ΞΙΦΟΣ ΚΑΙ ΠΕΝΑ: ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΡΙΩΝ ΗΡΩΩΝ
Γνωρίζουμε τους ήρωες της νεότερης ιστορίας μας για την πολεμική τους δράση και τα κατορθώματά τους. Ωστόσο, αγνοούμε εν πολλοίς ότι κάποιοι από τους ήρωές μας δεν ήταν μόνο καλοί πολεμιστές αλλά και αξιόλογοι μελετητές, αυτό που – για να είμαστε σύμφωνοι με τη μόδα – οι Αμερικανοί αποκαλούν warrior – scholar.
Θέλω να αναφέρω τρία βιβλία τριών ηρώων μας που επέδειξαν σημαντικό συγγραφικό έργο. Και αναφέρω αυτά τα τρία επειδή, αν και προπολεμικά, διατηρούν αξία μέχρι σήμερα και όχι μόνο «αρχαιολογική». Θεωρούμε ότι τα σύγχρονα προβλήματα προέκυψαν όταν τα ανακαλύψαμε εμείς, επειδή αγνοούμε την ιστορία, αυτά όμως προϋπήρχαν και ασχολήθηκαν μαζί τους προγενέστεροί μας και μάλιστα πολύ σοβαρά.
1. Το πρώτο έργο είναι του Ιωάννη Βελισσαρίου «ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΟΤΕΤΑΓΜΕΝΩΝ ΑΡΧΗΓΩΝ ΕΝ ΠΟΛΕΜΩ, 1907», στο οποίο έχω αναφερθεί και παλιότερα.
Επρόκειτο για μετάφραση του έργου του Ρώσσου στρατηγού Karl Mavrikievitch Voide, ο οποίος στον Γαλλο-Πρωσικό Πόλεμο του 1870 παρατήρησε ότι το μυστικό όπλο στο οποίο οφειλόταν η νίκη των Γερμανών, ήταν η πρωτοβουλία.
Ο στρατός μας ασχολείται με το auftragstaktik ή mission command, που έχει γίνει πλέον του συρμού σε όλους τους δυτικούς στρατούς και επανεισάγουμε την ιδέα αυτή από τους Αμερικανούς, αγνοώντας το βιβλίο του Βελισσαρίου.
2. Το δεύτερο βιβλίο είναι του Ιωάννη Τσιγάντε, «ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ: Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ ΕΝ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΠΡΑΞΕΙ (ΜΕΛΕΤΗ ΕΦΗΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ), 1929.
Είναι ένα εντυπωσιακό έργο, για το οποίο συμβουλεύθηκε πάνω από 400 πηγές, σε μια εποχή χωρίς διαδίκτυο και βιβλιοθήκες.
Χωρίς υπερβολή, μπορούμε να πούμε ότι αναφέρεται στη θεωρία της μάθησης διακρίνοντας τα τρία ψυχολογικά πεδία, το γνωστικό, το ψυχοκινητικό και το συναισθηματικό, αυτό που κωδικοποίησε το 1956 ο Benjamin Bloom με την περίφημη ταξινόμησή του και που ισχύει μέχρι σήμερα.
Ο Τσιγάντες θεωρεί ότι το πρώτιστο έργο του αξιωματικού είναι η εκπαίδευση, και δη η πρακτική και όχι τα επιτελεία.
3. Το τρίτο είναι του Κωνσταντίνου Δαβάκη, «Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ: ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΣΙΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΣΙΣ, 1934».
Ο Δαβάκης υπήρξε πολυγραφότατος και η περίπτωσή του θα άξιζε μια διδακτορική διατριβή. Ήταν ο «απόστολος» της μηχανοκίνησης στον ελληνικό στρατό και αν ζούσε σε μια μεγάλη χώρα θα ήταν ισάξιος του Φούλερ, του Γκουντέριαν και του Ντε Γκώλ.
Ωστόσο πολλοί γνωρίζουν για τους τρείς αυτούς ξένους και ελάχιστοι για το έργο του Δαβάκη.
Πιστεύω πως αυτά τα βιβλία θα έπρεπε να βρίσκονται σε κάθε στρατιωτική βιβλιοθήκη. Αγνοώντας τη στρατιωτική μας ιστορία, μάλλον δεν μπορούμε να πάμε πολύ μακριά. Για όσους ενδιαφέρονται για περισσότερες λεπτομέρειες, να περιμένουν το επόμενο τεύχος του περιοδικού ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΝ στο τέλος Οκτωβρίου.
