«Τίς πταίει;» : Η περίφημη φράση του Τρικούπη και η “θεωρία του κηπουρού”

ΤΙΣ ΠΤΑΙΕΙ

Σαν σήμερα, στις 29 Ιουνίου 1874, ο Χαρίλαος Τρικούπης δημοσιεύει στην αθηναϊκή εφημερίδα Καιροί το περίφημο άρθρο με τίτλο «Τίς πταίει».

 

Σε αυτό το άρθρο, ο Χαρίλαος Τρικούπης καταδεικνύει ως υπεύθυνο για την πολιτική κρίση που διέρχεται ο τόπος τον βασιλιά Γεώργιο Α΄. Ουσιαστικά, το επικριτικό κείμενο υποστήριζε ότι ο Γεώργιος Α΄ κυβερνούσε αγνοώντας την αρχή της Δεδηλωμένης, ενώ αφήνεται να εννοηθεί πως η εύνοια του βασιλιά ήταν το κύριο προσόν για την εξασφάλιση της εξουσίας.

Αυτό οδήγησε στην επικράτηση της περίφημης «Θεωρία του κηπουρού» σύμφωνα με την οποία ο βασιλιάς μπορούσε να διορίσει ως πρωθυπουργό όποιον ήθελε (ακόμη, δηλαδή, και τον κηπουρό του παλατιού!).

Έτσι, το ρηξικέλευθο άρθρο του Χαρίλαου Τρικούπη αντιπροτείνει την καθιέρωση της Αρχής της Δεδηλωμένης, βάσει της οποίας για να  διοριστεί κάποιος πρωθυπουργός της Ελλάδας, θα έπρεπε να είχε πάρει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η δημοκρατική νομιμοποίηση της κυβέρνησης.

Ο Τρικούπης πίστευε πώς η λύση στην πολιτική αστάθεια που χαρακτήριζε τη χώρα ήταν η εγκαθίδρυση του κοινοβουλευτισμού με την ανάθεση σχηματισμού κυβέρνησης στα κόμματα πλειοψηφίας και την αντίστοιχη απαγόρευση αυτού του δικαιώματος σε κομματικές μειοψηφίες, ώστε να δημιουργηθούν σταθερές κυβερνήσεις πλειοψηφίας.  Ο Τρικούπης κατέκρινε τις κυβερνήσεις μειοψηφίας, που έλαβαν την εξουσία από το 1868 και έπειτα, θεωρώντας τες προσωπικές κυβερνήσεις που δεν συγκέντρωναν την αποδοχή του λαού ούτε την εμπιστοσύνη της Βουλής, τύγχαναν όμως της βασιλικής εύνοιας. Το άρθρο αποτελεί επίσης καταγγελία των παράνομων μεθόδων που μεταχειρίζονταν οι υποψήφιοι προκειμένου να κερδίσουν τις εκλογές.

Οι διαπιστώσεις του Χαρίλαου Τρικούπη ήταν οδυνηρές καθώς αποτύπωναν την πραγματικότητα της εποχής. Ο Τρικούπης ανέλαβε αμέσως την ευθύνη της συγγραφής του άρθρου γεγονός που οδήγησε στην ποινική του δίωξη και την προφυλάκιση. Αποφυλακίστηκε, ωστόσο, τέσσερις μέρες αργότερα. Ωστόσο, η φυλάκισή του έμελλε να καταστεί ως ένα πολιτικό πλεονέκτημα καθώς ανυψώθηκε στην συνείδηση του λαού, οδηγώντας τον ως την θέση του πρωθυπουργού. Χαρακτηριστικό του πολιτικού ρεύματος του Τρικούπη ήταν οι αλλεπάλληλες εκλογικές του νίκες, αφού από το 1875 ως το 1894 κυβέρνησε 7 φορές. Έτσι, παρέμεινε στην εξουσία για σχεδόν 10 έτη.

Η φράση “Τις πταίει;”  είναι πλέον παροιμιακή, χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα στις πολιτικές συζητήσεις, αφού 147 χρόνια μετά, ακόμα διερωτόμαστε “τις πταίει”.

 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ