Ποια πυρηνικά όπλα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ο Πούτιν εναντίον της Ουκρανίας;

ΡΩΣΙΚΑ ΠΥΡΗΝΙΚΑ ΟΠΛΑ

Γράφει ο Αντώνιος Βασιλείου , Αντιστράτηγος (εα), Πολ. Μηχ/κός – MSc in Management Science – τ. Military Advisor at CFE OSCE – τ. Military Scientist at NC3A NATO.

Η Ρωσία έχει ένα απόθεμα των λεγόμενων τακτικών πυρηνικών όπλων που προορίζονται για χρήση στο πεδίο της μάχης. Όπως είπε ο Πούτιν την περασμένη εβδομάδα, θα χρησιμοποιήσει «όλα τα διαθέσιμα μέσα» για να κρατήσει τη Ρωσία ασφαλή αφού ανακήρυξε μονομερώς τέσσερις ανατολικές ουκρανικές επαρχίες μέρος της Ρωσίας.

Αυτή είναι η μεγαλύτερη πυρηνική απειλή για την παγκόσμια ασφάλεια από την κρίση των πυραύλων της Κούβας το 1962. Kαθώς ο Βλαντιμίρ Πούτιν προσπαθεί να σώσει την εισβολή του στην Ουκρανία, έχει εντείνει τις απειλές του για χρήση πυρηνικών όπλων.

Το Σαββατοκύριακο, ο ηγέτης της Τσετσενίας και πιστός του Πούτιν Ramzan Kadyrov πρότεινε στον Ρώσο πρόεδρο να εξετάσει το ενδεχόμενο χρήσης «πυρηνικών όπλων χαμηλής απόδοσης» στην Ουκρανία. Η πρόταση απορρίφθηκε από το Κρεμλίνο τη Δευτέρα. Ο εκπρόσωπος του Πούτιν, Dmitry Peskov, είπε ότι δεν υπάρχουν «άλλοι λόγοι» εκτός από τη χρήση πυρηνικών όπλων σύμφωνα με το στρατιωτικό δόγμα της Ρωσίας, το οποίο επιτρέπει την ανάπτυξή τους εάν χτυπηθεί πρώτα η Ρωσία ή εάν διακυβευτεί η ίδια η ύπαρξη του κράτους.

Εκτιμάται ότι ο κίνδυνος ο Πούτιν να αναπτύξει πυρηνικά όπλα είναι χαμηλός. Αλλά καθώς οι ρωσικές δυνάμεις υφίστανται στρατιωτικές αποτυχίες στη νοτιοανατολική Ουκρανία, αναγνωρίζεται επίσης ότι ο κίνδυνος αυξάνεται. Εδώ είναι τι γνωρίζουμε για τα πυρηνικά όπλα που θα μπορούσε να μπει στον πειρασμό να χρησιμοποιήσει ο Πούτιν:

«Τακτικά» εναντίον «στρατηγικών» πυρηνικών όπλων.

Η κρίση των πυραύλων της Κούβας αφορούσε τα «στρατηγικά» πυρηνικά όπλα, τα οποία είναι αρκετά ισχυρά για να εξαφανίσουν ολόκληρες πόλεις χιλιάδες μίλια από οποιοδήποτε πεδίο μάχης. Αντιθέτως, το ζήτημα στην Ουκρανία περιστρέφεται γύρω από μικρότερα, τα λεγόμενα τακτικά πυρηνικά όπλα.

Αυτές οι μικρότερες πυρηνικές κεφαλές προορίζονται για χρήση στο πεδίο της μάχης και έχουν σχεδιαστεί για να καταστρέφουν στόχους σε μια συγκεκριμένη περιοχή. Ακόμα κι έτσι, πολλές από τις κεφαλές είναι πιο ισχυρές από την ατομική βόμβα που έριξαν στη Χιροσίμα οι ΗΠΑ, η οποία είχε απόδοση εκρηκτικής ύλης που ισοδυναμεί με περίπου 20 κιλοτόνους TNT.

Αναγνωριστική φωτογραφία βάσης εκτόξευσης πυραύλων στο San Cristóbal, της Κούβας, το 1962.
Αναγνωριστική φωτογραφία βάσης εκτόξευσης πυραύλων στο San Cristóbal, της Κούβας, το 1962.

Οι λεγόμενοι τακτικοί πυρηνικοί πύραυλοι για χρήση στο πεδίο της μάχης έχουν απόδοση γενικά μεταξύ ενός και 50 κιλοτόνων TNT  και είναι  καταστροφικές σε περιοχές συνήθως δύο τετραγωνικών μιλίων. Οι ΗΠΑ και η ΕΣΣΔ διατηρούσαν κάποτε τεράστια αποθέματα, αλλά μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, οι ΗΠΑ τα παράτησαν όλα εκτός από 230, πιστεύοντας ότι τα ολοένα και πιο αποτελεσματικά συμβατικά όπλα θα μπορούσαν να κάνουν τη «δουλειά» καλύτερα.

Η Ρωσία διατήρησε περίπου 2.000 τακτικές πυρηνικές κεφαλές οι οποίες μπορούν να τοποθετηθούν σε διάφορα συστήματα που χρησιμοποιούνται για την εκτόξευση συμβατικών εκρηκτικών, όπως πύραυλοι κρουζ Kalibr ή βαλλιστικοί πύραυλοι Iskander, και μπορούν να εκτοξευθούν από ξηρά ή θάλασσα.

Γράφημα που δείχνει τον αριθμό των αμερικανικών και ρωσικών μη στρατηγικών (τακτικών) πυρηνικών όπλων.
Γράφημα που δείχνει τον αριθμό των αμερικανικών και ρωσικών μη στρατηγικών (τακτικών) πυρηνικών όπλων.

Πώς θα αναπτυχθούν αυτά τα όπλα;

Τρεις είναι οι πιο πιθανοί τρόποι με τους οποίους η Ρωσία μπορεί να χρησιμοποιήσει τακτικά πυρηνικά όπλα.

Ο πρώτος τρόπος είναι μία βολή επίδειξης, χωρίς απώλειες προσωπικού.

Θα μπορούσε να είναι μια έκρηξη υπόγεια, πάνω από τη Μαύρη Θάλασσα, ίσως κάπου ψηλά στον ουρανό πάνω από την Ουκρανία ή σε μια ακατοίκητη τοποθεσία όπως το Snake Island.

Ο ηλεκτρομαγνητικός παλμός της έκρηξης θα μπορούσε να βλάψει απροστάτευτο ηλεκτρονικό εξοπλισμό και η έκλυση ραδιενέργειας, αν και αρχικά θα είναι μεγάλη, θα μειωθεί περίπου στο 1 τοις εκατό της αρχικής σε 48 ώρες. Το μεγαλύτερο μέρος της ραδιενεργού σκόνης που θα αναρροφηθεί σε ένα ανερχόμενο σύννεφο από την έκρηξη θα εγκατασταθεί στη κοντά στη γη εντός 24 ωρών από το χτύπημα και θα μπορούσε να είναι ένας ακραίος βιολογικός κίνδυνος. Άλλα σωματίδια θα μπορούσαν να διασκορπιστούν από τους επικρατούντες ανέμους και να εγκατασταθούν σε πολύ χαμηλότερες συγκεντρώσεις σε μεγάλα μέρη του πλανήτη.

Ακόμη και μια επιδεικτική επίθεση θα ξεκινούσε την κλιμάκωσης και θα πυροδοτούσε πιθανώς μια παγκόσμια αντίδραση χωρίς στρατιωτικό κέρδος, καθιστώντας τους Ρώσους περισσότερο παρία στον κόσμο από ποτέ.

Το αποτέλεσμα της βολής επίδειξης μπορεί επίσης να είναι ασαφές, καθώς θα έδειχνε ότι η Ρωσία ήταν έτοιμη να σπάσει το ταμπού για τα πυρηνικά όπλα, αλλά ότι παρέμεινε προσεκτική όσον αφορά τη χρήση της εκρηκτικής τους δύναμης στο έπακρο. Αυτός είναι ένας λόγος που οι ΗΠΑ απέρριψαν την επιλογή επίδειξης το 1945 πριν ρίξουν μια πυρηνική βόμβα στη Χιροσίμα.

αριθμούς τακτικών πυρηνικών κεφαλών των ΗΠΑ και της Ρωσίας
Το διάγραμμα εικονιδίων συγκρίνει τους αριθμούς τακτικών πυρηνικών κεφαλών των ΗΠΑ και της Ρωσίας κατά μέθοδο παράδοσης, δείχνοντας ότι οι τακτικές δυνάμεις της Ρωσίας είναι περισσότερες από αυτές των ΗΠΑ.

Ο δεύτερος τρόπος είναι ένα χτύπημα σε έναν ουκρανικό στρατιωτικό στόχο ή ένα βασικό κομμάτι της υποδομής. Για παράδειγμα ένα χτύπημα με πυραύλους στον πυρηνικό σταθμό Zaporizhzhia.

Το πόσο χρήσιμο θα ήταν αυτό είναι επίσης υπό αμφισβήτηση. Οι στρατιωτικές δυνάμεις της Ουκρανίας είναι πολύ διασκορπισμένες και οι μελέτες του αμερικανικού στρατού κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μια κεφαλή ενός κιλοτόνου πρέπει να εκραγεί σε απόσταση 90 μέτρων από ένα τανκ για να προκαλέσει σοβαρή ζημιά.

Ορισμένοι ειδικοί λένε ότι δεν θα είχε νόημα για τη Ρωσία να χτυπήσει στόχους πεδίου μάχης σε επαρχίες που τώρα θεωρεί δικές της. Ο στρατός της Ρωσίας με φτωχά κίνητρα και άσχημα εξοπλισμένο στρατό θα εκτεθεί επίσης στις ραδιενεργές επιπτώσεις.

Κυκλικό διάγραμμα που δείχνει τυπικές αποδόσεις τακτικής πυρηνικών όπλων σε σύγκριση με τη βόμβα της Χιροσίμα του 1945
Κυκλικό διάγραμμα που δείχνει τυπικές αποδόσεις τακτικής πυρηνικών όπλων σε σύγκριση με τη βόμβα της Χιροσίμα του 1945

Ο τρίτος τρόπος θα ήταν ένα χτύπημα σε ένα μέλος του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, όπως προτείνει ο Dmitri Trenin, πρώην επικεφαλής του Κέντρου Carnegie της Μόσχας, μιας ρωσικής ομάδας σκέψης.

Σε μια συνέντευξη στην κρατική τηλεόραση την περασμένη εβδομάδα, ο Τρένιν είπε ότι η Ρωσία πρέπει να δείξει ότι είναι σοβαρή για ένα πυρηνικό χτύπημα των ΗΠΑ για να είναι αποτελεσματική η αποτρεπτική της δράση. Πρόσθεσε ότι η Δύση έκανε επίσης λάθος να υποθέσει ότι ο Πούτιν θα απαντούσε στις ήττες στο πεδίο της μάχης χρησιμοποιώντας πυρηνικά όπλα μόνο εναντίον της Ουκρανίας.

Το πώς θα απαντήσει η Δύση σε μια επίθεση στο ΝΑΤΟ είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Το άρθρο V που επικαλείται μια συλλογική αμυντική απάντηση από άλλα μέλη του ΝΑΤΟ θα ενεργοποιηθεί. Η Μόσχα θα κινδύνευε με καταστροφικά πυρηνικά αντίποινα από τις ΗΠΑ.

Ο Jake Sullivan, σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Μπάϊντεν, είπε τον περασμένο μήνα ότι οποιαδήποτε χρήση πυρηνικής ενέργειας από τη Ρωσία θα έχει «καταστροφικές συνέπειες», χωρίς να διευκρινίσει ποιες μπορεί να είναι αυτές οι συνέπειες. Κατέστησε επίσης σαφές ότι οι ΗΠΑ είχαν «διατυπώσει» σε ιδιωτικές συνομιλίες με τη Μόσχα πώς θα αντιδρούσε η Δύση.

Αυτές οι συνέπειες θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν μια συμβατική στρατιωτική επίθεση που θα κατέστρεφε τον ρωσικό στόλο της Μαύρης Θάλασσας, όπως πρότεινε την Κυριακή ο τέως διευθυντής της CIA στρατηγός David Petraeus.

Ωστόσο, οι δυτικοί αξιωματούχοι παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ασαφείς ως προς τις απειλές τους για αντίποινα ακόμη και αν ο Πούτιν στοχεύσει την Ουκρανία, μη μέλος του ΝΑΤΟ, καθώς η αποτροπή βασίζεται στην ασάφεια.

Με πληροφορίες από ft.com


 

Περισσότερα άρθρα από τον Αντώνιο Βασιλείου:

ΑΠΟΨΕΙΣ – ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ


 

Ο Αντώνης Βασιλείου είναι Αντιστράτηγος (εα), Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός, MSc Επιχειρησιακός Ερευνητής, τ. Σύμβουλος ΟΑΣΕ επί Συμβατικών Εξοπλισμών και τ. Μελετητής των Συστημάτων Διοικήσεως και Ελέγχου Πληροφοριών του ΝΑΤΟ

 

Πηγή: www.antoniosvasileiou.gr

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ