Λίβανος: Η έκρηξη στη Βηρυτό, τα σενάρια, η διαχείρισή της από την Χεζμπολάχ και το Ισραήλ

ΛΙΒΑΝΟΣ ΕΚΡΗΞΗ

Ο Δρ. Γαβριήλ Χαρίτος,  είναι Δικηγόρος – Δρ. Διεθνών Σχέσεων Παν/μιου Μακεδονίας, ερευνητής του Ινστιτούτου Μπεν-Γκουριόν στο Ισραήλ και καλός γνώστης της κατάστασης στο Λίβανο σε σχέση με το Λίβανο, τη Χεζμπολάχ και το Ισραήλ.

ΔΡ ΓΑΒΡΙΗΛ ΧΑΡΙΤΟΣ

Σε κείμενό τού αναλύει πολλές πλευρές της κατάστασης στη περιοχή τις οποίες δεν γνωρίζουμε και αναμένεται να γίνει πολύ πιο πολύπλοκη μετά την έκρηξη στη Βηρυτό η οποία έχει συνταράξει όλο τον κόσμο.

Το κείμενο από τον  Δρ. Γαβριήλ Χαρίτο:

Ενώ λεπτομέρειες γύρω από τα αίτια που προκάλεσαν την αποψινή εφιαλτική πολύνεκρη έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού τελούν υπό διερεύνηση, τα κυριότερα σενάρια που φημολογούνται στον Λίβανο συνοψίζονται ως εξής:

α) Έκρηξη σε αποθήκη όπου φυλασσόταν μεγάλη ποσότητα πυροτεχνημάτων, που οφείλεται σε ατύχημα ή και σε αμέλεια των λιβανικών αρχών. Ερωτήματα όμως προκύπτουν για ποιον λόγο να φυλάσσεται ένα τόσο εύφλεκτο υλικό εντός μιας τόσο κεντρικής και πυκνοκατοικημένης περιοχής.

β) Έκρηξη σε αποθήκη πυρομαχικών, που ανήκαν στην φιλοϊρανική σιιτική οργάνωση Χεζμπολάχ, που οφείλεται σε ατύχημα ή και σε αμέλεια των αρχών. Και σε αυτό το σενάριο δημιουργείται το εύλογο ερώτημα για ποιον λόγο να επιλεγεί ένα τόσο κεντρικό και πυκνοκατοικημένο σημείο για την αποθήκευσή τους.

γ) Αρχικά, φημολογήθηκε έντονα ότι οι πρώτες εκρήξεις προκλήθηκαν από ισραηλινούς πυραύλους ή από επιχειρήσεις δολιοφθοράς εκ μέρους Ισραηλινών πρακτόρων που δρουν στον Λίβανο . Μία τέτοια εκδοχή συνδυάστηκε με τις πρόσφατες επανειλημμένες εκρήξεις σε εργοστάσια και σε εγκαταστάσεις υπηρεσιών κοινής ωφέλειας στο Ιράν – πίσω από τις οποίες φημολογήθηκε από φιλοκυβερνητικές ανεπίσημες ιρανικές πηγές ότι οργανώθηκαν είτε από το Ισραήλ, είτε από το Ισραήλ σε συνεργασία με τις ΗΠΑ.

Το γεγονός ότι το Ισραήλ δήλωσε εσπευσμένα ότι δεν έχει καμία ανάμιξη στο συμβάν, αρχικά μπορεί να μην έπειθε. Ωστόσο, δημοσιογραφικές πηγές που πρόσκεινται στην Χεζμπολάχ ανέφεραν σχεδόν την ίδια στιγμή, ότι πράγματι το Ισραήλ δεν εμπλέκεται στο αποψινό τραγικό συμβάν. Επομένως, το ενδεχόμενο να ισχύει το συγκεκριμένο σενάριο, απομακρύνεται – τουλάχιστον σύμφωνα με τα τωρινά δεδομένα.

Από την άλλη πλευρά όμως, ο ηγέτης της Χεζμπολάχ, Χάσαν Νασράλα, δεν έχει προβεί σε κάποια δήλωση ακόμα περί του ποιος ακριβώς ευθύνεται για το συμβάν. Η σιωπή αυτή δεν είναι απαραίτητο να σημαίνει ότι δεν επιθυμεί να αποδώσει ευθύνες στους Ισραηλινούς, αλλά ότι η οργάνωση δεν θα ήθελε να παραδεχθεί ότι η ποσότητα των πυρομαχικών που εξερράγη είναι δικής της ιδιοκτησίας. Πάντως, είναι ζήτημα χρόνου ο Νασράλα να προβεί σε επίσημες δηλώσεις – από τις οποίες θα προκύψουν οι προθέσεις της Χεζμπολάχ ως προς τον τρόπο με τον οποίον επιθυμεί να διαχειριστεί το αποψινό γεγονός.

δ) Ένα άλλο σενάριο, συνδέει την έκρηξη με την αυριανή ανακοίνωση της δικαστικής απόφασης, που θα καταδείξει ποιος ευθύνεται για την δολοφονία του πρώην Πρωθυπουργού του Λιβάνου, Ραφίκ Χαρίρι, το 2005. Σύμφωνα με την προωθημένη εκδοχή ενός τέτοιου σεναρίου, η ίδια η Χεζμπολάχ προκάλεσε την έκρηξη των (δικών της!) πυρομαχικών, προκειμένου να απομακρύνει την προσοχή της τοπικής κοινής γνώμης από την ανακοίνωση της ετυμηγορίας σε μία υπόθεση που όλες οι ενδείξεις καθιστούν την Χεζμπολάχ υπεύθυνη για την δολοφονία εκείνη. Σύμφωνα πάντα με το ίδιο σενάριο, η αποψινή έκρηξη θα μπορούσε να αναβάλει την ανακοίνωση της δικαστικής απόφασης, ‘προειδοποιώντας’ με αυτόν τον τρόπο ότι η Χεζμπολάχ είναι ικανή να φτάσει σε ακραίες ενέργειες προκειμένου να επηρεάσει ποικιλοτρόπως τους χειριστές της συγκεκριμένης υποθέσεως. Ωστόσο, εκφράζεται εύλογα το αντεπιχείρημα ότι η Χεζμπολάχ δεν θα κατέστρεφε η ίδια τα δικά της πυρομαχικά – και δη σε μία περίοδο οικονομικής δυσχέρειας τόσο της ίδιας της Χεζμπολάχ, όσο και του Ιράν που μαστίζεται από βαθιά οικονομική κρίση.

Αποτίμηση των εκδοχών

Αποτιμώντας τις ως άνω εκδοχές, πιθανότερη είναι η εκδοχή του ατυχήματος, σε συνδυασμό με την πλημμελή φύλαξη των αποθηκών εκ μέρους της – ούτως ή άλλως – αναποτελεσματικής λιβανικής κρατικής μηχανής.

Δεν θα πρέπει να αποκλείεται και η εκδοχή της δολιοφθοράς εκ μέρους αντιμαχομένων λιβανικών φραξιών που συναλλάσσονται με τον ιδιοκτήτη/τους ιδιοκτήτες των πυρομαχικών που εξερράγησαν – και η ενέργεια αυτή να συνδέεται αμιγώς με αδικήματα του κοινού ποινικού δικαίου. Άλλωστε σε μία χώρα με τόσο βεβαρημένο παρελθόν ως προς τις εθνοτικές αιματηρές συγκρούσεις , μια ακόμα έκρηξη με πολυάριθμα θύματα δεν θα έπρεπε να εκπλήσσει κανέναν – και ίσως τελικά η λιβανική πραγματικότητα είναι τόσο κυνική, όσο περιγράφεται συνοπτικά σε αυτές τις λίγες γραμμές.

Ασχέτως όμως με όλα τα παραπάνω, και ενόσω επισήμως ο Χασάν Νασράλα δεν έχει προβεί ακόμα σε καμία ανακοίνωση – εάν πράγματι η Χεζμπολάχ έχει σκοπό να εκτραχύνει το ήδη τεταμένο κλίμα που επικρατεί τελευταία με το Ισραήλ, η εφιαλτική έκρηξη στην Βηρυτό είναι ικανή να αποτελέσει μία εξαιρετικά καλή αφορμή για κάτι τέτοιο.

Συγκεκριμένα:

1) Μετά το ένοπλο επεισόδιο που σημειώθηκε την περασμένη εβδομάδα μεταξύ της Χεζμπολάχ και του Ισραήλ στην θέση Χαρ Ντοβ που ελέγχεται από τον ισραηλινό στρατό και η κυριαρχία επ’ αυτής διεκδικείται από τον Λίβανο, ο ηγέτης της οργάνωσης Χάσαν Νασράλα δήλωσε ότι “επίκειται η εκδίκηση για την δολοφονία του στελέχους της Χεζμπολάχ, Άλι Μούχσιν, στη Συρία” (μία εκτέλεση, η οποία, κατά την εκδοχή της οργάνωσης, ευθύνεται το Ισραήλ – κάτι το οποίο η ισραηλινή πλευρά αρνείται κατηγορηματικά). Επομένως, κατά την Χεζμπολάχ, δεν έχει κλείσει ακόμα ο λογαριασμός με το Ισραήλ και επομένως, επίκειται συνέχεια.

2) Εάν η Χεζμπολάχ αποφασίσει να επιρρίψει ευθύνες στο Ισραήλ για την αποψινή έκρηξη, και συνεπώς να προχωρήσει σε ακόμα μία στρατιωτική αναμέτρηση με τον ισραηλινό στρατό – θα μπορέσει πράγματι να αποπροσανατολίσει την λιβανική κοινή γνώμη από την υπόθεση της δολοφονίας του Ραφίκ Χαρίρι το 2005. Παράλληλα, θα μπορέσει να σιγήσει τις όποιες επικρίσεις κατά της κυβέρνησης – που ελέγχεται από το πολιτικό σκέλος της οργάνωσης – για τον τρόπο με τον οποίον διαχειρίζεται την βαθειά κοινωνική και οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα τους τελευταίους μήνες, που προκάλεσε αυθόρμητες διαδηλώσεις διαμαρτυρίας ήδη από τα τέλη του 2019. Τέλος, εάν η Χεζμπολάχ επιδοθεί σε μία στρατιωτική αναμέτρηση με το Ισραήλ, θα υπενθυμίσει αποτελεσματικά την παρουσία της στα κέντρα λήψεως αποφάσεων της Τεχεράνης, η οποία τελευταία αντιμετωπίζει οικονομικές δυσχέρειες ως προς την κάλυψη των αναγκών της σιιτικής οργάνωσης στον Λίβανο.

Για την λιβανική κοινωνία απόψε και για το αμέσως προσεχές διάστημα, το βασικό ερώτημα θα είναι ποιος ευθύνεται για τη σημερινή πολύνεκρη έκρηξη που συντάραξε το κέντρο της πρωτεύουσας. Το πιθανότερο είναι το συγκεκριμένο ερώτημα να μην απαντηθεί σύντομα (ίσως και ποτέ..).

Όσο κυνικό και να ακούγεται, το σημαντικότερο ζήτημα αυτή τη στιγμή είναι με ποιον τρόπο θα διαχειριστεί το συμβάν η Χεζμπολάχ – ή με άλλα λόγια, εάν τελικά το Ισραήλ θα θεωρηθεί υπεύθυνο για ό,τι συνέβη απόψε ή θα αφεθεί προσεκτικά έξω από τον ‘κύκλο των υπόπτων’.

Ενδιαφέρον, ωστόσο, παρουσιάζει η δήλωση του ισραηλινού Υπουργού Άμυνας, Μπένυ Γκαντς , ότι το Ισραήλ είναι πρόθυμο να αποστείλει ανθρωπιστική και ιατρική βοήθεια στον Λίβανο, διαβιβάζοντας στις αρμόδιες αρχές της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ στον Νότιο Λίβανο (UNIFIL) την πρόθεση του Ισραήλ να νοσηλευθούν σε ισραηλινά νοσοκομεία λιβανέζοι πολίτες που τραυματίσθηκαν στην αποψινή έκρηξη στην Βηρυτό.

Εν κατακλείδι – οι εξελίξεις των ερχόμενων εικοσιτετραώρων κρίνονται από τον τρόπο με τον οποίον η Χεζμπολάχ και ο ηγέτης της , Χάσαν Νασράλα, προτίθενται να διαχειριστούν την πολυπλοκότητα της κατάστασης, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά την έκρηξη της 4ης Αυγούστου 2020 – μία ημερομηνία που ο Λίβανος θα θυμάται για πολλά χρόνια ακόμα.

Τέλος – αξίζει να σημειωθεί ότι η έκρηξη που σημειώθηκε στην Βηρυτό, έτυχε να κινηματογραφηθεί από ποικίλες οπτικές γωνίες (ακόμα και από θαλάσσης) . Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον στοιχείο, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εξίσου ενδιαφέροντα συμπεράσματα.

1 ΣΧΟΛΙΟ

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ