Το Μηχανικό κλείνει σήμερα 191 χρόνια από τη συγκρότησή του και το Armynow.gr παρουσιάζει την ιστορία, την αποστολή και τη δράση του όπως αποτυπώνεται στην ιστοσελίδα του ΓΕΣ
Το Μηχανικό συγκροτήθηκε επί του πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας Ιωάννη Καποδίστρια την 28η Ιουλίου 1829 και ονομάστηκε “Σώμα Αξιωματικών Οχυρωματοποιίας και Αρχιτεκτονικής” με έδρα το Ναύπλιο.
Αποστολή του ήταν η σύνταξη μελετών και σχεδίων για την κατασκευή, συντήρηση και βελτίωση των οχυρωματικών έργων, Στρατιωτικών και Δημοσίων κτιρίων, γεφυρών και οδών. Ειδικότερα το τμήμα Αρχιτεκτονικής μελετά και εφαρμόζει πολεοδομικά σχέδια με πρώτα των πόλεων Ναυπλίου, Πάτρας και Τρίπολης (1828-1834).
Η σύνθεση προέβλεπε έναν Αντισυνταγματάρχη ως Αρχηγό του Σώματος, ένα Ταγματάρχη, τέσσερις Λοχαγούς, τρεις Υπολοχαγούς και οκτώ επιστάτες έργων. Πρώτος αρχηγός του Σώματος, που ήταν χωρίς στράτευμα, ορίσθηκε ο Γάλλος Λοχαγός Γκαρνώ που προήχθη σε Ανχη. Ο πρώτος Αξιωματικός του όπλου ήταν ο Ανθλγος Τρικούπης Σπυρίδων ο οποίος εισήχθη στη Σχολή Ευελπίδων στις 4-2-1829 και εξήλθε στις 18-8-1832.
Το έτος 1833 δημιουργείται Διοίκηση Μηχανικού σε κάθε Νομό στην οποία ανατίθεται η εκτέλεση των Δημοσίων έργων, Στρατιωτικών και μη. Το 1877 χαρακτηρίζεται ως «ΟΠΛΟΝ». Το Φεβρουάριο 1878 ψηφίσθηκε ο Νόμος «Περί συστάσεως Σώματος Πολιτικών Μηχανικών» το οποίο αναλαμβάνει τα Δημόσια έργα σε αντικατάσταση των Αξιωματικών του Μηχανικού. Από το 1837, έτος έναρξης λειτουργίας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, μέχρι και το 1901, Αξιωματικοί του Μηχανικού διδάσκουν στο Πολυτεχνείο και κατά χρονικά διαστήματα αναλαμβάνουν και τη Διεύθυνση του Σχολείου.
Κατά το διάστημα 1897-1922, το Μηχανικό συμμετείχε σε όλες τις πολεμικές επιχειρήσεις της περιόδου, με σημαντική συμβολή σ’ αυτές. Ιδιαίτερα κατά τη Μικρασιατική Εκστρατεία «υπερέβαλλε εαυτόν», καθώς χάρη στις υπεράνθρωπες προσπάθειες των Μονάδων του, έγινε δυνατή η προέλαση και η εφοδιαστική υποστήριξη του ΕΣ, σε περιοχές με μηδενική (ακόμα και με μέτρα της εποχής) συγκοινωνιακή υποδομή.
Προς τούτο, κατασκεύασε και επισκεύασε μεγάλο αριθμό δρόμων και γεφυρών (οδικών – σιδηροδρομικών ) με πρόχειρα και τυποποιημένα υλικά , εκτέλεσε κάθε είδους έργα εγκαταστάσεων, υλοποίησε μεγάλο αριθμό καταστροφών τεχνικών έργων και πραγματοποίησε πολλές εργασίες οχύρωσης.
Οχυρωματικά έργα
Την περίοδο 1936 – 1940 το Μηχανικό συμμετείχε ενεργά στην αμυντική θωράκιση της χώρας, με την κατασκευή των οχυρωματικών έργων της Γραμμής Μεταξά, έργων που προκάλεσαν ευμενή σχόλια και κρίσεις. Ιδιαίτερα, τονίσθηκε η αρτιότητα της οχύρωσης και κυρίως ο ενεργητικός τρόπος διεξαγωγής της άμυνας, η θαυμάσια επιλογή των θέσεων μάχης και η τέλεια προσαρμογή των έργων στο έδαφος. Η μορφή της οχυρώσεως χαρακτηρίστηκε ως «Χρυσός μέσος όρος» μεταξύ των Γαλλικών οχυρώσεων (Γραμμή ΜΑΖΙΝΟ) και των άλλων προηγμένων χωρών.
Μετά την απελευθέρωση και τη λήξη του εμφυλίου πολέμου το Μηχανικό ανέλαβε την περισυλλογή – εξουδετέρωση των εκατοντάδων χιλιάδων ναρκών, βλημάτων πυροβολικού και όλμων και λοιπών πυρομαχικών που είχαν διασπαρεί κατά τη διάρκεια των συρράξεων. Σημαντικότατη είναι η συνεισφορά του Μηχανικού στις συμφορές που έπληξαν τη χώρα από τις κατά καιρούς θεομηνίες, ιδίως δε στους καταστροφικούς σεισμούς της περιόδου 1953 – 1999.
Ιδιαίτερης σημασίας είναι και η προσφορά της Στρατιωτικής Υπηρεσίας Κατασκευής Έργων Ανασυγκροτήσεως (ΣΥΚΕΑ), με τις Μικτές Ομάδες Μηχανημάτων Ανασυγκροτήσεως (ΜΟΜΑ), στην ταχύτερη ανασυγκρότηση και ανάπτυξη ολόκληρης της Ελλάδας από το 1957 έως το 1992.
«ΑΜ’ ΕΠΟΣ ΑΜ’ ΕΡΓΟΝ»
Το έμβλημα του Μηχανικού είναι ο Κριός. Ο Kριός συμβολίζει πολιορκητική μηχανή, επιθετικής φύσης, την οποία χρησιμοποιούσαν οι Αρχαίοι Έλληνες για την παραβίαση οχυρωμένων θέσεων. Κατόπιν χρησιμοποιήθηκε από τους Ρωμαίους και μεταγενέστερα από τους Βυζαντινούς. Στα ”τακτικά” του Λέοντος ΣΤ’ του Σοφού αναφέρεται ότι, μεταξύ των πολιορκητικών μηχανημάτων συγκαταλέγονται και οι λεγόμενοι ”κριοί, δι’ ων τα τείχη, κρουόμενα, καταρρέουν”, προς προστασία δε των τειχών από τους πολιορκητικούς κριούς χρησιμοποιούνται προστατευτικά σάγματα από άχυρα ή άμμο.
Ο Κριός περιβάλλεται από το επίγραμμα: ”ΑΜ’ ΕΠΟΣ ΑΜ’ ΕΡΓΟΝ” και αποτελεί για το Μηχανικό τα εξής :
α. Ένα από τα αρχαία Ελληνικά αποφθέγματα και εννοεί: ”Μαζί με το λόγο και το έργο”, δηλαδή αμέσως μόλις λαμβάνεται μία απόφαση, αμέσως και να εκτελείται.
β. Μια στρατιωτική αρχή η οποία υιοθετήθηκε, διαφυλάχτηκε και παραδόθηκε από τους Αρχαίους, μέσω των Βυζαντινών, στους νεώτερους χρόνους και συγκεκριμένα ο Λέων ΣΤ’ ο Σοφός στα ”τακτικά” του αναφέρει σχετικά τα εξής:
(1) Επειδή πριν από κάθε πράξη πρέπει να σκέφτεται ο στρατιωτικός, γιατί διοίκηση χωρίς σκέψη δεν είναι ασφαλής, έστω κι αν από εσπευσμένη ενέργεια κάτι κατορθωθεί (πράγμα που είναι και όχι κανόνας), γι’ αυτό προτρέπουμε, πριν από οτιδήποτε άλλο, πριν από οποιαδήποτε πράξη και μάλιστα πολεμική, να σκέφτεται περισσότερο με εκείνους τους οποίους θεωρεί ικανούς. Κι όταν λάβει απόφαση, τότε να αναλαμβάνει αμέσως την υλοποίησή της.
Πρέπει να βουλεύεται βραδέως ο στρατηγός, αν η ανάγκη το επιτρέπει, την απόφασή του όμως, εάν κανένα σχετικό κώλυμα δεν υφίσταται, να την υλοποιεί ταχέως.
Οργάνωση Μηχανικού
Το Μηχανικό σήμερα είναι οργανωμένο σε :
1. Μονάδες και Ανεξάρτητες Υπομονάδες Μηχανικού Εκστρατείας, για την αντιμετώπιση της ποικιλίας των αποστολών Μηχανικού στο Θέατρο Επιχειρήσεων.
2. Ειδικές Μονάδες και Υπηρεσίες Μηχανικού, οι οποίες αναλαμβάνουν ειδικές αποστολές, εξυπηρετώντας είτε το Μηχανικό, είτε το σύνολο των Μονάδων λοιπών Όπλων.
ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ
Σχεδόν κανένα σχέδιο δεν είναι δυνατό να υλοποιηθεί, χωρίς το Μηχανικό.
Αποστολή του Μηχανικού στο Θέατρο των Επιχειρήσεων είναι η υποστήριξη της ευκινησίας και της επιβιωσιμότητας των φιλίων δυνάμεων και αντίστροφα η πρόκληση δυσκινησίας στον εχθρό και μείωσης της μαχητικής του ισχύος καθώς επίσης και η εκτέλεση γενικών αποστολών.
Ανάλυση Αποστολών
α. Υποστήριξη Ευκινησίας
Με την ευκινησία διευκολύνεται η ταχεία ανάπτυξη των φιλίων δυνάμεων, προκειμένου να επιτευχθεί και διατηρηθεί η επαφή με τον εχθρό και γενικότερα οι δυνάμεις να μετακινούνται στο επιθυμητό σημείο στον ελάχιστο δυνατό χρόνο. Οι κυριότερες αποστολές του Μηχανικού για την υποστήριξη της ευκινησίας όλων των Όπλων του Στρατού Ξηράς, είναι:
- Διάβαση ξηρών και υγρών κωλυμάτων
- Επιχειρήσεις αντιναρκοπολέμου
- Άρση πάσης φύσεως κωλυμάτων
- Εξασφάλιση χερσαίων γραμμών επικοινωνιών. Περιλαμβάνει την αποκατάσταση ζημιών και καταστροφών επί των οδικών αξόνων για την επαναλειτουργία τους, καθώς επίσης και την περιοδική συντήρηση και βελτίωσή τους.
β. Υποστήριξη Επιβιωσιμότητας Φιλίων
Η επιβιωσιμότητα περιλαμβάνει όλες τις μορφές προστασίας του προσωπικού, των μέσων και των υλικών από τα συστήματα ανίχνευσης και τα όπλα του εχθρού. Η υποστήριξη της επιβιωσιμότητας συνίσταται στα παρακάτω:
- Κατασκευή και συντήρηση έργων οργανώσεως εδάφους και οχύρωσης, συμπεριλαμβανομένων και αυτών κατά ΡΒΧΠ προσβολής
- Συμβολή στην παραλλαγή και παραπλάνηση
- Παροχή τεχνικών συμβουλών επί θεμάτων υποδομής και ανάλυσης στοιχείων εδάφους
γ. Πρόκληση Δυσκινησίας στον Εχθρό
Η πρόσκληση δυσκινησίας αποδιοργανώνει το εχθρικό σχέδιο ελιγμού και απαγορεύει τη χρήση εδάφους από αυτόν. Περιλαμβάνει τη δημιουργία κωλυμάτων, όπως στρώση ναρκοπεδίων, καταστροφές και ενίσχυση των φυσικών κωλυμάτων. Η αποτελεσματικότητα των κωλυμάτων αυξάνεται όταν αυτά συνδυάζονται με πυρ και ελιγμό.
Γενική Υποστήριξη Μηχανικού
Πέρα από τις προαναφερθείσες αποστολές στο θέατρο των επιχειρήσεων, το Μηχανικό αναλαμβάνει τις παρακάτω υποχρεώσεις Γενικής Υποστήριξης ή γενικές αποστολές ΜΧ :
α. Αναγνώριση και εξεύρεση πηγών ύδατος καθώς και εργασίες αξιοποίησής του.
β. Κατασκευή ζωνών προσγείωσης και πρόχειρων ή μη διαδρόμων προσγείωσης Ε/Π και Α/Φ.
γ. Επισκευή ζημιών αεροδρομίων, εφόσον δεν υφίσταται η αντίστοιχη Μονάδα της Πολεμικής Αεροπορίας.
δ. Κατασκευή και συντήρηση των εγκαταστάσεων υποδομής.
ε. Κατασκευή και συντήρηση κυρίων δρομολογίων εφοδιασμού.
στ. Ανίχνευση, ταυτοποίηση, επί τόπου εκτίμηση, αδρανοποίηση, περισυλλογή και εξουδετέρωση μη εκραγέντων εκρηκτικών μηχανημάτων/μηχανισμών τυποποιημένων και αυτοσχέδιων (EOD-IΕDD). Δυνατόν να περιλαμβάνει εκρηκτικά μηχανήματα τα οποία έχουν καταστεί επικίνδυνα λόγω βλάβης ή αλλοίωσης που υπέστησαν.
ι. Τοπογραφική — γεωγραφική υποστήριξη.
ια. Παροχή ενέργειας (ηλεκτροφωτισμός κλπ) σε περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης.
ιβ. Αποστολές πλωτών μέσων — καταδυτικές ενέργειες για αναγνωρίσεις, υποβρύχιες κατασκευές και καταστροφές, καθώς και για αποστολές διάσωσης.
ιγ. Υποστήριξη ΠΒΧ άμυνας.
ιδ. Υποστήριξη πυρόσβεσης.
ιε. Επίβλεψη — έλεγχος ιδιωτικών κατασκευαστικών εταιρειών που θα δραστηριοποιηθούν σε περίοδο επιχειρήσεων.
ιστ. Υποστήριξη ανάπτυξης Διακλαδικών — Χερσαίων Δυνάμεων — Στρατηγείων.
4. Προστασία Δυνάμεων
Με τις προηγούμενες αναφερθείσες αποστολές, το Μηχανικό κατά περίπτωση συμβάλλει και στην προστασία των δυνάμεων (π.χ. εξουδετέρωση των αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών, κατασκευή έργων προστασίας, παραλλαγή, κλπ).
Κοινωνικό Έργο Μηχανικού
1. Το Μηχανικό παρέχει ένα τεράστιο έργο προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, ιδίως σε ακριτικές περιοχές της επικράτειας αλλά και συνδράμοντας κατά τις θεομηνίες και σε περιόδους έκτακτων αναγκών. Πρόσφατα παραδείγματα αποτελούν η διάθεση μηχανημάτων και προσωπικού, ως συνδρομή στις υπηρεσίες πολιτικής προστασίας, στις πυρκαγιές Ν.Ηλείας και στις πλημμύρες Ν. Έβρου.
2. Αξιοσημείωτο είναι και το έργο του Τάγματος Εκκαθάρισης Ναρκοπεδίων Ξηράς (ΤΕΝΞ) σε διάφορες περιοχές της Ελλάδος. Είναι η μοναδική Μονάδα του Ελληνικού Στρατού που εκτελεί πολεμική αποστολή σε καιρό ειρήνης από το 1954, χρόνο που συγκροτήθηκε. Όλα αυτά βέβαια με ένα βαρύτατο φόρο αίματος που μεταφράζεται δυστυχώς σε 31 νεκρούς και 17 τραυματίες.
3. Προσφέρει σημαντική υποστήριξη σε επιχειρήσεις υποστήριξης της ειρήνης (ΕΥΕ). Ενδεικτικά αναφέρονται περιπτώσεις όπως αυτή της Βοσνίας και του Κοσσόβου, όπου το Μηχανικό ασχολήθηκε με την κατασκευή έργων υποδομής (γέφυρες, δρόμους, σχολεία κ.ο.κ) και σε μεγάλο βαθμό με την άρση ναρκών. Κατά την κρίση στην Αλβανία, κυρίως ασχολήθηκε με την κατασκευή υποδομών.
4. Ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει στην αποστολή του ΕΣ στην περιοχή του Αφγανιστάν, στα πλαίσια της συμμετοχής στην Διεθνή Δύναμη Σταθεροποίησης (ISAF), υπό τη διοίκηση του ΝΑΤΟ. Το Μηχανικό συμμετέχοντας με διοίκηση επιπέδου Λόχου ως οργανικού τμήματος του Τάγματος Ειδικής Συνθέσεως Αφγανιστάν (ΤΕΣΑΦ), εκτέλεσε αποστολές, όπως παρακάτω:
α. Κατασκευή – ανακατασκευή και διαπλάτυνση οδών και γεφυρών.
β. Εκτέλεση χωματουργικών εργασιών επ’ ωφελεία της ISAF.
γ. Ενίσχυση με οχυρωματικά έργα της περιμέτρου του Διεθνούς Αεροδρομίου της Καμπούλ για την επαύξηση του επιπέδου προστασίας.
δ. Μεταφορά Βαρέων Υλικών επ’ ωφελεία της ISAF.
ε. Ενίσχυση με οχυρωματικά έργα στην περίμετρο στρατοπέδων με τοποθέτηση συρματοπλεγμάτων και διαχωριστικών από οπλισμένο σκυρόδεμα.
στ. Αναγνωρίσεις βατότητας δρομολογίων εντός Περιοχής Ευθύνης.
ζ. Έργα βασικών υποδομών εντός στρατοπέδων.
Πηγή: army.gr
