Το μήνυμα των δέκα κοριτσιών που βρήκαν τα δικά τους πέντε λεπτά δημοσιότητας μέσα από την υπό – κριτική τους τέχνη διακωμωδώντας την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου ήταν σαφές και δυνατό.
Δε γουστάρουμε την κοινωνία που έχουμε, δε γουστάρουμε τον εθνικό μας μύθο, δε γουστάρουμε αυτό που ο περισσότερος κόσμος γιορτάζει, θέλουμε κάτι άλλο. Τι άλλο; Δεν ξέρουμε ακριβώς αλλά κάτι άλλο. Οφείλουμε ν’ ακούσουμε αυτή τη φωνή, κριτικά όχι απαξιωτικά. Με σεβασμό, όχι με βρισίδια και στενόμυαλα σχόλια. Τι ακριβώς θέλουν να μας πουν; Ή δε θέλουν να μας πουν κάτι τελικά κι απλά έκαναν το κομμάτι τους και τελείωσε η σεμνή τελετή;
Ένα κράτος για να επιβιώσει χρειάζεται κανόνες, νόμους, πλαίσιο κοινώς αποδεκτό αλλά κυρίως χρειάζεται πολίτες. Τι είδους πολίτες είμαστε εμείς οι Έλληνες; Νομοταγείς δε μας λες, αλλά αναρωτήθηκε ποτέ κανείς γιατί; Επίσης δε μπορείς να πεις πως το κρατικό πλαίσιο είναι κοινώς αποδεκτό, γιατί απλά φτιάχνεται κάθε φορά για συγκεκριμένους λόγους και για να εξυπηρετήσει συγκεκριμένα συμφέροντα. Ποια συμφέροντα; Καλή ερώτηση αλλά χωρίς καμιά εξίσου καλή απάντηση.
Και κάπου εκεί έρχεται η έννοια του έθνους, της ιστορικής διαδρομής του τόπου, του παραμυθιού και της αφήγησης αλλά και της αιματοβαμένης πραγματικότητας. Μπορούμε να έχουμε πολλά αφηγήματα για το έθνος και την πατρίδα, αλλά δεν έχουμε ν’ αντιτάξουμε κανένα επιχείρημα αμφισβήτησης στο θάνατο από επιλογή, στη θυσία όπως τη λέμε.
Κι αν κάτι έχει στηρίξει το νεότερο Ελληνικό κράτος αυτό είναι η θυσία. Θυσία για κάτι ανώτερο από την ίδια τη ζωή. Τι θα μπορούσε να είναι αυτό το ανώτερο; Ένας αγώνας αξιών, ένας αγώνας χώρου και χρόνου. Για να διεξάγει κάποιος έναν τέτοιο αγώνα χρειάζεται αξίες που να του δημιουργούν ισχυρά κίνητρα. Και οι σύγχρονοι Έλληνες έχουν τέτοια κίνητρα που βασίζονται σε αξίες όπως η παράδοση, η κοινωνία, η συλλογική μανία ενάντια σε κάθε τι που απειλεί το είναι μας. Και τι ακριβώς αποτελεί το είναι μας; Ο μιλιταρισμός, ο κονφορμισμός, η ελιτίστικη αντίληψη των πραγμάτων; Σαφώς και όχι.
Διότι αν αυτά ήταν στοιχεία του είναι μας οι γυναίκες που υποστήριξαν αποτελεσματικά τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Πίνδου το 1940 απλά δε θα το έκαναν. Αν ήταν στρατιωτάκια, αν εμείς ήμασταν στρατιωτάκια τότε θα ζούσαμε αλλιώς, θα πολεμάγαμε αλλιώς, θα πεθαίναμε αλλιώς, θα χαιρόμασταν αλλιώς και θα αντιμετωπίζαμε το θάνατο αλλιώς.
Τα κορίτσια που διακωμώδησαν την παρέλαση μας είπαν πως θέλησαν να ανατρέψουν κάτι. Μας μίλησαν για μιλιταρισμό, για στρατιωτάκια, για ελυεθερία έκφρασης, αλλά δε μας είπαν που τα είδαν όλα αυτά. Στο δικό μας λαό ή σε κάποιον άλλο λαό; Γιατί τους Έλληνες για τα μόνα πράγματα για τα οποία δε μπορείς να τους κατηγορήσεις είναι ο κονφορμισμός και ο μιλιταρισμός.
Όμως οφείλουμε ν’ αναρωτηθούμε αν αυτή η εικονική πραγματικότητα που βιώνουν τα κορίτσια (κορίτσια, γιατί η έννοια γυναίκα είναι κάτι άλλο) που διακωμώδησαν την παρέλαση έχει περάσει από κανάλια που δεν τα καταλαβαίνουμε. Την προπαγάνδα, την υποχόνδρια μετάφραση αξιών σε υπαξίες και υπεραξίες αλλά και την ηλιθιότητα είναι εύκολο ή σχετικά εύκολο να την κατανοήσουμε.
Όμως την ασαφή άποψη που αναφέρεται σε ζητήματα άσχετα με τα χαρακτηριστικά που διαθέτουμε ως λαός, την οποία εξέφρασαν με όχι ιδιαίτερα ακραίο τρόπο τα κορίτσια της παρέλασης, από που την άντλησαν; Αντίθετα, την απόλυτα σαφή άποψη των γυναικών της Πίνδου που με πραγματική αυτοθυσία, με βάθος ψυχής αλλά κυρίως με απόλυτη συνειδητότητα εξέφρασαν με τις ενέργειες τους μπορούμε να την κάνουμε εικόνα στη δικιά μας τη λαϊκή καθημερινότητα.
Δε μιλάμε εδώ για σωστό και λάθος, μιλάμε για έκφραση που συνάδει με την ψυχή μας (γυναίκες Πίνδου) και για έκφραση που αντιδικεί με την αισθητική μας (κορίτσια της παρέλασης). Δεν κατακρίνουμε τις απόψεις κανενός αλλά προβληματιζόμαστε για τα κανάλια που δημιουργούν την άποψη για τα ξεκούρδιστα στρατιωτάκια.
Αλήθεια πιστεύει κανείς πως οι νεότεροι Έλληνες μπορούν να κουρδιστούν (ή να χορδιστούν πιο σωστά); Δηλαδή μπορούν να τεντώσουμε τις χορδές τους και να γίνουν πειθαρχημένη ορχήστρα, σαν τους Γερμανούς ένα πράμα;
Αν τα κορίτσια αυτά διακωμωδούσαν κάτι ανάλογο στη Γερμανία, την Αυστρία, την Ολλανδία, την Κίνα, τη Βόρεια Κορέα θα το καταλαβαίναμε, αλλά στην Ελλάδα;
Σκεφτείτε τι θα ένιωθε μια γυναίκα που πηγαινοέφερνε εφόδια στους στρατιώτες που πολεμούσαν στην Πίνδο το ’40 αν διάβαζε το μανιφέστο των κοριτσιών της παρέλασης. Μάλλον τίποτα γιατί απλά δεν θα την αφορούσε, όπως δεν αφορά κι όλους εμάς, γιατί απλά δεν αναφέρεται σε εμάς τους σύγχρονους Έλληνες. Απλά και τσεκουράτα!
