Η σοβιετική εισβολή στη Βουδαπέστη, στις 4 Νοεμβρίου 1956, αποτελεί ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα γεγονότα στην ιστορία των σοσιαλιστικών κινημάτων και κρίσιμη καμπή σε ιδεολογικό επίπεδο για τους σοσιαλιστές του 20ου αιώνα.
Στις 4 Νοε 1956 η Σοβιετική αεροπορία βομβαρδίζει την ουγγρική πρωτεύουσα και ρωσικά στρατεύματα, μαζί με ρουμανικές ενισχύσεις, έχουν μπει στην πόλη, με 1.000 τανκς. Η σοβιετική στρατιωτική επίθεση ήρθε ως απάντηση στον Ούγγρο ηγέτη Ίμρε Νάγκι, ο οποίος είχε υποσχεθεί στον λαό, πολιτική ελευθερία και ανεξαρτησία από την καταπιεστική πολιτική της Σοβιετικής Ένωσης. Η εξέγερση είχε ξεκινήσει από μια φοιτητική διαδήλωση που κατέληξε να ανατρέψει το σταλινικό καθεστώς.
Η Ουγγρική επανάσταση του 1956
Η εισβολή σοβιετικών στρατευμάτων στην πρωτεύουσα της Ουγγαρίας, αποτελεί ακόμη και σήμερα ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα περιστατικά στην ιστορία των σοσιαλιστικών κινημάτων του 20ου αιώνα. Η Ουγγρική επανάσταση του 1956, ξεκίνησε στις 23 Οκτωβρίου, αρχικά ως φοιτητική διαδήλωση κατά της σταλινικής ουγγρικής κυβέρνησης. Στον δρόμο προς το Κοινοβούλιο, η διαδήλωση μετατράπηκε σε εξέγερση, καθώς πλήθος κόσμου συμμετείχε. Η αστυνομία απάντησε με συλλήψεις φοιτητών. Τα νέα μαθέυτηκαν γρήγορα και ακολούθησαν επεισόδια μεταξύ πολιτών και αστυνομίας σε ολόκληρη τη Βουδαπέστη. Σε λίγες μέρες, όλη η χώρα βρισκόταν σε αναβρασμό, φοιτητές, αγρότες και εργάτες ήταν κομμάτι της επανάστασης, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να πέσει….
Η σοβιετική εισβολή
Η νέα ηγεσία υπό τον Ίμρε Νάγκι διέλυσε την αστυνομία που παρακολουθούσε τους πάντες και είχε πολεμήσει τους αντιφρονούντες. Οι αντισοβιετικές πολιτικές του Νάγκι, στις οποίες περιλαμβανόταν η προκήρυξη εκλογών και η απόσυρση από το σύμφωνο της Βαρσοβίας, ανησυχούσαν τις χώρες του ανατολικού μπλοκ και η Μόσχα αποφάσισε την ανατροπή του.
Στις 4 Νοεμβρίου σοβιετικά στρατεύματα εισέβαλαν στην Βουδαπέστη και σε άλλες περιοχές της χώρας για να καταπνίξουν μια και καλή την επανάσταση.
Οι μάχες ήταν σκληρές. Σύμφωνα με τους Τάιμς της εποχής, το σοβιετικό πυροβολικό έβαλε εναντίον ουγγρικών θέσεων από τα περίχωρα, ενώ τα ρωσικά MIG βομβάρδιζαν την πόλη.
Με έκτακτο ραδιοφωνικό μήνυμα η Μόσχα μετέδιδε ότι «συνέτριψε τις δυνάμεις της συνωμοσίας και της αντίδρασης εναντίον του ουγγρικού λαού».
Οι μάχες συνεχίστηκαν για άλλες πέντε μέρες. Δυόμιση χιλιάδες Ούγγροι έχασαν τη ζωή τους και 700 Σοβιετικοί στρατιώτες σκοτώθηκαν από τα πυρά των επαναστατών. Την ίδια ώρα θύλακες αντίστασης μάχονταν να κρατήσουν τον έλεγχο σε κομβικές εγκαταστάσεις, όπως σιδηροδρομικοί σταθμοί και γέφυρες του Δούναβη….
Η εκδοχή της Μόσχας
Η Σοβιετική Ένωση χαρακτήρισε την εξέγερση του 1956 ως αντεπανάσταση. Η εφημερίδα «Pravda» έγραφε πως οι Ούγγροι σοσιαλιστές δικαίως βγήκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν εναντίον των προηγούμενων κυβερνήσεων.
Ωστόσο, από την εξέγερση επωφελήθηκαν φασίστες και αντεπαναστάτες, που με τη βοήθεια δυτικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, αποσκοπούσαν στην απομάκρυνση της Ουγγαρίας από τον σοσιαλισμό.
Η Μόσχα εξέφρασε στήριξη σε μια νέα κυβέρνηση, υπό τον Γιάνος Κάνταρ, ο οποίος δήλωνε ότι στόχος του είναι να καταστρέψει την «αντι-επανάσταση» του Ίμρε Νάγκι. Η κυβέρνηση Κάνταρ, με τη βοήθεια των σοβιετικών τελικά το κατάφεραν. Στις δίκες που ακολούθησαν εκτελέστηκαν περίπου 450 Ούγγροι.
Ο Νάγκι κατέφυγε στην πρεσβεία της Γιουγκοσλαβίας, αλλά τελικά παραδόθηκε στους πολιτικούς του αντιπάλους. Κρεμάστηκε τον Ιούνιο του 1958 και θάφτηκε στο δημοτικό νεκροταφείο της πόλης.
Πηγή: mixanitouxronou.gr
