πετούσαν πάνω τους και λίγο μετά βλήματα πυροβολικού και ρουκέτες έπεσαν στις θέσεις τους. Αμέσως ακολούθησαν επιθέσεις με τεθωρακισμένα.
Οι επιθέσεις των Ρώσων και των αυτονομιστών συνεχίστηκαν με τον ίδιο τρόπο για μία βδομάδα. Η πολιορκία χαρακτηρίστηκε από αδιάκριτο βομβαρδισμό της πόλης με ΠΕΠ ΒΜ-21 και 9A52-4 και πυροβολικό μάχης και από επιθέσεις με τεθωρακισμένα στις θέσεις των Ουκρανών, ενώ ρωσικά ΜΕΑΣ περιπολούσαν αναζητώντας στόχους. Στη στοχοποίηση συμμετείχαν ειδικές δυνάμεις (Spetsnaz, GRU) καθώς και στρατιώτες με πολιτικά.
Γνωρίζοντας καλά τη δύσκολη θέση των Ουκρανών έξω από την πόλη και την επίδραση που είχε αυτή στον πληθυσμό μέσα σε αυτήν πόλη οι Ρώσοι βομβάρδιζαν ανελέητα το Ντεμπάλτσεβε ενώ έσφιγγαν περαιτέρω τον κλοιό τους γύρω από αυτό. Για να δυσχεράνουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση στις 22 Ιανουαρίου έκοψαν την πρόσβαση της πόλης στο ηλεκτρικό ρεύμα, στο φυσικό αέριο και στο νερό κάνοντας τις συνθήκες μέσα σε αυτήν ανυπόφορες. Μέσα σε λίγες ημέρες 8.000 πολίτες έφυγαν.
Ντεμπάλτσεβε
Η συμπίεση της ουκρανικής εξέχουσας του Ντεμπάλτσεβε από τους Ρώσους.

Όταν μπήκε ο Φεβρουάριος οι ρωσικές και αυτονομιστικές δυνάμεις έλεγχαν και τους δύο ώμους της ουκρανικής εισέχουσας και ήταν έτοιμες να αποκόψουν το Ντεμπάλτσεβε πλήρως. Μέχρι τότε οι ουκρανικές δυνάμεις είχαν πρόσβαση στο διοικητικό και ανεφοδιαστικό τους κέντρο στο Αρτεμίβσκ μέσω του αυτοκινητοδρόμου Μ 03. Οι πρώτες μέρες του Φεβρουαρίου χαρακτηρίστηκαν από χαμηλής έντασης συγκρούσεις αλλά η μάχη εντάθηκε ξανά μεταξύ 10 και 20 Φεβρουαρίου, οπότε και τέλειωσε. Στις 10 Φεβρουαρίου οι ρωσικές δυνάμεις επιτέθηκαν από δύο συγκλίνουσες κατευθύνσεις επιδιώκοντας να ολοκληρώσουν την κύκλωση του Ντεμπάλτσεβε.
Η δυσχερής θέση των Ουκρανών οδήγησε στη Συμφωνία Μινσκ ΙΙ, η οποία επήλθε στις 12 Φεβρουαρίου. Όμως οι Ρώσοι αγνόησαν τα συμφωνηθέντα και συνέχισαν τις επιθέσεις τους στις ουκρανικές δυνάμεις που κατείχαν θέσεις γύρω από το Ντεμπάλτσεβε.
Στις 13 Φεβρουαρίου οι ρωσικές δυνάμεις επιτέθηκαν με ρουκέτες από την περιοχή του Ντεμπάλτσεβε στο Αρτεμίβσκ. Ενώ συνέβαινε αυτό ρωσικά Τακτικά Συγκροτήματα Τάγματος και ταξιαρχίες των αυτονομιστών συνέχισαν να πιέζουν τους Ουκρανούς στο Ντεμπάλτσεβε. Μεταξύ 13 και 17 Φεβρουαρίου οι ουκρανικές δυνάμεις προσπάθησαν να διασπάσουν τον κλοιό αλλά δεν μπόρεσαν. Ο ρωσικός έλεγχος του αυτοκινητοδρόμου Μ 03 απαγόρευε στην ουκρανική κυβέρνηση τη δυνατότητα να παράσχει κάποια βοήθεια στις κυκλωμένες της δυνάμεις.
Οι Ρώσοι αποφάσισαν να δώσουν τη χαριστική βολή. Στις 17 Φεβρουαρίου ρωσικές και αυτονομιστικές δυνάμεις επιτέθηκαν στην πόλη. Οι αποδυναμωμένες και εξαντλημένες ουκρανικές δυνάμεις δεν ήταν σε θέση να προσφέρουν περαιτέρω αντίσταση. Με την έγκριση της ουκρανικής κυβέρνησης και κατόπιν συμφωνίας αποχώρησαν. Τη νύχτα της 18ης Φεβρουαρίου περίπου 2.500 Ουκρανοί στρατιώτες είχαν βγει από την πόλη  ενώ 4.500 βρίσκονταν μέσα στο Ντεμπάλτσεβε. Τη νύχτα της 19ης Φεβρουαρίου το 90% των ουκρανικών δυνάμεων είχε πλέον αποχωρήσει και το μεσημέρι της 20ης Φεβρουαρίου οι Ρώσοι κατέλαβαν επίσημα την πόλη.
Ντεμπάλτσεβε
Αιχμάλωτοι Ουκρανοί στρατιώτες στο Ντεμπάλτσεβε.

Η αποχώρηση των ουκρανικών δυνάμεων από το Ντεμπάλτσεβε έγινε μετά από συμφωνία μέσω ενός προκαθορισμένου διαδρόμου. Όμως, όπως και στη μάχη του Ιλόβαϊσκ, οι ρωσικές δυνάμεις επιτέθηκαν στους Ουκρανούς που αποχωρούσαν. Οι Ουκρανοί εγκατέλειψαν τα οχήματα τους πάνω στο δρόμο και ‘έτρεξαν να βρουν ασφάλεια με τα πόδια. Οι Ρώσοι κατέστρεψαν μεγάλο αριθμό ουκρανικών οχημάτων και αιχμαλώτισαν περίπου 100 Ουκρανούς. Κατά τη μάχη του Ντεμπάλτσεβε η ουκρανική 128η Μ/Κ Ταξιαρχία και το Τάγμα «Ντόνμπας» ουσιαστικά εξαφανίστηκαν ως μάχιμες δυνάμεις. Οι ουκρανικές απώλειες ήταν περίπου 300 νεκροί και 700 τραυματίες. Οι απώλειες των Ρώσων και των αυτονομιστών είναι άγνωστες καθώς η Ρωσία συνεχίζει να αρνείται την εμπλοκή της στη μάχη.
Η ρωσική νίκη στο Ντεμπάλτσεβε εξασφάλισε την επαφή των δύο αυτονομιστικών οντοτήτων, της DRP και της LRP, και κατέστησε ευχερέστερη την περαιτέρω συνεργασία τους.

Σκέψεις πάνω στη μάχη

Η ρωσική αναγνώριση
Οι ρωσικές επιχειρήσεις στη μάχη του Ντεμπάλτσεβε, αλλά και σε όλο τον πόλεμο, δείχνουν την προτίμηση των Ρώσων στη χρησιμοποίηση ΜΕΑΣ, ειδικών δυνάμεων και ανταρτικών δυνάμεων σε συνδυασμό μεταξύ τους για να παρέχουν αναγνώριση επ΄ ωφελεία των Τακτικών Συγκροτημάτων Τάγματος και του στρατηγείου της Νότιας Στρατιωτικής Περιοχής. Αναφερόμενος στην αποτελεσματικότητα της ρωσικής αναγνώρισης ο Αμερικανός στρατιωτικός αναλυτής Φίλιπ Κάρμπερ δηλώνει: «Οι Ρώσοι έχουν κατακτήσει τα μυστήρια του κύκλου sensor-to-shooter (αισθητήρας – όργανο εκπομπής πυρός) τουλάχιστον στο τακτικό και στο επιχειρησιακό επίπεδο».

Ντεμπάλτσεβε
Κατεστραμμένα ουκρανικά οχήματα και νεκροί Ουκρανοί στρατιώτες μετά από βολή ρωσικού πυροβολικού στην περιοχή του Ντεμπάλτσεβε.

Μόλις ο στόχος εξακριβωθεί η πληροφορία μεταδίδεται στη μονάδα βολής. Η μονάδα αυτή, στη συνέχεια, εκτελεί τη βολή που της έχει ζητηθεί. Αυτός ο κύκλος έχει πολύ υψηλή ανταπόκριση και είναι εξαιρετικά αποτελεσματικός. Η μάχη του Ντεμπάλτσεβε δείχνει ξεκάθαρα την προτίμηση των Ρώσων στη χρήση πυρών πυροβολικού και ρουκετών, με καλύτερο παράδειγμα την επίθεση με ρουκέτες στη Ζελενοπίγια στις 11 Ιουλίου. Στην ενέργεια αυτή οι ρωσικές δυνάμεις χρησιμοποίησαν ΜΕΑΣ καθώς και τις ηλεκτρονικές τους δυνατότητες για να εντοπίσουν τις ουκρανικές μονάδες, να παρεμβάλλουν τις επικοινωνίες τους και μετά να επιτεθούν με πυρά από ΒΜ-21 Grad και 9A52-4 Tornado. Η επίθεση αυτή είχε σαν αποτέλεσμα τον θάνατο 30 και τον τραυματισμό 100 Ουκρανών στρατιωτών καθώς και την καταστροφή των μέσων δύο ουκρανικών ταγμάτων.
Το ρωσικό μοντέλο αναγνώρισης είναι διαφορετικό από το αμερικανικό. Ο ρωσικός στρατός δεν διαθέτει μονάδες αναγνώρισης όπως οι αμερικανικές μονάδες ιππικού που διεξάγουν αναγνώριση επ΄ ωφελεία των χερσαίων δυνάμεων. Στο ρωσικό μοντέλο συνδυάζονται ΜΕΑΣ, ειδικές δυνάμεις και παραστρατιωτικοί για να διεξάγουν επιχειρησιακού επιπέδου αναγνώριση σε βάθος. Τα Τακτικά Συγκροτήματα Τάγματος χρησιμοποιούν τα δικά τους μέσα για να διεξάγουν εγγύς, τακτική αναγνώριση. Ο σκοπός αυτής της οργανωτικής δομής επιταχύνει τη ροή της πληροφορίας προς τον σχηματισμό στον οποίο απευθύνεται.
Επίσης, οι ρωσικές ειδικές δυνάμεις, κυρίως Spetsnaz και GRU, δεν επιχειρούν ούτε είναι οργανωμένες όπως οι αμερικανικές ειδικές δυνάμεις. Οι ρωσικές ειδικές δυνάμεις βρίσκονται σε άμεση σχέση με τους συμβατικούς χερσαίους σχηματισμούς και απαντούν κατευθείαν στον διοικητή του σχηματισμού που υποστηρίζουν. Δεν επιχειρούν με παράλληλη διοικητική δομή προς τις συμβατικές δυνάμεις όπως είναι η Αμερικανική Διοίκηση Ειδικών Επιχειρήσεων. Γι΄ αυτό ο διοικητής των συμβατικών δυνάμεων κατευθύνει τη δράση των Spetsnaz και GRU, επιτυγχάνοντας έτσι υψηλό επίπεδο συνέργειας στις ρωσικές χερσαίες δυνάμεις.
Απουσία διακλαδικού πολέμου
ΝτεμπάλτσεβεΈνα άλλο σημαντικό σημείο που θα πρέπει να θυμάται κανείς για τις ρωσικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία είναι ότι αυτές δεν είναι διακλαδικές. Δεν υπάρχει ρωσική αεροπορία ή αεροπορία στρατού στον αέρα, ώστε το πυροβολικό να πρέπει να συντονιστεί με αυτές πριν εκτοξεύσει τα πυρά του. Αυτό σημαίνει ότι οι αιτήσεις πυρός ικανοποιούνται πολύ πιο γρήγορα.
Στον Ρωσο-ουκρανικό πόλεμο η έλλειψη διακλαδικών επιχειρήσεων λειτούργησε προς όφελος των ρωσικών χερσαίων δυνάμεων επειδή η απουσία αεροσκαφών, που θα παρεμβάλλονταν στις τροχιές των βλημάτων, κατέστησε τον κύκλο sensor-to-shooter σχεδόν ακαριαίο. Επίσης, οι περισσότερες μονάδες βολής είναι οργανικές στα Τακτικά Συγκροτήματα Τάγματος. Η όλη κατάσταση ενισχύεται και από το γεγονός ότι οι Ρώσοι δεν ενδιαφέρονται για την ακρίβεια των πυρών τους ή για τις παράπλευρες απώλειες.

Συμπέρασμα

Η μάχη του Ντεμπάλτσεβε αντιπροσωπεύει τη συγκεντρωτική εμπειρία του ρωσικού στρατού στον Ρωσο-ουκρανικό πόλεμο. Τα κύρια χαρακτηριστικά της μάχης, που σχετίζονται με τον ρωσικό στρατό, περιλαμβάνουν τη σύζευξη της ρωσικής αναγνώρισης με τα πυρά καμπύλης τροχιάς δημιουργώντας ένα υψηλής απόκρισης σύστημα. Ακόμη η μάχη επιδεικνύει την έλλειψη διακλαδικότητας στις ρωσικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία, η οποία κατά παράδοξο τρόπο καθιστά τον ρωσικό στρατό περισσότερο φονικό απ΄ ότι θα ήταν εάν ίσχυε διαφορετικά.
Οι τελευταίες ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις χαρακτηρίζονται από μία καινοτόμο προσέγγιση στον πόλεμο που ενσωματώνει τεχνολογίες της πληροφορικής με τις οποίες γίνεται εκμετάλλευση των αδυναμιών του αντιπάλου στις σύγχρονες συνθήκες. Είτε αποκαλέσουμε αυτή την προσέγγιση υβριδικό πόλεμο ή πόλεμο νέας γενιάς ή αμφίσημο πόλεμο είτε με οποιοδήποτε άλλο όρο από αυτούς που έχουν χρησιμοποιηθεί, η Ρωσία έχει επιφέρει μία αλλαγή παραδείγματος στον σύγχρονο πόλεμο δημιουργώντας έτσι νέα διλήμματα και προβλήματα που ο πιθανός αντίπαλος της θα πρέπει να επιλύσει.
Πηγή: Περιοδικό ARMOR

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ