Γράφει ο Αντώνιος Βασιλείου , Αντιστράτηγος (εα), Πολ. Μηχ/κός – MSc in Management Science – τ. Military Advisor at CFE OSCE – τ. Military Scientist at NC3A NATO
Εντέχνως η επιστολή της 19ης Νοεμβρίου 2021 του Μόνιμου Αντιπροσώπου της Τουρκίας στα Ηνωμένα Έθνη προς τον Γενικό Γραμματέα, παραβλέπει τα άρθρα 12 και 16 της Συνθήκης της Λωζάνης τα οποία είναι ξεκάθαρα ως προς το καθεστώς των νησιών του Αιγαίου και πιο συγκεκριμένα :
Άρθρον 12.
«Η ληφθείσα απόφασις τη 13η Φεβρουαρίου 1914 υπό της Συνδιασκέψεως του Λονδίνου εις εκτέλεσιν των άρθρων 5 της Συνθήκης του Λονδίνου της 17/30 Μαΐου 1913, και 15 της Συνθήκης των Αθηνών της 1/14 Νοεμβρίου 1913, η κοινοποιηθείσα εις την Ελληνικήν Κυβέρνησιν τη 13 Φεβρουαρίου 1914 και αφορώσα εις την κυριαρχίαν της Ελλάδος επί των νήσων της Ανατολικής Μεσογείου, εκτός της Ίμβρου, Τενέδου και των Λαγουσών νήσων (Μαυρυών), ιδία των νήσων Λήμνου, Σαμοθράκης, Μυτιλήνης, Χίου, Σάμου και Ικαρίας, επικυρούνται, υπό την επιφύλαξιν των διατάξεων της παρούσης Συνθήκης των συναφών προς τας υπό την κυριαρχίαν της Ιταλίας διατελούσας νήσους, περί ων διαλαμβάνει το άρθρον 15. Εκτός αντιθέτου διατάξεως της παρούσης Συνθήκης, αι νήσοι, αι κείμεναι εις μικροτέραν απόστασιν των τριών μιλίων της ασιατικής ακτής, παραμένουσιν υπό την τουρκικήν κυριαρχίαν».
Αρθρον 16.
«Η Τουρκία δήλοι ότι παραιτείται παντός τίτλου και δικαιώματος πάσης φύσεως επί των εδαφών ή εν σχέσει προς τα εδάφη άτινα κείνται πέραν των προβλεπομένων υπό της παρούσης Συνθήκης ορίων (3 ν.μ.), ως και επί των νήσων, εκτός εκείνων ων η κυριαρχία έχει αναγνωρισθή αυτή δια της παρούσης Συνθήκης, της τύχης των εδαφών και των νήσων τούτων κανονισθείσης ή κανονισθησομένης μεταξύ των ενδιαφερομένων».
Ακολουθεί το κείμενο της τουρκικής επιστολής σε μετάφραση Αντώνη Βασιλείου:
«Σας γράφω σχετικά με τις αναφορές του Κυριάκου Μητσοτάκη, πρωθυπουργού της Ελλάδας, για τη χώρα μου, στη δήλωση του κατά τη γενική συζήτηση της εβδομηκοστής έκτης συνόδου της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.
Είναι λυπηρό το γεγονός ότι ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας παρουσίασε για άλλη μια φορά στρεβλή άποψη για τις τρέχουσες εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και για το Κυπριακό, προκειμένου να διατυπώσει αβάσιμες κατηγορίες κατά της Τουρκίας. Τα απορρίπτουμε κατηγορηματικά στο σύνολο τους. Αυτή η κακή στάση της Ελλάδας δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να συμβάλει σε ένα περιβάλλον που ευνοεί τη συνεργασία και την καλή γειτονία.
Η ρητορική που χρησιμοποίησε η Ελλάδα στη Γενική Συνέλευση και οι ενέργειες της στο έδαφος δείχνουν έντονες ασυνέπειες. Ενώ η Ελλάδα αυτοπροβάλλεται ως «πρωταθλήτρια» του διεθνούς δικαίου, επιμένει ειρωνικά με την υλική παραβίαση των διεθνών συνθηκών που είναι ζωτικής σημασίας για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, δηλαδή τις διατάξεις αποστρατικοποίησης των ειρηνευτικών συνθηκών της Λωζάνης του 1923 και του 1947 των Παρισίων. Η Τουρκία επαναλαμβάνει την έκκληση της προς την Ελλάδα να τηρήσει τις διατάξεις αυτών των συνθηκών και να επαναφέρει το αποστρατιωτικοποιημένο καθεστώς των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου.
Επιπλέον, η Ελλάδα δυστυχώς συνεχίζει να αγνοεί μία από τις βασικές αρχές που στηρίζουν το διεθνές νομικό πλαίσιο σχετικά με την οριοθέτηση των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας, δηλαδή την αρχή της δίκαιης οριοθέτησης. Η Ελλάδα επιδιώκει μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις για τα όρια στην περιοχή, ενώ αγνοεί τα κυριαρχικά δικαιώματα και τα νόμιμα συμφέροντα της Τουρκίας. Το πιο εμφανές παράδειγμα αυτής της πολιτικής φάνηκε τον Αύγουστο του 2020, όταν η Ελλάδα υπέγραψε βιαστικά τη λεγόμενη συμφωνία οριοθέτησης με την Αίγυπτο, την παραμονή της επανέναρξης των διμερών συνομιλιών με την Τουρκία. Θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι η εν λόγω συμφωνία παραβιάζει τα εγγενή δικαιώματα της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και, ως εκ τούτου, αντιβαίνει σαφώς στο πνεύμα των σχέσεων καλής γειτονίας.
Εάν η Ελλάδα είναι ειλικρινής στο κάλεσμα της για ειρηνική επίλυση των διαφορών μεταξύ των δύο πλευρών, τότε πρέπει πρώτα να εγκαταλείψει τέτοιες μαξιμαλιστικές απαιτήσεις. Πρέπει επίσης να σταματήσει να υπεραπλουστεύει τα εκκρεμή ζητήματα μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας. Τα θέματα αυτά αποτελούν ένα ολοκληρωμένο πακέτο, το οποίο περιλαμβάνει επίσης την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, το εύρος των χωρικών υδάτων και του εθνικού εναέριου χώρου, την κυριαρχία νησιών, νησίδων και βράχων που δεν παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα μέσω έγκυρων διεθνών πράξεων, την παραβίαση των αποστρατιωτικοποιημένων καθεστώτων των νησιών Ανατολικού Αιγαίου από την Ελλάδα και το θέμα των περιοχών εξυπηρέτησης (FIR, SAR και NAVTEX).
Παρά το γεγονός αυτό, η Ελλάδα προσπαθεί να απεικονίσει την κατάσταση σαν να υπάρχει μόνο ένα πρόβλημα μεταξύ των δύο κρατών, δηλαδή η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Χωρίς σωστή διάγνωση των διαφορών και γνήσια βούληση για την επίλυση τους, θα κινδυνεύαμε μόνο να υπονομεύσουμε τους μηχανισμούς διαλόγου που έχουν ήδη δημιουργηθεί για την επίλυση αυτών των εκκρεμών ζητημάτων. Από την πλευρά της, η Τουρκία συμμετείχε στους 63 γύρους συμβουλευτικών συνομιλιών και συμμετείχε σε πολιτικές διαβουλεύσεις με την Ελλάδα με εποικοδομητική προσέγγιση και θα συνεχίσει να το κάνει.
Είναι επίσης λυπηρό το γεγονός ότι, στο περιφερειακό πλαίσιο, η Ελλάδα και η ελληνοκυπριακή πλευρά έχουν ξεκινήσει μια προσπάθεια να δημιουργήσουν τα λεγόμενα σχήματα/μηχανισμούς περιφερειακής συνεργασίας, που βασίζονται εγγενώς στην εχθρότητα κατά της Τουρκίας και προορίζονται να χρησιμοποιηθούν ως εργαλείο να προωθήσει τις μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις και τα στενά συμφέροντα του Έλληνο-ελληνοκυπριακού διδύμου. Αυτό το δίδυμο επίσης δεν φείδεται προσπαθειών για να εκμεταλλευτεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και να τη χρησιμοποιήσει ως ασπίδα για την αντιτουρκική ατζέντα τους. Οι πρόσφατες πρωτοβουλίες της Ελλάδας, όπως η υπογραφή συμφωνιών αμυντικής συνεργασίας με τρίτες χώρες, αποτελούν περαιτέρω κίνδυνο για την περιφερειακή σταθερότητα. Η Τουρκία θα συνεχίσει να υπερασπίζεται αποφασιστικά τα ζωτικά της συμφέροντα στην περιοχή.
Η Τουρκία πρότεινε επίσης, τον Σεπτέμβριο του 2020, τη διοργάνωση μιας περιεκτικής διάσκεψης EastMed, με σκοπό την έναρξη, μεταξύ των σχετικών παραγόντων, διαλόγου για συνεργασία και ανοίγματος του δρόμου για ειρηνική επίλυση διαφορών στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτή η πρόταση βρίσκεται ακόμη στο τραπέζι.
Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, θα ήθελα να υπογραμμίσω την υποστήριξη μας για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση, με βάση τις τρέχουσες πραγματικότητες στο νησί και μέσα από ένα νέο πλαίσιο που θα διαπραγματευόταν ελεύθερα μεταξύ δύο εξίσου κυρίαρχων κρατών. Οι προσπάθειες υπαγόρευσης των παραμέτρων διευθέτησης είναι αντιπαραγωγικές και καταδικασμένες να αποτύχουν.
Σε μισό και πλέον αιώνα διαπραγματεύσεων, το ομοσπονδιακό μοντέλο έχει αποδειχθεί αδύνατο και ανέφικτο ως βιώσιμη διευθέτηση στην Κύπρο. Αυτό οφείλεται στην αδιαλλαξία της ελληνοκυπριακής πλευράς, η οποία πάντα αρνιόταν να μοιραστεί την εξουσία και την ευημερία με τον τουρκοκυπριακό λαό. Το αίτημα της τουρκοκυπριακής πλευράς για κατοχύρωση των εγγενών δικαιωμάτων της, δηλαδή της κυριαρχίας και του ισότιμου διεθνούς καθεστώτος, δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Για το λόγο αυτό, η πρόταση που παρουσίασε ο Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου κατά τη διάρκεια της άτυπης συνάντησης των Ηνωμένων Εθνών πέντε και πλέον, η οποία πραγματοποιήθηκε από τις 27 έως τις 29 Απριλίου 2021 στη Γενεύη, παρέχει μια εποικοδομητική και ρεαλιστική επιλογή για μια δίκαιη και μόνιμη διευθέτηση στην Κύπρο.
Με αυτήν την ευκαιρία, θα ήθελα να τονίσω για άλλη μια φορά την ετοιμότητα και την πλήρη υποστήριξη της Τουρκίας για τη διασφάλιση μιας δίκαιης και ειρηνικής λύσης σε όλες τις εκκρεμότητες, συμπεριλαμβανομένης της δίκαιης οριοθέτησης των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας με όλα τα σχετικά παράκτια κράτη που αναγνωρίζει, σύμφωνα με διεθνούς δικαίου, προκειμένου να συμβάλει περαιτέρω στη σταθερότητα και την ευημερία ολόκληρης της λεκάνης της Μεσογείου. Η Τουρκία πιστεύει ότι η οικοδόμηση ειρήνης και σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο θα είναι δυνατή μόνο μέσω διαλόγου και συνεργασίας».
Τέλος η Τουρκία παραβλέπει το ότι το άρθρο 51 του καταστατικού χάρτη των Ηνωμένων Εθνών υπερισχύει κάθε συνθήκης και προβλέπει το δικαίωμα της αυτοάμυνας και πιο συγκεκριμένα :
Άρθρο 51.
«Καμιά διάταξη αυτού του Χάρτη δε θα εμποδίζει το φυσικό δικαίωμα της ατομικής ή συλλογικής νόμιμης άμυνας, σε περίπτωση που ένα Μέλος των Ηνωμένων Εθνών δέχεται ένοπλη επίθεση, ως τη στιγμή που το Συμβούλιο Ασφαλείας θα πάρει τα αναγκαία μέτρα για να διατηρήσει τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια.»
Υπάρχει καμία αμφιβολία ότι απέναντι από τα Ελληνικά νησιά υπάρχει αποβατικός εξοπλισμός και αποβατικές δυνάμεις που ασκούνται καθημερινά σε κατάληψη νησιού; Πού θα κάνουν απόβαση αυτές οι δυνάμεις, στην βόρεια Αφρική;
Περισσότερα άρθρα από τον Αντλωνιο Βασιλείου:
* Ο Αντώνης Βασιλείου είναι Αντιστράτηγος (εα), Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός, MSc Επιχειρησιακός Ερευνητής, τ. Σύμβουλος ΟΑΣΕ επί Συμβατικών Εξοπλισμών και τ. Μελετητής των Συστημάτων Διοικήσεως και Ελέγχου Πληροφοριών του ΝΑΤΟ (www.antoniosvasileiou.gr).
