Πώς θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς την αντίσταση των εγκλείστων στο ταχυδρομείο του Γκντανσκ, έναντι των ναζιστικών ορδών, αν όχι ηρωική;
Την 1η Σεπτεμβρίου 1939, στο τότε Ντάντσιχ (σημερινό Γκντανσκ της Πολωνίας), οι αναμένοντες τη γερμανική εισβολή Πολωνοί ταχυδρομικοί της πόλης είχαν οχυρωθεί στο κτήριο του ταχυδρομείου, ένα παλαιό λιθόκτιστο οικοδόμημα, στην κεντρική πλατεία.
Μαζί τους βρέθηκαν και μέλη των οικογενειών τους και ένας σιδηροδρομικός υπάλληλος, όπως και ο θυρωρός του κτηρίου, μαζί με την σύζυγό του και την 10χρονη κόρη τους Ερβίνα.
Οι Πολωνοί, αναμένοντας την εισβολή, είχαν αποθηκεύσει στο κτήριο τρία οπλοπολυβόλα, 40 τυφέκια και τρία κιβώτια με χειροβομβίδες.
Επικεφαλής τους τάχθηκε ο Κόντραντ Γκουντέρσκι, ο οποίος είχε υπηρετήσει ως έφεδρος αξιωματικός στον Πολωνικό στρατό.
Οι Πολωνοί ταχυδρομικοί όμως αντιστάθηκαν ηρωικά και απέκρουσαν δύο εφόδους. Τότε οι Γερμανοί ανατίναξαν τμήμα των τοίχων με τα πυροβόλα και επιχείρησαν να εισέλθουν από τις οπές.
Σε κάποια στιγμή της μάχης το κατόρθωσαν. Τότε όμως έπεσε πάνω τους ο Γκουντέρσκι, με χειροβομβίδες και ανατινάχθηκε μαζί με τους εισβολείς.
Oι υπόλοιποι Γερμανοί, έντρομοι, υποχώρησαν. Αμέσως άρχισαν να βομβαρδίζουν άγρια το κτήριο, ενώ ανατίναξαν και μέρος του, με 600 κιλά εκρηκτικών, με αποτέλεσμα οι αμυνόμενοι να αναζητήσουν καταφύγιο στο υπόγειο.
Οι Πολωνοί, μη έχοντας άλλη ελπίδα αποφάσισαν να παραδοθούν. Όταν ο διευθυντής του ταχυδρομείου, όμως, Γιάν Μίχον βγήκε από το κτήριο, κουνώντας ένα λευκό μαντήλι οι Γερμανοί τον έκαψαν ζωντανό με φλογοβόλο και σκότωσαν και έναν ακόμα άνδρα που τον συνόδευε.
Τελικά επέτρεψαν στους επιζήσαντες Πολωνούς να παραδοθούν. Οι 16 Πολωνοί τραυματίες, στάλθηκαν σε νοσοκομείο, μεν, αλλά δεν τους παρασχέθηκε καμία περίθαλψη.
Έτσι έξι από αυτούς, περιλαμβανομένης και της μικρής Ερβίνας, πέθαναν από τα εγκαύματα που είχαν υποστεί.
Η τύχη των υπόλοιπων ήταν χειρότερη. Κατά παράβαση κάθε δικαίου του πολέμου, οι υπόλοιποι Πολωνοί, αφού πρώτα βασανίστηκαν απάνθρωπα, δικάστηκαν από γερμανικό στρατοδικείο με την κατηγορία της στάσης, λες και ήταν Γερμανοί υπήκοοι!
Στη δική παρωδία, ούτως ή άλλως, δεν τους επετράπη ούτε να μιλήσουν και φυσικά καταδικάστηκαν όλοι σε θάνατο και εκτελέστηκαν, μαζί και οι επιζήσαντες τραυματίες.
Οι δικαστές της σκηνοθετημένης αυτής δίκης δεν πλήρωσαν ποτέ. Μετά; Τον πόλεμο συνέχισαν να εργάζονται ωε δικηγόροι, στη Δυτική Γερμανία.
Προς τιμή τους ανεγέρθη μνημείο στον τόπο της θυσίας τους.
Στη μάχη του Ταχυδρομείου οι Γερμανοί είχαν 10 νεκρούς και 25 τραυματίες, ενώ καταστράφηκε και το ένα τους θωρακισμένο όχημα.
