Του Νικόλαου Καταγά, Αντιστράτηγου ε.α.
Η Αποτροπή, ως στρατιωτική έννοια, είναι το τελικό συμπέρασμα στο οποίο οδηγείται μια χώρα όταν, σχεδιάζοντας μια επιθετική επιχείρηση εναντίον κάποιας άλλης χώρας, αφού προηγουμένως έχει συνεκτιμήσει όλους εκείνους τους παράγοντες που θα ήταν δυνατόν να επηρεάσουν την επιχείρηση, καταλήγει στην αδήριτη διαπίστωση ότι, το κόστος που πιθανώς θα πληρώσει, είναι πολύ μεγαλύτερο από το όφελος που ενδεχομένως θα αποκομίσει.
Ποιοι είναι όμως εκείνοι οι παράγοντες οι οποίοι πρέπει να συνεκτιμηθούν, προκειμένου να αχθεί στο τελικό συμπέρασμα, δηλαδή αν η σχεδιαζόμενη επιχείρηση είναι επωφελής και αξίζει τον κόπο να αναληφθεί το ρίσκο της διεξαγωγής της;
Οι παράγοντες αυτοί είναι πολλοί και εδώ θα καταβληθεί προσπάθεια να επισημανθούν εκείνοι μόνο, οι οποίοι εκτιμήθηκε ότι έχουν την πλέον βαρύνουσα σημασία και μεγενθύνουν την αποτρεπτική ικανότητα μιας χώρας.
Οι παράγοντες εξασφάλισης της αποτελεσματικής αποτροπής
1. Πρώτος, ίσως και ο αποφασιστικότερος, η ύπαρξη εκπεφρασμένης εθνικής στρατηγικής, συνοδευόμενης πάντα από την δέουσα αποφασιστικότητα της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας για την εφαρμογή της, χωρίς διάθεση στρογγυλοποίησης της ερμηνείας των δημιουργουμένων καταστάσεων, οι οποίες αποδεδειγμένα θα έχουν παραβιάσει τις προβλέψεις της στρατηγικής.
2. Δεύτερος, εξ` ίσου σημαντικός, η ύπαρξη ανθηρής οικονομίας, η οποία αναμφισβήτητα αποτελεί σοβαρό ανασταλτικό παράγοντα με ιδιαίτερη επίδραση στις σκέψεις και τις προθέσεις εκείνων που έχουν την ευθύνη λήψεως αποφάσεων.
3. Τρίτον το γόητρο(prestige) της χώρας στους διεθνείς οργανισμούς, στις συμμαχίες και συνασπισμούς κρατών, καθώς και στις σχέσεις της με τρίτες χώρες.
4. Ακολούθως η ύπαρξη πατριωτικού φρονήματος, όχι μόνο στο στράτευμα, που θεωρείται στοιχείο εντελώς απαραίτητο, αλλά σε ολόκληρο τον πληθυσμό, γνωστού όντος ότι το επίπεδο γνώσεων, τουλάχιστον των πλέον σημαντικών ιστορικών εθνικών γεγονότων, συμβάλλει στην ανάπτυξη της απαιτούμενης ομοψυχίας και στην συνειδητή συναίσθηση της ευθύνης και του καθήκοντος, στέλνοντας ταυτόχρονα και το μήνυμα στον επίδοξο εχθρό, ότι θα βρει απέναντί του ένα σύνολο το οποίο θα αποτελεί μια σιδερένια γροθιά.
5. Παλλαϊκή άμυνα, οργανωμένη με σωστό και αποτελεσματικό τρόπο, που εκπέμπει το μήνυμα της συμμετοχής των πάντων στην συλλογική προσπάθεια, συμπεριλαμβανομένου και του τελευταίου ατόμου, του πλέον απομακρυσμένου χωριού.
6. Στοχευμένος εξοπλισμός με τα απαιτούμενα μέσα, που έχουν την επιχειρησιακή δυνατότητα να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τα κύρια οπλικά συστήματα του αντιπάλου.
7. Ολοκληρωμένη και συστηματική εκπαίδευση που, ως πολλαπλασιαστής ισχύος, εξασφαλίζει την δυνατότητα πλήρους εκμετάλλευσης των δυνατοτήτων, όλων των διατιθεμένων οπλικών συστημάτων και μέσων, ώστε να μην είναι δυνατή η επίδραση ουδεμίας έκτακτης κατάστασης, ούτε στην μαχητική ικανότητα των Μονάδων και κατ` επέκταση στην σχετική μαχητική ισχύ αυτών, ούτε στην ισχύ πυρός των διατιθεμένων οπλικών συστημάτων.
8. Εύκαμπτο και ευέλικτο σύστημα Διοικητικής Μέριμνας που δύναται απρόσκοπτα να υποστηρίξει σε βάθος, έκταση και διάρκεια τις επιχειρήσεις.
9. Απλή και ευέλικτη σχεδίαση, υποστηριζόμενη επαρκώς από αποτελεσματικό σύστημα Διοικήσεως και ελέγχου, που καθιστά δυνατή την ταχεία λήψη και διαβίβαση ορθών και επικαίρων αποφάσεων.
10. Οργανωμένη επιστράτευση, που συμβάλλει στην ταχεία κινητοποίηση και ομαλή και έγκαιρη συμπλήρωση των Μονάδων στην πολεμική τους σύνθεση.
Οπωσδήποτε οι αναφερθέντες παράγοντες δεν είναι εν κατακλείδι οι μόνοι, διότι είναι βέβαιον ότι υπάρχουν και άλλοι πολλοί. Εκτιμάται όμως ότι δεν έχει παραληφθεί κάποιος από τους κρίσιμους, χωρίς πάντως να είναι δυνατόν να αποκλειστεί κάτι τέτοιο.
Εκείνο το οποίον είναι όμως δυνατόν, είναι ότι όλοι οι αναφερθέντες μαζί δύνανται να συνθέσουν την πολυπόθητη ασπίδα της αποτροπής, η οποία θα επιδράσει ανασταλτικά και θα επιβάλλει την αναθεώρηση των σκέψεων του επιβουλέα, ο οποίος θα αναλογίζεται ότι, το ρίσκο της πιθανής συμφοράς που θα αντιμετωπίσει θα γέρνει την πλάστιγγα προς την μεριά του κόστους και όχι της αποτελεσματικότητας, δηλαδή της ΑΠΟΤΥΧΙΑΣ και όχι της ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ.
