Γράφει ο Στέλιος Φενέκος, Υποναύαρχος ΠΝ ε.α.
Έχω αναφερθεί διεξοδικά και στο παρελθόν γι’ αυτό το ζήτημα, αλλά τώρα καθίσταται ιδιαίτερα επίκαιρο για τους εξής λόγους:
– Αφενός λόγω της επιχειρούμενης έντασης των διεκδικήσεων και των απειλών της Τουρκίας,
– Και αφετέρου λόγω των προσπαθειών της να γίνει πολύτιμη διεθνώς και να διεκδικήσει διαμεσολαβητικό ρόλο, να βελτιώσει τις σχέσεις με πολλές χώρες (ακόμη και με δυνητικούς συμμάχους μας).
Προσπαθεί έτσι να ανατρέψει τις δικές μας προσπάθειες διεθνοποίησης της επιθετικότητάς και των παράνομων διεκδικήσεων της (με ψεύδη, χαλκευμένα στοιχεία, παραπειστικά επιχειρήματα και απειλές εις βάρος μας).
Ειδικότερα όσον αφορά τις μέχρι τώρα αντιδράσεις μας, κάθε φορά που υπάρχει αύξηση των διεκδικήσεων της Τουρκίας , η πρώτη μας ενέργεια είναι η Διεθνοποίηση του θέματος προκειμένου να βρούμε υποστηρικτές στις θέσεις μας, οι οποίοι στην καλύτερη περίπτωση θα κάνουν κάποιες δηλώσεις που να καυτηριάζουν την Τουρκική προκλητικότητα και μέχρις εκεί.
Ας δούμε όμως διεξοδικά την έννοια της διεθνοποίησης, η οποία έχει πολλές συνιστώσες.
Και συγκεκριμένα:
ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΔΙΕΘΟΠΟΙΗΣΗ- ΣΥΝΙΣΤΩΣΕΣ
- Η πρώτη συνιστώσα είναι στο επίπεδο των “Δημοσίων Σχέσεων” μεταξύ των χωρών, που γίνεται από τους διπλωμάτες και από τους ηγέτες με την ευκαιρία επισκέψεων είτε επί τούτου ενημερώσεων γι’ αυτό. Δηλαδή η χώρα μας ενημερώνει μία άλλη χώρα, και αυτή κάνει μία δήλωση καταδίκης της Τουρκικής συμπεριφοράς και μας υποστηρίζει χλιαρά (συνήθως), επειδή υπάρχουν καλές σχέσεις μεταξύ μας είτε επειδή η άλλη χώρα προσδοκά κάποια οφέλη από την υποστήριξη αυτή ή προσδοκά την δική μας υποστήριξη σε κάποιο άλλο θέμα ενδιαφέροντός της.
ΣΗΜ:
α) Εδώ τα καταφέρνουμε άριστα.
β) Όμως αν και πολύ ευπρόσδεκτη η υποστήριξη αυτή, εν τούτοις δεν είναι οπωσδήποτε σταθερή, ούτε μεταφράζεται σε μεγαλύτερη υποστήριξη στο πεδίο αντιπαράθεσης με την Τουρκία και δεν μπορεί να προσδοκάμε κάτι ουσιαστικά περισσότερο.
γ) Άλλωστε η Τουρκία έχει ξεκινήσει προσπάθειες να αντιστρέψει αυτό το κλίμα διευρύνοντας είτε βελτιώνοντας ραγδαία τις σχέσεις της με πολλές χώρες.
- Η δεύτερη συνιστώσα είναι στο επίπεδο της “Διεθνούς Υπευθυνότητας” των χωρών.
Δηλαδή μία χώρα σε υποστηρίζει φανερά είτε ακόμη και συμμαχώντας μαζί σου, κυρίως επειδή αισθάνεται υπεύθυνη έναντι του διεθνούς συστήματος ισορροπίας και ακόμη καλύτερα, έναντι του διεθνούς δικαίου που παραβιάζεται και επειδή ως οντότητα μετέχει με υπευθυνότητα στη συλλογική εφαρμογή του διεθνούς δικαίου.
Επίσης μπορεί να νοιώθει ότι η συμπεριφορά αυτή, εάν δεν καταδικαστεί στην δική μας περίπτωση, τότε μπορεί να επηρεασθούν τα συμφέροντά της είτε και να επηρεασθεί μία ανάλογη δική της περίπτωση.
Οπότε προσπαθείς με την διεθνοποίηση σε αυτό το πεδίο να παραλληλίσεις τα συμφέροντά σου με αυτά της συγκεκριμένης χώρας, προκειμένου να σε υποστηρίξει στην λογική της Διεθνούς υπευθυνότητας.
ΣΗΜ: Και σε αυτό το πεδίο έχουμε εργασθεί καλά, αν και χρειάζεται ωρίμανση των συμμαχιών αυτών, όπως αναλύω στα συμπεράσματα.
- Η Τρίτη συνιστώσα περιλαμβάνει την έννοια της “Διεθνούς Ευθύνης” και της “Συλλογικής Ευθύνης” έναντι των μελών τους, των Οργανισμών/Συμμαχιών και Διεθνών Πολυμερών Συνεργασιών.
- Και η τέταρτη συνιστώσα περιλαμβάνει την νομική διάσταση, το “Διεθνές Δίκαιο” και την στάση των Διεθνών Οργανισμών παραγωγής και εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου.
Και εκεί βρίσκεται και το δυσκολότερο πεδίο διεθνοποίησης μίας αντιπαράθεσης. Στην 3η και την 4η συνιστώσα! Να γίνουν δηλαδή οι κατάλληλες ενέργειες, προκειμένου να μας υποστηρίξουν οι οντότητες που έχουν διεθνή ευθύνη για να τοποθετηθούν (π.χ. ΝΑΤΟ, ΕΕ, Συμβούλιο της Ευρώπης, G7 κλπ) ή και να διαχειριστούν από πλευράς Διεθνούς Δικαίου και υποχρεώσεων τους μία διεθνή αντιπαράθεση/σύγκρουση (ΟΗΕ, ΔΔΧ, ΕΔΔΑ, Ποινικό Δικαστήριο κλπ).
ΚΑΤΑΛΗΓΟΝΤΑΣ
Την διεθνοποίηση σε επίπεδο Δημοσίων Σχέσεων την κάνουμε καλά, πλην όμως είναι η ευκολότερη πλευρά της υπόθεσης, αν και η Τουρκία έχει κάνει τις αντενέργειές της βελτιώνοντας τις σχέσεις της με την Σαουδική Αραβία, τις χώρες του Κόλπου, την Αίγυπτο, το Ισραήλ πρόσφατα αλλά και με πολλές Ευρωπαϊκές χώρες (Μ. Βρετανία, Ισπανία, Ιταλία, Ουγγαρία κλπ).
Στο επίπεδο των συμμαχιών έχουμε κάνει επίσης σημαντικά βήματα αλλά δεν έχουμε εκμεταλλευθεί ακόμη τις προβλέψεις αυτών των συμφωνιών σε κρίσιμους τομείς εμπορικών συναλλαγών, οικονομικών σχέσεων, μεταφοράς τεχνολογίας και συμπαραγωγής υποσυστημάτων, που θα κάνουν τις συμμαχίες να ωριμάσουν και να γίνουν:
– αφενός οικονομικά ωφέλιμες ώστε να μην είμαστε απλοί καταναλωτές στην άμυνα και ασφάλεια αλλά να παράγουμε κιόλας
– και αφετέρου να ενισχύσουν με τις δέουσες διασυνδέσεις (αμυντικές, οικονομικές, εμπορικές, επιστημονικές, πολιτισμικές κλπ) το έξυπνο πλέγμα ασφαλείας όπως το ονομάζω (smart grid) για την χώρα μας.
Οι άλλες συνιστώσες της διεθνοποίησης όμως (η 3η και 4η συνιστώσα) , που έχουν και την μεγαλύτερη βαρύτητα, είναι και οι πιο δύσκολες και εκεί πρέπει να επικεντρώσουμε τις προσπάθειές μας.
Περισσότερα άρθρα από το Στέλιο Φενέκο:
