Της Δρ Άννας Κωνσταντινίδου , Ιστορικού- Διεθνολόγου *
Αξιολογώντας την χθεσινή ομιλία του Πούτιν, θα σταθούμε σε δύο σημεία από την Τέχνη του Πολέμου του Σουν Τζου.
1ο σημείο: Γράφει ο Σουν Τζου στην Τέχνη του Πολέμου: “πρέπει να υπολογίσεις πέντε παράγοντες, να χρησιμοποιήσεις αυτές τις εκτιμήσεις για να κάνεις συγκρίσεις και έτσι να βρεις ποιες είναι οι συνθήκες. Οι πέντε παράγοντες είναι ο Δρόμος, ο Ουρανός, το Έδαφος, η Ηγεσία και ο Νόμος”.
Αν και ο Πούτιν είναι ένας από τους καλύτερους στρατηγιστές πολιτικούς σε διεθνές επίπεδο, είτε τους παραπάνω παράγοντες έδειξε ότι δεν τους έλαβε υπόψη είτε αξιολόγησε λάθος, κάτι που φάνηκε και χθες στην ομιλία του, τον πραγματικό αντίπαλο αυτού του Πολέμου. Ο Πούτιν όφειλε να αντιληφθεί, ότι η μερκελική περίοδος είχε περάσει ανεπιστρεπτί και καθώς δεν υπήρχε μία ανάλογη προσωπικότητα με την ίδια την Γερμανίδα Καγκελάριο στην Ευρώπη, ήταν επόμενο ένας Αμερικανός Πρόεδρος να αντικαταστήσει πιο εύκολα το κενό που δημιουργήθηκε στο ενωσιακό περιβάλλον.
Η Μέρκελ χρησιμοποίησε την ηγετική φυσιογνωμία της στο ενωσιακό περιβάλλον για να προωθήσει τα συμφέροντα αποκλειστικά του Κράτους της, φυσικά και όχι αρνητικό για την ίδια τη Γερμανία, αλλά δυστυχώς μια αρνητική συνθήκη για τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ΕΕ…Η Μέρκελ διαμόρφωσε ένα θεσμικό περιβάλλον εντός της Ένωσης αναμφισβήτητα γερμανοκεντρικό, τις συνέπειες του οποίου τις βίωσε και τις βιώνει η δική μας χώρα, αλλά φυσικά και η Κύπρος, κυρίως ως προς την Τουρκία.
Ο Πούτιν έμεινε σε αυτήν τη συνθήκη, χωρίς ωστόσο προφανώς να κατανοήσει (;;;;) ότι η πολιτική της Μέρκελ, ούσα προσωποκεντρική και μάλιστα ερμηνευόμενη κάτω από το πλαίσιο δύο χρονικών περιόδων, ήταν επόμενο ακόμη και στον ενωσιακό χώρο να δημιουργεί δυσαρέσκειες.
Η Ένωση είχε παγιωθεί σε τόσο μερκελικά πλαίσια που με αυτιστικό τρόπο ακολουθούσε την πολιτική της Καγκελαρίου, αρνούμενος ο Θεσμός να την αντικαταστήσει άμεσα με νέα ηγετική μορφή του Θεσμού….Ακόμα και μετά την ανάδειξη του Όλαφ Σολτς και την ανάρρησή του στο θώκο της Καγκελαρίας, η Μέρκελ σε ένα μεταβατικό στάδιο πολιτικής όχι μόνο της Γερμανίας αλλά του ίδιου του ενωσιακού περιβάλλοντος, συνέχισε να ηγείται….Η Ένωση ήθελε να βγει από το παθογόνο περιβάλλον που είχε δημιουργήσει η Γερμανίδα πολιτικός, χωρίς ωστόσο να έχει δημιουργήσει τις συνθήκες να το πράξει.
Ο Πούτιν έμεινε στο ηγετικό αποτύπωμα που άφησε η Μέρκελ, αρνούμενος προφανώς να δει ότι παρά τον αυτισμό της η Ένωση, εντούτοις μια και δεν είχε αντικαταστάτη, έπρεπε να βρει άμεσο αντικαταστάτη να την επικουρεί…
Από εκεί και πέρα, όλα τα γεγονότα και κυρίως η AUKUS όφειλε όλους τους ηγέτες να τους προβληματίσει, καθώς η Αμερική επανεκαμπτε στην ανατολική περιφέρεια.
Και παρά το γεγονός ότι ο Πούτιν έπρεπε να στρώσει την πολιτική του για τα εθνικά του θέματα στον παραπάνω συλλογισμό του Σουν Τσου, εντούτοις στο χθεσινό λόγο του βλέπουμε ότι εμμέσως πλην σαφώς φανερώνει την ενσυναίσθηση ότι έχει τη γνώση της κινεζικής προβληματικής…Η χθεσινή ομιλία του Πούτιν, αναμφισβήτητα, ήταν μετριοπαθής. Καθώς επικεντρώθηκε αποκλειστικά στο εσωτερικό του περιβάλλον, στο λαό του και πώς ο λαός αυτός να μην χάσει την εμπιστοσύνη στον ηγέτη (ο Δρόμος σύμφωνα με τον Σουν Τσου)…
Επίσης ο Πούτιν έδειξε, όπως άλλωστε το έχει αποδείξει εδώ και δύο δεκαετίες, ανεξάρτητα από τον αναθεωρητικό τρόπο που χειρίστηκε το ουκρανικό, ότι τρέφει απόλυτο σεβασμό στις ΕΔ και κυρίως στους βετεράνους του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου.
Και να πούμε και κάτι που φυσικά είναι πολύ γνωστό. Αυτήν την στιγμή κυριαρχεί η προπαγάνδα. Η προγάνδα “διαμορφώνει” το νικητή και σε λιγότερο βαθμό το στρατιωτικό πεδίο, μια και εκτός των άλλων η Δύση παρακολουθεί τον “αντίπαλο” μόνο μέσα από την πληροφόρηση των δικών της μηχανισμών. Οπότε δεν είναι γνωστό αν αποτυπώνεται η πλήρης αλήθεια, και σε ποιο βαθμό, όσα λέγονται για τη δυναμική του ρωσικού στρατού, την υγεία των Ρώσων ανωτάτων αξιωματικών κτλ κτλ… Και φυσικά αναμφισβήτητα αν και σε μικρότερο βαθμό, στη βάση των ανωτέρω, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι και από το ρωσικό “στρατόπεδο” χρησιμοποιείται η προπαγάνδα, περισσότερο δε, για ενίσχυση συναισθηματική του ρωσικού λαού.
Έτσι στα πλαίσια αυτά, θα φανεί όχι στη λήξη, αλλά στα απόνερα που θα αφήσει ο Πόλεμος αυτός πώς ο Πούτιν συμπεριφέρθηκε στο στράτευμά του. Αυτήν την στιγμή, η αξιολόγηση μπορεί να γίνει στη μέχρι τώρα αντιμετώπιση από τον ίδιο και κυρίως πώς διαχρονικά συμπεριφέρεται στους απόστρατους και κυρίως στους βετεράνους του Β’ ΠΠ, αποδεικνύοντας ότι ένας Ηγέτης πρέπει να έχει επίγνωση του μόχθου των ΕΔ (Ηγεσία, σύμφωνα με τον Σουν Τσου).
Επίσης, οφείλουμε να πούμε και στη βάση που ορίζει ο Σουν Τσου τον Ουρανό, ο Ρώσος Πρόεδρος ήταν το μόνο, ίσως, στοιχείο που υιοθέτησε από τα διδάγματα του Κινέζου Στρατηγού, καθώς την πολεμική επιχείρηση δεν την πραγματοποίησε ούτε χειμώνα ούτε καλοκαίρι, αλλά σε κλιματολογικές συνθήκες που ο ρωσικός στρατός θα μπορούσε να ανταπεξέλθει.
Φυσικά, η παράμετρος τού Εδάφους ενδεχομένως να αποτελεί ένα στοιχείο που ενώ είχε τουλάχιστον αρχικά οριοθετήσει, για το πού ήθελε να επιχειρήσει, ως φάνηκε, με τον τρόπο που εξελίχθηκαν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις, αν και αυτό μπορούν μόνο να το κρίνουν οι καθ’ ύλην αρμόδιοι που είναι τα στελέχη των ΕΔ, όπως εγκυκλοπαιδικά και μόνο μπορούμε να το προσεγγίσουμε όλοι οι υπόλοιποι, η παγίδα που έπεσε το ρωσικό στράτευμα ήταν να μετακινηθεί εκτός των περιοχών που υποτίθεται ήθελε να διασφαλίσει, και γι’ αυτό πραγματοποίησε την επιχείρηση, όπως ο ίδιος ο Ρώσος Πρόεδρος ονομάζει την εισβολή. Και μέσα στο πλαίσιο αυτό ενυπάρχει η διάσταση του Νόμου, όπως ορίζεται από τον Σουν Τσου, υπονοώντας ο Κινέζος Στρατηγός την οργάνωση, την πειθαρχία και τη διοικητική μέριμνα.
Ωστόσο δεν πρέπει να παραβλέπουμε κι αυτό που εμμέσως πλην σαφώς οριοθετεί και το 2ο σημείο από τη συλλογιστική του Σουν Τσου για τον Πόλεμο….Να πούμε αρχικά, ότι θα ήταν παράλογο να πιστεύεται αυτό που είχε διαρρεύσει τα τελευταία 24ωρα πριν την ομιλία Πούτιν , ότι ο Ρώσος πρόεδρος θα μιλούσε για πυρηνικό πόλεμο ή κήρυξη του Πολέμου στη Δύση κτλ κτλ…
Πόλεμος με συμβατικά όπλα, άλλωστε όπως έχει αποδειχθεί τις τελευταίες δεκαετίες, γίνεται μόνο στην ανατολική περιφέρεια, ο Πόλεμος στη Δύση και κυρίως ο Πόλεμος Ανατολής με Δύση γίνεται πλέον με υβριδικά “όπλα”(πχ μετανάστευση, οικονομία, εμπόριο, ενέργεια, κυβερνοπολεμος)… Και φυσικά ο υβριδικός πόλεμος είναι ο πιο ύπουλος εχθρός των Κρατών, καθώς δεν σταθμιζεται και δεν προβλέπεται… Και θα ήταν πολύ δύσκολο, ειδικά στις παρούσες συνθήκες, ενώ δεν το είχε πράξει σε περιόδους απόλυτης ψυχροπολεμικής διάστασης, η Ρωσία να θέσει την ταφόπλακα στην υστεροφημία της ότι δεν χρησιμοποίησε ποτέ τα πυρηνικά της, να δημιουργήσει τώρα ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα…Οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν τόσο εύκολα τη λέξη πυρηνικός πόλεμος, γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι.
Από εκεί και πέρα, πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας, ότι η Ζαχαροβα λίγα 24ωρα πριν την εισβολή απέκλειε το ενδεχόμενο του Πολέμου και όμως έγινε επέμβαση… Ωστόσο, αν είχαμε εστιάσει σε ένα και μόνο γεγονός, ότι λίγο πριν την 24η Φεβρουαρίου είχε συνομοληγηθει η σινορωσική συμφωνία για την κατασκευή του νέου αγωγού φυσικού αερίου, θα καταλαβαίναμε ποιο ήταν το έρεισμα του Πολέμου… Όμως, όσον αφορά την χθεσινή ομιλία, αν και πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας, την στάση της Ζαχάροβα, ωστόσο τη δεδομένη στιγμή βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που ήδη η Ρωσία έχει πετύχει αυτό που ήθελε και ουσιαστικά “πολεμάει” ήδη τη Δύση…Ποιο είναι αυτό;
2ο σημείο από την Τέχνη του Πολέμου του Σουν Τζου: ” Προκάλεσε διχόνοια ανάμεσά τους”….
Η Δύση και ειδικά η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει διχαστεί στον απόλυτο βαθμό με το ζήτημα της ενέργειας. Χρειαζόταν άραγε χθες ο Πούτιν να μιλήσει για πόλεμο;
Περισσότερα άρθρα από την Άννα Κωνσταντινίδου:
*Η Δρ Άννα Κωνσταντινίδου είναι Ιστορικός – Διεθνολόγος, Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου & Πολιτικής Επιστήμης της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Επιστημονική Συνεργάτιδα ΑΠΘ (Νομικής Σχολής και Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ), Εξωτερική Συνεργάτιδα της Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) και της Σχολής Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ)
