Γράφει ο Στέλιος Φενέκος, Υποναύαρχος ΠΝ ε.α.
Οι συμμαχίες από μόνες τους, στα χαρτιά, δεν διασφαλίζουν οπωσδήποτε τα εθνικά μας συμφέροντα. Εκατοντάδες διακρατικές συμφωνίες κάθε μορφής έχουν συναφθεί από την χώρα μας, (αλλά και από άλλες χώρες), οι οποίες αποδυναμώθηκαν στο βάθος του χρόνου, γιατί δεν είχαν προοπτική, ήταν επιφανειακές, άλλες γιατί δεν υπήρξε συνέχεια, με παρακολούθηση, εμμονή και αξιολόγηση στην υλοποίηση και τελικά εκμετάλλευση προς όφελος της χώρας μας.
Οι συγκεκριμένες συμφωνίες που έχει επιτύχει ο κος Δένδιας περιέχουν ένα μεγάλο εύρος συνεργατικών δράσεων σε όλα τα επίπεδα: Πολιτικό, στρατηγικό, επιχειρησιακό, οικονομικό, αμυντικό, τεχνολογίας κλπ. Μέσα στα κείμενα των συμφωνιών προβλέπεται δημιουργία πολλών επιτροπών, καθώς και πρόγραμμα τακτικών συναντήσεων και διαβουλεύσεων για την υλοποίηση των προβλέψεων των συμφωνιών.
Πλην όμως η εμπειρία δείχνει ότι εάν δεν πιάσεις αμέσως τον “Ταύρο από τα κέρατα”, σύντομα οι προβλέψεις αυτές αποδυναμώνονται, οι επιτροπές καταλήγουν να κάνουν επιφανειακές συναντήσεις / ταξιδάκια αναψυχής, μέχρι τελικού εκμηδενισμού κάθε δυνητικού οφέλους, πέραν των πρόσκαιρων διθυραμβικών πολιτικών διακηρύξεων.
Συνεπώς είναι αναγκαία η δημιουργία μηχανισμού παρακολούθησης, καλής υλοποίησης, αξιολόγησης και επί των αποτελεσμάτων και πλήρους αξιοποίησης των προβλέψεων των συμφωνιών και ακόμη καλύτερα μεγέθυνσης των ωφελημάτων, σε διακυβερνητικό επίπεδο και όχι μόνο του ΥΠΕΞ, αφού οι συμφωνίες αφορούν τις δραστηριότητες πολλών Υπουργείων και φορέων της Δημόσιας Διοίκησης και των Ενόπλων Δυνάμεων.
ΤΟ ΧΡΥΣΟ ΚΛΟΥΒΙ
Πέραν όμως των δυνητικών ωφελημάτων που μπορούν να προκύψουν από τις συμφωνίες αυτές και τις συμμαχίες, υπάρχουν και υποχρεώσεις και δεσμεύσεις που δημιουργούνται από αυτές:
Θα τις ονόμαζα το “Χρυσό Κλουβί” της συλλογικής/συνεργατικής/συμμαχικής ασφάλειας. Πέραν των ωφελημάτων και των υποχρεώσεων που δημιουργούνται από όλες τις πλευρές, στην ουσία οι ασθενέστερες πλευρές δεσμεύονται στις επιλογές πολιτικής τους. Παύουν να έχουν τον βαθμό ανεξαρτησίας ως προς αυτές, ανεξαρτησία που θα μπορούσαν να έχουν πριν δεσμευτούν.
Π.χ. Η Τουρκία υφίσταται κυρώσεις και περιορισμούς για την αγορά οπλικών συστημάτων από την Ρωσία, λόγω ΝΑΤΟ και ΗΠΑ.
Στην Ελλάδα ενασκήθηκαν ασφυκτικές πιέσεις από ΗΠΑ όταν προέβαλλε ΒΕΤΟ για την είσοδο των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ και όταν ο Κ. Καραμανλής επιχείρησε να ενισχύσει τις σχέσεις με την Ρωσία. Και άλλα πολλά αντίστοιχα παραδείγματα που αφορούν την χώρα μας αλλά και πολλές άλλες χώρες-ασθενέστερα μέλη σε μία συμμαχία.
Το ίδιο συμβαίνει και τώρα:
Οι επιλογές μας περιορίζονται και στην καλύτερη περίπτωση θα υπόκεινται σε διαβούλευση και συμφωνία με τους ισχυρούς μας συμμάχους.
Δεν θέλω να αναφερθώ δημόσια στους δυνητικούς περιορισμούς που τίθενται από την ουσία των συμφωνιών/συμμαχιών, για λόγους προστασίας των εθνικών συμφερόντων.
Για να μειωθούν σημαντικά οι περιορισμοί αυτοί, οφείλουμε να ενισχύσουμε το πλέγμα ασφαλείας έξυπνα και ενεργητικά (smart grid το ονομάζω). Και αυτό μπορεί να γίνει όχι μόνο με την διεύρυνση των συμμαχιών, αλλά και με την εμβάθυνση και αξιοποίηση τους σε όλα τα επίπεδα που προαναφέρθηκαν, προκειμένου να ενισχυθεί η χώρα σε όλα αυτά.
Γιατί
Οι συμμαχίες είναι καλές όταν αποτελείς κι εσύ δυνατό κρίκο/ισχυρό ιστό στην αλυσίδα/στο πλέγμα ισχύος της συμμαχίας. Όταν τα συμφέροντά σου ταυτίζονται με των ισχυρότερων μελών.
Εάν είσαι ο παθητικός και αδύναμος κρίκος/ο ασθενής ιστός στην αλυσίδα/πλέγμα, τότε θα είσαι ο πρώτος που θα σπάσει σε οιαδήποτε δοκιμασία και συνεπώς θα προσπαθείς έντρομος να μην κάνεις κάτι, που θα δοκιμάσει τις αντοχές της.
Και σε κάθε περίπτωση οι πτήσεις εκτός του Χρυσού κλουβιού που αυτοπεριορίζεσαι, θα είναι πάντα χαμηλές, ελεγχόμενες και σύντομες.
