Η Ρουμανία συμπληρώνοντας 15 έτη συμμετοχής στο ΝΑΤΟ, προβάλλει ως ένα υποδειγματικό μέλος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, το οποίο παίζει σημαντικό ρόλο σε όλους τους σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ, και ιδιαίτερα στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.
Γράφει ο Νικόλαος Λαδιανός δημοσιογράφος στην ΕΡΤ 3.
Στα μέσα του Απρίλη πέρασα μια εβδομάδα στην Ρουμανία. Ανάμεσα σε Βουκουρέστι και Κωστάντζα, μια περιοχή ιδιαίτερων ιστορικών δεσμών με τον Απόδημο Ελληνισμό. Η χώρα όπου άναψε το φυτίλι της Ελληνικής Επανάστασης. Απίστευτη που είναι η διαδρομή της Ιστορίας…
Μίλησα με πολλούς. Άκουσα πολλούς. Σχετικά με τους στρατηγικούς, αμυντικούς προσανατολισμούς της Ρουμανίας. Σε μια περίοδο, που το Βουκουρέστι ασκεί την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και σε μια χώρα, που προσπαθεί ακόμα να απομακρυνθεί από τα κατάλοιπα των «σοβιετικών δεσμών» της. Μια εικόνα, χίλιες λέξεις: Ηλικιωμένες κυρίες, που έχουν ως καθημερινό καθήκον της εργασίας τους, να είναι υπεύθυνες για τους ανελκυστήρες του Ρουμανικού Κοινοβουλίου, του πάλαι ποτέ «Παλατιού του Λαού» του Τσαουσέσκου.
Στις μέρες μας υπάρχει, σύμφωνα με τους περισσότερους Ρουμάνους πολιτικούς και πολιτικούς αναλυτές, μια περιρρέουσα πίεση, που αισθάνονται χώρες όπως η Ρουμανία, ειδικά μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τους Ρώσους και μετά τα γεγονότα των προηγουμένων μηνών με τη σύλληψη τριών ουκρανικών σκαφών και των πληρωμάτων τους στα Στενά του Κερτς.
Η ανησυχία των Ρουμάνων, που βρίσκονται σε μια κομβική θέση «εσχατιάς» για το ΝΑΤΟ, μου έγινε σαφής σε συζητήσεις που είχα με υψηλόβαθμους πολιτικούς και αναλυτές της χώρας. Δεν είναι, βέβαια, τυχαίο ότι όλες οι δραστηριότητες της άσκησης SEA SHIELD 2019, που έγινε με οργάνωση του Αρχηγείου του Ρουμανικού Στόλου, υπό την ομπρέλα του ΝΑΤΟ, διεξήχθησαν υπό συνεχή και έντονη ρωσική παρακολούθηση.
Για τις ανάγκες της Άσκησης αναπτύχθηκαν τουλάχιστον 20 πολεμικά πλοία, αεροπορικές δυνάμεις και 2200 άτομα προσωπικό. Μεταξύ των ασκούμενων δυνάμεων, το εξαιρετικό ελληνικό ΤΠΚ Ρίτσος. Μάλιστα, και εξειδικευμένα στελέχη του ΚΕΝΑΠ από τη Σούδα, μετέβησαν στην Ρουμανία για να εκπαιδεύσουν σε ειδικά αντικείμενα στελέχη των ρουμανικών Ε.Δ.
Στην Άσκηση συμμετείχε η SNMG 2, η οποία επιχειρούσε στη Μαύρη Θάλασσα από τις 28 Μαρτίου.
Ένα σημαντικό θέμα, που προβληματίζει τη νατοϊκή συμμαχία, είναι οι προβλέψεις της Σύμβασης του Μοντρέ, διότι τα πολεμικά πλοία χωρών, που δεν βρέχονται από τα νερά της Μαύρης Θάλασσας, η οποία θεωρείται περίκλειστη θάλασσα, μπορούν να εισέρχονται από τα στενά των Δαρδανελίων και του Βοσπόρου ΜΟΝΟ υπό προϋποθέσεις, και βασικά με χρονικούς περιορισμούς. (Ίσως, όσο η Μαύρη Θάλασσα ήταν περίπου μια κλειστή σοβιετική λίμνη, δεν υπήρχε τόσο ενδιαφέρον, αλλά πλέον έχουν αλλάξει οι ισορροπίες. Και αλλάζουν πλέον ακόμη περισσότερο λόγω της νεώτερης τουρκικής στάσης).
Η Ρουμανία, πάντως, εμφανώς στηρίζεται με σημαντικό τρόπο από το ΝΑΤΟ, αλλά και μεμονωμένα από αμερικανικές δυνάμεις, που εδρεύουν εκεί, όπως η μονάδα αμερικανικών ελικοπτέρων Blackhawk, που έχουν βάση κοντά στο λιμάνι της Κωστάντζας. Ο Ρουμάνος υπουργός άμυνας χαρακτήρισε «πολύ σημαντικό το γεγονός ότι το ΝΑΤΟ δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας».
Όπως μας ανέφερε, άλλωστε, ο υπουργός εξωτερικών της χώρας, οι Ρουμάνοι ζητούν ακόμη περισσότερη παρουσία του ΝΑΤΟ.
Μην ξεχνούμε ότι οι ρουμανικές Ε.Δ. συμμετέχουν σε κρίσιμες επιχειρήσεις της Συμμαχίας, όπως πχ στο Αφγανιστάν. Και, μάλιστα, με κόστος και σε ανθρώπινες ζωές.
Είναι μια βοήθεια που ζητά η χώρα, η οποία, άλλωστε, ενισχύεται, επίσης προσφάτως, με περισσότερα F16, αντικαθιστώντας σταδιακά τα Μιγκ που διαθέτει. Ήδη τα πρώτα 12 F16, που προμηθεύτηκαν από την Πορτογαλία, επιχειρούν από τη Σμηναρχία της BORCEA, ενώ θα ενισχυθούν με άλλα 5. Την ίδια ώρα, η Ρουμανία ενισχύεται με αντιαεροπορικούς πυραύλους Patriot, ενώ άρχισαν οι συζητήσεις ακόμη και για την προμήθεια ενός αριθμού F35 (όπως, άλλωστε, και στη χώρα μας).
Η Ρουμανία συμπληρώνοντας 15 έτη συμμετοχής στο ΝΑΤΟ, προβάλλει, επίσης, ως ένα υποδειγματικό μέλος της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας ως προς το ποσοστό του ΑΕΠ, που διαθέτει για τις αμυντικές – στρατιωτικές δαπάνες. Αυτό είναι ξεκάθαρο σε κάθε συζήτηση με αξιωματούχους του ΝΑΤΟ. (Είναι, εξάλλου, κάτι για το οποίο και η Ελλάδα λαμβάνει τα σχετικά εύσημα, φιγουράροντας 2η στη Συμμαχία). Ειδικά για τις ΗΠΑ, αυτή η προϋπόθεση έχει καταστεί εξαιρετικά σημαντική μετά τις αποφάσεις που επέβαλλε η Σύνοδος της Ουαλίας το 2014.
Ως προς την επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα και την προσαρμογή των φίλων Ρουμάνων στα νατοϊκά πρότυπα. Άποψη μας είναι ότι έχουν αρκετό δρόμο να διανύσουν ακόμη. «Χρειάζονται χρήματα και χρόνος για να προσαρμόσεις τις Ε.Δ. σου», σχολίασε ένας Ρουμάνος ειδικός.
Πέραν αυτών, πάντως, εκείνο που αποκομίζουμε ως διαπίστωση, μετά από πολλές επαφές τόσο με Ρουμάνους όσο και με νατοϊκούς αξιωματούχους, ακόμη και σε πολύ υψηλό επίπεδο, είναι ότι σε όλους τους σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ, ΚΑΙ στη Μαύρη Θάλασσα (έναν όχι ιδιαιτέρως προνομιακό γεωγραφικό χώρο για τη Συμμαχία έως προσφάτως), αστάθμητος -πραγματικά, όχι θεωρητικά- είναι ο παράγοντας Τουρκία. Με την απρόβλεπτη πολιτική που ακολουθεί ολοένα και περισσότερο, ειδικά μετά το 2016.
