Γράφει ο Ευάγγελος Π. Γαβρίλης , Υποστράτηγος ε.α. , Πτυχιούχος Παιδαγωγός (ΕΚΠΑ), Πτυχιούχος Συμβουλευτικής & Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΜSc)
Ζούμε, εδώ και κάμποσο καιρό, σε ένα κόσμο αλλοπρόσαλλο, αγχωτικό, με υστερικές κραυγές αγωνίας από τους ειδήμονες της πανδημίας, εσωστρεφικό, σε ένα κόσμο που ο πολιτισμός αναλώνεται σε μια απόσταση «αγκώνα» χαιρετισμού. Χάσαμε τη δυνατότητα της λεκτικής επικοινωνίας, της έλλογης αντιπαράθεσης, τη δυνατότητα να βλέπουμε τους άλλους στο πρόσωπο γιατί τους το κρύβει πλέον μια μάσκα. Μας λένε ότι όλα αυτά είναι για το καλό μας, ότι είναι πρόσκαιρα, ότι σύντομα θα φτιάξουν τα πράγματα, ότι θα επανέλθει η ζωή στην κανονικότητά της, ότι …ότι…ότι… και όλοι περιμένουμε και όλοι αγωνιούμε. Είναι όμως άραγε έτσι τα πράγματα, γιατί μερικές φορές μας πιάνει μια απελπισία και όλα σκουραίνουν στον ορίζοντα της ζωής μας. Καλό είναι να ξέρουμε όμως, ότι η απελπισία που νιώθουμε καθώς και η εσωστρεφική διάθεση, κάποιες φορές, είναι μια βιωμένη συμπεριφορά προβολικά δοσμένη από το περιβάλλον μας, με αποτέλεσμα να οδηγούμαστε σε συγκεκριμένες επιλογές. Αλλά ας τα πάρουμε τα πράγματα από τη αρχή.
Δυο έννοιες καταλυτικές στην ζωή μας, που συνήθως δεν τις δίνουμε και πολύ σημασία είναι η «αυθυποβολή» και η «υποβολή». Ρίχνοντας μια πιο προσεκτική ματιά, διαπιστώνουμε, ότι «αυθυποβολή» είναι η {εαυτό – υποβολή} δηλαδή η υποβολή στον εαυτό μας. Ειδικότερα, με τη λέξη «υποβολή», σημασιολογικά, εννοούμε την επίδραση στη συμπεριφορά ενός ερεθίσματος από το εξωτερικό μας περιβάλλον ( πχ λεκτικός χαρακτηρισμός κάποιου σε μας που αφορά στοιχείο της προσωπικότητά μας, ή προβολή συγκεκριμένου μηνύματος από την τηλεόραση ). Η επίδραση αυτή όχι μόνο είναι πάρα πολύ ισχυρή αλλά μας επηρεάζει καταλυτικά και έχει άμεση επιρροή στα συναισθήματα και στη φαντασία μας. Η επανάληψη δε αυτών των μηνυμάτων ενισχύει την υποβολή τόσο ώστε και ένα αδύνατο ερέθισμα, με επανάληψη, γίνεται μια δυνατή υποβολή. Η φαντασία στην υποβολή καθορίζει τη συμπεριφορά μας πολύ περισσότερο από τη λογική και τη Θέληση. Η «αυθυποβολή» από την άλλη μεριά είναι η υποβολή που κάνουμε εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας. Είναι μια ασυνειδησιακή κατάσταση που εγγράφουμε μέσα μας, χωρίς σχολιασμό, μηνύματα που νιώθουμε ως αληθινά είτε υπάρχουν είτε τα επινοεί η φαντασία μας. Η «αυθυποβολή» είναι στην ουσία η συναισθηματική «έγκριση» της υποβολής που κατά καιρούς έχουμε δεχθεί.
Η ανθρώπινη συμπεριφορά είναι μια αλληλουχία από υποβολές και αυθυποβολές που έχει υποστεί ο άνθρωπος από την ώρα που ήρθε στον κόσμο. Οι πεποιθήσεις μας για τον κόσμο και κυρίως για τον εαυτό μας είναι υποβολές και αυθυποβολές που δημιουργήθηκαν σε μας, με βάση τα μηνύματα που δεχθήκαμε από το περιβάλλον μας δηλαδή από γονείς, φίλους, συνομήλικους, εργασιακό χώρο κ.ο.κ. Δεν λέω ότι η φαντασία κυριαρχεί στην καθημερινότητά μας, γιατί τότε μάλλον θα βαίνουμε σε μια παθολογική κατάσταση, λέω απλά ότι ο καθένας μας αφήνεται σε ένα παιχνιδάκι μηνυμάτων που άλλοτε μεν μας εξυπηρετούν, άλλοτε όμως και αυτό θα πρέπει να το προσέξουμε, γίνεται αιτία εγκολπώσεως συναισθημάτων που μας αγχώνουν και μας ποδηγετούν σε συγκεκριμένες καταστάσεις λήψης αποφάσεων τις οποίες συνήθως μας επιβάλλουν οι «άλλοι». Ένα παράδειγμα είναι η πανδημία, την οποία βιώνουμε σε πολλαπλά πλαίσια αναφοράς εδώ και ενάμιση χρόνο.
Το μυστικό και η διέξοδος σε όλα αυτά είναι η Θέληση. Η Θέληση, ως δομική λειτουργία του ΕΓΩ, της συνειδησιακής μας ταυτότητας, η οποία μαζί με τις άλλες ψυχικές λειτουργίες όπως είναι η ενόραση, τα συναισθήματα, οι επιθυμίες, η φαντασία, οι αισθήσεις, οι σκέψεις μας, συνδιαμορφώνουν με ορθολογισμό την εκπεφρασμένη συμπεριφορά του «συνειδέναι». Τότε και μόνο τότε, εκτιμούμε, ότι θα μπορέσουμε να βγούμε από τις «κακοτοπιές» που μας άφησε και αφήνει αυτή η έντονη ψυχική δοκιμασία = πανδημία. Να και ορισμένες, επιγραμματικές σκέψεις για την Θέληση:
- Θέληση είναι μια διαρκή μάχη με την ψυχή σου, για ένα καλύτερο αύριο.
- Θέληση είναι το να συγκεντρώνεσαι, με στρατηγική, σε αυτό που θέλεις να πετύχεις πιο πολύ στην ζωή σου.
- Θέληση είναι η αποφασιστικότητα να δουλέψεις σκληρά, για να εκπληρώνεις τις επιθυμίες σου.
- Θέληση δείχνουν όλοι αυτοί που εργάζονται αδιαλείπτως πάνω σε αυτό που στοχεύουν, ακόμα και όταν είναι δύσκολο, ακόμα και όταν μέρος του εαυτού τους, δεν επιθυμεί ή δεν αντέχει τόση ένταση σε αυτό που κάνει.
- Χωράφι είναι η προσωπικότητα του ανθρώπου και Θέληση ο γεωργός.
- Άμα έχεις Θέληση έχεις και δύναμη. Αν έχεις δύναμη, επιμένεις με θάρρος και στο τέλος νικάς.
- Εκεί που η Θέληση είναι μεγάλη, οι δυσκολίες γίνονται μικρές.
- Θέληση τέλος, είναι όταν ΕΣΥ σταθείς απέναντι στον καθρέφτη σου.
Η ζωή κερδίζεται μέσα από ένα συνεχή αγώνα. Ας δώσουμε σε αυτόν τον αγώνα τον καλύτερο μας εαυτό, γιατί :
«Η ζωή συρρικνώνεται ή μεγεθύνεται ανάλογα με το θάρρος του καθενός.» (Αναΐς Νιν, Γάλλο-αμερικανίδα συγγραφέας)
Ευάγγελος Π. Γαβρίλης
Υποστράτηγος ε.α.
Πτυχιούχος Παιδαγωγός (ΕΚΠΑ)
Πτυχιούχος Συμβουλευτικής
&
Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΜSc)
