Θωρηκτό Ποτέμκιν: Η περίφημη ανταρσία με αφορμή το… συσσίτιο!

ΑΝΤΑΡΣΙΑ ΘΩΡΗΚΤΟΥ ΠΟΤΕΜΚΙΝ

Σαν σήμερα στις 27 Ιουνίου 1905 έγινε η περίφημη ανταρσία των ναυτών του θωρηκτού Ποτέμκιν.

Εκείνη τη χρονιά οι Ρώσοι πολεμούσαν με την Ιαπωνία και οι συνεχείς ήττες των Ρώσων ήταν καταστροφικές για το ηθικό των ναυτών, οι οποίοι έπρεπε να ανέχονται και τη βάναυση συμπεριφορά των αξιωματικών.

Αφορμή για την ανταρσία της 27η Ιουνίου ήταν το χαλασμένο κρέας του συσσιτίου. Οι ναύτες αρνήθηκαν να το φάνε και παραπονέθηκαν στους ανώτερούς τους. Ο αξιωματικός Ιππόλυτος Γκιλιαρόβσκι ήταν αδίστακτος στην αντιμετώπιση των ναυτών. Απείλησε ότι θα εκτελέσει όποιον δεν φάει το συσσίτιο. Ο Γκριγκόρι Βακουλίντσουκ, που είχε εκπροσωπήσει τους ναύτες, συνέχισε να διαμαρτύρεται και ο Γκιλιαρόβσκι τον πυροβόλησε. Η εν ψυχρώ εκτέλεση εξόργισε τους υπόλοιπους και επαναστάτησαν. Έριξαν τον Γκιλιαρόβσκι στη θάλασσα και σκότωσαν 7 απ’ τους 18 αξιωματικούς του θωρηκτού.

Όταν το πλοίο πέρασε στην κατοχή τους, οι ναύτες οργάνωσαν μία επιτροπή, με επικεφαλής τον Αφανάσι Ματουσένκο και αποφάσισαν την επόμενη κίνησή τους. Πήγαν στην Οδησσό, όπου είχε ξεκινήσει γενική απεργία και η πόλη είχε παραλύσει. Οι ναύτες δεν αποβιβάστηκαν απ’ το πλοίο για να βοηθήσουν τους εξεγερμένους κατοίκους. Περίμεναν να φτάσουν και άλλα πλοία απ’ το Στόλο της Μαύρης Θάλασσας, γιατί είχαν μάθει ότι είχαν ξεσπάσει ανταρσίες στα περισσότερα.

Τα πλοία δεν εμφανίστηκαν και οι ναύτες του Ποτέμκιν αποφάσισαν να κηδέψουν τον αδικοχαμένο Γκριγκόρι Βακουλίντσουκ. Κατέβηκαν στην Οδησσό και η κηδεία του ναύτη εξελίχτηκε σε πολιτική διαμαρτυρία. Ο στρατός προσπάθησε να τους συλλάβει, αλλά απέτυχε. Οι αξιωματικοί είχαν καταπνίξει τις ανταρσίες στα υπόλοιπα θωρηκτά του στόλου και το Ποτέμκιν βρέθηκε ανυπεράσπιστο.

Το θωρηκτό έφυγε κυνηγημένο απ’ την Οδησσό για το λιμάνι της Κονστάντα της Ρουμανίας, όπου ήλπιζαν ότι θα έβρισκαν τις απαραίτητες προμήθειες. Οι Ρουμάνοι αρνήθηκαν να τους εξυπηρετήσουν και το Ποτέμκιν στράφηκε στο λιμάνι της Θεοδοσίας στην Κριμαία. Αλλά δεν βρήκαν βοήθεια ούτε εκεί.

Οι ναύτες δεν είχαν φαγητό, νερό και είχαν αρχίσει να καυγαδίζουν μεταξύ τους. Αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Κονστάντα, όπου οι Ρουμάνοι δέχτηκαν να τους προσφέρουν άσυλο και προμήθειες, υπό την προϋπόθεση να εγκαταλείψουν το θωρηκτό. Οι ναύτες συμφώνησαν και παρέδωσαν το Ποτέμκιν, το οποίο μετονομάστηκε σε Παντελεήμων και πέρασε πάλι στα χέρια του ρώσικου ναυτικού.

Το 1907 ο Ματουσένκο προσπάθησε να επιστρέψει στη Ρωσία με ψεύτικο όνομα, όμως συνελήφθη και καταδικάστηκε σε θάνατο. Η ανταρσία θεωρήθηκε «προάγγελος» της Ρωσικής Επανάστασης και με αυτό το μήνυμα κατά νου, ο Αϊζενστάιν γύρισε τη θρυλική ταινία ««Θωρηκτό Ποτέμκιν».

Θωρηκτό Ποτέμκιν

Ναυπηγείο Μικολάιβ, Ουκρανία,
Ρωσική Αυτοκρατορία
Έναρξη ναυπήγησης 8 Οκτωβρίου 1898
Καθέλκυση 9 Οκτωβρίου 1900
Ένταξη σε υπηρεσία 1904
Παροπλισμός 1919 (εκούσια βύθιση)
Χρήση Θωρηκτό
Κατάληξη Σκραπ (1922)
Γενικά χαρακτηριστικά
Εκτόπισμα 12.500 τόνοι
Μήκος 115 μέτρα
Πλάτος 22,3 μέτρα
Βύθισμα 8,2 μέτρα
Πρόωση 22 ατμολέβητες άνθρακα
ισχύος 11.300 ίππων
Ταχύτητα 16 κόμβοι
Πλήρωμα 18 αξιωματικοί,
763 υπαξιωματικοί και ναύτες
Οπλισμός 2 × twin 12 in (305 mm) κανόνια
16 × single 6 in (152 mm) κανόνια
14 × single 75 mm (3.0 in) κανόνια
6 × single 37 mm (1.5 in) κανόνια
5 × 15-inch (381 mm) τορπίλες

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ