Του Αλέξανδρου Δρίβα, Διεθνολόγου -Συντονιστή του Τομέα Ευρασίας & Ν. Α. Ευρώπης στο ΙΔΙΣ – Research Fellow in HALC (Hellenic American Leadership Council) *
Στο Αφγανιστάν διαμορφώνεται μια κατάσταση την οποία έχουμε δει και στη Συρία και στη Λιβύη σε ένα βαθμό. Οι Αμερικανοί αρχίζουν σιγά σιγά και θέλουν να προκαλούν κατατριβή τρίτων. Θέλουν δηλαδή να φέρουν δυνάμεις που σε άλλα ζητήματα συνεργάζονται μεταξύ τους (Ρωσία, Κίνα, Ιράν, Τουρκία) να έρθουν σε σύγκρουση.
Συνεπώς το Αφγανιστάν οι Αμερικανοί το βλέπουν ως πεδίο κατατριβής Κινέζων, Ρώσων και λοιπών δυνάμεων. Και έχει μεγάλο ενδιαφέρον με ποια πλευρά θα κλίνουν οι Ταλιμπάν.
Στο Αφγανιστάν θα παιχτεί μεγάλο παιχνίδι. Κατ’αρχάς το Αφγανιστάν είναι ένα χρυσορυχείο. Μιλάμε για απίστευτες διαφοροποιήσεις σε ορυκτό πλούτο όπως χρυσό ουράνιο και άλλα πολύτιμα μέταλλα.
Δεύτερον, από το Αφγανιστάν περνάει ο δρόμος Belt and Road Initiative της Κίνας που είναι ένα τεράστιο εμπορικό project, το σημαντικότερο των τελευταίων δύο αιώνων, επιπέδου τρισεκατομμυρίων. Οι Κινέζοι ενδιαφέρονται να περάσουν τον άξονα αυτό από την Καμπούλ και έχουν ήδη συνομιλήσει από καιρό για αυτό το θέμα με τους Ταλιμπάν.
Όμως αν οι Ταλιμπάν δε θελήσουν τους Κινέζους, θα κόψουν το διάδρομο αυτό. Όμως αν κοπεί αυτός ο διάδρομος, η δυτική Κίνα στην κυριολεξία θα φτωχοποιηθεί περαιτέρω. Γιατί ο σκοπός του χερσαίου οικονομικού διαδρόμου που δημιουργεί η Κίνα είναι μεταξύ άλλων να επιβιώσει η δυτική Κίνα, στην οποία ζουν αυτή τη στιγμή εκατοντάδες εκατομμύρια φτωχοποιημένοι μουσουλμάνοι τους οποίους προσπαθεί να τους κρατήσει σε κοινωνική συνοχή.
Αυτός ο άξονας μετά το Αφγανιστάν πηγαίνει στο Ιράν μετά συνεχίζει βόρεια προς τον Καύκασο και μετά προς τη Μέση Ανατολή και φτάνει στην Κωνσταντινούπολη όπου εκεί τελειώνει. Αν οι Ταλιμπάν συνεργαστούν με τους Κινέζους αυτό είναι υπέρ της Κίνας. Όμως εδώ η κατάσταση περιπλέκεται διότι λόγο θα θέλει να έχει και το Ιράν και η Ρωσία αλλά και το Πακιστάν. Για παράδειγμα αν περάσει ο αγωγός από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν θα απομονωθεί και η θέση του σε σχέση με την Ινδία θα απομοιωθεί σημαντικά.
Όλες αυτές οι ανακατατάξεις έχουν να κάνουν με το τι απόφαση θα πάρουν οι Ταλιμπάν, οι οποίοι από εδώ και πέρα θα είναι πανίσχυροι, γιατί θα μπορούν να “παίξουν” με όλους και να κάνουν “πλειστηριασμό”. Και αυτό για την Κίνα είναι εφιάλτης και για αυτό το Αφγανιστάν το έχει θέσει ως προτεραιότητά της, διότι είναι ζωτικής σημασίας για την κίνα ο οικονομικός άξονας που προαναφέρθηκε.
Η Ασία δε θα είναι ποτέ ξανά ίδια. Θα είναι μια κατάσταση σαν την εποχή του Α’ παγκόσμιου πολέμου στην Ευρώπη. Αυτή τη στιγμή όλες οι δυνάμεις της περιοχής που συγχρόνως είναι αι πυρηνικές δυνάμεις (Ρωσία, κίνα, Ινδία Πακιστάν), θα παλέψουν για τα συμφέροντά τους.
Οι Αμερικανοί με την αποχώρησή τους αφενός μεν, εξοικονομούν σημαντικά κονδύλια με την απεμπλοκή τους από το Αφγανιστάν, αφετέρου δε, το γεωγραφικό χώρο που αφήνουν τον μετατρέπουν σε σημείο κατατριβής των υπολοίπων.
Οι Αμερικανοί μετά τα σύνδρομα του Βιετνάμ, του Ιράκ και του Αφγανιστάν, καταλαβαίνουν ότι οι “αυτοκρατορίες” είναι φτιαγμένες για διάρκεια. Ο ένας τρόπος είναι να πάρεις αυτό που έχει ο άλλος, συνήθως με πόλεμο. Ένας άλλος τρόπος να κερδίσεις είναι να χάσει ο αντίπαλός σου.
Αυτό κάνουν τώρα οι Αμερικανοί. Δηλαδή βάζουν τις χώρες αυτές που υποτίθεται ότι έχουν στρατηγική συνεργασία μεταξύ τους (π.χ. οι πολύ στενές σχέσεις Ρωσίας – κίνας, το Ιράν με την Τουρκία και ρωσία) να κατατριβούν μεταξύ τους. Ο καθένας από αυτούς θα έχει τους δικούς του Ταλιμπάν, αφού οι Ταλιμπάν δεν είναι ομογενοποιημένο κίνημα.
Τελικά αυτό που καταλαβαίνουν οι Αμερικανοί είναι ότι δε χρειάζεται να έχεις αναπτύξει στρατεύματα παντού στον κόσμο για να έχεις επιρροή
Σε ό,τι αφορά στην Τουρκία ο Ερντογάν θα εργαλειοποιήσει θα “μοσχοπουλήσει στην Ευρώπη το γεγονός ότι παίζει κάποιο ρόλο στο Αφγανιστάν. Όμως αυτός ο ρόλος δε θα είναι σημαντικός γιατί η σταθερότητα και η ευημερία του Αφγανιστάν δε θα περνάνε από τα χέρια της Άγκυρας.
*Απόσπασμα από τη ραδιοφωνική συζήτηση του Αλέξανδρου Δρίβα με τον Λάμπρο Καλλαρύτη στα Παραπολιτικά 90,1 για το νέο μεγάλο παιχνίδι στο Αφγανιστάν.
