Σαν σήμερα, στις 28 Ιουλίου 1920, υπεγράφη η Συνθήκη των Σεβρών στην πόλη Σεβρ της Γαλλίας, φέρνοντας την ειρήνη ανάμεσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και τις Συμμαχικές Δυνάμεις μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι συμμαχικές και οι σχετιζόμενες δυνάμεις που υπέγραψαν τη Συνθήκη ήταν: Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Ιταλία, Ιαπωνία (πρωταρχικοί σύμμαχοι), Αρμενία, Βέλγιο, Ελλάδα, Χετζάζ, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Γιουγκοσλαβία και Τσεχοσλοβακία
Η συνθήκη όριζε τα εξής:
Η Οθωμανική Αυτοκρατορία παρέδιδε την κυριαρχία της Μεσοποταμίας (Ιράκ), της Παλαιστίνης και της Υπεριορδανίας στην Βρετανία ως προτεκτοράτα της Κοινωνίας των Εθνών, την Συρία και τον Λίβανο στην Γαλλία επίσης ως προτεκτοράτα και η υπαγωγή της Ανατόλιας στη σφαίρα επιρροής της Ιταλίας. Η Χετζάζ (μέρος της σημερινής Σαουδικής Αραβίας) το Κουρδιστάν και η Αρμενία θα γίνονταν ανεξάρτητα κράτη.
Η επέκταση της Ελλάδας
Στην Ελλάδα παραχωρούνταν τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος και η ανατολική Θράκη μέχρι τη γραμμή της Τσατάλτζας κοντά στην Κωνσταντινούπολη. Η περιοχή της Σμύρνης έμενε υπό την ονομαστική επικυριαρχία του Σουλτάνου αλλά θα διοικούνταν από Έλληνα Αρμοστή ως εντολοδόχο των Συμμάχων, και θα μπορούσε να προσαρτήθει στην Ελλάδα μετά από πέντε χρόνια με δημοψήφισμα. Το άρθρο 26 της Συνθήκης όριζε ακομα οτι αν οι οθωμανικές αρχές δεν συναινούσαν στην εφαρμογή της, θα εξέπιπταν από την κυριαρχία τους στην Κωνσταντινούπολη, την οποία θα μπορούσε να καταλάβει η Ελλάδα, κάτι το οποίο έντεχνα είχε προωθήσει ο Βενιζέλος.
Παράλληλα, η Βόρεια Ήπειρος ενσωματωνόταν στην Ελλάδα με το μυστικό Σύμφωνο Βενιζέλου – Τιττόνι. Η Ιταλία συμφώνησε ακόμα να παραχωρήσει τα Δωδεκάνησα (εκτός από τη Ρόδο και το Καστελλόριζο) στην Ελλάδα, και όταν η Βρετανία έδινε στο μέλλον την Κύπρο στην Ελλάδα, τότε (μετά από δημοψήφισμα) θα παραχωρούταν και αυτά τα νησιά (η συμφωνία ακυρώθηκε αργότερα από την Ιταλία το 1922).
Τα στενά των Δαρδανελίων και η θάλασσα του Μαρμαρά αποστρατικοποιήθηκαν και έγιναν προσωρινά διεθνής περιοχή, οι Σύμμαχοι απέκτησαν τον οικονομικό έλεγχο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τέλος καθορίζονταν η ισότητα και τα δικαιώματα των χριστιανικών μειονοτήτων.
Πύρρειος νίκη – Μια συνθήκη που δεν εφαρμόστηκε ποτέ.
Κάθε συμφωνία πρέπει να επικυρωθεί από τα κοινοβούλια των συμβαλλομένων κρατών. Κι αυτό δεν συνέβη ποτέ με την Συνθήκη των Σεβρών. Η επικύρωση της Συνθήκης δεν έγινε από κανένα κοινοβούλιο, καθώς μετά την επαναφορά του Κωνσταντίνου στον ελληνικό θρόνο, διαταράχθηκαν οι σχέσεις με τις συμμαχικές δυνάμεις, οι οποίες ποτέ δεν τον αναγνώρισαν ως αρχηγό του ελληνικού κράτους. Οι Ευρωπαϊκές Μεγάλες Δυνάμεις που έβλεπαν τα συμφέροντά τους να αλλάζουν από τη μια μέρα στην άλλη δεν επικύρωσαν τη Συνθήκη των Σεβρών.
Η ίδια η Συνθήκη χαρακτηρίζεται ως «φωτογραφία της στιγμής». Αυτό ήταν το συμφέρον των Μεγάλων Δυνάμεων την ώρα των υπογραφών. Ωστόσο το ρευστό γεωπολιτικό περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο άφησε τη Συνθήκη των Σεβρών ως «κενό γράμμα». Οι εκλογές που ακολούθησαν στην Ελλάδα και η ήττα του Βενιζέλου ήταν και το πρόσχημα των Συμμάχων να εγκαταλείψουν την Ελλάδα αφού θεωρούσαν τον Κωνσταντίνο φιλογερμανό και ενάντια στα συμφέροντά τους.
Οι Νεότουρκοι του Κεμάλ μετέφεραν την πρωτεύουσα τους στην Άγκυρα και όπως φούντωνε το λαϊκό αίσθημα υπέρ τους οι Σύμμαχοι είδαν ότι αλλάζουν οι ισορροπίες και έτσι η Ελλάδα έμεινε μόνη της και διχασμένη. Ουσιαστικά ο αγώνας των Ελλήνων στην Μικρασία και η εκστρατεία στον Σαγγάριο έγινε για να πιεστούν στρατιωτικά οι Τούρκοι να υπογράψουν τη συνθήκη.
Ο Κεμάλ όμως δεν αναγνώρισε ποτέ την υπογραφή του Σουλτάνου στη Συνθήκη των Σεβρών και ο αγώνας του όπως και πολλών ηγετικών μορφών του τουρκικού στρατού, ήταν για να μην εφαρμοστεί. Ουσιαστικά ήταν και ο πρώτος αγώνας των τούρκων με εθνικιστικά χαρακτηριστικά και όχι για την οθωμανική αυτοκρατορία. Έτσι πολλές γενιές τούρκων γαλουχήθηκαν με το κλίμα της αδικίας και του διαμελισμού της πατρίδας τους από τους συμμάχους.
Ακολούθησε η τραγική για την Ελλάδα Μικρασιατική καταστροφή και η υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης στις 24 Ιουλίου 1923, που καταργούσε τη Συνθήκη των Σεβρών και ήταν σαφώς ευνοϊκότερη για το κράτος που είχε ιδρύσει ο Κεμάλ….
