To Κέντρο Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων-ΚΕΔΙΣΑ διοργάνωσε με μεγάλη επιτυχία τη Δευτέρα 21 Οκτωβρίου 2019 εκδήλωση με θέμα: «Κυπριακό: Προκλήσεις & Προοπτικές». Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο Ξενοδοχείο Amalia Athens σε μία αίθουσα κατάμεστη από κόσμο.
Συντονιστής του πρώτου πάνελ της εκδήλωσης ήταν ο κ. Κώστας Μαρδάς (Δημοσιογράφος-Συγγραφέας). Ομιλητές του πρώτου πάνελ ήταν: Ο κ. Τάσος Χατζηβασιλείου (Βουλευτής Σερρών ΝΔ-Γραμματέας της Διαρκούς Επιτροπής Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων του Ελληνικού Κοινοβουλίου), ο κ. Κώστας Ζαχαριάδης (Βουλευτής Β’ Αθηνών-ΣΥΡΙΖΑ) και ο κ. Σπύρος Καρανικόλας (Αναπληρωτής Εκπρόσωπος Τύπου ΠΑΣΟΚ).
Συντονιστής του δευτέρου πάνελ της εκδήλωσης ήταν ο κ. Γιώργος Σκαφιδάς (Δημοσιογράφος). Ομιλητές του δευτέρου πάνελ ήταν: ο κ. Ιωάννης Βαληνάκης (πρώην Υφυπουργός Εξωτερικών-Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων & Πρόεδρος Ευρωπαϊκού Κέντρου Αριστείας J.Monnet-ΕΚΠΑ), ο κ. Περικλής Νεάρχου (Πρέσβης ε.τ.) και ο κ. Λάμπρος Τζούμης (Αντιστράτηγος ε.α.-πρώην Εθνικός Αντιπρόσωπος της Ελλάδος στο ΝΑΤΟ).
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους πλήθος κόσμου ανάμεσά τους , στρατηγοί και ναύαρχοι ε.α., πρέσβεις, εκπρόσωποι του Ελληνικού Διπλωματικού Σώματος, των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, δημοσιογράφοι και φοιτητές. Ιδιαίτερη τιμή για το ΚΕΔΙΣΑ αποτέλεσε η παρουσία του Επίτιμου Αρχηγού ΓΕΣ- Στρατηγού ε.α. κ. Κωνσταντίνου Γκίνη, του Ναυάρχου ε.α. κ. Άγγελου Χρυσικόπουλου,του Αντιναυάρχου ε.α. και Προέδρου του ΕΛΙΣΜΕ κ. Βασιλείου Μαρτζούκου, του Αντιπτεράρχου ε.α. κ. Ιωάννη Αναστασάκη και του Αντιναυάρχου ε.α. κ. Δημήτρη Παπαγιαννίδη.
Ο Ιδρυτής & Πρόεδρος Δ.Σ. του ΚΕΔΙΣΑ κ. Ανδρέας Γ. Μπανούτσος στην εισαγωγική του ομιλία ανέφερε ότι το 2019 αποτελεί έτος ορόσημο για το Κυπριακό λόγω των 60 χρόνων από την υπογραφή των συμφωνιών Ζυρίχης και Λονδίνου που οδήγησαν στην ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και των 45 χρόνων από την εισβολή και κατοχή του Αττίλα.
Στη συνέχεια ανέφερε ότι η διεθνής κοινότητα έχει κατ’ επανάληψη καταδικάσει την εισβολή απαιτώντας την απόσυρση των Τουρκικών δυνάμεων κατοχής, μέσω πληθώρας Αποφάσεων και Ψηφισμάτων σε διεθνή fora, όπως η Γενική Συνέλευση και το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο της Ευρώπης, η Ομάδα των Αδεσμεύτων και η Ομάδα των κρατών της Κοινοπολιτείας.
Σημείωσε επίσης ότι οι αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών, προσδιορίζουν και την βάση μιας συμπεφωνημένης λύσης, η οποία, επί πλέον, δεδομένης της ιδιότητας της Κύπρου ως κράτους-μέλους της ΕΕ, θα πρέπει να είναι απολύτως συμβατή με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και να διασφαλίζει τη συνέχεια της αποτελεσματικής συμμετοχής της Κύπρου στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων της ΕΕ.
Ανέφερε επίσης ότι η άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αποκλειστική Οικονομική της Ζώνη δεν συνδέεται καθ’ οιονδήποτε τρόπο με τη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού.
Κλείνοντας την ομιλία του υπογράμμισε ότι η πλήρης αποχώρηση των Τουρκικών στρατευμάτων κατοχής και η κατάργηση του αναχρονιστικού συστήματος εγγυήσεων, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος μιας συμπεφωνημένης, βιώσιμης, δίκαιης και συνολικής λύσης του Κυπριακού ενώ προχώρησε και ένα βήμα παραπέρα διατυπώνοντας τη σκέψη ότι η πλήρης αποστρατιωτικοποίηση της Μεγαλονήσου και η παραμονή σε αυτή μόνο των Ειρηνευτικών Δυνάμεων του ΟΗΕ (UNFICYP) υπό την εντολή και εγγύηση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αποτελούν προϋπόθεση για μία βιώσιμη και δίκαιη λύση του Κυπριακού.
Ο βουλευτής Σερρών της ΝΔ και Γραμματέας της Διαρκούς Επιτροπής Εθνικής Άμυνας & Εξωτερικών Υποθέσεων του Ελληνικού κοινοβουλίου κ. Τάσος Χατζηβασιλείου στην ομιλία του αναφέρθηκε στον αναθεωρητικό ρόλο της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή υπό την ηγεσία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Eπισήμανε ακόμη ότι η Ελλάδα θα πρέπει να απαιτήσει από την ΕΕ και τους λοιπούς Δυτικούς εταίρους της να επιβάλλονται κυρώσεις στην Τουρκία κάθε φορά που εκείνη παραβιάζει τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου.
Στη συνέχεια σημείωσε ότι ίσως η παρούσα συγκυρία δεν είναι η ευνοϊκότερη για την επίτευξη μίας βιώσιμης και δίκαιης λύσης του Κυπριακού, ενώ ανέφερε ότι πάγια θέση της Ελλάδος είναι ότι οι διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού θα πρέπει να διεξάγονται μέσα στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών και υποστήριξε πως η Ελληνική κυβέρνηση επιθυμεί και επιδιώκει την ανανέωση της θητείας της Ειρηνευτικής Δύναμης του ΟΗΕ (UNFICYP) στην Κύπρο παρά τις αντιδράσεις Αμερικανικών κύκλων.
Ο βουλευτής Β’ Αθηνών του ΣΥΡΙΖΑ κ. Κώστας Ζαχαριάδης στην ομιλία του ανέφερε ότι η επίλυση του Κυπριακού θα πρέπει να περιλαμβάνει τέσσερις πυλώνες: α) πλήρη αποστρατιωτικοποίηση της Μεγαλονήσου, β) άσκηση διπλωματικών και πολιτικών πιέσεων προς την Τουρκία, γ) ενίσχυση της συνεργασίας της Ελληνικής και Ελληνοκυπριακής ηγεσίας, δ) σεβασμός των δικαιωμάτων και των δύο κοινοτήτων του νησιού. Στη συνέχεια επικρότησε το γεγονός ότι στο Κυπριακό υπάρχει συναίνεση μεταξύ των πολιτικών κομμάτων στην Ελλάδα και διατύπωσε την εκτίμηση η παρούσα συγκυρία δεν είναι η ευνοϊκότερη για την επίλυση του Κυπριακού αν και σημείωσε ότι η πάροδος του χρόνου και η απραξία δεν βοηθούν στην επίτευξη λύσης στο Κυπριακό ζήτημα.
Ο Αναπληρωτής εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ κ. Σπύρος Καρανικόλας στην ομιλία του επισήμανε ότι η Κύπρος αποτελεί ίσως την πιο στρατιωτικοποιημένη περιοχή στον κόσμο, καταδίκασε τον παράνομο εποικισμό και την καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς στο υπό Τουρκική κατοχή τμήμα του νησιού, ενώ υπογράμμισε ότι αποτέλεσε μεγάλη επιτυχία της Ελληνικής Εξωτερικής πολιτικής η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ το 2004 και πως αυτό ήταν το αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας της τότε κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ να διαχωρίσει την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ από την επίλυση του πολιτικού προβλήματος. Τέλος υπογράμμισε ότι θα πρέπει να υπάρξει πλήρης αποστρατιωτικοποίηση της Κύπρου και κατάργηση του αναχρονιστικού καθεστώτος των εγγυήσεων, ενώ επέκρινε την χλιαρή καταδίκη των έκνομων Τουρκικών ενεργειών στην Κυπριακή ΑΟΖ από την ΕΕ τονίζοντας πως η Κυπριακή ΑΟΖ θα πρέπει να θεωρείται και Ευρωπαϊκή ΑΟΖ.
Ο συντονιστής του πρώτου πάνελ κ. Κώστας Μαρδάς πριν δώσει το λόγο στο κοινό της εκδήλωσης έκανε κάποιες παρατηρήσεις και διατύπωσε ορισμένους προβληματισμούς.
Ανέφερε ότι η τριμερής συνεργασία Ελλάδος-Κύπρου και Ισραήλ είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη, σημείωσε ότι μόλις εσχάτως η ΕΕ έκανε λόγο για Κυπριακή ΑΟΖ (μέχρι πριν από λίγο καιρό χρησιμοποιούσε τον αμφίσημο όρο «Κυπριακά ύδατα»), επισήμανε ότι το νομοσχέδιο του Αμερικανού γερουσιαστή Μενέντεζ περιλαμβάνει τροπολογία που ορίζει ότι για να ισχύσουν οι αμερικανικές κυρώσεις απέναντι στην Τουρκία οφείλει η Κυπριακή Δημοκρατία να επιβάλει εμπάργκο στον ανεφοδιασμό Ρωσικών πλοίων στα λιμάνια της, ενώ οι ΗΠΑ δεν αναγνωρίζουν την ΑΟΖ της Κύπρου ( μιλούν για «διεκδικούμενη ΑΟΖ» ).
Αναρωτήθηκε επίσης μήπως οι Ελληνοκύπριοι ωθούμενοι από έναν ενεργειακό μεγαλοϊδεατισμό εν τέλει ζημιωθούν και διατύπωσε τον προβληματισμό αν τελικά η διατήρηση της παρούσας κατάστασης στην Κύπρο είναι ευνοϊκότερη για τα Ελληνικά συμφέροντα από την υιοθέτηση ενός σχεδίου επίλυσης του Κυπριακού τύπου Ανάν.
Στη συνέχεια ακολούθησε μία πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση μεταξύ του κοινού της εκδήλωσης και των ομιλητών στην οποία οι τρεις εκλεκτοί ομιλητές συμφώνησαν μεταξύ τους και επεσήμαναν μεταξύ άλλων πως προϋπόθεση για την επίλυση του Κυπριακού είναι η πλήρης αποστρατιωτικοποίηση της νήσου, η επίτευξη μιας συμφωνίας στη βάση της Διζωνικής-Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, ο σεβασμός των δικαιωμάτων των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων και η ανανέωση της θητείας της Ειρηνευτικής Δύναμης του ΟΗΕ (UNFICYP) στη Μεγαλόνησο.
Μετά την ολοκλήρωση της συζήτησης του πρώτου πάνελ της εκδήλωσης ακολούθησαν οι εισηγήσεις των ομιλητών του δευτέρου πάνελ.
Ο πρώην Υφυπουργός Εξωτερικών κ. Ιωάννης Βαληνάκης στην ομιλία του ανέφερε ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να συναινέσει στην αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων από την Κύπρο ούτε και να αποδεχθεί την κατάργηση του συστήματος των εγγυήσεων.
Σημείωσε επίσης ότι η Άγκυρα δεν επιθυμεί πραγματικά την διεθνή αναγνώριση του ψευδοκράτους της Βόρειας Κύπρου, την επονομαζόμενη Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ) αλλά επιδιώκει τον έμμεσο έλεγχο και της Νότιας Κύπρου μέσα από την επίτευξη μιας συμφωνίας είτε στη βάση της συνομοσπονδίας είτε της ομοσπονδίας που θα δίνει στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα αυξημένες εξουσίες και λόγο στη διακυβέρνηση της Μεγαλονήσου. Για αυτό το λόγο μέσω των προκλητικών και παράνομων ενεργειών της στην Κυπριακή ΑΟΖ η Άγκυρα στοχεύει στην ακύρωση του ενεργειακού προγράμματος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Στη συνέχεια ο κ. Βαληνάκης επεσήμανε ότι την Τουρκική ασυδοσία ενθαρρύνει με την ανοχή της η διεθνής κοινότητα. Ούτε οι ΗΠΑ ούτε κανένας άλλος διεθνής παίκτης δεν πρόκειται να κάνει χρήση στρατιωτικής βίας κατά της Τουρκίας και κανείς στην Ελλάδα δεν θα πρέπει να έχει αυτή την ψευδαίσθηση. Η ΕΕ από την πλευρά της έχει περιορισμένες δυνατότητες για να αποτρέψει τον αναθεωρητισμό της Τουρκίας για αυτό και πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι ότι η Τουρκία δεν θα διστάσει να κάνει χρήση στρατιωτικής βίας όπως έκανε ήδη στη Συρία. Κλείνοντας την ομιλία του υπογράμμισε ότι η Ελλάδα θα πρέπει να επεξεργαστεί μία ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική για την αντιμετώπιση της Τουρκίας.
Ο Πρέσβης ε.τ. κ. Περικλής Νεάρχου στην ομιλία του ανέφερε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει κάνει πολλές παραχωρήσεις έναντι της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων αποδεχόμενη την κατοχύρωση της πολιτικής ισότητας των δύο κοινοτήτων ενώ οι Τουρκοκύπριοι αποτελούν μόνο το 18% του συνολικού πληθυσμού της νήσου.
Διατύπωσε επίσης την άποψη ότι είναι προτιμότερο να παραμείνει το status quo στην Κύπρο παρά να αποδεχθεί η Κυπριακή Δημοκρατία μία λύση που θα κάνει συνεταίρο την Τουρκική πλευρά και στο νότιο τμήμα της Μεγαλονήσου. Επεσήμανε επίσης ότι είναι αδικαιολόγητη και επιζήμια η θεώρηση που υπαγορεύει ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν πρέπει να έχει αμυντική θωράκιση για να μην προκαλέσει την Τουρκία και τους Τουρκοκυπρίους από τη στιγμή που υφίσταται παράνομη κατοχή του βόρειου τμήματος της νήσου από Τουρκικά στρατεύματα.
Υπογράμμισε ακόμα ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει πολλά πλεονεκτήματα (φυσικό πλούτο, συμμετοχή στην ΕΕ, ισχυρή οικονομία) και πως δεν θα πρέπει να υποχωρήσει στις παράλογες απαιτήσεις των Τουρκοκυπρίων και της Άγκυρας. Κλείνοντας την ομιλία του ο κ.Νεάρχου ανέφερε ότι η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλουν να ενισχύσουν την αποτρεπτική τους ισχύ δεδομένου ότι το ισοζύγιο στρατιωτικής δύναμης Ελλάδος-Τουρκίας διαρκώς επιδεινώνεται από την δεκαετία του 1990.
Ο Αντιστράτηγος ε.α. κ. Λάμπρος Τζούμης κατά την ομιλία του έκανε μία ενδιαφέρουσα ιστορική αναδρομή από το 1878 όπου παραχωρήθηκε υπό τη μορφή εκμίσθωσης η Κύπρος από την Οθωμανική αυτοκρατορία στη Μεγάλη Βρετανία μέχρι και σήμερα. Επισήμανε ότι στόχος της Τουρκίας είναι η διατήρηση του ελέγχου της επί της Κύπρου και η συνεκμετάλλευση των ενεργειακών της πόρων, ενώ επιδιώκει την νομιμοποίηση των έκνομων ενεργειών της με την επινόηση νομικών τεχνασμάτων (π.χ. την άποψη ότι τα νησιά δεν διαθέτουν υφαλοκρηπίδα).
Συμπλήρωσε ακόμα ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε τροχιά σύγκρουσης με την Τουρκία με χρονικό ορίζοντα το 2023 και επεσήμανε πως ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπιστεί ο Τουρκικός επεκτατισμός είναι η ενίσχυση των αμυντικών δαπανών της χώρας και η διαμόρφωση μίας στρατηγικής κουλτούρας που μεταξύ άλλων θα πρέπει να εμφυσήσει στον Ελληνικό λαό την πεποίθηση πως θα πρέπει να είναι έτοιμος για θυσίες αν θέλει να διασφαλίσει την εθνική του ανεξαρτησία και την εδαφική του ακεραιότητα.
Ακολούθησε μία πολύ έντονη και ενδιαφέρουσα συζήτηση μεταξύ των ομιλητών και του κοινού της εκδήλωσης όπου οι εκλεκτοί ομιλητές συμφώνησαν ότι είναι απολύτως αναγκαία η αναβάθμιση των αμυντικών δυνατοτήτων της Ελλάδος μπροστά στο φάσμα του Τουρκικού επεκτατισμού και η ανατροπή του διαρκώς επιδεινούμενου (εις βάρος της Ελλάδος) ισοζυγίου στρατιωτικής ισχύος μεταξύ των δύο χωρών αν και δίνοντας μια νότα αισιοδοξίας ο Αντιστράτηγος ε.α. κ.Λάμπρος Τζούμης σημείωσε ότι ακόμα και υπό τις δυσμενείς παρούσες συνθήκες οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις διατηρούν την αποτρεπτική τους ισχύ και απόδειξη αυτού είναι ότι η Τουρκία δεν έχει αποτολμήσει να έλθει σε πολεμική σύγκρουση με την χώρα μας.
