Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί ισχυρισμοί σχετικά με το θάνατο και τον τάφο του Κωνσταντίνου XI, όπως επίσης δεν γνωρίζουμε ακριβώς πού βρίσκεται ο τάφος του.
Μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης, δεν υπήρχαν σαφείς πληροφορίες για τον τάφο του αυτοκράτορα. Διάφοροι πιθανοί τόποι ταφής ήταν γνωστοί στην Κωνσταντινούπολη στα μέσα του 19ου αιώνα, όταν σχηματίστηκαν διάφοροι θρύλοι.
Η Εκκλησία της Αγίας Θεοδοσίας (σήμερα Gül Τζαμί)
Η επικρατέστερη άποψη αφορά την Εκκλησία της Αγίας Θεοδοσίας (Μονή τής Άγιας Θεοδοσίας εν τοις Δεκέκράτους). Αυτή η εκκλησία είναι πλέον το Γκιούλ τζαμί (Gül Τζαμί) και βρίσκεται στη συνοικία Φατίχ της Κωνσταντινούπολης. Οι Έλληνες της Πόλης, από την εποχή της Άλωσης μέχρι σήμερα, έχουν συνδέσει το τζαμί αυτό με τον τάφο του τελευταίου αυτοκράτορα. Αυτή την εικασία επιβεβαιώνει η συναρπαστική μαρτυρία μιας σημαντικής σύγχρονης καθηγήτριας αρχαιολογίας.
Η σπουδαιότερη μαρτυρία που συνδέει το Γκιουλ τζαμί με την πιθανότητα να έχει ταφεί σ’ αυτό μια σημαντικότατη προσωπικότητα των Βυζαντινών, προέρχεται από την σημαντική βυζαντινολόγο Μαρία Θεοχάρη, αδελφή του αείμνηστου ακαδημαϊκού Περικλή Θεοχάρη. Η επιστήμονας αυτή κατόρθωσε πριν μερικά χρόνια να κατεβεί στο υπόγειο του Γκιουλ τζαμί, όπου έκπληκτη αντίκρισε έναν τάφο με την ελληνική επιγραφή: «Ενθάδε κείται ο 13ος Απόστολος».
Της επέτρεψαν να φτάσει εκεί επειδή ήταν καθηγήτρια σε ιταλικό πανεπιστήμιο και την πέρασαν για Ιταλίδα. Αμέσως αναρωτήθηκε σε ποιο σπουδαίο πρόσωπο ανήκει αυτός ο τάφος. Με δεδομένο ότι έτσι είχε χαρακτηριστεί πριν από πολλούς αιώνες και ο Μέγας Κωνσταντίνος, ποιος μεταγενέστερος δικαιούται έναν τόσο τιμητικό τίτλο; Γιατί ο τάφος βρίσκεται στο υπόγειο και όχι σε εμφανές σημείο σε εξωτερικό χώρο; Γιατί αυτοί που τον έθαψαν δεν χάραξαν το πραγματικό όνομα του νεκρού στην επιγραφή; Ήθελαν κάποιους να παραπλανήσουν ή κάτι να υπονοήσουν;
Η ιστορία της Εκκλησίας της Αγίας Θεοδοσίας
Η Αγία Θεοδοσία ήταν πολύ αγαπητή στους κατοίκους της Κωνσταντινούπολης, γι’ αυτό στις 29 Μαΐου κάθε χρόνο, ημερομηνία που γιορτάζεται η μνήμη της, στόλιζαν τον ναό της με τριαντάφυλλα. Έτσι και το 1453, από την παραμονή της γιορτής οι πιστοί κατέκλυσαν τον ναό με ρόδα. Μόνο που αυτή τη σημαδιακή χρονιά ήταν τόσα πολλά τα λουλούδια που δεν χωράει ο νους του ανθρώπου.
Εκείνη τη μοιραία νύχτα πλήθη ανθρώπων προσεύχονταν γονατιστοί μέσα στην εκκλησία για τη σωτηρία της Πόλης, ενώ έξω ακούγονταν απόκοσμα τα τύμπανα του πολέμου. Τα χτυπούσαν οι Οθωμανοί μπροστά στα τείχη πιο δυνατά από κάθε άλλη φορά, προαναγγέλλοντας την τελική επίθεση.
Το πρωί της 29ης Μαΐου, την ώρα που έβγαινε ο ήλιος, η Πόλη έπεσε. Οι Οθωμανοί στρατιώτες που ξεχύθηκαν αλαλάζοντες στα σοκάκια της πόλης, εισέβαλαν κάποια στιγμή και στην Αγία Θεοδοσία. Μπροστά στη θέα των αμέτρητων τριαντάφυλλων κάποιοι αναφώνησαν: «Γκιουλ τζαμί, Γκιουλ τζαμί!». Καθώς στα τούρκικα η λέξη γκιουλ σημαίνει τριαντάφυλλο, προφανώς είπαν: «Να η εκκλησία των ρόδων!».
Άλλες λιγότερο επικρατέστερες εκδοχές
Περιοχή Βέφα
Ένας από τους θρύλους αφορούσε την περιοχή Βέφα, όπου πραγματοποιήθηκαν σφαγές μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης. Οι φυλακισμένοι εκτελέστηκαν εδώ, οι βυζαντινοί στρατιώτες θάφτηκαν εδώ. Ο ισχυρισμός ότι ο Κωνσταντίνος θάφτηκε στον κήπο ενός σπιτιού στην Περιφέρεια Βέφα ήταν αρκετά δημοφιλής. Οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης άναβαν κεριά δίπλα στο δέντρο στον κήπο αυτού του σπιτιού.
Εκκλησία των Αποστόλων (Άγιοι Απόστολοι)
Μια άλλη πιθανότητα που εξέφραζε το κοινό ήταν η Εκκλησία των Αποστόλων (Άγιοι Απόστολοι). Αυτή η εκκλησία θεωρήθηκε πολύ πιθανή καθώς ήταν μια εκκλησία όπου θάφτηκαν αυτοκράτορες. Αργότερα, το 1461, καταστράφηκε και το τζαμί Fatih χτίστηκε στη θέση του. Ο τάφος του Οθωμανού Σουλτάνου Μεχμέτ Β ‘είναι επίσης εκεί.
Αγία Σοφία
Μια άλλη εκδοχή αναφέρει ότι θάφτηκε στην Αγία Σοφία.
Κρυφό / άγνωστο μέρος
Μια τελευταία εκδοχή είναι ο γενναίος αυτοκράτορας να θάφτηκε σε κρυφό – άγνωστο μέρος με τους στρατιώτες του.
