Συνδικαλισμός στις Ένοπλες Δυνάμεις. Μια άκρως ενδιαφέρουσα προσέγγιση που θα πρέπει να προβληματίσει ΟΛΟΥΣ μας.
Γράφει ο : Ιωάννης Παρασκευάς, Σχης ε.α.
Πόσοι από εμάς τους αποφοίτους παραγωγικών σχολών των ΕΔ έχουμε αναρωτηθεί γιατί μας ονόμασαν αξιωματικούς; Γιατί δεν είμαστε απλώς αξιωματούχοι; Ποια η διαφορά;
Αξιωματούχος είναι ένα πρόσωπο που έχει αξίωμα. Δηλαδή του έχει δοθεί από κάποιον άλλο μια σειρά εξουσιών, προνομίων, δυνατοτήτων λήψεως αποφάσεων, αλλά και καθηκόντων και υποχρεώσεων, προκειμένου να φέρει εις πέρας ένα συγκεκριμένο έργο.
Μα αυτό δεν κάνει κι ένας αξιωματικός;
Η απάντηση είναι πως κάνει ΚΑΙ αυτό. Αλλά όχι μόνο αυτό.
Ένας αξιωματικός, εκτός των παραπάνω, έχει και μια ακόμη ιερή υποχρέωση που ξεφεύγει από τα συνηθισμένα. Ένας αξιωματικός έχει την υποχρέωση, να λαμβάνει αποφάσεις από τις οποίες εξαρτάται, καταρχήν, η ζωή άλλων ανθρώπων. Αν θα ζήσουν ή αν θα κινδυνεύσουν να πεθάνουν. Των ανδρών του, αλλά και των συμπολιτών του. Και δεν είναι μόνο αυτό. Από τις αποφάσεις του, εξαρτώνται κι άλλα πράγματα. Εξαρτάται η ασφάλεια της χώρας, η εδαφική ακεραιότητα της, η οικονομική της ευμάρεια, η ίδια της η αξιοπρέπεια, η επιβίωσή της.
Συχνά ένας αξιωματικός θα πρέπει να πάρει τέτοιες αποφάσεις, ειδικά στο πεδίο της μάχης (αλλά όχι μόνο σε αυτό), χωρίς την πολυτέλεια του χρόνου. Χωρίς να έχει όλα τις διαθέσιμες πληροφορίες και στοιχεία στη διάθεσή του και χωρίς να έχει το χρόνο να δικαιολογήσει τις αποφάσεις αυτές στους υφισταμένους του, διότι πολύ απλά, αν πρέπει να εξηγήσεις διεξοδικά το γιατί, κάθε αποφάσεώς, ο εχθρός δεν θα σε περιμένει. Την ώρα που εσύ εξηγείς, αυτός θα την εκμεταλλευτεί εναντίον σου. Για να προετοιμαστεί, για να σε προσεγγίσει, για να σε καταστρέψει. Κι εσύ θα έχεις μείνει σε ατέρμονες συζητήσεις…
Για αυτό ο αξιωματικός είναι αξιωματικός άνθρωπος. Έχει και πρέπει να έχει την ιδιότητα του αξιώματος. Ο αξιωματικός δεν έχει αξίωμα. ΕΙΝΑΙ αξίωμα. Επειδή δεν πρέπει να αμφισβητείται ο λόγος του. Επειδή κέρδισε το προνόμιο αυτό με το σπαθί του (για αυτό και συμβολικά του απονέμεται κατά την ορκωμοσία), αποδεικνύοντας για 4 χρόνια την αξία του, την αίσθηση αυτοθυσίας του, τον ανθρωπισμό του, την αίσθηση καθήκοντος και την φιλοπατρία του. Και δεν πρέπει να αμφισβητείται, όχι επειδή είναι αλάνθαστος, αλλά επειδή αν αμφισβητηθεί, τότε σίγουρα θα γίνουν λάθη. Ανθρώπινες ζωές θα κινδυνεύσουν.
Αλλά ας έρθουμε στο συνδικαλισμό. Τι είναι ένας συνδικαλιστής; Δεν είναι ένας εκπρόσωπος κάποιων εργαζομένων απέναντι σε μια εργοδοσία; Δεν είναι αυτός που οι συνάδελφοί του επέλεξαν για να διεκδικεί τα δικαιώματά τους από κάποιους άλλους που έχουν εξουσία και ίσως δεν θέλουν να παρέχουν αυτά τα δικαιώματα;
Εξ ορισμού, λοιπόν, ο συνδικαλισμός είναι διχαστικός. Δημιουργεί πλευρές. Οι εργαζόμενοι κι η εργοδοσία, οι πάνω και οι κάτω, εμείς και οι άλλοι. Δημιουργεί την εντύπωση πώς η εξουσία θα μας αδικήσει, αν δεν είμαστε σε εγρήγορση. Αλήθεια, θέλουμε κάτι τέτοιο για τις ΕΔ; Θα βοηθήσει στην αποστολή τους; Δεν είμαστε όλοι από την ίδια πλευρά;
Ο συνδικαλισμός επίσης καλλιεργεί την αίσθηση, ότι ο ανώτερος μπορεί να αμφισβητηθεί. Ότι δεν εκτελούνται όλες οι διαταγές ή αν εκτελεστούν, υπάρχει τρόπος να τις ανατρέψουμε.
Ο συνδικαλισμός υπονομεύει την εμπιστοσύνη στην ηγεσία, που είναι απολύτως αναγκαία συνθήκη για την εκτέλεση αποστολών των ΕΔ. Πώς είναι δυνατόν να εμπιστευτείς τη ζωή σου, σε κάποιον τον οποίο δεν εμπιστεύεσαι, ούτε καν για να διευθετήσει θέματα της καθημερινότητας για τα οποία τον πολεμάς;
Ο συνδικαλισμός, τέλος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί, εκβιαστικά, όταν μια διοίκηση δεν είναι αρεστή. Με απλά λόγια, αν ένας διοικητής είναι απαιτητικός και πιεστικός πχ στην εκπαίδευση, τότε είναι δύσκολο μεν να αντιμετωπιστεί στο επίπεδο της εκπαίδευσης, αλλά μπορεί πχ να πιεστεί για μια παράληψη σε θέματα διαβίωσης του προσωπικού, για την οποία ενδεχομένως να μην ευθύνεται κιόλας, αλλά να είναι θέμα έλλειψης οικονομικών πόρων.
Εν κατακλείδει, ο συνδικαλισμός μετατρέπει τον αξιωματικό σε απλό αξιωματούχο και του καθιστά αδύνατον να εκτελέσει την όποια αποστολή του, υπονομεύοντας την εξουσία του, την σχέση εμπιστοσύνης που πρέπει να έχει με τους υφισταμένους του και σαμποτάροντας την συνοχή του στρατεύματος, αμφισβητώντας de facto, αυτό που δεν πρέπει να αμφισβητηθεί, αν θέλουμε τη νίκη. Τον άνθρωπο αξίωμα.
Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ως αντίλογο, ότι οι συνδικαλιστές δεν θα έχουν λόγο την ώρα της μάχης, ούτε για επιχειρησιακά θέματα.
Καταρχήν σωστό. Όμως ο στρατός, όπως κι όλος ο κόσμος, δεν αποτελείται από αγίους, ούτε αγγέλους. Όσοι έχουν υπηρετήσει σε μονάδες γνωρίζουν πολύ καλά, ότι όταν το κύρος ενός προϊσταμένου έχει τρωθεί, είναι σχεδόν αδύνατο να τον πάρει κανείς σοβαρά και μάλιστα σε μια δύσκολη στιγμή, όπου διακυβεύεται η ζωή του. Μπορεί κανείς να μην αμφισβητίσει ευθέως τις εντολές του προϊσταμένου, αλλά μπορεί επίσης να προσποιηθεί, ότι δεν τις έλαβε ποτέ, ότι έχασε την επικοινωνία μαζί του ή ακόμη να επινοήσει αληθοφανείς δικαιολογίες για να μην τις εκτελέσει.
Τελικά η λειτουργία κάθε οργανωμένου συνόλου επαφίεται στον “πατριωτισμό” αυτών που το αποτελούν. Κι ο “πατριωτισμός” αυτός καλλιεργείται μέρα την μέρα, μέσα από σχέσεις ειλικρίνειας, εμπιστοσύνης και αποδοχής της αξίας του άλλου, ακόμη κι όταν οι αποφάσεις του, μας πλήτουν. Όχι μέσα από την καχυποψία και την προσπάθεια εξεύρεσης λαθών του προϊσταμένου, προκειμένου να τον απαξιώσουμε και τελικά να τον ακυρώσουμε.
Για να είμαστε όμως δίκαιοι θα πρέπει να πούμε την αλήθεια. Γιατί προέκυψε ξαφνικά η ανάγκη για συνδικαλισμό;
Απλή η απάντηση. Διότι επί πολλά χρόνια οι ηγεσίες ήταν ανάλγητες, αυταρχικές, άδικες, έκαναν κατάχρηση εξουσίας, εξυπηρετούσαν ημετέρους κι έδιναν την αίσθηση πλήρους αναξιοκρατίας και έλλειψης προστασίας σε όποιον δεν είχε μέσο (ΝΑΙ, το βύσμα εννοώ!).
Διότι τελικά κάποιοι αξιωματικοί ΔΕΝ ήταν αξιωματικοί! Κάποιοι, κατ΄όνομα αξιωματικοί, προέταξαν το ατομικό συμφέρον.
Όμως ποια είναι η λύση; Επειδή δεν έχουμε καλή ηγεσία, πρέπει να μειώσουμε την εξουσία της; Πρέπει από ηγεσία να την κάνουμε απλή διεύθυνση; Πρέπει αν πονάει το κεφάλι, να το κόψουμε;
Όχι βέβαια! Αυτό που πρέπει να κάνουμε, είναι να αποκτήσουμε και πάλι καλή ηγεσία. Δεν είναι εύκολο και δεν θα γίνει αύριο. Δεν γίνεται μόνο από έναν ή μερικούς ανθρώπους, αλλά απαιτεί τη συμμετοχή όλων όσων υπηρετούν στις ΕΔ. Όλων μας!
Πρέπει οι πάντες να καταλάβουν ότι όταν ένας πχ λοχαγός κάνει τα στραβά μάτια, σε άδικες συμπεριφορές ενός πχ ανθυπολοχαγού, σε παραλήψεις του, σε παραπτώματα πάσης φύσεως κλπ με το “συντεχνειακό” πρόσχημα ότι είναι “συνάδελφος”, τότε δημιουργεί έναν αυριανό κακό στρατηγό και εκατό συνδικαλιστές!
Όταν ένας αξιωματικός υφίσταται άδικες συμπεριφορές, από προϊσταμένους, κατάχρηση εξουσίας, ή γίνεται μάρτυρας παρανομιών από ανωτέρους του, έχει ιερό καθήκον στις ΕΔ, στην πατρίδα, αλλά και στον ίδιο του τον εαυτό, να αντιδράσει με κάθε νόμιμο τρόπο και να έχει το θάρος να υποστεί και τις όποιες συνέπειες.
Αν δεν έχει το θάρρος αυτό, δεν είναι αξιωματικός. Δεν κάνει για αξιωματικός. Δεν είναι αξίωμα. Είναι ένας κοινός θνητός κι είναι καλύτερα να φεύγει σύντομα.
Σε τελική ανάλυση, είναι πιο τίμιο να μην είσαι καθόλου αξιωματικός, παρά να είσαι απλώς ένας κρατικός αξιωματούχος που νομίζει ότι είναι αξιωματικός, αλλά έχει γίνει ο περίγελως του κάθε συνδικαλιστή, στον οποίο ο ίδιος έδωσε το δικαίωμα, να μην τον λαμβάνει υπόψη.
ΥΓ 1: Ο συνδικαλισμός, δυστυχώς δεν θα εκλείψει, επειδή το θέλω εγώ. Η πρόβλεψή μου, είναι ότι συνδικαλισμός στις ΕΔ, θα εξελιχθεί σε ένα Δούρειο ίππο της πολιτικής ηγεσίας μέσα στις ΕΔ. Συνδικαλιστές και κομμισάριοι θα θρονιαστούν “παρά τω υπουργώ” και κάθε ανώτατο διοικητικό κλιμάκιο, θα είναι αμετακίνητοι και προνομιούχοι και ως αντάλλαγμα θα βολεύουν ημετέρους πολιτικών, θα “πουλούν” εκδουλεύσεις και θα ικανοποιούν πάσης φύσεως πολιτικά ρουσφέτια, ρίχνοντας σε εσάς τους εν ενεργεία μερικά ψίχουλα για ξεκάρφωμα, όπως πχ εορταστικές άδειες, άδειες κυήσεως για “άνδρες”, απαλλαγές γιατί μείνατε άπλυτοι ένα βράδυ που είχατε υπηρεσία, ενώ τίποτε δεν θα ζητήσουν ποτέ, για τη βελτίωση της εκπαίδευσης, της επάνδρωσης και των εξοπλισμών των ΕΔ.
Μακάρι να κάνω λάθος…
ΥΓ 2: Το άρθρο αυτό, σε καμιά περίπτωση δεν έχει σκοπό να απαξιώσει τους υπαξιωματικούς. Άλλωστε η διάκριση αξιωματικών – υπαξιωματικών, υφίσταται για οργανωτικούς θεωρώ λόγους. Το συνθετικό “αξίωμα”, υπάρχει και στην λέξη “υπαξιωματικός” και όσα αναφέρονται παραπάνω αφορούν απολύτως και αυτούς.
Ιωάννης Παρασκευάς, Σχης ΕΑ, ΣΣΕ 1989.
Διαβάστε επίσης :
Συνδικαλισμός στις Ένοπλες Δυνάμεις: Ακριβώς αυτό μας έλειπε
Συνδικαλισμός στις Ένοπλες Δυνάμεις : Ποιός ωφελείται τελικά;
