Υδρογονάνθρακες: Το κρίσιμο θέμα που συζητούν σήμερα στο ΥΠΕΞ. Δείτε ποια είναι τα θέματα που αναβαθμίζουν γεωπολιτικά την Ελλάδα
Στην αναβάθμιση της γεωπολιτικής σημασίας της χώρας μας, στοχεύει η πολιτική που θα σχεδιαστεί σήμερα στο Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής που συγκαλεί ο Νίκος Κοτζιάς. Τι θέματα περιέχει η ατζέντα:
1.Νοτιοανατολική Μεσόγειος
Κρήτη, Κύπρος, Ισραήλ, Αίγυπτος): Η εξεύρεση μεγάλων κοιτασμάτων φυσικού αερίου σε θαλάσσιες περιοχές της Κύπρου, Αιγύπτου και Ισραήλ, καθώς και οι εκτιμήσεις για ύπαρξη ακόμα μεγαλύτερων, καθιστά την περιοχή ιδιαίτερης σημασίας τόσο για την Ελλάδα και τις υπόλοιπες χώρες της περιοχής, όσο και συνολικότερα για την ΕΕ και τον ενεργειακό εφοδιασμό της.
Γι’ αυτό το λόγο, άλλωστε, έχει εκδηλωθεί αυξημένο ενδιαφέρον για την περιοχή από πολυεθνικούς ενεργειακούς κολοσσούς. Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η Ελλάδα μπορεί να μετατραπεί σε διαμετακομιστικό κόμβο.
Ως γνωστόν, ήδη έχει ανακοινωθεί η ρητή πρόθεση για κατασκευή του υποθαλάσσιου αγωγού, EstMed (ΑΟΖ Ισραήλ, Κύπρος, Ελλάδα, Ιταλία, προς χώρες της ΕΕ). Μεταφορά των συγκεκριμένων ενεργειακών πόρων μπορεί να γίνει με πλοία μεταφοράς LNG.
Αγωγοί φυσικού αερίου: Ισραήλ – Κύπρος – Ελλάδα (άλλα ισραηλινά σχέδια)
Στις 03-4-2017, το Ισραήλ, ο Επίτροπος της Ε.Ε. για θέματα Ενέργειας, και οι υπουργοί Ενέργειας Ελλάδας, Κύπρου, Ιταλίας, εξέφρασαν την υποστήριξή τους στο εγχείρημα ύψους 6,4 δισ.δολαρίων για την κατασκευή αγωγού (EstMed) που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Ισραήλ και την Κύπρο στην Ευρώπη.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Κρίσιμο Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής σήμερα – Τι συμβαίνει;
Το γεγονός εκθείασαν τα Ισραηλινά ΜΜΕ: «Υπέγραψαν κοινή δήλωση: θα κατασκευαστεί αγωγός φυσικού αερίου μήκους 2.000 χλμ. Ο αγωγός αναμένεται να ολοκληρωθεί ως το 2025. Θα αποτελέσει πρόσθετη δυνατότητα εξαγωγής φυσικού αερίου. Yuval Steinitz (υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ): Το Ισραήλ βρίσκεται στον χάρτη και στον τομέα της ενέργειας».
Ως γνωστόν, το Τελ Αβίβ -και ειδικά οι παράγοντες του υπουργείου Ενέργειας- δηλώνει δημόσια τα τελευταία χρόνια ότι προωθεί και το σχέδιο αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου από την ΑΟΖ του, μέσω Κύπρου, προς Τουρκία. Παλαιότερα, και ο άλλοτε υπουργός Εξωτερικών και πρωθυπουργός της Τουρκίας, Άχμέτ Νταβούτογλου, είχε κάνει λόγο για το ίδιο σχέδιο.
Κύπρος
Εδώ και χρόνια η Λευκωσία κινείται δραστήρια στον τομέα της έρευνας και εκμετάλλευσης των μεγάλων ενεργειακών κοιτασμάτων που εκτιμάται ότι υπάρχουν στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της (ΑΟΖ), η οποία γειτνιάζει με την Αιγυπτιακή και την Ισραηλινή.
Μέσω περιφερειακών συμμαχιών, αλλά και εντατικών επιστημονικών ερευνών, τώρα πλέον βρίσκεται κοντά στην έναρξη της εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων φυσικού αερίου.
Στις έρευνες και την εκμετάλλευση έχουν ήδη εμπλακεί παγκόσμιοι ενεργειακοί κολοσσοί. Μόλις προ ημερών, ξεκίνησε νέες έρευνες εντός της ΑΟΖ το νεότευκτο, και από τα πλέον σύγχρονα διεθνώς, ερευνητικά σκάφη, «Ramform Hyperion».
Μόλις πρόσφατα, τον Απρίλιο 2017, η Κύπρος ανακοίνωσε ότι υπέγραψε συμβόλαιο για την πραγματοποίηση ερευνών στην ΑΟΖ της από τις ExxonMobil, Qatar Petroleum, Total και Eni.
Τα έσοδα που εκτιμάται ότι απορρέουν από την υπογραφή των τριών συμβολαίων θα ανέλθουν στα 103,5 εκατ. ευρώ.
Είναι η πρώτη φορά που ο αμερικανικός κολοσσός, ExxonMobil, θα πραγματοποιήσει έρευνες για τον εντοπισμό υδρογονανθράκων στην ανατολική Μεσόγειο.
Ο υπουργός Ενέργειας της Κύπρου, κ.Λακκοτρύπης, δήλωσε ότι έτσι ολοκληρώθηκε ο τρίτος γύρος και ότι στα τεμάχια 6, 8 και 10, θα γίνουν συνολικά 12 γεωτρήσεις.
Η αντίδραση της Αγκυρας ήταν ότι δεν θα επιτρέψει την έρευνα και την εξόρυξη φυσικού αερίου στο «οικόπεδο 6», όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή του το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, ισχυριζόμενο ότι μέρος του «οικοπέδου» εμπίπτει στην υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας.
Η Τουρκία, επίσης, κατηγορεί την Κυπριακή Δημοκρατία ότι δεν λαμβάνει υπόψη τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων και κινείται μονομερώς, αναφέροντας ότι θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των δικών της δικαιωμάτων και των Τ/κ. Να σημειωθεί ότι αυτή την περίοδο στην περιοχή υπάρχουν δυο τουρκικά ερευνητικά σκάφη.
Ενα εξ’ αυτών, είναι το «Μπαρμπαρός», το οποίο επανειλημμένως και στο παρελθόν είχε σταλεί εκεί για «έρευνες», συνοδεία μάλιστα τουρκικών πολεμικών πλοίων.
Στο μεταξύ, συνεχείς είναι οι Νotam για «δεσμεύσεις» θαλάσσιων περιοχών γύρω από την Κύπρο για τουρκικές στρατιωτικές ασκήσεις.
Σημαντική μερίδα κυπριακών ΜΜΕ θεωρεί ότι αυτές οι προσκλήσεις είναι σχεδιασμένες με στόχο να σταματήσουν οι έρευνες που έχει ανακοινώσει η Λευκωσία στην ΑΟΖ της.
Πάντως, τουλάχιστον την τελευταία εξαετία, πρακτικά δεν υπάρχει έτος, κατά το οποίο να μην έχουν καταγραφεί αντίστοιχου τύπου τουρκικές προκλήσεις για την κυπριακή ΑΟΖ.
Ηλεκτρικό ρεύμα
Διασύνδεση Euro-Asia Interconnector: Στον τομέα του ηλεκτρισμού προχωράει η διασύνδεση Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας. Μεταξύ των άλλων οφελών, με το έργο αυτό θα πάψει η «ενεργειακή απομόνωση» της Κύπρου, η οποία σήμερα δεν διαθέτει καμία ενεργειακή διασύνδεση.
Διασύνδεση Euro-Africa Interconnector: Ένα αντίστοιχο δίκτυο για την ηλεκτρική διασύνδεση Αιγύπτου, Κύπρου, Ελλάδας.
Υγροποιημένο αέριο LNG
Διεθνώς αυξάνεται η σημασία του LNG στην αγορά ενέργειας. Η Ελλάδα επιδιώκει να διακινεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερες ποσότητες. Γι’ αυτό:
-Αναβαθμίζει τον τερματικό σταθμό στη Ρεβυθούσα.
-Σχεδιάζει την κατασκευή πλωτής μονάδας αποθήκευσης και αεριοποίησης LNG στη Βόρειο Ελλάδα.
Η Ρεβυθούσα σήμερα αναβαθμίζεται, με στόχο να αυξηθεί η χωρητικότητα αποθήκευσης κατά 70% και η δυναμικότητά της κατά 40%. Πρόκειται για στρατηγικής σημασίας υποδομή για τη χώρα μας, ενώ είναι η μοναδική τέτοια εγκατάσταση στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η σημασία της φάνηκε και την περίοδο της ρωσο-ουκρανικής «ενεργειακής κρίσης», τον Φεβρουάριο του 2009, οπότε τα αποθέματά της κάλυψαν τις ανάγκες της Ελλάδας αλλά και της Βουλγαρίας. Ρεβυθούσα και πλωτή μονάδα αποθήκευσης αερίου στη Βόρειο Ελλάδα, θα παίξουν καίριο ρόλο στη μεταφορά ενεργειακών πόρων από την Ανατολική Μεσόγειο για την τροφοδοσία της ΕΕ, αλλά και στην εγχώρια κατανάλωση. Ως εκ τούτου, θεωρούνται εξαιρετικής σημασίας υποδομές.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό, η ελληνόκτητη ναυτιλία που δραστηριοποιείται σοβαρά στο χώρο του LNG, θα επωφεληθεί ιδιαίτερα.
Βαλκάνια – ΕΕ
-Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου – TAP
Μεταφορά του φυσικού αερίου από την Κασπία στην Ευρώπη και στις διεθνείς αγορές. Προχωράει με γρήγορους ρυθμούς. Ηδη, τα δυο τρίτα από τα 550 χιλιόμετρα που προβλέπεται να γίνουν στο ελληνικό τμήμα, έχουν κατασκευαστεί. Ο αγωγός εντάσσεται στον γενικότερο σχεδιασμό για μεταφορά αζέρικου φυσικού αερίου, μέσω της Τουρκίας και της Ελλάδας, στις διεθνείς αγορές. Το γενικότερο σχέδιο στηρίχτηκε εξ’ αρχής από τις ΗΠΑ και υϊοθετήθηκε από την ΕΕ.
Πληροφοριακά στοιχεία Κοινοπραξίας:
-Μάιος 2016: Τελετή εγκαινίων για την έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών. Εως τώρα, από το σύνολο των 550 χλμ. αγωγού που θα κατασκευαστούν επί ελληνικού εδάφους, οι ανάδοχοι εργολήπτες του TAP έχουν ήδη παραλάβει άνω του 66% των 32.000 σωληναγωγών που θα χρησιμοποιηθούν στην κατασκευή του ελληνικού τμήματος του αγωγού, έχουν καθαρίσει και διαμορφώσει 270 χλμ. της συνολικής όδευσης του αγωγού, έχουν ενώσει 234 χλμ. και έχουν συγκολλήσει 203 χλμ. αγωγού. Ταυτόχρονα, έχουν διανοιχθεί 165 χλμ. τάφρου σε 134 χλμ. ο αγωγός έχει τοποθετηθεί εντός της τάφρου, σε 115 χλμ. ο αγωγός έχει καλυφθεί με χώμα και 21 χλμ. γης βρίσκονται στη φάση αποκατάστασης. Εγινε ήδη η πρώτη επιτυχής υδροστατική δοκιμή στα πρώτα 1,4 χλμ. του ελληνικού τμήματος του αγωγού, στις 27 Απριλίου 2017. Η δοκιμή, σύμφωνα με τους αρμοδίους της κοινοπραξίας, επιβεβαίωσε την ασφάλεια του αγωγού.
-Περισσότεροι από 2.500 άνθρωποι εργάζονται για το έργο στην Ελλάδα, εκ των οποίων 400 περίπου είναι αρχαιολόγοι και εξειδικευμένοι αρχαιολογικοί εργάτες. Δύο από τις 5 εταιρείες αναδόχους Μελέτης, Προμήθειας και Κατασκευής που εργάζονται για λογαριασμό του TAP είναι ελληνικές, και συγκεκριμένα η ΤΕΡΝΑ Α.Ε. σε κοινοπραξία με την RencoSpA και η J&P ΑΒΑΞ σε κοινοπραξία με την Bonatti SpA, ενώ την ΑΚΤΩΡ έχει επιλέξει ως υπεργολάβο η ανάδοχος εταιρεία Spiecapag. Επίσης, ο TAP έχει αναθέσει μία από τις μεγάλες του συμβάσεις για προμήθεια σωληναγωγών στα Σωληνουργεία Κορίνθου. Συνολικά, 176 εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα έχουν ήδη συμβάλει στην υλοποίηση του έργου, αποκομίζοντας τόσο οικονομικά οφέλη όσο και πολύτιμη τεχνογνωσία. Η κοινοπραξία του TAP επιβεβαίωσε την πρόθεσή της για αναθέσει στον ΔΕΣΦΑ τη λειτουργία και συντήρηση του αγωγού στο ελληνικό έδαφος, όπως επίσης και του τμήματος στην Αλβανία, μέσω της σύστασης κοινής εταιρείας με την ALBGAZ.
-Ελληνοβουλγαρικός διασυνδετήριος αγωγός φυσικού αερίου (IGB).
Πρόκειται για σχέδιο διασύνδεσης μεταξύ Κομοτηνής και Στάρα Ζαγοράς. Θα συμβάλλει στη μεταφορά φυσικού αερίου προς τις χώρες της Ν.Α. και Κεντρικής Ευρώπης. Ο IGB θα αποτελέσει τμήμα του «Κάθετου Διαδρόμου» που κατέχει εξέχουσα θέση στους ευρωπαϊκούς σχεδιασμούς. Στην αναγκαιότητα αυτού του σχεδίου συμφωνούν οι Ρουμανία, Βουλγαρία και Ουγγαρία. Ενδιαφέρον, επίσης, έχει εκφράσει και η Ουκρανία. Μέσω του αγωγού, θα μπορεί να διοχετεύεται φυσικό αέριο και από τη Ρεβυθούσα, καθώς και τον πλωτό σταθμό της Βορείου Ελλάδος.
-Ελληνοϊταλικός υποθαλάσσιος αγωγός (IGI Poseidon).
Υπάρχει η προοπτική μιας τέτοιας διασύνδεσης, δηλαδή ενός ακόμα εναλλακτικού δρόμου για την τροφοδοσία της ΕΕ με φυσικό αέριο.
-Ερευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων (πετρέλαιο – φυσικό αέριο) στην Ελλάδα (Ιόνιο, Δυτική Πελοπόννησος, Ηπειρος, Πρέβεζα).
Ηδη βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαδικασίες για την πραγματοποίηση νέων σεισμικών ερευνών τριών διαστάσεων και για την υπογραφή συμβάσεων σειράς περιοχών.
Με στόχο την ασφάλεια της ενεργειακής επάρκειας και εφοδιασμού της χώρας μας και των νοικοκυριών της, και προκειμένου να ενισχυθούν οι παραγωγικοί κλάδοι της ελληνικής οικονομίας, προωθείται η μεγιστοποίηση της συμμετοχής των ΑΠΕ στον ενεργειακό τομέα. Στο πλαίσιο υϊοθέτησης αναπτυξιακών και περιβαλλοντικών προγραμμάτων, η κυβέρνηση προχώρησε στην αύξηση του εθνικού στόχου των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας στο 20%. Ειδικότερα, 40% συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή, 20% σε ανάγκες θέρμανσης – ψύξης και 10% στις Μεταφορές.
