Σαν σήμερα, το 216 π.Χ. διεξάγεται η μάχη των Καννών στην οποία ο στρατηγός των Καρχηδονίων, Αννίβας, συντρίβει τις ρωμαϊκές λεγεώνες. 50.000 Ρωμαίοι πέφτουν στο πεδίο της μάχης. «Hannibal ante portas» αναφωνούν οι Ρωμαίοι.
Το καλοκαίρι του 216 π.Χ., ο ρωμαϊκός και ο καρχηδονικός στρατός βρέθηκαν αντιμέτωποι στην Απουλία.
Η διάταξη των αντιπάλων
Ο Ρωμαίος Τερέντιος Ουάρρωνας, είχε συγκεντρώσει οκτώ λεγεώνες, πέντε χιλιάδες άνδρες η κάθε μία με τριακόσιους ιππείς καθώς και ισάριθμος στρατός από συμμάχους, στο σύνολο ογδόντα χιλιάδες άνδρες, μια δύναμη πολλή μεγάλη από άλλες φορές. Η δύναμη του Αννίβα ήταν περίπου πενήντα χιλιάδες άνδρες. Αλλά το ιππικό του, που έκρινε και τη μάχη, ήταν διπλάσιο.
Ο Αννίβας μη χάνοντας καιρό κατέλαβε το φρούριο των Καννών της Απουλίας, όπου οι Ρωμαίοι είχαν μεγάλες αποθήκες τροφίμων, έτσι εξασφάλιζε άφθονες προμήθειες για το στρατό του. Συνάμα το μέρος αυτό τον διευκόλυνε πολύ στο να κάνει επιδέξιους ελιγμούς το ιππικό του και το πεζικό. Το ιππικό παρατάχθηκε με τους ισχύοντες τότε κανόνες στα πλάγια.
Οι Ρωμαίοι στο δεξιό κέρας, που προστατευόταν από το ποτάμι, παρέταξαν μόνο λίγους ιππείς. Οι Ρωμαίοι πίστευαν ότι όλα γι΄ αυτούς θα ήταν ευνοϊκά. Όμως ο Αννίβας κάνοντας ένα θαυμάσιο ελιγμό, έκανε τη μάχη των Καννών διάσημη και βρήκε πολλούς μιμητές στη σύγχρονη πολεμική τέχνη, ακόμα μέχρι τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι Καρχηδόνιοι στην αρχή ταράχτηκαν βλέποντας το πλήθος του ρωμαϊκού στρατού, ενώ αυτοί δεν ήταν ούτε οι μισοί. Ο Αννίβας κατασκόπευσε τους εχθρούς του από ένα κοντινό λοφίσκο και αμέσως εντόπισε τα λάθη των Ρωμαίων και ετοίμασε το σχέδιό του.
Ο Αννίβας παρέταξε το στράτευμά του ως εξής: Το πεζικό στο κέντρο και το ιππικό δεξιά και αριστερά. Προχώρησε με ορμή εναντίον των πανικόβλητων Ρωμαίων, με το θαυμάσιο και εκπαιδευμένο κατάλληλα πεζικό του που το αποτελούσαν κυρίως Ισπανοί και Γαλάτες. Οι Ρωμαίοι στην αρχή τά ‘χασαν αλλά αμέσως μετά αντεπιτέθηκαν και απώθησαν τον εχθρό από τις αρχικές του θέσεις.
Η διεξαγωγή της μάχης
Οι Ρωμαίοι είχαν μπει σαν σφήνα μέσα στο μέτωπο των Καρχηδονίων. Αυτό ήταν και το μοιραίο λάθος τους. Έφθασε η στιγμή να δράσει το ιππικό του Αννίβα που στο μεταξύ είχε εξουδετερώσει κιόλας το ιππικό των Ρωμαίων. Ο Αννίβας έδωσε την εντολή και το ιππικό επιτέθηκε. Οι Ρωμαίοι πανικοβλήθηκαν, η κυκλωτική κίνηση του Αννίβα πέτυχε, τα πάντα για τους Ρωμαίους είχαν χαθεί. Το άλογο του Αιμίλιου Παύλου σε μια στιγμή σκόνταψε και τον πέταξε κάτω. Τότε μερικοί ιππείς άφησαν τ΄ άλογά τους και πεζοί βοηθούσαν τον ύπατο. Μόλις το είδαν αυτό οι υπόλοιποι ιππείς νόμισαν ότι ήταν γενική διαταγή και πηδήσανε όλοι κάτω από τα άλογά τους και πολεμούσαν πεζοί.
Η φρίκη του πεδίου της μάχης ήταν συγκλονιστική. Στο μεταξύ, μόνο τέσσερις χιλιάδες Ρωμαίοι κατόρθωσαν να σωθούν καταφεύγοντας στο Κανύσιο. Χιλιάδες Ρωμαίοι κείτονταν νεκροί ο ένας πάνω στον άλλον, όπως τους βρήκε το εχθρικό δόρυ. Πολλοί πληγωμένοι παρακαλούσαν τους Καρχηδόνιους να τους αποτελειώσουν μ΄ ένα χτύπημα. Αργότερα βρέθηκαν νεκροί στρατιώτες που πάνω στην απελπισία τους χώσανε το κεφάλι τους μέσα στο χώμα και πέθαναν από ασφυξία.
Περισσότεροι από εβδομήντα χιλιάδες Ρωμαίοι φονεύθηκαν. Δέκα χιλιάδες ήταν οι αιχμάλωτοι. Οι Καρχηδόνιοι έχασαν έξι χιλιάδες άνδρες.
Ο Φραγκίσκος Βερτολίνι γράφει: «Αν εξαιρέσουμε τη μάχη στη Πλάταια με τη πανωλεθρία των Περσών, η παγκόσμια ιστορία του πολέμου δεν έχει μέχρι σήμερα ν΄ αναγράψει όλεθρο μεγαλύτερο απ΄ αυτόν που υπέστησαν οι Ρωμαίοι στις Κάννες».
Hannibal ante portas – Ο Αννίβας προ των πυλών
Ο δρόμος για τη Ρώμη φαινόταν πλέον ανοιχτός και η φράση «ο Αννίβας προ των πυλών» (Hannibal ante portas Roma) σημάδεψε τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία για χρόνια.
Αυτή η φράση έχει καθιερωθεί μέχρι σήμερα για να εκφράσει την κατάσταση κατά την οποία ο κίνδυνος βρίσκεται πάρα πολύ κοντά μας (ο κίνδυνος χτυπάει τις πόρτες μας) και πρέπει επιτέλους ν’ αφυπνιστούμε.
Ωστόσο ο Καρχηδόνιος στρατηγός δεν βάδισε κατά της αιώνιας πόλης και προτίμησε να κινηθεί προς τη Νότιο Ιταλία. Πολλοί σύγχρονοι του Αννίβα και κατοπινοί ιστορικοί, κατηγόρησαν τον Αννίβα γιατί δεν βάδισε τότε εναντίον της Ρώμης, και όμως είχαν άδικο, γιατί η αιώνια πόλη ήταν χτισμένη και σε ασφαλές μέρος και συνάμα τα τείχη είχαν πρόσφατα επισκευασθεί. Οι πολίτες της ήταν γενναίοι, η Σύγκλητος αρκετά ισχυρή και ψύχραιμη σε δύσκολες καταστάσεις και ακόμα ήταν κτισμένη πάνω σε ποταμό, ώστε σε περίπτωση πολιορκίας από τη ξηρά μπορούσαν να ανεφοδιαστούν από το μέρος του ποταμού.
Έτσι λοιπόν ο Αννίβας ζύγιασε καλά τη κατάσταση και αποφάσισε να μην επιτεθεί σε μια τέτοια πόλη, που εκ των πραγμάτων δεν είχε καμία τύχη να την κατακτήσει.
