Γράφει ο Στέλιος Φενέκος, Υποναύαρχος ΠΝ ε.α.
Στην συνέχεια του προηγούμενου άρθρου μου και προκειμένου να καταλάβουν οι απλοί πολίτες ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα για την πολιτική προστασία, ας δούμε σε μεγαλύτερο βάθος ορισμένες πτυχές (και φυσικά ως ζήτημα πολιτικής προστασίας δεν επιδέχεται κανένα πολιτικό δογματισμό και κομματικό φανατισμό-αφορά κινδύνους για ανθρώπινες ζωές).
Το ζήτημα αυτό έχει τις εξής πτυχές:
- Ζήτημα πτητικής ασφάλειας του αεροσκάφους: τεχνικό θέμα που το ερευνούν εξειδικευμένοι τεχνικοί και επιτροπές που θα εξετάσουν τα πάντα όσον αφορά το αεροσκάφος.
- Ζήτημα ασφάλειας φορτώσεως και παρεχόμενων εγγυήσεων ασφαλείας από τις εταιρείες: ρυθμίζεται με κανονισμούς της ΙΑΤΑ και εθνικές ρυθμίσεις στον αερολιμένα φόρτωσης, όσον αφορά το φορτίο, την σωστή φόρτωση, την σωστή κωδικοποίηση και την τήρηση των προβλέψεων της ΙΑΤΑ κλπ.
- Ζήτημα ασφάλειας πτήσεως ως προς την πολιτική προστασία: που έχει να κάνει με τα στοιχεία πτήσεως, τις διαδικασίες υπέρπτησης και δρομολογίου πάνω από χώρες και την διαχείριση καταστάσεων κινδύνου από τους εμπλεκόμενους καθ’ οιονδήποτε τρόπο σε όλο το δρομολόγιο.
- Ζήτημα νομιμότητας των μεταφερομένων φορτίων όπως συμβαίνει π.χ. σε περιπτώσεις που εμπίπτουν στα μέτρα για την τρομοκρατία ή που παραβιάζονται νόμιμες διεθνείς κυρώσεις και εμπάργκο στην χώρα προορισμού.
Όπως είπαμε, το πρώτο θέμα είναι καθαρά τεχνικό και θα διερευνηθεί από ειδικούς και επιτροπές διερεύνησης, με μία εξαιρετικά αυστηρή διαδικασία.
Το δεύτερο ζήτημα φορτώσεων αφορά τον αερολιμένα φόρτωσης και εκφόρτωσης και καθόλου τις χώρες υπέρπτησης εφόσον οι εταιρείες έχουν πιστοποιηθεί καταλλήλως από τους αρμόδιους διεθνείς φορείς.
Το ζήτημα ασφάλειας πτήσεως ως προς την πολιτική προστασία
Το τρίτο όμως θέμα, της ασφάλειας πτήσεως, όσον αφορά την πολιτική προστασία, αφορά ιδιαίτερα και τις χώρες υπέρπτησης και υπάρχουν πολλές κανονιστικές διατάξεις γι αυτό. Συγκεκριμένα:
- Σε περίπτωση μεταφοράς επικίνδυνων φορτίων είναι υποχρεωμένη η εταιρεία που ναυλώνει και φορτώνει με κιβώτια/container το αεροσκάφος να τα επισημάνει εμφανώς με ιδιαίτερο σήμα (9 συγκεκριμένες κατηγορίες επισήμανσης ανάλογα με τα επικίνδυνα υλικά). Τα air waybill, τα συμβόλαια ναύλωσης δηλαδή μεταξύ shipper και carrier, πρέπει να αναγράφουν το επικίνδυνο φορτίο και μάλιστα έχουν και ιδιαίτερο χρωματισμό γι αυτό.
- Ο πιλότος πρέπει να γνωρίζει τι μεταφέρει όπως και το πλήρωμα που πρέπει να είναι εκπαιδευμένο γι αυτό.
- Όπως και οι αερολιμένες φόρτωσης, ενδιάμεσης στάθμευσης για οιονδήποτε λόγο (για καύσιμα, για νέα φόρτωση/εκφόρτωση, για αναγκαστική προσγείωση κλπ) και τελικού προορισμού εκφόρτωσης.
- Επίσης όταν το αεροσκάφος που μεταφέρει επικίνδυνα υλικά, κάνει υπέρπτηση σε άλλη χώρα, οφείλει να ενημερώσει τις αρχές αεροπορικού ελέγχου για το επικίνδυνο φορτίο, πόσο μάλλον όταν ζητάει άδεια για αναγκαστική προσγείωση.
Και αυτό είναι ζωτικά αναγκαίο, για να αποφευχθούν δυστυχήματα και να γίνει η καλύτερη δυνατή διαχείριση ενός επικινδυνότατου συμβάντος, το οποίο μπορεί να πάρει καταστροφικές διαστάσεις λόγω των επικίνδυνων εκρηκτικών υλικών που μεταφέρει το αεροσκάφος.
Όλα αυτά προβλέπονται αφενός στον ICAO, IATA, αλλά και Eurocontrol for ICAO EUR Region (με συγκεκριμένο Flight Plan) και στην εσωτερική νομοθεσία.
Καταλήγοντας
- Τηρήθηκαν τα προβλεπόμενα όσον αφορά την ενημέρωση των αρχών αεροπορικού ελέγχου για την υπέρπτηση πάνω από την χώρα μας με επικίνδυνο φορτίο; Δεν γνωρίζουμε, ούτε έχει γίνει κάποια επίσημη ανακοίνωση για το συμβάν.
- Υποβλήθηκε Flight Plan σύμφωνα με τις προβλέψεις του Eurocontrol για την ICAO EUR Region; Ούτε αυτό το γνωρίζουμε.
- Γνώριζαν οι αρχές ότι το αεροσκάφος την ώρα που ζήτησε αναγκαστική προσγείωση φλεγόμενο, κουβαλούσε εκρηκτικά επικίνδυνα υλικά, ώστε να συνεκτιμήσει τις συνθήκες ως προς την διαθεσιμότητα του αεροδρομίου;
- Η διάθεση του αεροδρομίου της Καβάλας ήταν η καλύτερη επιλογή, εφόσον γνωρίζαμε ότι κουβαλάει τόσο επικίνδυνο φορτίο φλεγόμενο;
Στην ίδια σχεδόν απόσταση ήταν και το αεροδρόμιο της Λήμνου, με πολύ μεγαλύτερη ανεμπόδιστη έκταση, περισσότερους διαδρόμους απομεμακρυσμένους και πολύ πιο αποτελεσματικά μέσα διαχείρισης μίας τέτοιας κατάστασης, μακριά από αστική/κατοικημένη περιοχή.
Γιατί επελέγη το αεροδρόμιο της Καβάλας, πολύ κοντά σε αστική περιοχή, εάν γνωρίζαμε ότι κουβαλάει πυρομαχικά που μπορούσαν να εκραγούν;
Διότι τελικά, εάν δεν θρηνήσαμε και άλλα θύματα, δεν έγινε λόγω της καλής διαχείρισης του συμβάντος, αλλά λόγω καθαρής τύχης.
Σε κάθε περίπτωση, σύντομα θα μάθουμε λεπτομέρειες και περιορισμούς που υπήρχαν. Συμβάντα σαν κι αυτό αποτελούν περιπτώσεις προς σχολαστική εξέταση για βελτίωση των διεθνών κανονισμών πτήσεων και συναφών ρυθμίσεων ασφαλείας, των διαδικασιών ελέγχου και της νομοθεσίας μας.
Ελπίζω να μην επαναπαυθούμε αφελώς, επειδή δεν υπήρξαν χειρότερες επιπτώσεις για την χώρα μας και ας εξετάσουμε με διαφάνεια το τραγικό αυτό δυστύχημα για να βελτιώσουμε τις διαδικασίες, τα κριτήρια και τα προνοητικά μέτρα διαχείρισης όσο γίνεται καλύτερα.
Διαβάστε επίσης:
Πτώση Antonov 12: Οι αντιφατικές πληροφορίες, τα ερωτήματα και ο ρόλος της ΥΠΑ
Περισσότερα άρθρα από το Στέλιο Φενέκο:
