«Ποσό καλά γνωρίζουμε την Τουρκία και τους Τούρκους;» Ανάλυση του Πέτρου Μαυροειδή

Η Τουρκία και ο Ερντογάν έχει καταφέρει σε μεγάλο βαθμό να μονοπωλεί το τελευταίο διάστημα την επικαιρότητα και στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την ευρύτερη περιοχή με τα όσα κάνει και λέει αυτός και οι αξιωματούχοι του.

Είναι πολλοί που υποστηρίζουν ότι θέλει να μετατραπεί σε μεγάλο περιφερειακό παίχτη και πολλοί ακόμα ότι θέλει να αυτονομηθεί από τις μεγάλες δυνάμεις. Ποσό καλά γνωρίζουμε όμως την Τουρκία και τους Τούρκους όταν κάνουμε αναλύσεις και μιλάμε γι΄αυτήν;

Την απάντηση έδωσε ένας Έλληνας διπλωμάτης που τη γνωρίζει από το 1987 μέσα από τις θέσεις που υπηρέτησε και κυρίως την διακυβέρνηση Ερντογάν από το 2000 μέχρι σήμερα.

Ο Πέτρος Μαυροειδής, πρέσβης  μέχρι το Φθινόπωρο του 2019 της Ελλάδας στην Άγκυρα, στην Τουρκία παρευρέθηκε την περασμένη Δευτέρα στην εκδήλωση του ΠΡΑΤΤΩ για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Η ομιλία του έκανε αίσθηση για την λεπτομερή κοινωνική, πολιτική, γεωπολιτική κατάσταση της Τουρκίας σήμερα και για το πραγματικό μέγεθος της δύναμής της και σήμερα στο ArmyNow.gr παρουσιάζουμε κάποια εκτενή αποσπάσματα που νομίζουμε ότι έχουν πολύ ενδιαφέρον να διαβαστούν αλλά κυρίως να αναλυθούν.

Η κατάσταση στη Τουρκία και οι εξελίξεις τελευταία 30 χρόνια

Το 1987 τοποθετήθηκα , η πρώτη τοποθέτηση μου στο εξωτερικό, στη Σμύρνη , στο Προξενείο. Έτσι έχω την δυνατότητα, 30 χρόνια μετά να είμαι σε θέση να συγκρίνω την Τουρκία του τότε με την Τουρκία που είδα όταν ανέλαβα το 2017 πρέσβης της Ελλάδος στη Άγκυρα.

Εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες επισκέπτονται την Τουρκία και Τούρκοι την Ελλάδα. Το περασμένο Πάσχα , ο αριθμός των Ελλήνων τουριστών θύμιζε, σύμφωνα με Κωνσταντινουπολίτες, τις προ οικονομικής κρίσης εποχές. Το ίδιο συμβαίνει και με τους Τούρκους που τα τελευταία χρόνια επισκέπτονται την χώρα μας κατά εκαντονταδες χιλιάδες ετησίως.

Παρόλα αυτα όμως έχω την αίσθηση ότι οι Έλληνες, που στους χαλεπούς καιρούς της Τουρκίας ενίσχυαν την οικονομία της γείτονος, δεν νομίζω ότι βλέπουν την πρόοδο που έχει συντελεσθεί σε αυτή.

Το 1987 είχαμε την κρίση του Μαρτίου, λιγους μήνες μετά είχαμε την συνάντηση Παπανδρέου και Οζαλ στο Νταβός και το πολεμικό κλίμα των προηγουμενων μηνών μετατρέπεται σε «Επίθεση φιλίας», όπως το ένοιωσα, τουλάχιστον εγώ, στη Σμύρνη. Το Πάσχα του 1989 (άρχισε από το τέλος του 1988), γέμισε η Σμύρνη με το φως της Αναστάσεως.

Την περίοδο εκείνη δεχόμουν συνεχώς προσκλήσεις διότι όπως μου έλεγαν οι Τούρκοι είναι αδύνατον στις εκδηλώσεις τους να μην παρευρίσκεται ο Έλληνας Πρόξενος. Η οικονομική κατάσταση της Τουρκίας την εποχή εκείνη είναι πολύ δύσκολη. Ο τουρισμός φέρνει τους λαούς κοντά, ειρηνικά αλλά δύναται όμως σε ορισμένες περιπτώσεις να χρησιμοποιηθεί και στην εξωτερική πολιτική.

Δεν είναι λίγες οι φωνές των Τούρκων εθνικιστών να καλούν τους συμπατριώτες τους να μην επισκέπτονται την Ελλάδα και κυρίως τα νησιά . Έχουν φθάσει μάλιστα στο σημείο να επιτίθενται κατά του νυν Υπουργού Τουρισμού οποίος μεταξύ των άλλων είναι ιδιοκτήτης πλοίου που πραγματοποιεί κρουαζιέρες στο Αιγαίο.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφερθώ στην περίπτωση της σύλληψης και φυλάκισης των δυο Ελλήνων στρατιωτικών στην Ανδριανούπολη: Ήταν η πρώτη φορά ίσως που χρησιμοποιήθηκε ο τουρισμός ως εργαλείο αντίδρασης. Όλο το χρονικό διάστημα της φυλάκισης των δυο ανδρών οι πολίτες της δυτικής Θράκης έπαυσαν να επισκέπτονται την Ανδριανούπολη δημιουργώντας τεράστια προβλήματα στην οικονομία της περιοχής. Υπήρξαν αντιδράσεις της εκεί κοινωνίας, αλλά λόγω των συνθηκών δεν έλαβαν τις διαστάσεις μια επίσημης αντίδρασης.

Ποια είναι η νοοτροπία των Τούρκων

Κατά την άποψη μου ο τουρκικός λαός υπακούει στον ηγέτη του ασχέτως ονόματος. Στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό έχουμε πάμπολλα παράδειγμα. Οι φίλοι και οι σύμμαχοι, την μια μέρα δαιμονοποιούνται και την άλλη ξαναγίνονται «φίλοι και σύμμαχοι».

Πρόσφατα παραδείγματα: Ρώσοι, ΗΠΑ, ευρωπαίοι κλπ (θυμόμαστε τις δηλώσεις Ερντογάν και μελών κυβέρνησης μετά την απόπειρα πραξικοπήματος και πριν τις προεδρικές εκλογές), Γκιουλεν, Κούρδοι (θυμόμαστε τις δηλώσεις Ερντογάν και μελών κυβέρνησης κατά ευρωπαίων ηγετών μετά την απόπειρα πραξικοπήματος και πριν τις προεδρικές εκλογές).

Ο Ερντογάν διοικεί την χώρα από τις αρχές του 2000. Δηλαδή 17,18 χρόνια συνεχώς και με διάφορες ιδιότητες . Έχει επικρατήσει σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις έχοντας μια εκλογική βάση μεταξύ 40-45%.

Η αξιωματική αντιπολίτευση υπό τον Κιλισντάρογλου έχει υποστεί άνω των 17 ηττών με μόνη ίσως εξαίρεση τις τελευταίες δημοτικές εκλογές στην Κωνσταντινούπολη όπου επεκράτησε ο Ιμάμογλου με την στήριξη όλης της αντιπολίτευσης και κυρίως των Κούρδων.

Όλα τα κόμματα της Τουρκίας είναι εθνικιστικά, τουλάχιστον ως προς τις σχέσεις με την Ελλάδα. Ακόμα και το κουρδικό κόμμα θεωρείται εθνικιστικό , για τους δικούς του λόγους. Υπενθυμίζω ότι οι κεμαλιστές, το CHP , το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης , είναι αυτό που συνεχώς εγείρει θέμα κυριαρχίας επί ελληνικών νήσων, ενώ είναι αυτό, όταν ήταν στην εξουσία που προκάλεσε σειρά θερμών επεισοδίων.

Στήριξε και την συμφωνία Τουρκίας – Σαρατζ

Ίσως το ΑΚΡ, είναι το μόνο, κατά την εικοσαετή περίπου διακυβέρνηση της χώρας, που δεν προκάλεσε επεισόδια στο Αιγαίο. (Εξαίρεση εμβολισμός σκάφους του Λιμενικού και σύλληψη δυο στρατιωτών).  Ο τούρκος Πρόεδρος σήμερα , και μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα (15.07.2016) και το Προεδρικό σύστημα που έχει επιβάλει ελέγχει, από το προεδρικό Μέγαρο πλήρως την χώρα.

Στον δημόσιο τομέα (Ένοπλες Δυνάμεις , Υπουργείο Εξωτερικών Δικαιοσύνη, Σώματα Ασφαλείς αλλά και σε όλη τη Διοίκηση) έχει προχωρήσει σε χιλιάδες συλλήψεις και διώξεις, οι οποίες συνεχίζονται και σήμερα, ενώ και στον ιδιωτικό (κυρίως στο χώρο της οικονομίας) έχει δημιουργήσει την δίκη του οικονομική ελίτ. Χαρακτηριστικά θα πρέπει να αναφερθεί ότι στα δημόσια έργα η εταιρεία που θα αναλάβει ένα έργο θα πρέπει να
συνεργαστεί με μικρότερες εταιρείες που πρόσκεινται στο ΑΚΡ.

Η συνεργασία του με τον εθνικιστή κ. Μπακτσελί (που τον βοήθησε να εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας) ωθεί το ΑΚΡ να στραφεί σε μια πιο θρησκευόμενη εσωτερική πολιτική. Η  πολυετής διακυβέρνηση της χώρας από το ΑΚΡ και η ενίσχυση της μεσαίας τάξης και των χαμηλών στρωμάτων της τουρκικής κοινωνίας έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία ενός σταθερού ποσοστού στήριξης για τον Ερντογάν.

Τα έργα υποδομής

Τα έργα υποδομής που έχουν γίνει τα τελευταία 20 χρόνια είναι σημαντικότατα (μια νέα γέφυρα στον Βόσπορο, μια υποθαλάσσια σήραγγα Eurasia, γέφυρα που συνδέει την ασιατική πλευρά με Yalova, βόρεια της Προύσσας) αυτοκινητόδρομοι ευρωπαϊκών προδιαγραφών, το νέο αεροδρόμιο της Κων/πόλης, περιφερειακά σύγχρονα αεροδρόμια, σύγχρονα νοσοκομεία (π.χ Άγκυρας κλπ) – ερώτημα παραμένει η στελέχωση με ικανό αριθμό και εξειδικευμένο προσωπικό) – σχολικά κτίρια – το ίδιο και εδώ με εκπαιδευτικούς-, πανεπιστήμια (ισχύει μια τους πανεπιστημιακούς) , θρησκευτικά σχολεία , κατασκευή συγκροτημάτων πολυορόφων κτιρίων περιφερειακά μεγάλων πόλεων,νέες σύγχρονες ξενοδοχειακές μονάδες, μαρίνες , αξιοιποίηση των αρχαιολογικών τόπων ( σύγκριση με τετραετία 1987-1991), ανάπτυξη σιδηροδρομικού δικτύου, προώθηση εξαγωγών, εντυπωσιακή ανάπτυξη (με αρκετές  επιφυλάξεις ) της αμυντικής βιομηχανίας ) παροχή χαμηλότοκων στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων κλπ.

Σε αυτό πλαίσιο θα πρέπει να ενταχθεί και η κρατική στήριξη στις τουρκικές αερογραμμές, την Turkish airlines η οποία τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται ως εργαλείο προώθησης της εξωτερικής πολιτικής.  Ενώνει την Κωνσταντινούπολη με όλον σχεδόν τον κόσμο.

Η θρησκεία χρησιμοποιείται από το ΑΚΡ ως στοιχείο ενίσχυσης του στα μεσαία και χαμηλά στρώματα. Νέα τεμένη ( δυο σε Κων/πόλη ), οικονομική ενίσχυση θρησκευτικών ιδρυμάτων αλλά και η θρησκευτική δημόσια συμπεριφορά του Ερντογάν και της συζύγου της τον έχουν καταστήσει δημοφιλή σε αυτές τις κατηγορίες των πολιτών. Η σημερινή εικόνα στην Τουρκία δείχνει ότι η θρησκευόμενη Τουρκία υπερέχει και προηγείται της κοσμικής Τουρκίας , η οποία συνεχώς περιορίζεται γεωγραφικά.

Εάν σε όλα τα ανωτέρω προστεθεί και το σχέδιο της νέας διώρυγας, ίσως να επιβεβαιωθούν όσοι υποστηρίζουν ότι ο Ερντογάν έχει βάλει στόχο να «ξεπεράσει» τον Κεμαλ Αττατουρκ . Η ημερομηνία που θα κάνει τον απολογισμό του, τη δηλαδή παρέλαβε από τον Κεμαλ (τους κεμαλιστές) και τη παραδίδει, είναι πολύ κοντά: Ο Εορτασμός 100 ετών

Η πραγματική κοινωνική και πολιτική κατάσταση

Η εικόνα όμως της προόδου που βλέπουν οι τρίτοι , εκτός Τουρκίας , δεν είναι αυτή της πραγματικότητας.

Παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων , εύθραυστη οικονομία (κατασκευαστικός τομέας φοβερή πτώση που συμπαρασύρει 120 επαγγέλματα που εμπλέκονται σε αυτόν) , υποτίμηση της τουρκικής λίρας με επιπτώσεις σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα ( ακόμη και πανίσχυρες ομάδες στο χώρο του ποδοσφαίρου και του μπάσκετ αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα λόγω συμβολαίων με ξένους παίκτες) αλλά και τα εξωτερικά προβλήματα που αντιμετωπίζει (Συρία , Ιράκ, Μέση Ανατολή , Καταρ, Σαουδικη Αραβια ,Εμιράτα, ΗΠΑ, ΕΕ, Λιβυη , ακόμα και με Ρωσία , το Κουρδικό) , καθιστούν την όλη εικόνα έντονα προβληματική και απαιτούν λεπτούς χειρισμούς και ακροβασίες του Ερντογάν προκειμένου επιτύχει σε οποίους στόχους έχει θέσει.

Ο τούρκος Πρόεδρος , όπως έδειξαν τα τελευταία αποτελέσματα εθνικών, δημοτικών και Προεδρικών εκλογών , δεν φαίνεται να κινδυνεύει πολιτικά . Στα μάτια της τουρκικής γνώμης ο Πρόεδρος της Τουρκίας είναι ένας ηγέτης, συνομιλητές του οποίου είναι οι Πρόεδροι των ΗΠΑ, της Ρωσίας , και της Ευρώπης ( ομιλεί τηλεφωνικώς συνεχώς) και οποίος έχει αναβαθμίσει τον ρόλο της Τουρκίας όχι μόνο σε περιφερειακό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η αξιωματική αντιπολίτευση είναι αδύναμη. Έχει πρόβλημα ηγεσίας . Το νέο αίμα , Ιμαμογλου και Ίνζε θα πρέπει πρώτα να επιβιώσουν στις εσωτερικές ίντριγκες του κόμματος των (CHP) και μετά να αντιμετωπίσουν τον Ερντογάν.

Η κα Ακσενερ, (υπενθυμίζω ότι προέρχεται από το εθνικιστικό ΜΗΡ) το Καλό Κόμμα , δεν είναι η εναλλακτική λύση που περιμένουν ορισμένοι Δυτικοί . Θα μπορούσα να διακινδυνεύσω την πρόβλεψη ότι εάν χρειαστεί αύριο σύμμαχο ο Ερντογάν σε αυτή θα στραφεί. Θυμίζω ότι αυτή δεν συμφώνησε στην κάθοδο του πρώην Προέδρου Γκιουλ, ως κοινού υποψηφίου της αντιπολίτευσης στις τελευταίες προεδρικές εκλογές.

Νταβούτογλου και Μπαμπαζαν : κατά την άποψη μου δεν αποτελούν απειλή για τον Ερντογάν . Και οι δυο ανήκουν πολιτικά και θρησκευτικά στο ΑΚΡ. Να προσθέσω ότι ορισμένοι στην Τουρκία θεωρούν ότι οι κινήσεις των δυο για ίδρυση νέων κομμάτων έχει την υποστήριξη του Ερντογάν . Και τούτο διότι με τον τρόπο αυτό, αύριο, οι απογοητευμένοι ψηφοφόροι του ΑΚΡ δεν θα στραφούν σε κόμματα της αντιπολίτευσης.

Σημειώνω ότι ενώ έχουν εξαγγείλει την ίδρυση των κομμάτων τους εδώ και καιρό, καθυστερούν . Εξήγηση: Να μη δημιουργήσουν εσωτερικά προβλήματα σε Ερντογάν καθώς και στους ίδιους (θα χαρακτηριστούν εχθροί της πατρίδας), καθώς η κοινή γνώμη στηρίζει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Τουρκίας στην Συρία.

Η μόνη σοβαρή απειλή για την εξουσία του Ερντογάν είναι η οικονομία

Το τελευταίο διάστημα η οικονομική κρίση εντείνεται καθώς οι ξένες επενδύσεις έχουν περιορισθεί , ο κατασκευαστικός τομέας δεν έχει ανακάμψει , και δεν προβλέπεται να ανακάμψει στο μέλλον, η οικονομική βοήθεια από το Κατάρ έχει και αυτή τα όρια της και η εισροή μαύρου χρήματος , λόγω πετρελαίου από το Ιράν (εμπάργκο) και από το Ιράκ, έχει  ελαχιστοποιηθεί.

Βέβαια δεν θα πρέπει να περιμένουμε ότι οι νοικοκυρές στην Τουρκία θα διαδηλώσουν στους δρόμους. Εξ άλλου οι ψηφοφόροι του Ερντογκαν τον στηρίζουν σθεναρά όλα αυτά τα  χρόνια. Έχουν διαμερίσματα , αυτοκίνητα ,ηλεκτρικές συσκευές, σούπερ μάρκετ και όλα τα καταναλωτικά αγαθά που ασφαλώς πριν μερικά χρόνια , μόνο τα ονειρεύοντο.

Ποια είναι όμως η Οικονομία της Τουρκίας;

Είναι μια οικονομία που αναπτύχθηκε έντονα τα τελευταία χρόνια και προσέλκυσε μεγάλες επενδύσεις.

Η Τουρκία είναι:

• ο μεγαλύτερος παραγωγός στον κόσμο των φουντούκια, κεράσια, σύκα, βερίκοκα, κυδώνια και ρόδια,
• ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός σε καρπούζια, αγγούρια και ρεβίθια,
• ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός τομάτες, μελιτζάνες, πράσινες πιπεριές, οι φακές και φιστίκια,
• ο τέταρτος μεγαλύτερος παραγωγός σε κρεμμύδια και ελιές, η πέμπτη σημαντικότερη χώρα παραγωγός τεύτλων,
• έκτη σε παραγωγή καπνού, τσαγιού και μήλων,
• η έβδομη μεγαλύτερη παραγωγός βαμβακιού και κριθαριού,
• η όγδοη σε παραγωγή αμυγδάλων,
• ένατη σε παραγωγή σιταριού, σίκαλης και γκρέιπ-φρουτ,
• και δέκατη μεγαλύτερη παραγωγός των λεμονιών.

Η Τουρκία έχει αυτάρκεια στην παραγωγή τροφίμων από το 1980.

Επίσης , οι κλάδοι στους οποίους η Τουρκία έχει τη μεγαλύτερη βιομηχανική ανάπτυξη είναι οι ακόλουθοι:

– Ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές
– Κλωστοϋφαντουργία και ένδυση: Ο αριθμός των επιχειρήσεων του κλάδου υπερβαίνει τις 50.000 και η παραγωγή αντιπροσωπεύει το 7% του ΑΕΠ της χώρας

– Βιομηχανία σιδήρου και χάλυβα: Η Τουρκία καταλαμβάνει την 8η θέση στον κατάλογο των χωρών από την παραγωγή σιδήρου και χάλυβα και τη 2η στην Ευρώπη .

– Αυτοκινητοβιομηχανία: Η αυτοκινητοβιομηχανία αποτελεί τον πλέον εξωστρεφή κλάδο της τουρκικής οικονομίας, κατέχοντας τα πρωτεία – επί δώδεκα συνεχή έτη – στις τουρκικές εξαγωγές. Η Τουρκία να ανέρχεται πλέον στην 14η θέση παγκοσμίως σε ότι αφορά την παραγωγή επιβατηγών οχημάτων και στην 9η θέση σε ότι αφορά την παραγωγή ελαφρών φορτηγών.

– Στον τομέα της βιομηχανίας σιδηροδρομικών οχημάτων έχει επίσης καλές επιδόσεις.

– Ναυπηγική: Η ναυπηγική βιομηχανία της Τουρκίας αναπτύχθηκε σημαντικά από ταμέσα της δεκαετίας του 90 και ήδη είναι η 5η παγκοσμίως σε δυναμικότητα.
Οι δραστηριότητες περιλαμβάνουν:

• Κατασκευή νέων πλοίων.
• Οι τύποι των σκαφών που κατασκευάζονται περιλαμβάνουν δεξαμενόπλοια μεταφοράς καυσίμων και χημικών, αλιευτικά σκάφη, μεταφοράς κοντέινερ, , φορτίων χύμα, ρυμουλκά, σκάφη αναψυχής, ταχύπλοα, σκάφη ακτοφυλακής, πολεμικά πλοία κ.λ.π.
• Τα τουρκικά ναυπηγεία είναι ο μεγαλύτερος κατασκευαστής στην Ευρώπη δεξαμενόπλοιων για χημικά προϊόντα μικρού τονάζ.
• Η χώρα ήταν (2015) ο τρίτος, παγκοσμίως, κατασκευαστής σκαφών αναψυχής μεγαλυτέρων των 25 μέτρων.

Ο αριθμός των ναυπηγείων ανέρχεται σε 77, εκ των οποίων 3 κρατικά για κατασκευή πολεμικών σκαφών και 74 ιδιωτικά.

–Αμυντική βιομηχανία: 500 τουρκικές εταιρείες εντάσσονται στην αμυντική βιομηχανίαΗ τουρκική παραγωγή περιλαμβάνει:

• Τα Μη Επανδρωμένα Αεροπορικά Συστήματα (UAVs) BAYRAKTAR και ANKA που συγκαταλέγονται μεταξύ των προγραμμάτων της Τουρκίας που ολοκληρωθήκαν και χρησιμοποιούνται ενεργά από τον τουρκικό στρατό.
• Το επιθετικό ελικόπτερο Atak.
• Οι οβίδες Φιρτίνα που διακρίνονται για το υψηλό ποσοστό ευστοχίας.
• Το σχέδιο Κορκούτ, που θα τεθεί σε ισχύ για την αύξηση της αεροπορικής αμυντικής ικανότητας της χώρας και το οποίο -όπως ισχυρίζεται το δημοσίευμα- το 2019 θα ξεκινήσει η μαζική τουπαραγωγή.
• Τα σχέδια αεράμυνας μικρής και μεσαίας εμβέλειας HİSAR-A, HİSAR-Oτα οποία θα ολοκληρωθούν το 2020 και 2021 αντίστοιχα.
• Το πρόγραμμα για το εθνικό τυφέκιο πεζικού (MPT76) που σχεδιάστηκε με εγχώριες δυνατότητες και ξεκίνησε ήδη η παραγωγή του.
• Η κατασκευή του λεγόμενου Εθνικού Πλοίου (MİLGEM)., φρεγάτα
• Το πρώτο, εγχώριας κατασκευής, τουρκικό ελικόπτερο T-625.
• Η πρωτότυπη αμυντική τορπίλη, με την ονομασία Τork.
• Το άρμα μάχης Altay,
• Και πολλά αλλά οπλικά συστήματά , τα οποία είναι πιθανόν να δούμε στην Διεθνή Έκθεση Αμυντικού εξοπλισμού εφέτος στην Ελλάδα

Παρουσία εταιρειών κρατών μελών της ΕΕ στην Τουρκία – Η περίπτωση της Γερμανίας

Σημαντική θέση κατέχουν εταιρείας από Γερμανία ,Ολλανδία ,Λουξεμβούργο , Αυστρία , Βέλγιο, Γαλλία , Ιταλία Επιπλέον παρούσες είναι Ηνωμενο Βασίλειο , ΗΠΑ.

Θα εστιαστώ στην Γερμανία , λόγω των ιδιαίτερων σχέσεων που έχει με την Τουρκία.

Σήμερα, στην Τουρκία δραστηριοποιούνται περισσότερες από 7.000 γερμανικές εταιρείες, επενδύοντας σχεδόν 13 δισ. ευρώ σε εργοστάσια, καταστήματα και γραφεία. Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες, το κλίμα έχει αλλάξει, αναφέρουν εκπρόσωποι των επιχειρήσεων. Όσον αφορά το εμπόριο, η Γερμανία είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Τουρκίας.

Η Γερμανία αποτελεί την πρώτη χώρα για τις εξαγωγές της, για την Γερμανία αντίστοιχα η Τουρκία βρίσκεται στη 16η θέση. Ο όγκος των γερμανικών εξαγωγών (2018) ανήλθε στα 22,8 δισ. δολάρια. Επίσης, στο τομέα των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων, την περίοδο 2002-2018, η Γερμανία έχει τοποθετήσει Άμεσες Ξένες Επενδύσεις στην Τουρκία ύψους 9,469 δισ. δολάρια. Η Τουρκία, αντίστοιχα, έχει τοποθετήσει Άμεσες Ξένες Επενδύσεις ύψους 2,443 δισ. δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας.

Πίσω από αυτές τις επενδύσεις υπάρχουν περίπου 80.000 γερμανοτουρκικές επιχειρήσεις που λειτουργούν στην Γερμανία, με ετήσιο τζίρο περίπου 52 δισ. ευρώ. Απασχολούνται περίπου 500.000 άτομα σε 50 διαφορετικούς οικονομικούς τομείς. Από την άλλη μεριά περίπου 7.500 γερμανικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στην τουρκική επικράτεια.

Ο όγκος του εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών ανήλθε περίπου στα 40 δισ. δολάρια (2017) αντιπροσωπεύοντας περίπου το 1,5% του γερμανικού διεθνούς εμπορίου και το 10% του αντίστοιχου τουρκικού.

Η εξωτερική πολιτική

Βορειοδυτική Συρία.

Ινμπιλ : Η συμφωνία Ρωσίας -Τουρκίας σε Σοτσι το 2018 προέβλεπε μια νεκρή ζώνη, νότιας του Ινλιμπ , όπου και τα τουρκικά παρατηρητήρια, και υποχρέωση της Άγκυρας να ελέγχει τους μισθοφόρους τζιχαντιστές να επιτίθενται σε ρωσικούς στόχους. Η Άγκυρα δεν αναποκριθηκε.

Ο Ερντογάν δεν ήθελε να στραφεί να κατά μισθοφόρων τζιχαντιστών συμμάχων του, στελεχών Ισλαμικού κράτους για να μην στραφούν οι τελευταίοι εναντίων του, διότι θα θεωρούσαν ότι τους πρόδωσε. Το έργο αυτό ανέλαβε ο Άσαντ, η ρωσική πολεμική αεροπορία και όπως φαίνεται η ιρανική πολιτοφυλακή Εντύπωση μου προκαλεί η στήριξη ΗΠΑ,Γερμανίας και Ηνωμένο Βασίλειο στην Άγκυρα αναφορικά με τις τελευταίες εξελίξεις. Δηλαδή στηρίζουν τον Ερντογάν να συνεχίσει την κατοχή η και να την επεκτείνει σε βάρος ενός ανεξάρτητου κράτους, ανεξάρτητα εάν ο ηγέτης της χώρας αυτής είναι ο Άσαντ.

Στις προηγούμενες επιχειρήσεις, η Τουρκία χρησιμοποίησε την πολεμική της αεροπορία. Στο Ιντλίμπ τα Τουρκία αεροσκάφη δεν εισέρχονται στον εναέριο της Συρίας και έτσι δεν δύνανται να ανακόψουν την προέλαση των συριακών δυνάμεων. Στις τρεις τελευταίες επιχειρήσεις η Άγκυρα συγκέντρωσε τεράστιες στρατιωτικές δυνάμεις στα Τούρκο-συριακά σύνορα αλλά χρησιμοποίησε , σε όλες , στην πρώτη γραμμή ήταν οι τζιχαντιστές – μισθοφόροι.

Δεν θα πρέπει όμως να λησμονούμε ότι οι τελευταίες επιχειρήσεις στη Συρία εντάσσονται στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων που διεξάγονται στη Γενεύη για το μέλλον της Συρίας.

Ιράν

Παρά την θρησκευτική σύγκρουση (σίτες /σουνίτες) οι σχέσεις είναι φαινομενικά καλές λόγω κοινών συμφερόντων (π.χ αντιμετώπιση Κούρδων ) παρά τις διάφορες που έχουν στην περιοχή (Π.χ Συρία /Άσαντ ).

Τεχεράνη, Μόσχα και Άγκυρα έχουν δημιουργήσει μια τριμερή συνεργασία , σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο , προωθώντας και εξασφαλίζοντας και οί τρεις τα δικά τους συμφέροντα.Μετά τις κυρώσεις του Πρόεδρος των ΗΠΑ κατά του Ιράν , η Τουρκία φαίνεται να είναι ιδιαίτερα προσεκτική, τις τηρεί και φυσικά η οικονομική συνεργασία (πετρέλαιο ) που υπήρχε στο παρελθόν έχει περιορισθεί στο ελάχιστο , στερώντας στον Ερντογάν «το εύκολο» κέρδος.

Λιβύη

Η επιστροφή της Άγκυρας στη Λιβυή πραγματοποιήθηκε με τις δυο συμφωνίες που υπέγραψε με τον Σάρατζ. Ο Ερντογάν , πέραν των περί νεοθωμανισμού, προσβλέπει στην παρουσία τουρκικών εταιρειών στην ανοικοδόμηση, αύριο, της Λιβυής και στην ισχυρή του παρουσία εκεί, κάτι που θα υποχρεώσει τους «παίκτες» που βρίσκονται στην Λιβυή να τις «δώσουν κάτι». Οταν λυθεί το Λιβυκό , ότι και αν πάρει ο Ερντογάν θα έχει κέρδος.

Βαλκάνια

Στην προ πραξικοπήματος περίοδο είχαμε μια εντονότατη παρουσία , πολιτική, οικονομική, πολιτιστική, θρησκευτική κλπ της Τουρκίας στα Βαλκάνια, κυρίως σε Βόρεια Μακεδονία , Αλβανία , Κοσσυφοπέδιο , και Βοσνία Ερζεγοβίνη. Το τελευταίο διάστημα και το Βελιγράδι αρχίζει να στρέφεται προς την Άγκυρα.

Η σύγκρουση του Ερντογάν με τον Γκιουλέν, ο έλεγχος των σχολείων στις χώρες αυτές, η μείωση των σχετικών κονδυλίων , λόγω της κρίσης στη Τουρκία, αλλά και η ενεργή πολιτική της Ελλάδος τα τελευταία χρόνια στην περιοχή (δεν θα πρέπει να το ξεχνάμε και αυτό ) έχουν περιορίσει τις τουρκικές δραστηριότητες.

Διερωτώμαι πως θα αντιδρούσαμε εδώ στην Ελλάδα εάν δεν υπήρχε η συμφωνία των  Πρεσπών και τον έλεγχο του εναέριου χώρου της Βόρειας Μακεδονίας ( που δεν ξέρουμε πως θα λεγόταν σήμερα -το πιο πιθανό «Μακεδονία»), από τουρκικά F16 και τουρκική αεροπορική βάση όχι πολύ μακρυά από την Θεσσαλονίκη;

Ρωσία

Θεωρώ ότι το διαζύγιο Μόσχας -Άγκυρας είναι έτοιμο . Δεν έχει μπει όμως ακόμη η ημερομηνία και οι υπογραφές.

Ο Πούτιν χρησιμοποιεί τον Ερντογάν και ο Ερντογάν τον Πούτιν. Έως σήμερα , στη Συρία κερδίζουν και οι δυο. Ενδεικτικά αναφέρω ότι Τουρκικά στρατεύματα έχουν εισέλθει και κατέχουν έδαφος της Συρίας (και του Ιράκ ), και οι Ρώσοι, από μια μικρή ναυτική βάση που είχαν στη Συρία, στην Ταρτους, έχουν μεταφέρει εκεί τα πάντα . Στρατεύματα , πυραύλους , αεροσκάφη, ελικόπτερα κλπ. Εδώ βέβαια θα πρέπει να αναζητηθούν και οι ευθύνες των ΗΠΑ.

ΗΠΑ

Ο Τραμπ στηρίζει και υποστηρίζει τον Ερντογάν. Παρά όμως την συμπάθεια στην περίπτωση του Αμερικάνου πάστορα που είχε φυλακιστεί , ο Τραμπ του έστειλε ένα σαφές μήνυμα που είχε ως αποτέλεσμα , 2018 , να καταρρεύσει η τουρκική λίρα . Οι υποθέσεις της Halk bank και του στελέχους της κ. Hakan Attila , που είχαν παραβιάσει τις κυρώσεις στο Ιράν , είναι πάντα στα χέρια της αμερικανικής δικαιοσύνης που δεν έχει ακόμη αποφασίσει

Ευρωπαϊκή Ένωση

Άλλο οι σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία και άλλο οι σχέσεις των κρατών μελών ξεχωριστά με την Άγκυρα . Άλλες οι αποφάσεις που λαμβάνονται σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και άλλο το πως αντιλαμβάνεται η κάθε χώρα τις σχέσεις της την Άγκυρα . Εκεί όπου όλοι οι ευρωπαίοι ηγέτες και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμφωνούν είναι η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία. Στα υπόλοιπα θέματα φοβούμαι ότι τα κρατών μελών λαμβάνουν υπόψηπρωτίστως τα οικονομικά τους συμφέροντα και η Τουρκία είναι μια τεράστια αγορά!

Τα Διμερή ζητήματα με την Ελλάδα

Επιγραμματικά θα ήθελα να καταθέσω τις τουρκικές απαιτησεις:

• Την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ
• Επέκταση αιγιαλίτιδας ζώνης
• Εύρος εναέριου χώρου
• Την Αποστρατικοποίηση των νησιών
• Αμφισβήτηση κυριαρχίας Νήσων, νησίδων και βράχων
• Δραστηριότητες έρευνας και διάσωσης και FIR
• Δυτική Θράκη
• Δωδεκάνησα
• Υπόθεση 8 Τούρκων στρατιωτικών που στις συνομιλίες με τον πρώην Πρωθυπουργό ήταν πάντα στην agenda του Ερντογκαν.
• Οθωμανικα μνημεία . -Την ανακατασκευή ιστορικών τζαμιών – μουσουλμανικών μνημείων σε όλη την Ελλάδα, μέσα από τουρκικά «πολιτιστικά» Ιδρύματα όπως το γνωστόν, Yunus Emre. Μια πολιτική που έχει σημειώσει τρομερή επιτυχία στα Βαλκάνια και όχι μόνο .
• Τέμενος Αθηνών , το τζαμί όπου η Άγκυρα, επιδιώκοντας να εμφανιστεί ως ο ανά την Ελλάδα (αλλά και τον κόσμο ) προστάτης των μουσουλμάνων .
• Σε αυτά θα προσθέσω και το Μεταναστευτικό , το οποίο υπενθυμίζω είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα όχι διμερές, και όπου όμως θα πρέπει να εστιάσουμε στις τεράστιες ευθύνες της ΕΕ και της Επιτροπής όχι τώρα με τη Συρία αλλά από το 2010 όταν υπεγράφη η Συμφωνία επανεισδοχής ΕΕ -Πακιστάν . Και ίσως πιο πριν στο τέλος δεκαετίας 90 με τους Κούρδους μετανάστες , όταν η Ελλαδα έμπαινε στο Schengen (ρόλος Γερμανίας).

Ένα ερώτημα που τίθεται συνεχώς είναι εάν τα διμερή μας προβλήματα , τις τουρκικές δηλαδή απαιτήσεις ο Ερντογκαν , αλλά και προηγούμενοι Τούρκοι ηγέτες, τις χρησιμοποιούν , τις προβάλλουν, οσάκις αντιμετωπίζουν σοβαρά εσωτερικά προβλήματα.

Εγώ προσωπικά δεν μπορώ να απαντήσω με βεβαιότητα. Αυτό όμως που ξέρω είναι ότι εάν δοθεί από υψηλά να «παιχθεί» η Ελλάδα , όλος σχεδόν ο έντυπος και ηλεκτρονικός τύπος (που ελέγχεται σε παρά πολύ μεγάλο ποσοστό από την Κυβέρνηση) ασχολείται με την χώρα μας. Αυτό μπορεί να το επιβεβαιώσουν το γραφεία Τύπου μας στην Τουρκία.