Από τον Συνταγματάρχη (ε.α.) Κωνσταντίνο Τσιάκαλο,
Η μεταπολίτευση και ότι την ακολούθησε, είναι πραγματικά μια ιστορία η οποία μπορεί να αναλυθεί και να καταγραφεί με ψυχιατρικούς όρους, τόσο για εκείνους που κυβέρνησαν όσο και γι’ αυτούς που κυβερνήθηκαν.
Δε θα μπούμε στον πειρασμό να κάνουμε περισπούδαστες επισημάνσεις ούτε και ιστορικές αναφορές σε γεγονότα. Θα μείνουμε στις πράξεις και τ’ αποτελέσματα, ανεξάρτητα από τα κίνητρα. Γιατί ακόμα κι αν τα κίνητρα είναι ευγενή οι πράξεις και τ’ αποτελέσματά τους είναι εκείνα που διαμορφώνουν τη ζωή και την κοινωνία των ανθρώπων.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής το 1974 βρήκε έναν κρατικό μηχανισμό διαλυμένο, κι ας περιγράφουν οι σημερινοί συμπαθούντες τη χούντα μια άλλη κατάσταση (χωρίς στοιχεία τις περισσότερες φορές αναμασώντας τη ΜΟΜΑ, τα δάνεια και το χρέος) . Ο δημόσιος τομέας ήταν αποδιοργανωμένος και η γραφειοκρατία τροχοπέδη σε όλα, ακόμα και στο να εκδώσεις ένα πιστοποιητικό γεννήσεως. Η κρατικοδίαιτη βιομηχανία ακριβώς λόγω της σχέσης της με το κράτος ήταν ανεξέλεγκτη και η αγροτική παραγωγή γινόταν με μεθόδους του προπερασμένου αιώνα. Σε πολλές κωμοπόλεις και χωριά δεν υπήρχε ρεύμα (για ύδρευση δεν το συζητάμε) και το οδικό δίκτυο ήταν άθλιο. Μέσα σ’ αυτά, οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας έχοντας βιώσει μια σκληρή ήττα στην Κύπρο και με νωπά τα σημάδια της «εθνοσωτηρίου» κρίθηκαν ένοχες για όλα τα δεινά της πατρίδας. Η ετυμηγορία του Κωνσταντίνου Καραμανλή αλλά και των άλλων πολιτικών δυνάμεων, Ένωση Κέντρου, Αριστερά, κλπ., ήταν πως οι Ένοπλες Δυνάμεις φταίνε για όλα και θα πρέπει να τιμωρούνται συστηματικά για να μην κανακάνουν αταξία. Ο Καραμανλής κυβέρνησε με το δόγμα «έχω δίκιο γιατί έχω δίκιο, εγώ ξέρω εσείς δεν ξέρετε το καλό σας». Πράγματι ήξερε και έκανε σημαντικά και σωστά βήματα για τον εκδημοκρατισμό της δημόσιας ζωής και την οικονομική ανάπτυξη. Ξέχασε όμως την κοινωνία. Το αποτέλεσμα; Η πρωτεύουσα έγινε κέντρο διερχομένων, χωρία ερήμωναν και όλοι προσεύχονταν να διοριστούν (αν βέβαια είχαν και δεξιό προφίλ ακόμα ευκολότερα) στο δημόσιο, στον ΟΤΕ, τη ΔΕΗ και όπου αλλού θα είχαν ένα σίγουρο και άκοπο μισθό.
Το μοντέλο Καραμανλή είναι εκείνο που μετεξέλιξε το ρουσφέτι σε εργαλείο εύρεσης εργασίας και εν ολίγοις σε κόλαφο για τη δημιουργικότητα και παραγωγικότητα των Ελλήνων.
Και ποιόν είχε απέναντι ο Καραμανλής; Εκείνον που φοβόταν περισσότερο γιατί τον καταλάβαινε λιγότερο. Έναν τροτσκιστή πολιτικό με αριστερό λόγο και καπιταλιστικό προφίλ, το ίδιο δυνατό, όπως κι αυτός, στο λόγο και στη λαϊκή αποδοχή. Το άστρο του Ανδρέα Παπανδρέου ήταν σαφώς πιο λαμπερό από το δικό του και το γνώριζε. Γι’ αυτό και πριν χάσει τις εκλογές το 1981, μετακόμισε στην Προεδρία της Δημοκρατίας με σκοπό να βρεθεί εκεί για μια δεκαετία και ν’ αποσυρθεί.
Το ΠΑΣΟΚ που στις 3 του Σεπτέμβρη του 1974 έκανε την παρθενική του εμφάνιση ήταν σαφώς ένα κόμμα με τη σφραγίδα του ιδρυτή του, όπως άλλωστε και η Νέα Δημοκρατία. Οι παρά τον Ανδρέα Παπανδρέου συνοστιζόμενοι, αν εξαιρέσει κανείς κάποιες προσωπικότητες που έτσι κι αλλιώς έλαμπαν, ήταν αυτό που ξεστόμισε ο Κατσιφάρας μερικά χρόνια αργότερα: «Αν δεν ήταν ο Ανδρέας δε θα μας ήξερε ούτε ο θυρωρός της πολυκατοικίας μας». Κι ήταν πολλοί αυτοί, έξω από το δημόσιο σύστημα διοίκησης, έξω από την κρατική μηχανή, έξω από τα κέντρα αποφάσεων και με απίστευτα χαμηλά εισοδήματα. Ο σοσιαλιστικός μανδύας με αριστερή συνθηματολογία υπήρξε μαγικός συνδυασμός για μια προσωπικότητα όπως ο Ανδρέας Παπανδρέου που επικεντρωνόταν στο θυμικό του Έλληνα ψηφοφόρου και ουδόλως στη λογική του. Παρακολουθώντας τα βήματα του Καραμανλή, που έκανε ακριβώς το ίδιο, εξέλιξε το μοντέλο και έκανε το ΠΑΣΟΚ δύναμη αλλαγής. Και θα μπορούσε να είναι κι έτσι. Όταν όμως από πίσω σου κουβαλάς ένα συρφετό «πεινασμένων» κι ένα σύνολο ανθρώπων με ελιτίστικη συμπεριφορά και κοινωνικά χαρακτηριστικά (γιατί είχε και πολλούς τέτοιους το ΠΑΣΟΚ), τότε εκείνοι που θα επιβληθούν είναι οι πρώτοι, καθότι το μάτι τους γυαλίζει.
Έτσι ο Παπανδρέου βρέθηκε εγκλωβισμένος στην πολιτική φυλακή που έφτιαξε μόνος του για τον εαυτό του αλλά και για τον Ελληνικό λαό. Έγιναν προσπάθειες για να στηθούν συνθήκες κοινωνικής δικαιοσύνης, να δημιουργηθεί οικογενειακό δίκαιο, να διαφοροποιηθεί η κοινωνική δομή και να αναπτυχθεί μεσαία τάξη. Και όντως αναπτύχθηκε: Οι άλλοι τους λέγανε πρασινοφρουρούς στην αρχή και πρόσφατα, ότι έμεινε από δαύτους, τους λένε «βαθύ ΠΑΣΟΚ». Άνθρωποι κατ’ εξοχήν αμόρφωτοι με μοναδικό διαβατήριο την κομματική τους ιδότητα, πλούτιζαν είτε από τη συμμετοχή τους σε συνδικαλιστικά όργανα, είτε από τις κρατικές θέσεις που έπαιρναν, οι οποίες πολλαπλασιάστηκαν (γιατί αυτό επιτάσσει η σοσιαλιστική διακυβέρνηση), είτε από χαριστικές «δουλειές» που έκαναν με το δημόσιο. Το αστείο είναι πως οι περισσότεροι από αυτούς δεν είχαν καμία ιδεολογική συγγένεια με τον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος μέθυσε από την εξουσία και δεν την άφηνε με τίποτα, γιατί ενστερνήστηκε πλήρως το δόγμα Καραμανλή. Το μεγάλο σκάνδαλο Κοσκωτά, σχεδιασμένο και εκτελεσμένο από τον αμερικανικό παράγοντα (για να μην ξεχνιόμαστε) παγίδεψε για τα καλά τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και τον ίδιο τον Ανδρέα Παπανδρέου που πήγε (όχι άδικα) στο Ειδικό Δικαστήριο. Ο λαός είδε την επιστροφή της ΝΔ στην εξουσία ως γιατρικό για τα προβλήματα που είχαν αρχίσει να συσσωρεύονται. Έλα όμως που ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης αυτά που έλεγε ήθελε να τα κάνει πράξη. Ιδιωτικοποιήσεις, λιγότερο κράτος στην οικονομία, επιχειρήσεις χωρίς κρατικές «επιδοτήσεις», κλπ. Κι αυτά όλα τα άφησε να τα διαχειριστεί ο Στέφανος Μάνος. Μέγα λάθος να βάλεις το λύκο να φυλάει τα πρόββατα. Και το πλήρωσε ο Μητσοτάκης. Επανέρχεται λοιπόν το ΠΑΣΟΚ και ο Ανδρέας και προσπαθεί να βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Πιό πολύ κράτος, αλλά πλέον ο Ανδρέας δε μπορεί να βάλει όρια σε κανέναν. Και φυσικά και πνευματικά έχει γεράσει, το μόνο που του μένει, και το γνωρίζει, είναι ένας αξιοπρεπεπής θάνατος και μια κηδεία από έναν λαό που τον λάτρεψε, ίσως όχι άδικα αν αναλογιστούμε τα κίνητρα, αλλά είπαμε τα κίνητρα δεν έχουν σημασία. Στην πράξη ο Ανδρέας απέτυχε εξίσου με όλους τους άλλους γιατί δεν πραγματοποίησε όσα μπορούσε κι όσα έπρεπε, συναλλάχθηκε με τους εχθρούς του λαού και όταν πια αποφάσισε να πολεμήσει ήταν αργά, οι οικονομικές και πολιτικές ελίτ είναι σαν τη Λερναία Ύδρα. Ένα κεφάλι κόβεις, δύο φυτρώνουν και μάλιστα πιο δυνατά.
Για τους επιγόνους του ΠΑΣΟΚ τι να πούμε; Η διακυβέρνηση Σημίτη δεν ήταν άλλο τίποτα από μια διαρκή συναλλαγή με τα εγχώρια και διεθνή κατεστημένα. Κρατικό χρήμα που πήγε στον κουβά μπόλικο, μεσαία τάξη που ένα μέρος της έγιναν νεόπλουτοι καραγκιόζηδες, κρατισμός περισσότερος από ποτέ, ανηθικότητα χωρίς όριο στη δημόσια ζωή. Τα ξέρουμε όλοι. Και σήμερα τι άλλο θα ήταν το ΠΑΣΟΚ εκτός απ’ αυτό που είναι; Ένα φάντασμα χωρίς αρχή και τέλος, μια δομή χωρίς κατεύθυνση, χωρίς όραμα, χωρίς πίστη σε κάτι καλύτερο. Προσπαθεί να βρεί δεκανίκια για να κρατηθεί, σε πολιτικούς γυρολόγους με ασαφή πλαίσια (συνεργασίες, κεντροαριστερά τσιλιμπουρδίσματα, ποταμίσιες λογικές, κλπ.). Το χειρότερο όλων είναι πως αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι δεν πιστεύουν σ’ αυτό που κάνουν, είναι φανερό πως όλο αυτό το πήγαινε – έλα το κάνουν με το ζόρι. Έφτασε σε σημείο, ο Ευάγγελος Βενιζέλος να φαντάζει ως η πλέον σοβαρή προσωπικότητα επειδή απέχει από την όλη συζήτηση.
Υπό άλλες συνθήκες, το ΠΑΣΟΚ θα μπορούσε να δώσει όραμα στο λαό αλλά με ποιούς; Εκείνους που όταν η χώρα έμπαινε στα μνημόνια δεν είχαν χρόνο να τα μελετήσουν, ή μ’ εκείνους που επειδή δεν έβρισκαν αλλού πολιτική στέγη προσαρτήθηκαν στο ΠΑΣΟΚ; Με μια κυβέρνηση που δεν ξέρει που βρίσκεται και που πατάει, χωρίς ιδεολογικό στίγμα πιά και με πλήρη αδυναμία να διαχειριστεί την επερχόμενη λαίλαπα του τελευταίου μνημονίου (γιατί δεν την έχουμε ακόμη νιώσει για τα καλά) και με μια αντιπολίτευση που έχει ως μοναδικό αυτοσκοπό την ανάληψη της εξουσίας, ένας άλλος πόλος θα ήταν πολύ χρήσιμος και κρίσιμος.
Η κουβέντα για την κεντροαριστερά παραπήγε και το παραμύθι έμεινε χωρίς δράκο, ο τόπος έχει σοβαρό πρόβλημα διακυβέρνησης και ο λαός έχει ανάγκη από όραμα κι ελπίδα.Οι Έλληνες είναι ένας λαός που έχει αποδείξει πως αντέχει, πως μπορεί και στις πιο δύσκολες συνθήκες να επιβιώσει και το κυριότερο πως μπορεί να τα καταφέρει καλά όταν καθοδηγείται από εμπνευσμένους ηγέτες. Τελευταία δε προσπαθεί να «πεί» πως είναι και ώριμος να θυσιάσει τη βολή του, αλλά αυτό είναι σε επίπεδο ενδείξεων ακόμα.
Τα φτηνά επικοινωνιακά κολπάκια της κυβέρνησης με την αριστερά, τον εμφύλιο και την εθνικοφροσύνη περνάνε ακόμα σ’ ένα κομμάτι του λαού αλλά όχι σ’ όλους. Ο κομμουνισμός και ο φασισμός δεν έχουν τον ίδιο παρονομαστή αλλά είναι εξίσου καταστρεπτικές ιδεολογίες και δεν ταιριάζουν στον Έλληνα, απλά γιατί δεν περιλαμβάνουν το φώς του ήλιου, εκείνο που έδινε και δίνει ζωή στον τόπο μας. Θεωρείτε πως είναι τυχαίο που ο Ανδρέας Παπανδρέου χρησιμοποίησε τον ήλιο ως σύμβολο για το ΠΑΣΟΚ;
