Συμπληρώνονται σήμερα 7 χρόνια, από τη συντριβή του ελικοπτέρου του Πολεμικού Ναυτικού στη νήσο Κίναρο, δυτικά της Λέρου, που είχε ως αποτέλεσμα τον τραγικό θάνατο των τριών Αξιωματικών του πληρώματος.
Επρόκειτο για το μοιραίο ελικόπτερο τύπου Agusta Bell 212 “ΠΝ-28″ του Πολεμικού Ναυτικού, το πλήρωμα του οποίου αποτελούσαν οι υποπλοίαρχοι Πανανάς Κωνσταντίνος και Τουλίτσης Αναστάσιος και ο μηχανικός ανθυπασπιστής (χειριστής ραντάρ) Ευαγγέλου Ελευθέριος.
Το ελικόπτερο είχε απονηωθεί στις 11 Φεβρουαρίου 2016, από τη φρεγάτα του Πολεμικού Ναυτικού «Νικηφόρος Φωκάς», στο πλαίσιο της άσκησης “ΑΣΤΡΑΠΗ” που διεξαγόταν στην περιοχή και το ελικόπτερο έκανε νυχτερινή πτήση επιφάνειας σε χαμηλό ύψος.
Η τελευταία φορά που το Agusta Bell έδωσε στίγμα ήταν όταν βρισκόταν στο ύψος της νησίδας Κινάρου, που βρίσκεται στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ Κυκλάδων και Δωδεκανήσων, δυτικά της Καλύμνου και της Λέρου και ανατολικά της Αμοργού. Δεν υπήρξε καμιά επικοινωνία από την πλευρά του ελικοπτέρου.Το ύψος του ελικοπτέρου ήταν στα 400 πόδια. Οι άτυχοι πιλότοι δεν πρόλαβαν κατά την πτώση να ενεργοποιήσουν το σύστημα εντοπισμού.
Το χρονικό της τραγωδίας λεπτό προς λεπτό
Η φρεγάτα “ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΦΩΚΑΣ” με το ελικόπτερο με αριθμό μητρώου ΠΝ-28, συμμετείχαν στην άσκηση “ΑΣΤΡΑΠΗ 2/16” για εκτέλεση διατεταγμένης πτήσης, επί δρομολογίου στις νήσους Λεβίθα – Κίναρο – Αμοργό – Αστυπάλαια, στο πλαίσιο σαραντάλεπτης ετοιμότητας γυμνασίου “πολλαπλής απειλής”», με ύψος πτήσης 800-1.000 πόδια».
01:45 π.μ. : Το ελικόπτερο απονηώθηκε περί ώρας της 11ης Φεβρουαρίου χωρίς προβλήματα, με διαδικασία “Dark and Silent” [προβλεπόμενη διαδικασία απονήωσης – προσνήωσης ελικοπτέρου από πλοίο, με χρήση ελάχιστων επικοινωνιών και ελάχιστου φωτισμού πλοίων] και με την έξοδο του από τον κύκλο του πλοίου το ανέλαβε ο Ελεγκτής Ε/Π (AIRCO).
01:48 π.μ. : Σε απόσταση 5 ν.μ. από τη φρεγάτα “ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΦΩΚΑΣ” υπήρξε επικοινωνία ελικοπτέρου – πλοίου. Στη συνέχεια εκτελέσθηκε δοκιμή επικοινωνίας στη συχνότητα HF για πέντε λεπτά με αρνητικά αποτελέσματα.
02:00 π.μ. : Ο ελεγκτής διαπίστωσε ότι δεν υπήρχε επικοινωνία ούτε στα UHF.
02:14 π.μ. : Αφού το ελικόπτερο προσέγγισε στα 5 ν.μ., σύμφωνα με τις οδηγίες που δόθηκαν στον κυβερνήτη του ελικοπτέρου κατά την ενημέρωση, αποκαταστάθηκε η επικοινωνία χωρίς κρυπτοκάλυψη και το ελικόπτερο ανέφερε ότι επέστρεφε προς το πλοίο, διότι δεν είχε επικοινωνία για είκοσι λεπτά και ότι διατηρούσε επαφή με τη φρεγάτα “ΥΔΡΑ”, όπου βρισκόταν πλησίον του πλοίου, εκτελώντας ανθυποβρυχιακή συνεργασία. Από τον ελεγκτή προτάθηκε στον κυβερνήτη του ελικοπτέρου να παραμείνουν σε μη κρυπτοκαλυμμένη συχνότητα, ώστε να αυξηθεί η μέγιστη απόσταση διατήρησης επικοινωνίας και να εκτελέσουν εκ νέου δοκιμή στο δίκτυο HF.
02:17 π.μ. : Το ελικόπτερο διαβίβασε αναφορά κατάστασης επιφανείας προς τη “ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΦΩΚΑΣ”, κινούμενο από τις νότιες προς τις ανατολικές ακτές της Αμοργού.
02:23 π.μ. : Το ελικόπτερο διαβίβασε εκ νέου αναφορά κατάστασης επιφανείας “Ανατολικές ακτές Αμοργού καθαρές εκτιμάται βόρειες και δυτικές ακτές ίσως υπάρχει κάτι, συνεχίζω”. Αυτή ήταν και η τελευταία επικοινωνία του ελεγκτή της φρεγάτας με το ελικόπτερο.
02:34 π.μ. : Κατά την κίνησή του Ε/Π προς τη νήσο Κίναρο, έγιναν προσπάθειες εκ νέου για αποκατάσταση επικοινωνίας με τη “ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΦΩΚΑΣ”, σε όλες τις συχνότητες συνεργασίας, για αναφορά της κατάστασής του, με αρνητικά αποτελέσματα.
02:40 π.μ. : Το ελικόπτερο ανέφερε “αποστολή εξελίσσεται κανονικά” βορειοανατολικά της Αμοργού. Αυτή ήταν και η τελευταία επικοινωνία του Ελεγκτού Αεροσκαφών.
02:45 π.μ. : Το 2ο Κ.Ε.Π. απώλεσε το ίχνος του ελικοπτέρου από το ραντάρ.
04:20 π.μ. : Το ελικόπτερο ΠΝ-56 της φρεγάτας Σπέτσαι εντόπισε, με τη συσκευή FLIR (“Forward Looking Infrared”) που διέθετε, πηγή θερμότητας περί της κορυφής των βορειοδυτικών ακτών της νήσου Κινάρου και τις πρωινές ώρες της ίδιας ημέρας εντοπίσθηκαν οπτικά ευρήματα του ΠΝ-28 στη νήσο Κίναρο».
07:01 π.μ.: Εντοπίστηκαν οπτικώς συντρίμμια από το ΠΝ-56 και από τα δύο Super Puma που είχαν απογειωθεί από Χίο και από Ρόδο για έρευνα και διάσωση.
11:00 π.μ.: Ανακοινώθηκε ανεπίσημα πως εντοπίστηκαν στην ξηρά οι σοροί δύο εκ των τριών αξιωματικών, ενώ οι έρευνες συνεχίζονται και για τον τρίτο. Οι δύο νεκροί, εντοπίστηκαν σε μεγάλη απόσταση από τα συντρίμμια, γεγονός που θεωρείται ενδεικτικό της σφοδρότητας της σύγκρουσης του ελικοπτέρου. Η σορός του τρίτου αξιωματικού, του κυβερνήτη του μοιραίου ελικοπτέρου ΑΒ-212, υποπλοιάρχου Αναστάσιου Τουλίτση, βρέθηκε μετά από έρευνες μίας μέρας, επισφραγίζοντας τον τραγικό επίλογο που επιφύλαξε η μοίρα για τους τρείς ιπτάμενους του Πολεμικού μας Ναυτικού.
Στην επιχείρηση έρευνας συμμετείχαν οι φρεγάτες Ύδρα, Έλλη, Νικηφόρος Φωκάς, Αδρίας, Σπέτσαι και η πυραυλάκατος Γρηγορόπουλος. Από αέρος τα ελικόπτερα Aegean Hawk ΠΝ-56 (οργανικό ελικόπτερο φρεγάτας Σπέτσαι), το ΠΝ-30 τύπου ΑΒ-212 (οργανικό ελικόπτερο φρεγάτας Αδρία) ακόμη δύο ελικόπτερα Super Puma και ένα μεταγωγικό αεροσκάφος τύπου C-130. Στην επιχείρηση συμμετέχουν και ορειβάτες της ΕΜΑΚ.
Το πόρισμα
Μετά από 1,5 χρόνο εκδόθηκε το πόρισμα για το δυστύχημα, με βάση το οποίο, η πτώση του Αγκούστα Μπελ δεν οφείλεται σε ανθρώπινο λάθος και δεν υπήρξε μηχανική βλάβη.
Το ελικόπτερο καταλήγουν οι εμπειρογνώμονες δέχτηκε ριπή ανέμου, η οποία οδήγησε στη συντριβή του βυθίζοντας στο πένθος τρεις οικογένειες.
Η Αποζημίωση 380.000 ευρώ από το Δημόσιο για τον θάνατο του πιλότου
Τον Οκτώβριο 2021, το δικαστήριο έκανε δεκτή την αγωγή της οικογένειας του αδικοχαμένου Κωνσταντίνου Πανανά, συγκυβερνήτη του μοιραίου ελικοπτέρουκαι και υποχρέωνε το Δημόσιο να καταβάλει συνολικά 380.000 ευρώ.
Στην αγωγή που κατέθεσε η οικογένεια , αλλά και στην απόφαση του δικαστηρίου ξεδιπλώνεται όλο το κουβάρι της υπόθεσης με πορίσματα πραγματογνωμόνων, ΕΔΕ, καταθέσεις και εκτιμήσεις ειδικών. Μέσα από τα έγγραφα προκύπτει ότι βασική αιτία της συντριβής ήταν οι πολύ άσχημες καιρικές συνθήκες σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το συγκεκριμένου τύπου ελικόπτερο δεν πληρούσε τις προδιαγραφές για τέτοιου είδους νυχτερινές πτήσεις.
Διαβάστε επίσης:
Στις 16 σελίδες της απόφασης του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, που δημοσιεύτηκε στις 26 Οκτωβρίου του 2021, περιγράφονται οι λόγοι για τους οποίους οι δικαστές πήραν αυτή την απόφαση αλλά και συγκλονιστικές λεπτομέρειες από το δραματικό χρονικό εκείνης της μοιραίας νύχτας.
Στην αιτιολόγηση της δικαστικής απόφασης να κάνει εν μέρει δεκτή την αγωγή της οικογένειας αναφέρονται και οι καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν εκείνο το βράδυ. Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία πιλότου που πέταξε με ίδιο ελικόπτερο εκείνο το βράδυ στην περιοχή. «Στην κρινόμενη περίπτωση, όπως προκύπτει από την κατάθεση του Υποπλοιάρχου Π.Ψ., κατά την εκτέλεση διατεταγμένης πτήσης στην περιοχή του Νοτιοανατολικού Αιγαίου όπου διεξαγόταν η άσκηση “ΑΣΤΡΑΠΗ 2/16”, ο ίδιος, ως κυβερνήτης του ελικοπτέρου ΠΝ-30, τύπου Agusta Bell AB-212, ελικοπτέρου της φρεγάτας “ΕΛΛΗ”, στις 10 Φεβρουαρίου 2016 και ώρα 20:00 έως 22:00, δηλαδή τέσσερις ώρες πριν την απονήωση του ελικοπτέρου ΠΝ-28 από τη φρεγάτα “ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΦΩΚΑΣ”, λόγω της εντάσεως του ανέμου, τόσο κατά τη στροφή του ελικοπτέρου αλλά και κατά την ευθεία – οριζόντια πτήση, διαπίστωσε έντονη μετατόπιση (drift) του Ε/Π, της τάξεως των τριάντα (30) μοιρών από την επιθυμητή πορεία, γεγονός που τον ανάγκασε να εκτελέσει δραστικούς διορθωτικούς χειρισμούς, προκειμένου να ανακτήσει τον έλεγχο πλοήγησής του”.
Ακολούθως, σύμφωνα με την κατάθεση του ίδιου ως άνω μάρτυρα, στην ανωτέρω περιοχή υφίστατο νεφοκάλυψη 8/8 και έπνεαν άνεμοι νότιοι – νοτιοδυτικοί της τάξεως των 30 – 35 κόμβων (7-8 μποφόρ), με πιθανότητα μεταξύ νήσων να φθάνουν έως και τους 40 κόμβους (8,5 μποφόρ), όπως τα στοιχεία αυτά του δόθηκαν πριν την ανωτέρω πτήση από το Αρχηγείο Τακτικής Αεροπορίας (Α.Τ.Α.), συνθήκες που ο ανωτέρω Κυβερνήτης Ε/Π διαπίστωσε και κατά τη δεύτερη πτήση που πραγματοποίησε από 02:00 π.μ. έως 03:40 π.μ. της 11ης Φεβρουαρίου 2016, δηλαδή κατά τον ίδιο χρόνο που ίπτατο το Ε/Π ΠΝ-28. Η επικράτηση δε στην περιοχή ριπών ανέμου, ικανών να οδηγήσουν σε μερική ή ολική απώλεια της πλοήγησης ελικοπτέρου τύπου ΑΒ-212».
