Σαν σήμερα, στις 23 Μαΐου 2006, ο Σμηναγός της Πολεμικής Αεροπορίας Κώστας Ηλιάκης χάνεται για πάντα στα νερά του Αιγαίου μετά από αερομαχία με τούρκικο μαχητικό.
Δεκαέξι χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από το θάνατο του ήρωα πιλότου της Πολεμικής Αεροπορίας, Σμηναγού Κώστα Ηλιάκη.
Στις 23 Μαΐου του 2006, ο Σμηναγός της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας Κωνσταντίνος Ηλιάκης, έχασε τη ζωή του, όταν το αεροσκάφος του μετά από αερομαχία με τούρκικα μαχητικά κατέπεσε κοντά στην Κάρπαθο.
Ο Κώστας Ηλιάκης τότε ήταν 36 ετών και πατέρας δύο ανηλίκων παιδιών, 5 και 1,5 ετών. Επίσημα ο θάνατος του αποδόθηκε σε «ατύχημα» το οποίο προκλήθηκε από «ανθρώπινο λάθος» του Τούρκου πιλότου με τον οποίο ενεπλάκη σε αερομαχία.
Το χρονικό
Στις 12 το μεσημέρι δύο τουρκικά μαχητικά τύπου RF4 εισήλθαν στον ελληνικό εναέριο χώρο. Aρχικά οι Τούρκοι υποστήριξαν ότι αποστολή τους ήταν να εντοπίσουν και να φωτογραφήσουν τα ρωσικά συστήματα αεράμυνας S-300 που διαθέτει η Ελλάδα. Αργότερα το τουρκικό επιτελείο ισχυρίστηκε ότι σκοπός τους ήταν να επιβλέψουν τρία πλοία που είχαν έρθει με άκρα μυστικότητα στο Αιγαίο και αποστολή να διεξάγουν έρευνες για υδρογονάθρακες στο Αιγαίο. Το ένα ήταν γερμανικό, το δεύτερο με σημαία Παναμά και το τρίτο πλοίο ήταν αμερικανικών συμφερόντων.
Μόλις τα τουρκικά αεροπλάνα παραβίασαν τον εθνικό εναέριο χώρο, δυο ελληνικά μαχητικά F-16 απογειώθηκαν από την 340 Μοίρα της 115 Πτέρυγας Μάχης στη Σούδα της Κρήτης, με σκοπό την αναχαίτιση τους.
Στις 12:10 τα ελληνικά μαχητικά απέκτησαν επαφή με τα αντίστοιχα τουρκικά και τα κάλεσαν να αποχωρήσουν. Ωστόσο, οι τούρκοι πιλότοι απάντησαν στις ελληνικές παραινέσεις με επικίνδυνους ελιγμούς. Στις 12:30, ο πιλότος, Χαλί Ιμπραήμ Οσκεμπίρ, προχώρησε σε επικίνδυνους ελιγμούς που είχαν ως αποτέλεσμα τη σύγκρουση με το μαχητικό του Κώστα Ηλιάκη. Με το δεξί φτερό του χτύπησε την καλύπτρα του αεροσκάφους του Ηλιάκη, οδηγώντας το σε συντριβή στη θάλασσα.
Ταυτόχρονα έπεσε και το τούρκικο μαχητικό αλλά ο πιλότος κατάφερε να το εγκαταλείψει και με το αλεξίπτωτο να πέσει στη θάλασσα.
Αμέσως σήμανε συναγερμός σε Αθήνα και Άγκυρα. Η ελληνική αεροπορία απογείωσε 40 μαχητικά, ενώ μια ομάδα ΟΥΚ έσπευσε με ελικόπτερο στο σημείο. Παράλληλα, η Άγκυρα απογείωσε 80 μαχητικά αεροσκάφη με αποστολή την επιχείρηση έρευνας και διάσωσης σε εχθρικό έδαφος.
Το παναμέζικό πλοίο που έπλεε στην περιοχή διέσωσε τον τούρκο πιλότο. Η κρίση ήταν σοβαρή και μπορούσε να λάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, τις οποίες καμία χώρα δεν επιθυμούσε. Έτσι με πρωτοβουλία της ελληνικής πλευράς επικοινώνησαν τηλεφωνικά οι αρχηγοί των ενόπλων δυνάμεων ναύαρχος Παναγιώτης Χηνοφώτης και ο στρατηγός Χιλμί Οζκιόκ.
Το πόρισμα του ΓΕΑ
Το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας (ΓΕΑ) προχώρησε τότε στη σύνταξη επισήμου πορίσματος για τις συνθήκες της κατάρριψης του ελληνικού μαχητικού, αναγνωρίζοντας το γεγονός ότι ο Ηλιάκης εκτέλεσε άψογα την αποστολή του. Κι αυτό άλλωστε αποδεικνύεται από το γεγονός ότι ο Κωνσταντίνος Ηλιάκης κατευθύνθηκε προς το τούρκικο μαχητικό χωρίς να κάνει ελιγμούς και χωρίς να παραβιάσει την απόσταση ασφαλείας των 1.000 ποδών που ορίζεται ώστε να αποφεχθούν εναέρια συγκρούσεις.
Στο πόρισμα γινόταν αναφορά και στον Τούρκο πιλότο, περιγράφοντας το όλο περιστατικό ως «ατύχημα» που οφειλόταν σε «ανθρώπινο λάθος», χωρίς να υπάρχει ίχνος δόλου:
«Ο σμηναγός Ηλιάκης κατευθύνθηκε προς το τουρκικό αεροσκάφος RF-4, στο πλαίσιο διατεταγμένης και σύμφωνης με το περιεχόμενο και τα δεδομένα αποστολής του προσπάθειας αναχαίτισης – αναγνώρισης σε ευθεία και οριζόντια πτήση, χωρίς να ελιχθεί καθ’ οποιονδήποτε τρόπο και χωρίς να παραβιάσει την απόσταση ασφαλείας των 1.000 ποδών που ορίζεται για την αποφυγή εναέριων συγκρούσεων μεταξύ αεροσκαφών. Αντίθετα, προέκυψε σαφώς ότι ο χειριστής του leader (αρχηγού) αεροσκάφους του τουρκικού σχηματισμού προέβη στην εκτέλεση βίαιου και επικίνδυνου ελιγμού σε απόσταση μικρότερη των 100 ποδών, προς παρενόχληση – αποτροπή προσέγγισης του Ηλιάκη στο τουρκικό RF-4, αναπτύσσοντας έτσι υψηλή ταχύτητα (εμμονή να παραμείνει εσωτερικά και ψηλότερα από το ελληνικό μαχητικό, έχοντας πορεία σύγκρουσης, αντί να περάσει από κάτω). Συνέπεια όλων αυτών ήταν ο Τούρκος χειριστής να απολέσει τον έλεγχο του αεροσκάφους του, το οποίο ανεξέλεγκτο προσέκρουσε βίαια σε εκείνο του Ηλιάκη».
Η διάσωση του τούρκου πιλότου
Την ώρα που οι δυο αρχηγοί συνομιλούσαν έφτασαν πάνω από το πλοίο με σημαία Παναμά, με διάφορα λίγων λεπτών, δυο ελικόπτερα διάσωσης: ένα ελληνικό και ένα τουρκικό. Ο τούρκος πιλότος απείλησε με το πιστόλι του τους έλληνες διασώστες.
Οι τούρκοι χειριστές πετάνε πάντα με εννιάρι περίστροφο. Μετά από λίγες ώρες και για να εκτονωθεί η κρίση οι ελληνικές αρχές, έδωσαν την άδεια στους Τούρκους διασώστες να παραλάβουν τον πιλότο κι έτσι τυπικά, οι Έλληνες τον παρέδωσαν στην Τουρκία.
Ο Χαλί Ιμπραήμ Οσκεμπίρ, μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο στη πόλη Ντάλαμαν για προληπτικούς λόγους και έτυχε υποδοχής εθνικού ήρωα από τους συναδέλφους του, όταν επέστρεψε στη μονάδα του. Ο τούρκος χειριστής, που με ευθύνη του έριξε το αεροπλάνο του και το ελληνικό, ενώ δεν υπήρχε εντολή εμπλοκής, πήρε προαγωγή αλλά η καριέρα του τελείωσε άδοξα. Το 2016 συνελήφθη και εκδιώχθηκε από το στράτευμα ως γκιουλενιστής.
Το μνημείο του Κώστα Ηλιάκη
Η Πολεμική Αεροπορία προχώρησε στην ανέγερση μνημείου – ηρώου στην Κάρπαθο, που να θυμίζει το ατύχημα. Η όλη κατασκευή στην «καρδιά» της «πρωτεύουσας» του νησιού, τα Πηγάδια, βρίσκεται σε σημείο που ξεχωρίζει και αποπνέει μεγαλοπρέπεια.
Δημιουργείται η εντύπωση ενός θαλάσσιου κύματος, που ξεκινά από τον κεντρικό δρόμο μπροστά από το δημαρχείο και σβήνει στη μεριά της θάλασσας, μπροστά στην μαρίνα. Το τεράστιο αυτό κύμα, ύψους περίπου 8 μέτρων, απεικονίζει μία «σελίδα της Ιστορίας» φτιαγμένη από θάλασσα στη Θάλασσα του Καρπάθιου πελάγους. Πάνω, υπάρχει τοποθετημενο το έμβλημα της 343 Μοίρας, της Πολεμικής Αεροπορίας, στην οποία υπηρετούσε ο σμηναγός Ηλιάκης. Το έμβλημα είναι δύο φτερά ανοιγμένα και στο κέντρο ένα αστέρι.
Πάνω στη «θαλασσινή σελίδα», κάτω και δεξιά, υπάρχει η νήσος Κάρπαθος, ενώ αριστερά πλαισιώνεται με την καλύτερη μαντινάδα που επιλέχθηκε από την Κάρπαθο, στον διαγωνισμό μαντινάδας που προκήρυξε ειδικά για τον Κώστα Ηλιάκη, η δημοτική αρχή Καρπάθου, η οποία λέει:
«Διαβάτη που θ` ακροσταθείς μπροστά στον ανδριάντα μη κλαις γιατί αυτή η γη ήρωες βγάζει πάντα».
Στην κορυφή του «κύματος», στο πάνω μέρος, υπάρχει ένα ζευγάρι αεροσκαφών F-16, με τρόπο ώστε να φαίνεται πως ρίχνει τη σκιά του στην Κάρπαθο, για να κρατά καθημερινά συντροφιά στον Σμηναγό Κώστα Ηλιάκη.
Από την πλευρά του κεντρικού δρομου, η “σελίδα” του μνημείου αναπαριστά μια φιγούρα που μοιάζει στον σωματότυπό του Ηλιάκη, αφιερωμένη σε όλους όσοι έδωσαν τη ζωή τους για την πατρίδα και σε όσους το πράξουν στο μέλλον, τις νήσους Κρήτη και Κάρπαθο και μια πλάκα όπου αναγράφεται η κρητική μαντινάδα:
“Στον ουρανό ψηλά η ψυχή, στη θάλασσα το σώμα, αετός που’ ναι περήφανος, δεν το πατεί το χώμα”
Α Θ Α Ν Α Τ Ο Σ
[…] Κώστας Ηλιάκης: Το χρονικό, το πόρισμα, το μνημείο και η… […]