Γράφει ο Στέλιος Φενέκος, Υποναύαρχος ΠΝ ε.α.
Ο ΟΗΕ ΕΧΕΙ ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ – ΑΣ ΔΟΥΜΕ ΤΗΝ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΩΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ
Διαβάζω με έκπληξη κείμενο Έλληνα επίτιμου πρέσβη, με τίτλο: «Ο ΟΗΕ πρέπει να καταργηθεί».
Αν και πολλές από τις διαπιστώσεις του για την αναποτελεσματικότητα του ΟΗΕ να αντιμετωπίσει ένοπλες κυρίως συγκρούσεις είναι ρεαλιστικές, εν τούτοις η θέση του τίτλου είναι εξόχως άτυχη και εσφαλμένη.
Και θα εξηγήσω γιατί:
- Για να δημιουργηθεί ένα οργανισμός αυτού του προσανατολισμού που να φέρνει σε διαβούλευση όλες τις χώρες του κόσμου και να δημιουργεί μηχανισμούς πίεσης για την υποστήριξη και διαφύλαξη της ειρήνης και της ασφάλειας μας πήρε σχεδόν 100 χρόνια προσπαθειών.
Και παρά το γεγονός ότι το ΣΑ/ΟΗΕ λόγω των εσωτερικών αδυναμιών λήψης απόφασης δεν διαχειρίζεται όλες τις συγκρούσεις αποτελεσματικά, εν τούτοις έχει διαχειριστεί πολλά και κρίσιμα ζητήματα για την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια με τις αποφάσεις του.
Φυσικά δεν μπορεί να είμαστε αιθεροβάμονες και να θεωρήσουμε ότι όλες οι συγκρούσεις που συμβαίνουν σε όλο το κόσμο είναι δυνατόν να επιλυθούν γρήγορα, αποτελεσματικά και διαχρονικά, αλλά ας αναρωτηθούμε που θα ήταν ο κόσμος ένα δεν υπήρχε καν ο μηχανισμός αυτός.
- Το πρόβλημα της επιβολής των αποφάσεων του ΣΑ/ΟΗΕ είναι ένα σοβαρότατο ζήτημα που πρέπει να επιλυθεί και χάθηκε η ευκαιρία να είναι ένα διευρυμένο ΝΑΤΟ ο μηχανισμός αυτός, που είχε την δυνατότητα μετασχηματισμού του ως τέτοιου αμέσως μετά την διάλυση της ΕΣΣΔ.
Τώρα πλέον, και μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθίσταται αδύνατος ένα τέτοιος ρόλος, παγκόσμια αποδεκτός.
- Συνεπώς κυρίως συνεργασίες χωρών σε τοπικό επίπεδο υπό την αιγίδα τοπικών περιφερειακών συμμαχιών μπορεί να λειτουργήσει υποστηρικτικά των αποφάσεων του ΣΑ/ΟΗΕ αλλά και αποφάσεων περιφερειακών οργανισμών για την ειρήνη και ασφάλεια σε περιφερειακό/τοπικό επίπεδο (π.χ. Οργανισμός Αφρικανικής Ενότητας, Ευρωπαϊκή Ένωση, Ένωση χωρών Νοτιοανατολικής Ασίας κλπ).
- Η απάντηση λοιπόν στις αδυναμίες λήψης αποφάσεων του ΣΑ/ΟΗΕ λόγω των ΒΕΤΟ των τριών κυρίως εκφραστών του (ΗΠΑ-Ρωσίας –Κίνας), και των αδυναμιών εφαρμογής των αποφάσεων του λόγω έλλειψης δυνάμεων για την υλοποίησή τους και διατήρηση και επιβολή της ειρήνης, δεν είναι να διαλυθεί ο ΟΗΕ, αλλά να γίνει προσπάθεια να αρθούν αυτές οι αδυναμίες.
- Για να γίνει όμως αυτό χρειάζεται ενεργοποίηση όλων των μελών του ΟΗΕ μέσα από τις δράσεις της ΓΣ/ΟΗΕ, που ναι μεν οι αποφάσεις της μπορεί να εμφανίζονται ως αδύναμες και να είναι αποδυναμωμένη έναντι του ΣΑ/ΟΗΕ, όμως υπήρξαν περιπτώσεις που η ΓΣ/ΟΗΕ ξεπέρασε τις αδυναμίες του ΣΑ/ΟΗΕ με τις αποφάσεις της.
Και είναι ευθύνη και της χώρας μας να εκφράζεται στον ΟΗΕ με δυναμικό συμμετοχικό τρόπο και όχι με ψευτοδιπλωματικές ανώδυνες προσεγγίσεις (και των διπλωματών μας φυσικά-πάντα η ενεργητική προσωπική συμμετοχή και το στυλ μετράνε- και φυσικά επ’ ουδενί με αχρείαστες αμβλύνσεις, είτε με απαξία και με μηδενιστικές απόψεις και μάλιστα εκ των υστέρων).
- Το έργο του ΟΗΕ δεν αφορά μόνο τα ζητήματα συγκρούσεων και διατήρησης της Ειρήνης και της Ασφάλειας, αλλά και πολλά άλλα ζωτικά ζητήματα για την παγκόσμια κοινότητα, τόσο όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, όσο και την αντιμετώπιση της βίας και των διακρίσεων, την αντιμετώπιση της καταπίεσης, την ισότητα, την αντιμετώπιση του ρατσισμού, το επισιτιστικό πρόβλημα, την πείνα και την φτώχεια, την υγεία, την παγκόσμια ναυτιλιακή και αεροπορική ασφάλεια, την τρομοκρατία, τον πολιτισμό, την προστασία των πολιτιστικών αγαθών, την ανάπτυξη των χωρών, τις θάλασσες και το περιβάλλον, την κλιματική αλλαγή, τους νόμους και την εφαρμογή τους, το Διεθνές Δίκαιο και τους μηχανισμούς του, και ένα σωρό άλλες δραστηριότητες ζωτικές και πολύτιμές για την παγκόσμια κοινότητα και για όλον το πλανήτη ως κοινό τόπο διαβίωσής μας.
Καταλήγοντας
- Στην οικονομία την πραγματική αξία ενός προϊόντος την καταλαβαίνεις όταν αυτό αποσύρεται από την αγορά, επί τη βάσει του τι κενό αφήνει πίσω του εάν λείψει. Και αυτό είναι που ξεχωρίζει τα πραγματικά ζωτικά αγαθά από τα ήσσονος σημασίας καταναλωτικά αγαθά.
- Ας σκεφθούμε λοιπόν ψύχραιμα και ορθολογικά: Αν κλείσουμε τον ΟΗΕ όπως μας λέει ο πηχυαίος τίτλος του άρθρου του κ. Πρέσβη, τι κενό θα δημιουργηθεί σε όλο το πλανήτη, ποίες ζωτικές ανάγκες θα δημιουργηθούν και ποίες ζωτικές λειτουργίες θα πάψουν να υποστηρίζουν τον κόσμο όλο; Και αλήθεια, πόσο χρόνο και κόπο θα χρειασθούμε για μία εκ βάθρων αναδημιουργία ενός άλλου αντίστοιχου Οργανισμού, όταν αυτός που έχουμε τώρα, μας πήρε 100 χρόνια με κόστος εκατομμυρίων ζωών για να δημιουργηθεί; Τότε θα καταλάβουμε πόσο απαξιωτική και μηδενιστική είναι η θέση αυτή του «να κλείσει ο ΟΗΕ».
- Ας δούμε συνεπώς τις αδυναμίες του ΟΗΕ και τις δυνατότητες που έχει και μπορεί να αναπτύξει με τόλμη, και ας προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε τις αδυναμίες λήψης απόφασης και εφαρμογής τους, την συλλογική ευθύνη των χωρών και την υπευθυνότητα του Οργανισμού, τον Διεθνή μηχανισμό εφαρμογής του Δικαίου, διευθέτησης των συγκρούσεων και απονομής δικαιοσύνης, καθώς και την αντιμετώπιση των γραφειοκρατικών καθυστερήσεων ενός δαιδαλώδους μηχανισμού λειτουργίας που αποδυναμώνει τις πραγματικά ζωτικές λειτουργίες του ΟΗΕ για την παγκόσμια κοινότητα.
- Η σύγκρουση αυτή που συμβαίνει τώρα μεταξύ του Δυτικού κόσμου και της Ρωσίας, ας αποτελέσει το εφαλτήριο για την βελτίωση αυτήν. Και σε αυτήν την προσπάθεια, (με δεδομένες τις αδυναμίες αποφάσεων του ΣΑ/ΟΗΕ), η ΓΣ/ΟΗΕ καθώς και ο ΓΓ/ΟΗΕ, με τις διαδικασίες που μπορεί να εκκινήσει για ζωτικές αλλαγές, έχουν κρίσιμο ρόλο. Όπως έχουν σημαντικό ρόλο διαμεσολάβησης και Διεθνείς περιφερειακές ενώσεις μεγάλου κύρους, όπως ο Οργανισμός Αφρικανικής Ενότητας, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ένωση χωρών Νοτιοανατολικής Ασίας, o Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών, ο ΟΑΣΕ, οι BRICS κλπ.
- Ο ΟΗΕ βρίσκεται σήμερα στο κρισιμότερο σημείο της μεταψυχροπολεμικής περιόδου για τον παγκόσμιο ρόλο του, και σε αυτό θα συμφωνήσω με τον κ. Πρέσβη
Περισσότερα άρθρα από το Στέλιο Φενέκο:
