Διαβάστε μια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση για τις σχέσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Τουρκία και κατά πόσο οι Αμερικάνοι θεωρούν αξιόπιστους τους Τούρκους.
Σε λίγες ώρες ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, θα προσπαθήσει να ξεκαθαρίσει με τα ίδια του τα μάτια το μεγάλο ερώτημα που φαίνεται πως έχουν χρόνια οι ΗΠΑ αλλά πλέον έχει γιγαντωθεί το τελευταίο διάστημα:
Δηλαδή το εάν και κατά πόσο η Τουρκία είναι ο πιστός σύμμαχος ή τελικά η φαινομενικά δουλοπρεπής χώρα που σκύβει φαινομενικά παρέχοντας στρατιωτικές βάσεις, αλλά επί της ουσίας είναι εκείνη που αρπάζει ό,τι θέλει στην περιοχή ισχυροποιώντας τον ρόλο της και από χωροφύλακας των ΗΠΑ να έχει γίνει χωροφύλακας και για τις ΗΠΑ.
Η “περίπλοκη” σχέση ΗΠΑ – Τουρκίας
Σε έκθεση του το Naval Institute των ΗΠΑ σε έκθεσή του προς το Κογκρέσο, θέτει τα δεδομένα αλλά και τα κυριότερα ερωτήματα που η ίδια η Τουρκία με την συμπεριφορά της έχει θέσεις στους Αμερικανούς επιτελείς.
Το Ινστιτούτο χαρακτηρίζει εξ αρχής τη σχέση των δύο κρατών «περίπλοκη» και σημειώνει παρά το γεγονός ότι ΗΠΑ και Τουρκία συνεργάζονται στενά στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, «είναι δύσκολο να εναρμονιστούν οι προτεραιότητες και οι διαφορές σε αυτές (τις προτεραιότητες) αλλάζουν ανάλογα με το ποιος ηγέτης έχει την εξουσία κατά περιόδους.
Οι ειδικοί που συνέταξαν την έκθεση και για ευνόητους λόγους δεν κατονομάζονται ούτε στο σχετικό έγγραφο αναφέρουν πως οι Τούρκοι ηγέτες συμπεριλαμβανομένου και του Ερντογάν θέτουν θέματα αρμοδιότητας στην περιοχή κατά των ΗΠΑ και ασκούν δημόσια κριτική για την πολιτική της Ουάσινγκτον.
Για το Naval Institute τα δύο σημαντικότερα θέματα – «αγκάθια» στις σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας, είναι το Συριακό – Κουρδικό και οι S-400. Μάλιστα υπενθυμίζεται στα μέλη του Κογκρέσου για την ενημέρωση των οποίων συντάχθηκε η έκθεση πως αξιωματούχοι των ΗΠΑ έχουν εκφράσει την ανησυχία τους ακόμα και για μια απευθείας σύγκρουση με τον τουρκικό στρατό.
Η Συρία και οι Κούρδοι
Στο θέμα της Συρίας η έκθεση αναφέρει πως η εμπλοκή της Τουρκίας από το 2011 έως και σήμερα υπήρξε «περίπλοκη και κοστοβόρα» και πως ο αντικειμενικός της σκοπός παρά το τουρκικό επιχείρημα περί αυτοάμυνας είναι «να μην αναλάβουν τον έλεγχο περιοχών που κατέκτησαν από τον ISIS οι Κούρδοι πολιτοφύλακες YPG».
Σημειώνεται ωστόσο πως ακόμα και Αμερικανοί στρατηγοί έχουν παραδεχθεί πως οι YPG – που για την Τουρκία είναι παρακλάδι του PKK – έχουν αποδειχθεί η αποτελεσματικότερη δύναμη κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Δεν είναι δυνατόν φυσικά να ξεφύγει από τους ειδικούς των Αμερικάνων το γεγονός της στενής συνεργασίας της Άγκυρας με τη Μόσχα και την Τεχεράνη. Για αυτό τον λόγο επισημαίνεται πως στην επιχείρηση «Ασπίδα του Ευφράτη» που πραγματοποίησε ο τουρκικός στρατός μαζί με τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό FSA (Τουρκμένοι και Σύροι συνεργαζόμενοι με τους Τούρκους) έγινε εισβολή στην περιοχή του Ιντλίμπ για να δημιουργηθούν «ζώνες αποκλιμάκωσης» μετά από συμφωνία με τη Ρωσία και το Ιράν.
Όσο για την επιχείρηση «Κλάδος Ελαίας» υπογραμμίζεται ότι παρά τις εγγυήσεις των ΗΠΑ προς την Τουρκία ότι οι YPG θα περιοριστούν μόνο σε επιχειρήσεις κατά των Ισλαμιστών, ο τουρκικός στρατός πραγματοποίησε εισβολή καταλαμβάνοντας την Αφρίν και μάλιστα με τη Ρωσία να κάνει «τα στραβά μάτια» και να απομακρύνει τις χερσαίες δυνάμεις που είχε στην περιοχή. Σημειώνεται επίσης η ζημιά που προκλήθηκε στις επιχειρήσεις κατά του ISIS καθώς YPG μετακινούνταν από τις περιοχές τους για να ενισχύσουν τους ομοεθνείς τους που πολεμούσαν κατά των Τούρκων.
Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην περίπτωση της Μανμπίτζ, προς την οποία ο ίδιος ο Ερντογάν είχε πει πως θα κινηθούν τα τουρκικά στρατεύματα μετά την κατάληψη της Αφρίν. Το δίλημμα των Αμερικανών φαίνεται πως έγινε ακόμα μεγαλύτερο μετά την αποχώρηση του Ρεξ Τίλερσον από την ηγεσία του State Department καθώς μέχρι τότε όπως φαίνεται και από δήλωση Αμερικανού αξιωματούχου η Τουρκία αντιμετωπιζόταν παρά τα «νάζια» της ως καλός σύμμαχος.
Η έκθεση αναφέρει συγκεκριμένη δήλωση Αμερικανού αξιωματούχου, ο οποίος είχε δηλώσει: «Η Τουρκία είναι η σύμμαχος των ΗΠΑ και η σχέση των ΗΠΑ με τους YPG είναι μια παροδική συμφωνία τακτικής κατά του ISIS”.
Ωστόσο από τότε κύλησε αρκετό νερό στο αυλάκι και η Άγκυρα αποθρασύνθηκε, κάνοντας έξαλλους τους Αμερικανούς. Το Naval Institute σημειώνει με νόημα τη δήλωση του εκπροσώπου του Πενταγώνου μετά τα όσα είπε ο Ερντογάν για προέλαση προς τη Μανμπίτζ όπου σταθμεύουν ισχυρές αμερικανικές δυνάμεις.
«Είναι ξεκάθαρο προς όλες τις πλευρές ότι οι αμερικανικές δυνάμεις είναι εκεί και θα λάβουμε μέτρα για να διασφαλίσουμε ότι δεν θα υπάρξει εμπλοκή».
Το Naval Institute ωστόσο θέτει ημαντικά ερωτήματα στα οποία προφανώς καλούνται να απαντήσουν οι γερουσιαστές αλλά και η αμερικανική κυβέρνηση.
• Πως θα διαχειριστεί η Τουρκία τις περιοχές που ήδη ελέγχει στη Συρία; • Τι θα κάνουν οι υποστηριζόμενοι από τις τουρκικές δυνάμεις; Θα διατηρήσουν τις θέσεις τους ή θα προωθηθούν κι άλλο εντός του συριακού εδάφους • Η Τουρκία θα συνδέσεις τις επιχειρήσεις με πολιτικούς στόχους και ευρύτερα κέρδη στη Συρία, το Ιράκ και γενικότερα στην περιοχή;
Οι S-400
Από τον Δεκέμβριο του 2017 όταν η Τουρκία ανακοίνωσε την αγορά των S-400 από τη Ρωσία, οι ΗΠΑ τέθηκαν σε «κόκκινο συναγερμό» και αυτό φαίνεται και από την έκθεση του Naval Institute. Οι συντάκτες του κειμένου, παραθέτουν σειρά δηλώσεων αξιωματούχων οι οποίοι εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους. Ένας εξ αυτών ο πρόεδρος της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ, στρατηγός, Πέτρ Πάβεντ, ο οποίος δήλωσε ότι κρίσιμη τεχνογνωσία της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας ενδέχεται να περάσει στα χέρια των Ρώσων που θα εγκαταστήσουν το αντιαεροπορικό σύστημα.
Σε μια εκτίμηση πως η Άγκυρα ίσως και να παίζει παιχνίδι ώστε να αποκομίσει πολλαπλά οφέλη, υπογραμμίζεται ότι το 2013 είχε ανακοινωθεί η αγορά κινεζικού αντιαεροπορικού συστήματος έναντι, η οποία ακυρώθηκε μετά από αντιδράσεις στο ΝΑΤΟ. Επίσης γίνεται μνεία στη δήλωση Τσαβούσογλου «Εμείς θέλουμε να αγοράσουμε Patriot αν μας εγγυηθείτε ότι το Κογκρέσο θα το επιτρέψει».
Ότι οι Αμερικανοί είχαν πληροφορίες για τις προχωρημένες συζητήσεις των Τούρκων με τη Μόσχα για τους S-400 φαίνεται από το γεγονός ότι οι Γερουσιαστές McCain και Ben Cordin είχαν από το Σεπτέμβριο του 2017 τονίσει πως κάτι τέτοιο πρέπει να επιφέρει κυρώσεις κατά της Τουρκίας, σύμφωνα με τον αμερικανικό νόμο, οι οποίες προφανώς θα έχουν να κάνουν και με τη μη παράδοση των F35, η οποία ήδη συζητείται.
Το μεγάλο πρόβλημα
Μεγαλύτερο και από την διαπίστωση εάν οι Τούρκοι αξίζουν ως σύμμαχοι ή απλά εξυπηρετούν πάντοτε το συμφέρον τους, είναι το πρόβλημα της μετεγκατάστασης τόσο πολλών δυνάμεων από μια στρατηγικής σημασίας.
Οι ειδικοί του Naval Institute υπογραμμίζουν πως η θέση της Τουρκίας και του εδάφους της (σσ. Όπως το Ιντσιρλίκ) «είναι πολύτιμη» και αναφέρουν πως πρέπει να εξεταστεί διεξοδικά το κόστος μιας μόνιμης ή προσωρινής μετεγκατάστασης των δυνάμεων των ΗΠΑ αλλά και του ΝΑΤΟ από την Τουρκία.
Αξίζει να σημειωθεί πως και από τον χάρτη που περιέχει η έκθεση οι Αμερικανοί διαθέτουν δέκα βάσεις και το ΝΑΤΟ άλλες επτά.
Αναλυτικότερα οι βάσεις όπως αναφέρονται στην έκθεση είναι οι εξής:
1. Σμύρνη: Συμμαχική Διοίκηση (ΗΠΑ & ΝΑΤΟ) 2. Κωνσταντινούπολη: Στρατεύματα Ταχείας Επέμβασης (ΗΠΑ & ΝΑΤΟ) 3. Άγκυρα: Συνεργασία για την Ειρηνευτική Εκπαίδευση (ΝΑΤΟ) 4. Άγκυρα: Κέντρο γα την Άμυνα κατά της Τρομοκρατίας (NATO) 5. Άγκυρα: Γραφείο Αμυντικής Συνεργασίας (ΗΠΑ) 6. Ικόνιο: Αεροπορική βάση για τα AWACS (NATO) 7. Μερσίνα: Λιμάνι που χρησιμοποιείται από τον αμερικανικό στόλο (ΗΠΑ) 8. Ιντσιρλικ: Αεροπορική Βάση (ΗΠΑ) 9. Τσεϊχάν: Αντιαεροπορικά συστήματα Patriot (NATO – Ισπανία) 10. ΚαχραμάνμαράςΠυραυλικά συστήματα εδάφους – αέρος Aster 30 (NATO – Ιταλία) 11. Βάση Kurecik: Διαθέτει ραντάρ αντιπυραυλικής άμυνας 12. Αεροπορική βάση Μαλάτιας: Χρησιμοποιείται από τον συνασπισμό των ΗΠΑ κατά του ISIS σε έκτακτες καταστάσεις 13. Ντιγιάρμπακιρ: Κέντρο Διοίκησης των αντιπυραυλικών ραντάρ (ΗΠΑ) 14. Αεροπορική βάση Ντιγιάρμπακιρ: Χρησιμοποιείται από τον συνασπισμό των ΗΠΑ κατά του ISIS 15. Αεροπορική βάση Μπατμάν: Χρησιμοποιείται από τον συνασπισμό των ΗΠΑ κατά του ISIS σε έκτακτες καταστάσεις
Πηγή: hellasjournal.com
