Όταν πριν 123 χρόνια κατασκευάζαμε ατμομηχανές και μετασκευάζαμε θωρηκτά…

Γράφει ο Φώτης Σαραντόπουλος

 

Ατμομηχανή “Έλλην”, 1899: Κατασκευάστηκε στα ναυπηγεία Β. Βασιλειάδου στον Πειραιά, υπό την επίβλεψη του μηχανολόγου-μηχανικού Α. Βλάγκαλη η ατμομηχανή «Ελληνίς», η οποία για πολλά χρόνια χρησιμοποιήθηκε στη γραμμή Αθηνών – Κηφισιάς και αργότερα (ως το 1962) σε εμπορικούς συρμούς.

ΑΤΜΟΜΗΧΑΝΗ ΕΛΛΗΝ 1899
Ατμομηχανή “Έλλην”, 1899

Ναι, πριν από 123 χρόνια φτιάχναμε και ατμομηχανές ακόμη … Για την ακρίβεια, 6 χρόνια μετά την πτώχευση του 1893, 2 χρόνια μετά την καταστροφή του 1897 και 1 χρόνο μετά την επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου …

Όχι, δεν φτάσαμε τυχαία στην Μεγάλη Εξόρμηση του 1912-13. Φτάσαμε με μυαλό και με σκληρή δουλειά. Με την απόφαση να ξεφύγουμε από την κακομοιριά και να πάμε μπροστά.

Η ιστορία του Σιδηρουργείου & καθεκλοποιείου Γ. Βασιλειάδη

Το πρώτο ατμοκίνητο σιδηρουργείο και καθεκλοποιείο του εκ Κωνσταντινουπόλεως ορμώμενου εμπόρου Γεωργίου Βασιλειάδη (1811-1892) ιδρύθηκε στον Πειραιά του 1859

Στα 1870, το εργοστάσιο του Βασιλειάδη αποτελούσε μια μοναδική για τα ελληνικά δεδομένα επιχείρηση, με τεχνικό εξοπλισμό αποτελούμενο από 26 εργαλειομηχανές, η οποία κάλυπτε σε μεγάλο βαθμό πολλές από τις ανάγκες σε μηχανές και εργαλεία στου τομείς της γεωργίας, της βιομηχανίας, της ναυπηγικής και των δημοσίων έργων.

Κατά το έτος 1888, η ανάγκη περαιτέρω επεκτάσεως των εργασιών της επιχείρησης και η αναζήτηση νέων κεφαλαίων οδήγησε στην μετατροπή της επιχείρησης σε ανώνυμη εταιρία υπό την ονομασία Ελληνικόν Μηχανοποιείον “Βασιλειάδης”

Εκείνη την εποχή το εργοστάσιο του Βασιλειάδη απασχολούσε περί τους 240 εργάτες και είχε εγκατεστημένη ισχύ (ατμομηχανή) 60 ΗΡ.

Το Ελληνικόν Μηχανοποιείον “Βασιλειάδης”, ως ανώνυμη εταιρία επέκτεινε τις κτιριακές εγκαταστάσεις του, εμπλούτισε τον μηχανολογικό του εξοπλισμό και διεύρυνε τον κύκλο εργασιών του αναλαμβάνοντας έργα τόσο του Δημοσίου όσο και του ιδιωτικού τομέα. Ενδεικτικά αναφέρουμε τη μετασκευή των θωρηκτών “Ύδρα” και “Σπέτσες” αλλά και την κατασκευή της πρώτης εν Ελλάδι ατμάμαξας – με την ονομασία “Ελληνίς” – για λογαριασμό των Σιδηροδρόμων Αττικής.

Στα τέλη του 19ου αιώνα / αρχές του 20ου αιώνα (1898-1901), η κλιμακούμενη πρόοδος των Ελλήνων εφοπλιστών και της ελληνικής ατμοπλοΐας με την ταυτόχρονη αύξηση των αναγκών στον κλάδο της ναυπηγικής οδήγησε τη διοίκηση της εταιρίας στην αγορά ενός μεγάλου παραλιακού γηπέδου (οικοπέδου), εντός των ορίων του νέου προλιμένα Πειραιώς, για την ίδρυση ενός νέου μεγάλου ναυπηγικού και μηχανουργικού συνεργείου.

Έτσι λοιπόν, μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής και τη λειτουργία του Σιδηροδρομικού Σταθμού Λαρίσης Πειραιά (Αγίου Διονυσίου), την επέκταση του λιμανιού και την κατασκευή των μόνιμων δεξαμενών του λιμανιού, ξεκίνησε τη λειτουργία του το ναυπηγείο του Βασιλειάδη, υπό τη διεύθυνση του Βασιλείου Βασιλειάδη, σε μια έκταση δίπλα στο σημερινό λιμενοβραχίονα (μώλο) του Κράκαρη, σημείο στο οποίο λειτούργησε το ναυπηγείο μέχρι και το έτος 1963. Στο ίδιο σημείο, δίπλα στο ναυπηγείο, ιδρύθηκε και μηχανοποιείο / μηχανουργείο και άλλες μονάδες παραγωγής σε αντικατάσταση του εργοστασίου του Καραβά.

Οι βομβαρδισμοί του λιμένος Πειραιώς κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο είχαν ως έναν από τους κύριους στόχους το Ναυπηγείο και κατέστρεψαν μέρος των εγκαταστάσεων ενώ κατά την αποχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα, οι εγκαταστάσεις των Ναυπηγείων επλήγησαν από διαδοχικές ανατινάξεις στα πλαίσια της γενικότερης στοχευμένης καταστροφής του κεντρικού λιμένος Πειραιώς.

Αξιοσημείωτο το γεγονός ότι μέχρι και την έναρξη του καταστρεπτικού Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τα Ναυπηγεία Βασιλειάδου αποτελούσαν τη μεγαλύτερη ναυπηγοεπισκευαστική μονάδα της χώρας.

Μεταπολεμικά (αρχές δεκαετίας του 1950), η παρακμάζουσα επιχείρηση απορροφήθηκε από τη γειτονική Ανώνυμη Ελληνική Εταιρία Χημικών Προϊόντων και Λιπασμάτων του Μποδοσάκη.

Κατά το έτος 1963, οι εγκαταστάσεις των Ναυπηγείων Βασιλειάδου στο κεντρικό λιμάνι του Πειραιά πωλήθηκαν στον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ) για να ακολουθήσουν στα τέλη της ίδιας δεκαετίας έργα διαμόρφωσης του λιμένα με την κατασκευή κρηπιδώματος.

Στις μέρες μας (21ος αιώνας), ως ανάμνηση της σπουδαίας ιστορικής διαδρομής μιας αληθινά πρωτοποριακής επιχείρησης του ενδόξου βιομηχανικού Πειραιά του 19ου αιώνα απομένει μονάχα η ονομασία της ακτής Βασιλειάδου.

 


Περισσότερα άρθρα από το Φώτη Σαραντόπουλο:

ΑΠΟΨΕΙΣ – ΑΠΟΨΕΙΣ ΦΩΤΗΣ ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ


 

 

 

Πηγή: mlp-blo-g-spot.blogspot.com

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ