Η πορεία προς την 28 Οκτωβρίου 1940 – το χρονικό ενός τελεσίγραφου

28 οκτωβριου 1940 χρονικο τελεσιγραφο

Η πορεία προς την 28 Οκτωβρίου 1940, το ιταλικό τελεσίγραφο, το ΟΧΙ και οι πρώτες ενέργειες του Ιωάννη Μεταξά το ιστορικό εκείνο πρωί.

Η ελληνική κυβέρνηση ανέμενε προ πολλού την επίθεση. Ήδη με την κατάληψη της Αλβανίας από τους Ιταλούς τον Απρίλιο του 1939 τα σύννεφα του πολέμου πύκνωσαν επικίνδυνα πάνω από την πατρίδα μας. Ο γαμπρός του Μουσολίνι και διπλωμάτης Τσιάνο έγραφε στο ημερολόγιο του «όλοι οι δρόμοι στην Αλβανία έχουν σχεδιαστεί με κατεύθυνση την Ελλάδα».

Σε όλο αυτό το διάστημα οι προκλήσεις των Ιταλών δεν σταμάτησαν καθώς όμως πλησίαζε η 28η Οκτωβρίου τα πράγματα άρχισαν να παίρνουν την τελική τους μορφή.

Στις 30 Σεπτεμβρίου 1940 ο Έλληνας πρέσβης στη Ρώμη Ιωάννης Πολίτης προειδοποιεί την Αθήνα για τις επικείμενες ιταλικές προθέσεις.

Στις 2 Οκτωβρίου 1940 ο Μεταξάς ενημερώνεται για τις συγκεντρώσεις των ιταλικών στρατευμάτων στα σύνορα της Ηπείρου.

Στις 23 Οκτωβρίου 1940 ο Πολίτης αναφέρει ότι η ιταλική επίθεση θα εκδηλωθεί μεταξύ 25 και 28 Οκτωβρίου.

Στις 25 Οκτωβρίου 1940 ο γενικός πρόξενος της Ελλάδας στα Τίρανα Δημήτριος Αργυρόπουλος πληροφορεί ότι έγινε επίταξη οχημάτων και ότι είναι διάχυτη η εντύπωση εκεί ότι επίκειται πόλεμος.

Καθώς πλησίαζε η μέρα της επίθεσης τους οι Ιταλοί έκαναν κάποιες προβοκάτσιες για να παρουσιάσουν κάποια αφορμή για τον πόλεμο. Έτσι στις 25 Οκτωβρίου σκηνοθέτησαν μία έκρηξη στους Αγίους Σαράντα, στις 26 Οκτωβρίου μία επίθεση σε συνοριακό ιταλικό φυλάκιο στην Κορυτσά και στις 27 Οκτωβρίου ρίψη προκηρύξεων από αεροσκάφος.

Στις 26 Οκτωβρίου 1940 ο Πολίτης ενημερώνει ότι οι πτήσεις Ρώμη – Αθήνα έχουν διακοπεί.

Στις 5.00 τα ξημερώματα της 27ης Οκτωβρίου 1940 ο Ιταλός πρέσβης στην Αθήνα Εμανουέλλε Γκράτσι λαμβάνει κρυπτογραφημένα μηνύματα που τον ενημερώνουν ότι το τελεσίγραφο έπρεπε να παραδοθεί στις 03:00 της 28ης.

Την ίδια ημέρα στις 21:00 οι διπλωματικοί αντιπρόσωποι των χωρών του Άξονα (Γερμανίας, Ιαπωνίας) καθώς και της Ουγγαρίας και της Ισπανίας έλαβαν αντίγραφο του τελεσιγράφου

Στις 02:30 της 28ης Οκτωβρίου 1940 ο Ιταλός πρέσβης, ο στρατιωτικός ακόλουθος Συνταγματάρχης Λουίτζι Μοντίνι και ένας διερμηνέας ξεκίνησαν από την ιταλική πρεσβεία.

Στις 02:45 το ιταλικό αυτοκίνητο έφτασε στην κατοικία του Ιωάννη Μεταξά στην Κηφισιά

Τον Ιταλό πρέσβη υποδέχτηκε ο ίδιος ο Μεταξάς και τον πέρασε στο σαλόνι. Το κείμενο του τελεσιγράφου ήταν γραμμένο στα γαλλικά. Ο Μεταξάς το διάβασε και είπε επίσης στα γαλλικά: «Λοιπόν έχουμε πόλεμο». Ο Γκράτσι προσπάθησε να πει ότι η Ελλάδα μπορούσε να αποφύγει τον πόλεμο αν συμμορφώνονταν με τους όρους και τότε ο Μεταξάς τον ρώτησε ποια ήταν τα στρατηγικά σημεία που ζητούσαν να καταλάβουν οι Ιταλοί και ο Γκράτσι υποχρεώθηκε να ομολογήσει ότι δεν γνώριζε αποδεικνύοντας έτσι την ιταλική υποκρισία.

Αμέσως μετά την αποχώρηση του Γκράτσι ο Μεταξάς επέδειξε αξιοθαύμαστη ενεργητικότητα και συγκεκριμένα το τετράωρο από 3η μέχρι 7η πρωινή προέβη στις παρακάτω ενέργειες:

Ενημέρωσε τον Αρχιστράτηγο Παπάγο ότι από την 6η πρωινή θα είμαστε σε εμπόλεμη κατάσταση με την Ιταλία και ζήτησε την άμεση ειδοποίηση όλων των Μονάδων.

Κάλεσε στην οικία του και ενημέρωσε τον Άγγλο πρέσβη για την απόρριψη του ιταλικού τελεσιγράφου.

Μετέβη στο παλάτι και ενημέρωσε τον βασιλιά Γεώργιο Β΄.

Κάλεσε τον Τούρκο πρέσβη στο υπουργείο εξωτερικών και τον ενημέρωσε σχετικά.

Την 5η πρωινή συγκάλεσε στο υπουργείο εξωτερικών το υπουργικό συμβούλιο, ανακοίνωσε την κήρυξη του πολέμου από την Ιταλία και έδωσε στον κάθε υπουργό οδηγίες ώστε να προβεί στις δέουσες ενέργειες.

Στη συνέχεια το υπουργικό συμβούλιο υπέγραψε τα διατάγματα περί γενικής επιστράτευσης, πολιτικής επιστράτευσης και κήρυξης στρατιωτικού νόμου, τα οποία δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα της κυβέρνησης και τοιχοκολλήθηκαν στα κεντρικά σημεία των Αθηνών.

Αμέσως μετά υπαγόρευσε στον γραμματέα του συμβουλίου το διάγγελμα του προς τον ελληνικό λαό.

Στη συνέχεια ο Μεταξάς κάλεσε τους διοικητές της Τράπεζας της Ελλάδας και της Εθνικής Τράπεζας και τους προϊσταμένους των κρατικών υπηρεσιών και τους έδωσε οδηγίες για τη λειτουργία των υπηρεσιών τους στον πόλεμο.

Στις εφτά ακριβώς το πρωί βγήκε στο περιστύλιο του υπουργείου όπου έτυχε θερμότατης υποδοχής από τον κόσμο.

Οι Ιταλοί ξεκίνησαν την επίθεση τους μισή ώρα πριν τη λήξη του τελεσίγραφου. Υπήρξαν άνανδροι ακόμη και σ΄ αυτό. Το πρώτο ελληνικό πολεμικό ανακοινωθέν υπήρξε συγκλονιστικό αφού συμπυκνώνει τον ηρωισμό με τον οποίο η Ελλάδα αντιμετώπισε τις δυνάμεις του Άξονα:

«Αι ιταλικαί στρατιωτικαί δυνάμεις προσβάλλουσιν από της 05:30 ώρας της σήμερον τα ημέτερα τμήματα προκαλύψεως της Ελληνοαλβανικής Μεθορίου. Αι ημέτεραι δυνάμεις αμύνονται του Πατρίου εδάφους».

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ