Η Ναυμαχία των Σπετσών ξεκίνησε στις 8 Σεπτεμβρίου 1822 και κρίθηκε από την πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας, ενώ βοήθησε στην απελευθέρωση του Ναυπλίου.
Η Ναυμαχία των Σπετσών ή της Ναυπλίας που έγινε από τις 8 έως 13 Σεπτεμβρίου 1822 ήταν μια σημαντική σύγκρουση μεταξύ Ελλήνων και Οθωμανών κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Ο γέροντας άρχοντας των Σπετσών Χατζηγιάννης Μέξης αποφάσισε να οργανώσει την άμυνα του νησιού για να το υπερασπίσει. Στην απόφασή του αυτή τον ακολούθησαν ο γιος του Νικόλαος, οι γαμπροί του Ιωάννης Γ. Κούτσης, Δημήτριος Λάμπρου (ή Λεωνίδας) και Νικόλαος Λαζάρου, καθώς και 53 ακόμη Σπετσιώτες. Έτσι κάτω από τις διαταγές του Μέξη κατασκευάσθηκαν τρία κανονιοστάσια με πιο ισχυρό εκείνο στην είσοδο του Παλιού Λιμανιού.
Στις 8 Σεπτεμβρίου 1822 ο οθωμανικός στόλος, προερχόμενος από τη Μονεμβασιά, κίνησε προς ανεφοδιασμό του Παλαμηδίου στο Ναύπλιο, το οποίο πολιορκούσαν από στεριάς δυνάμεις του Δημητρίου Υψηλάντου και από θαλάσσης δυνάμεις της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας.
Οι δυνάμεις των Οθωμανών, που αποτελούνταν από 94 πλοία υπό τον ναύαρχο Μεχμέτ Αλί Πασά, φθάνοντας στον κόλπο του Ναυπλίου βρέθηκαν αντιμέτωπες με τον στόλο των νησιών της Ελλάδος υπό τον ναύαρχο Ανδρέα Μιαούλη, που αποτελούταν από 50 πλοία περίπου.
Ο ναύαρχος του ελληνικού στόλου έδωσε διαταγή να κινηθεί ο στόλος προς το εσωτερικό του Αργολικού Κόλπου παρά την ακτή της Πελοποννήσου, για να εγκλωβίσει εκεί τους πολυαριθμότερους και καλύτερα εξοπλισμένους Τούρκους, καίτοι το σχέδιό του θα μπορούσε να οδηγήσει σε καταστροφή.
Προκειμένου, όμως, να αφήσουν τις Σπέτσες και την Ύδρα ανυπεράσπιστες στο έλεος των Οθωμανών, οι Σπετσιώτες πλοίαρχοι Ι. Τσούρπας, Δημήτριος Λάμπρου (ή Λεωνίδας) και Ιωάννης Γ. Κούτσης, καθώς και ο Υδραίος Αντώνιος Κριεζής, αγνόησαν το σήμα του Ανδρέα Μιαούλη και αντί να τον ακολουθήσουν, επετέθησαν εναντίον του οθωμανικού στόλου, αιφνιδιάζοντας τόσο τον εχθρό όσο και τους συμμάχους τους.
Η σφοδρότητα της ναυμαχίας έκανε το έδαφος να σείεται στην Ύδρα, από όπου όσοι παρακολουθούσαν τα γεγονότα έβλεπαν τόσο καπνό που νόμιζαν ότι οι Σπέτσες καίγονται.
Κι ενώ βράδιαζε και η ναυμαχία συνεχιζόταν αμφίρροπη, ο πυρπολητής Δήμος Μπαρμπάτσης όρμησε με το πυρπολικό του κατά της τουρκικής ναυαρχίδας. Το πλήρωμά της με τη θέα του πυρπολικού καταλήφθηκε από πανικό. Άρχισε να πυροβολεί κατά του πυρπολικού και παράλληλα να εκτελεί κινήσεις υποχώρησης. Τη ναυαρχίδα ακολούθησαν σε άτακτη φυγή και τα υπόλοιπα πλοία του τουρκοαιγυπτιακού στόλου. Η ναυμαχία των Σπετσών είχε κριθεί υπέρ των ελληνικών όπλων.
Σύμφωνα με τον ιστορικό Αναστάσιο Ορλάνδο, η προσπάθεια του Κοσμά Μπαρμπάτση να πυρπολήσει την οθωμανική ναυαρχίδα ήταν καθοριστική για την έκβαση της ναυμαχίας, διότι η ναυαρχίδα μαζί με τον υπόλοιπο οθωμανικό στόλο υποχώρησαν αμέσως και τράπηκαν σε φυγή προς την Κρήτη και από εκεί (τον Οκτώβριο) γύρισαν στην Κωνσταντινούπολη.
Η Σημασία της νίκης
Η υποχώρηση του οθωμανικού στόλου σήμανε την ματαίωση των σχεδίων του για την καταστροφή των δύο ελληνικών ναυτικών βάσεων στις Σπέτσες και την Ύδρα και κατέστησε δυνατό τον πολυπόθητο ανεφοδιασμό του Ναυπλίου που μέχρι τότε ήταν αποκλεισμένο από τη θάλασσα. Έτσι, λίγο αργότερα, το Ναύπλιο πέρασε στα χέρια των Ελλήνων αγωνιστών.
Κάθε χρόνο την πρώτη Κυριακή μετά τις 8 Σεπτεμβρίου γίνεται στο νησί των Σπετσών η αναπαράσταση της ναυμαχίας, όπου κυριαρχεί η πυρπόληση ομοιώματος καραβιού.
Ο εορτασμός της Αρμάτας, όπως ονομάζεται, πλαισιώνεται από αθλητικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.
Πηγή: wikipedia
