Του Κωνσταντίνου Θ. Λαμπρόπουλου, Ανώτερου Στρατηγικού Αναλυτή, Εταίρου του Κέντρου Μελετών Ασφάλειας της Γενεύης *
Σήμερα υφίσταται μια κομματική αποξένωση όπου μπορούμε να μιλάμε πλέον για «κόμματα-δίκτυα», δηλαδή αυτό που ονομάζεται “network parties”. Αυτά τα μοντέλα κομμάτων επενδύουν σε μια λογική συρρίκνωσης προγραμματικών δηλώσεων, ουσιαστικά αντικαθιστώντας την ιδεολογικοποιημένη πολιτική πρόταση με σύγκλιση συμφερόντων και σύγκλιση προτάσεων σε εξατομικευμένους πολίτες οι οποίοι πλέον δεν έχουν τη λογική της συγκρότησης και της ένταξης σε ένα κόμμα.
Τα κόμματα της Δύσης απευθύνονται πλέον σε εξατομικευμένους ψηφοφόρους που έχουν μια προσωπική άποψη η οποία βασίζεται σε δικές τους ιδιαιτερότητες, προσπαθώντας να συγκροτήσουν κατά κάποιο τρόπο ένα ετερόκλητο σύστημα συμμαχιών και να κυβερνήσουν στη βάση μιας διαχείρισης χωρίς ιδεολογικό περιεχόμενο.
Αυτό είναι μια αποϊδεολογικοποίηση της πολιτικής, αφορά διαχείριση τρεχουσών προβλημάτων και μια διαχείριση που δεν έχει να κάνει με εθνικά διακυβεύματα. Αυτή η αποϊδεολογικοποίηση έχει να κάνει και με την παγκοσμιοποίηση και με τη σύγκλιση οικονομικών συμφερόντων αλλά και με φαινόμενα όπως ο ακτιβισμός, η ενσωμάτωση μεταναστών κλπ
Η κοινωνική διαστρωμάτωση έτσι όπως διαμορφώθηκε έπειτα από τις πολλαπλές οικονομικές κρίσεις με την απώλεια θέσεων εργασίας, τα θέματα της κλιματικής αλλαγής κλπ έφερε ζητήματα που δεν ήταν στην ατζέντα της υψηλής πολιτικής τα προηγούμενα χρόνια. Αυτή τάση άρχισε να δημιουργείται κυρίως στα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα
Πλέον υπάρχει ένα αποϊδεολογικοποιημένο πολιτικό μοντέλο το οποίο αφορά (και εδώ στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης) κυρίως τη λεγόμενη διαπολιτική. Δηλαδή δεν αφορά τη σύνδεση της πολιτικής με την οικονομία, αλλά αφορά μια πολιτική η οποία είναι αποστεωμένη, βασίζεται στην επικοινωνία, βασίζεται σε κοινωνικά προτάγματα τα οποία είναι θολά, τα οποία όμως είναι και απεθνικοποιημένα και αντικαθιστούν τα εθνικά προτάγματα και οράματα.
Η πολιτική ατζέντα δεν αφορά πλέον εθνικά ζητήματα αλλά αφορά κυρίως κοινωνικά ζητήματα και μάλιστα κοινωνικά ζητήματα μειοψηφιών. Οι μειοφηφίες έχουν αναχθεί σε προτεραιότητες που δίνονται στην πολιτική ατζέντα και γίνονται ρυθμιστές της.
Αυτό βλέπουμε να συμβαίνει κατά κόρον στη Δύση -και στην Ελλάδα- τα τελευταία χρόνια, όπου αντικαθίστανται μείζονα ζητήματα με διαχειριστικού τύπου προβλήματα και κυρίως να προτάσσεται μια εθνική στρατηγική για μειονοτικές ομάδες εν αντιθέσει με μια εθνική στρατηγική που να αφορά τα εθνικά ζητήματα.
Ειδικότερα όσον αφορά τη χώρα μας, δεν είμαστε μια χώρα που να έχει την πολυτέλεια να ασχολείται με τα κοινωνικά ζητήματα σε βάρος των εθνικών, όπως λογού χάρη ασχολείται το Λουξεμβούργο. Είμαστε μια χώρα που επιτελεί ένα συγκεκριμένο ρόλο σε μια ταραγμένη περιοχή, σε μια περιοχή του πλανήτη που έχει ύψιστη γεωστρατηγική σημασία και επιπλέον είμαστε και ένα έθνος από τα 5 ιστορικά έθνη της ανθρωπότητας, δεν είμαστε μια τυχαία χώρα.
Είναι πολύ σημαντικό να αντιληφθούμε ότι η ατζέντα που προωθείται είναι μια αποστεωμένη ατζέντα από οτιδήποτε εθνικό για αυτό και απουσιάζει και ένα εθνικό όραμα. Εν αντιθέσει με χώρες που δεν ανήκουν στη Δύση και προτάσσουν πρωτίστως εθνικά οράματα.
Το δυστύχημα για τη Δύση είναι ότι αρχίζει και πληρώνει για αυτή την επιλογή. Πλέον οι κοινωνίες στη Δύση ονομάζονται επιστημονικά “risk societies” δηλαδή κοινωνίες ρίσκου / διακινδύνευσης. Διακινδύνευσης συγκεκριμένων διακυβευμάτων όπου μπορούν να καταστούν επικίνδυνα για τις ίδιες τις κοινωνίες.
Η στρατηγική εθνικής ασφαλείας του Ηνωμένου Βασιλείου θεωρεί πλέον σήμερα ότι η Νο. 1 κοινωνική απειλή για το μέλλον της χώρας είναι η κοινωνική τρωτότητα. Όλα τα υβριδικά δόγματα βασίζονται σε αυτή την κοινωνική αποδόμηση. Τα μοντέλα υβριδικού πολέμου αποσκοπούν στο να υπάρχει διάσταση και σύγκρουση κοινωνίας και πολιτικού συστήματος και να απονομιμοποιηθεί η πολιτική ηγεσία βάσει συγκεκριμένων ενεργειών που αφορούν την κοινωνία.
Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να μας απασχολήσει πολύ σοβαρά, γιατί η ύστερη νεωτερικότητα έχει δημιουργήσει τέρατα. Έχει διαβρώσει το έθνος-κράτος με δυνάμεις που υποτίθεται ότι μάχονται για την προάσπιση των εθνικών συμφερόντων, δηλαδή διαβρώνεται από εσωτερικές δυνάμεις και όχι από τον εξωτερικό εχθρό. Αυτό φυσικά γίνεται και αντικείμενο εκμετάλλευσης από εξωτερικούς εχθρούς.
Στο εσωτερικό του πολιτικού συστήματος λειτουργούν δυνάμεις που δημιουργούν προϋποθέσεις αποσταθεροποίησης. Τα κόμματα έχουν διαμορφωθεί στο εσωτερικό τους με τέτοιο τρόπο ώστε δεν υπάρχουν πλέον επεξεργασμένες ατζέντες αλλά υπάρχουν αποστεωμένα κοινωνικά προτάγματα που στοχεύουν συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες.
Από εκεί και πέρα υπάρχει η επικοινωνιακή διαχείριση χωρίς να υπάρχει κανένα εθνικό όραμα, κανένα εθνικό πρόταγμα και καμία εθνική στρατηγική που να αφορά τα μείζονα εθνικά θέματα υψηλής πολιτικής και ως εκ τούτου, ο πολιτικός διάλογος εξαντλείται σε ζητήματα χαμηλής πολιτικής, με αποτέλεσμα το έλλειμα στρατηγικής συνολικά.
Περισσότερα άρθρα από τον Κωνσταντίνο Λαμπρόπουλο:
ΑΠΟΨΕΙΣ – ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ
*Απόσπασμα από την ραδιοφωνική Εκπομπή του Λ. Καλαρρύτη
