Μπορεί η Τουρκία να ενεργοποιήσει την παράνομη Συμφωνία του 2019 για οριοθέτηση της ΑΟΖ;

ΤΟΥΡΚΟΛΙΒΥΚΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ

Της Δρ Άννας Κωνσταντινίδου , Ιστορικού- Διεθνολόγου *

Χθες, υπογράφηκε ανάμεσα σε Λιβύη και Τουρκία ένα μνημόνιο για την εκμίσθωση της λιβυκής ΑΟΖ από τουρκικές, ενεργειακές εταιρείες… Φυσικά, μία παράνομη συμφωνία, η οποία ήταν επόμενο να μην γίνει αποδεκτή από τον πρόεδρο του εθνικού Κοινοβουλίου της χώρας του Μαγκρέμπ, μια και ο Ντμπεϊμπά δεν έχει το δικαίωμα από τη στιγμή λήξης της θητείας του να υπογράφει εν ονόματι του Κράτους, μια και δεν φέρει πλέον θεσμικό ρόλο…

Και το ερώτημα που προκύπτει, είναι πώς αυτή η παράνομη, μνημονιακή συνεργασία ανάμεσα σε ένα Κράτος και σε ένα πρόσωπο χωρίς θεσμικό ρόλο (καθώς παρά το γεγονός ότι η συμφωνία υπογράφηκε ανάμεσα σε Τσαβούσογλου και Λίβυα πρώην ΥπΕξ, η οποία δεν φέρει  αρμοδιότητα, επειδή η συγκεκριμένη Κυβέρνηση δεν είναι ενεργή) θα μπορέσει να ενεργοποιήσει, όπως διατείνεται, η τουρκική πλευρά το παράνομο τουρκολιβυκό Σύμφωνο για οριοθέτηση ΑΟΖ που είχε υπογραφεί το 2019;;;…

Αλλά επειδή μιλάμε για το ένα εκ των συμβαλλομένων πλευρών που είναι η Τουρκία, είναι πολύ πιθανό, καθώς τα απίθανα τα κάνει πιθανά, να ξαναμάθει όλη η Εμφύλιος “Δίκαιο” (φυσικά η πρόταση είναι ειρωνική)…

Μπορεί, αλήθεια, η Τουρκία να ενεργοποιήσει την παράνομη Συμφωνία του 2019 για οριοθέτηση της ΑΟΖ;;;;

1.  Αρχικά και η ίδια η Λίβυα, πρώην ΥπΕξ είπε χθες κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης τύπου με τον Τσαβούσογλου, ότι η Συμφωνία του 2019 είναι μονομερώς ενεργοποιημένη, καθώς το Λιβυκό Κοινοβούλιο δεν την ψήφισε, οπότε και στον ΟΗΕ υφίσταται μονομερής κατάθεση, χωρίς επικύρωση από το Διεθνή Οργανισμό

2.  Ο ίδιος ο Πρόεδρος του λιβυκού Κοινοβουλίου, Αγκίλα Σάλεχ εξέθεσε δημόσια το νομικά αυτονόητο, ότι η συμφωνία που υπεγράφη χθες σε συνέχεια και ως υποτιθέμενη ενεργοποίηση της Συμφωνίας του 2019, είναι παράνομη για τους γνωστούς βάσει του Διεθνούς Δικαίου Κανόνες, αλλά κυριότατα διότι η τουρκολιβυκή Συμφωνία του 2019, δεν έχει επικυρωθεί από το Κοινοβούλιο της Λιβύης, επομένως δεν ισχύει… Κι αφού το τουρκολιβυκό σύμφωνο για την ΑΟΖ δεν ισχύει, πώς είναι δυνατόν να ισχύσει η χθεσινή συμφωνία;;;;

Οποιαδήποτε Συνθήκη πολυμερής ή διμερής στη βάση του Δικαίου των Συνθηκών (Σύμβαση της Βιέννης) δεν μπορεί να ισχύσει εάν δεν επικυρωθεί από τα εθνικά Κοινοβούλια των χωρών που τη συνομολογούν, επομένως και οποιαδήποτε συμφωνία (οικονομικού δικαίου, εμπορικού δικαίου κτλ) που αποτελεί “μέρος” της αρχικής Συμφωνίας δεν μπορεί να ισχύσει…

3.  Και εκτός των παραπάνω, ακόμα και αν είχε επικυρωθεί το παράνομο τουρκολιβυκό Σύμφωνο από το λιβυκό Κοινοβούλιο, παρόλα αυτά το χθεσινό μνημόνιο για να έχει ισχύ, θα έπρεπε και αυτό (ξεχωριστά) να περάσει από το λιβυκό Κοινοβούλιο, ώστε να ισχύσει… Καθώς οποιαδήποτε συμφωνία για να έχει ισχύ ή πιο σωστά για να τεθεί σε ισχύ πρέπει να έχει την έγκριση της Βουλής.

Όμως καθώς εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα Κράτος που η έννοια του Δικαίου δεν υφίσταται στο λεξιλόγιό του, όπως είπαμε όλα είναι πιθανά, όμως η παράμετρος που φυσικά δεν εξαρτάται από αυτό, είναι πώς θα αντιδράσουν οι χώρες που διακυβεύονται από τις συμπεριφορές του τα συμφέροντά τους;;;

4.  Καθώς δεν έχει διασαφηνιστεί δημοσίως, τα οικόπεδα που έχουν δοθεί για εκμετάλλευση από την ΤΡΑΟ (η εθνική ενεργειακή εταιρεία της Τουρκίας), εδώ εγείρονται ζητήματα τόσο του Δικαίου των Επενδύσεων όσο και του Διεθνούς Οικονομικού Δικαίου (καθώς εκτός από την ενεργειακή εκμετάλλευση που εμπίπτει σε Κανόνες ενεργειακού Δικαίου), εν προκειμένω έχουμε να κάνουμε με συμβόλαια ευρωπαϊκών Κρατών που τη δεδομένη στιγμή βρίσκονται σε ισχύ στο Κράτος της Λιβύης…. η Λιβύη ως χώρα είναι υποχρεωμένη να προστατεύσει τις επενδύσεις που γίνονται στο κρατικό περιβάλλον της… Με τη συγκεκριμένη (χθεσινή) Συμφωνία που δεν έχουν γίνει γνωστά τα οικόπεδα εκμετάλλευσης από την Τουρκία, υπάρχει ο κίνδυνος οι ευρωπαϊκές, ενεργειακές επενδύσεις να διασαλευτούν…

Επομένως, όπως γίνεται αντιληπτό, η εν λόγω συμφωνία διακυβεύει και τα συμφέροντα μίας ευρείας γκάμας Κρατών (ακόμα κι αν υπάρχει στο πίσω μέρος του μυαλού, ότι η Τουρκία δεν θα τολμήσει να θίξει τα συμφέροντα των ενεργειακών εταιρειών της Ιταλίας και της Γαλλίας, αλλά στόχο έχει να θίξει μοναδικά τα ελληνικά συμφέροντα)… Όπως και να έχει, το λιβυκό Κράτος αυτήν την στιγμή είναι υπόλογο στα κράτη που επενδύουν στο εσωτερικό περιβάλλον του…

5.  Πριν τη χθεσινή υπογραφή του παράνομου αυτού μνημονίου συνεργασίας, είχαν έρθει σε συνάντηση ο Σάλιβαν με τον Καλίν… Μετά και από την χθεσινή ενέργεια της Τουρκίας, το συγκεκριμένο Κράτος καθίσταται επικίνδυνο για την αμερικανική πολιτική και Διπλωματία για τη μη συμμόρφωσή του στη βάση των “εντολών” που έλαβε…

Αυτό ειδικά, ότι μία ημέρα μετά τη συνάντηση των δύο υψηλών αξιωματούχων, πήγαν οι Τούρκοι και υπέγραψαν παράνομη συμφωνία, ας το έχουμε από εδώ και πέρα στο μυαλό μας, γιατί θα διαμορφώσει με ταχύτατους ρυθμούς τις αμερικανό -τουρκικές εξελίξεις… Προφανώς, αν και κρατάμε μικρό καλάθι γιατί στη Διπλωματία τα πάντα ρει, ο Ερντογάν έλαβε την αρνητική απάντηση από το επιτελείο του ίδιου του Μπάιντεν, ότι η Τουρκία ούτε θα αγοράσει τα F16, ούτε θα αναβαθμίσει τα ήδη αγορασμένα (μια απάντηση που είχε μόνο από την αμερικανική Γερουσία)

6.  Η χθεσινή Συμφωνία έβαλε την ταφόπλακα στην ελπίδα για τη λήξη του εμφυλίου στη Λιβύη… Καθώς τώρα αρχίζει μία νέα φάση του Εμφυλίου (που εδώ μέρος θα λάβουν ενεργά οι Δυτικοί)… Το θέμα εδώ που προβληματίζει είναι, ποια θα είναι η στάση που θα κρατήσουν οι Ρώσοι (μια και μέχρι τον ουκρανικό πόλεμο, Ρωσία και Δύση είχαν κοινή γραμμή στο θέμα Λιβύη)

7.  Τι κάνουμε τώρα εμείς ως Ελλάδα;;;;… Για να υπογράψουμε οριοθέτηση ΑΟΖ με τον Μπασάγκα (τον ορισθέντα απο το λιβυκό Κοινοβούλιο νέο πρωθυπουργό) θα ήταν σαν να μπαίναμε κι εμείς σε μία κατάσταση παρόμοια με αυτή της Τουρκίας, να παραβλέψουμε τους Κανόνες Δικαίου, μια και ο Μπασάγκα ακόμα δεν έχει θεσμικό ρόλο μια και δεν κατόρθωσε να διαμορφώσει κυβερνητικό σχήμα… Εκτός των άλλων, αυτές οι κυβερνήσεις είναι ουσιαστικά υπηρεσιακές και ως εκ τούτου έχουν συγκεκριμένα θεσμικά καθήκοντα…

Αυτό που μπορεί να κάνει η Ελλάδα είναι να οριοθετήσει ΑΟΖ με την Κύπρο και να ολοκληρωθεί η οριοθέτηση αμέσως μετά με την Αίγυπτο….Θα το κάνει;;;;… Είναι ένας πολυεπίπεδος προβληματισμός, ωστόσο είναι μία κατάσταση που μετά από αυτό που έκανε η Τουρκία, δεν δίνει τα περιθώρια στα συμμαχικά μας κράτη να εκφράσουν δυσαρέσκεια και ενδοιασμούς…. Και εννοείται ότι πλέον ο κ.Δένδιας, εκτός από τη συνάντηση που θα έχει με τον κ.Σούκρι την Κυριακή στην Αίγυπτο, είναι δόκιμο να περάσει και από τη Λιβύη…

8.  Και ενώ η Τουρκία θα διαβεβαιώνει σε όλους τους τόνους την Αίγυπτο ότι δεν θα θιγούν τα συμφέροντα της δεύτερης, παρά της Ελλάδας νοτίως της Κρήτης, τώρα αρχίζει το μεγάλο σόου ανάμεσα στα δύο αυτά κράτη….

9.  Ο Ερντογάν έκανε ένα λάθος… Υπέγραψε την παράνομη Συμφωνία με τη Λιβύη τρεις μέρες πριν τη Σύνοδο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στην Πράγα (και ας κρατάμε πλέον μικρό καλάθι αν παρουσιαστεί, τελικά)… Και πλέον δεν είναι μόνο οι Ευρωπαίοι (που κάποιοι έχουν συμφέροντα στην Λιβύη, όπως είπαμε παραπάνω), είναι ότι και οι Αμερικανοί δεν είδαν με πολύ καλό μάτι το χθεσινό γεγονός, και μάλιστα ένα γεγονός που έλαβε χώρα μετά μάλιστα από τη συνάντηση Σάλιβαν με Καλίν…

Γιατί πολύ απλά εκτίθεται η αμερικανική πολιτική, καθώς, αν και αναφέραμε παραπάνω ποιο είναι το πιθανό σενάριο των συμπερασμάτων της συνάντησης, ωστόσο αφήνει ένα παραθυράκι αμφισβήτησης των αμερικανικών προθέσεων τόσο απέναντι στην Ελλάδα όσο και σε αυτό που ονομάζουμε Δίκαιο…. Και ειδικά μετά τον ουκρανικό πόλεμο, είναι λίγο παράδοξο οι Αμερικανοί να έχουν σκιές ως προς τις αποφάσεις και κινήσεις τους….

Οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες, ωστόσο η Τουρκία, ως αποδεικνύεται από τον τρόπο που χειρίζεται τις καταστάσεις, κάνει ό,τι μπορεί, ώστε η Δύση (ΕΕ και ΗΠΑ) να πετάξει το μανδύα του Πόντιου Πιλάτου… Και φυσικά η Τουρκία θα πρέπει να μάθει την ελληνική ρήση, ότι οι στάμνα πολλές φορές πάει στη βρύση, αλλά μία φορά σπάζει….


Περισσότερα άρθρα από την Άννα Κωνσταντινίδου:

ΑΠΟΨΕΙΣ – ΑΝΝΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΟΥ


 

 *Η Δρ Άννα Κωνσταντινίδου είναι Ιστορικός – Διεθνολόγος, Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου & Πολιτικής Επιστήμης της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Επιστημονική Συνεργάτιδα ΑΠΘ (Νομικής Σχολής και Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ), Εξωτερική Συνεργάτιδα της Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) και της Σχολής Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ)

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ