Συναγερμός έχει σημάνει στο ΝΑΤΟ για τον νέο Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλτν Τραμπ, καθώς σύμφωνα με τις εξαγγελίες του η Βορειο-Ατλαντική Συμμαχία είναι προβληματική
Γράφει η Χριστίνα Σφίτσου
Ήδη από την προεκλογική εκστρατεία του, ο νέος και ανατρεπτικός Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ, μας έδωσε να καταλάβουμε πως ήθελε να προβεί σε μεγάλες θεσμικές, πολιτικές και οικονομικές αλλαγές, με σκοπό να ξανακάνει την Αμερική μεγάλη και δυνατή.
Κέρδισε την ψήφο του λαού επειδή πρόβαλε την υπεράσπιση των συμφερόντων του μέσου Αμερικανού πολίτη ως βασική του προτεραιότητα, όπως και την αντιμετώπιση των βασικότερων προβλημάτων που ταλανίζουν την παγκόσμια πολιτική σκηνή και τα θέματα ασφαλείας.
Στο στόχαστρο έβαλε τον πολιτικό-στρατιωτικό οργανισμό ΝΑΤΟ, τον οποίο έχει κατηγορήσει ως <<παρωχημένο>> και άκρως προβληματικό με μεγαλύτερο αγκάθι την εγγύηση του ΝΑΤΟ ότι κάθε μέλος της Συμμαχίας θα σπεύσει να βοηθήσει όποιο μέλος δεχθεί επίθεση από άλλο κράτος, σύμφωνα με το άρθρο 5.
N.A.T.O. is obsolete and must be changed to additionally focus on terrorism as well as some of the things it is currently focused on!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) March 24, 2016
Ο Ντόναλντ Τραμπ εξ’ αρχής δήλωσε ότι στόχος του είναι οι ΗΠΑ να προσφέρουν βοήθεια μόνον εφόσον το κράτος που δέχεται επίθεση έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του απέναντί στη Συμμαχία.
Τέτοιες παρακινδυνευμένες δηλώσεις έχουν προκαλέσει παγκόσμια ανησυχία γιατί πολλά κράτη, στηρίζουν την άμυνα και την ασφάλεια τους γύρω από το Ευρωατλαντικό Σύμφωνο.
Με βάση τα δεδομένα της πολιτικής του νέου Προέδρου, έχουμε τη δυνατότητα να προβλέψουμε τι μας περιμένει στο μέλλον σχετικά με την αμυντική μας οργάνωση;
Μία διαφορετική οπτική γωνία
Μέχρι πρότινος η ακεραιότητα του ΝΑΤΟ, φυλάσσονταν ως κόρη οφθαλμού από τους προηγούμενους Αμερικανούς Προέδρους.
Όμως, ο Ντόναλντ Τραμπ ήρθε για να αλλάξει τα δεδομένα δηλώνοντας από την αρχή ότι ως οργανισμός δεν είναι προσαρμοσμένος στις ανάγκες και τα προβλήματα του 21ου αιώνα, οπότε δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικός.
Θεωρεί ότι μέσω του ΝΑΤΟ, οι σύμμαχοι του αμερικανικού κράτους εκμεταλλεύονται τη γενναιοδωρία του και τη σημαντική οικονομική συνεισφορά του, με σκοπό να γλιτώνουν εκείνοι έξοδα και να τα επωμίζεται όλα η Αμερική.
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι Αμερικάνοι αισθάνονται ότι έχουν πέσει θύματα εκμετάλλευσης από την άνιση συμπεριφορά των Ευρωπαίων εταίρων τους, όμως πρώτη φορά Αμερικανός πολιτικός το έχει δηλώσει τόσο έντονα, προκαλώντας κύματα αντιδράσεων στο εσωτερικό της αμερικανικής πολιτικής σκηνής, γιατί τέτοιες δηλώσεις προκαλούν αμφισβητήσεις της αμερικανικής αφοσίωσης στη νατοϊκή συμμαχία.
Επιπλέον, δεν έχει σταματήσει να αμφισβητεί την αποτελεσματικότητα της συνεργασίας των κρατών λέγοντας πως εφόσον ο ISIS είναι ακόμα μια υπαρκτή απειλή, ο βασικότερος στόχος για την επαναφορά της παγκόσμιας ασφάλειας δεν έχει επιτευχθεί ακόμα και αυτό αποτελεί μεγάλη ήττα του οργανισμού.
Για τον Αμερικανό Πρόεδρο, όσο η τρομοκρατία επισκιάζει την καθημερινότητα μας, μας φοβίζει και είναι απειλή πάνω από τις σκέψεις και τις δράσεις μας, δεν μπορεί κανείς πολιτικός να πει ότι έχει εκπληρώσει πλήρως το καθήκον του απέναντι στους πολίτες του.
Νέες εξελίξεις
Στις τελευταίες του δηλώσεις αναφέρει πως το ΝΑΤΟ είναι πολύ σημαντικό για εκείνον και την πολιτική που θέλει να ακολουθήσει στα εσωτερικά και εξωτερικά ζητήματα του κράτους του και πως το αυτό που χρειάζεται είναι τα πέντε κράτη, ο Καναδάς, η Ιταλία, η Γερμανία, η Τουρκία και η Γαλλία, να προσφέρουν το οικονομικό ποσό που τους αναλογεί και όχι να υπεκφεύγουν.
Το Μάιο έχει ήδη κανονιστεί συνάντηση στις Βρυξέλλες ανάμεσα στα μέλη του ΝΑΤΟ και τον αρχηγό των Η.Π.Α, δηλώνοντας έτσι τη δέσμευση του στον οργανισμό, όμως ζητά και την ουσιαστική στήριξη και των υπόλοιπων κρατών, ώστε να μπορέσουν να χαράξουν όλοι μαζί μια κοινή συνεργατική πορεία.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, ως επιχειρηματίας και άνθρωπος των αριθμών, ανησυχεί για τις αμυντικές δαπάνες του αμερικανικού κράτους, όμως αρχίζει να καταλαβαίνει πως αν ακολουθήσει ακραίες πολιτικές, τότε μπορεί να στρέψει τους Ευρωπαίους στη δημιουργία ενός ευρωστρατού βάση γαλλικών και γερμανικών σχεδίων.
Ιστορικά, η δημιουργία μιας ανεξάρτητης από το ΝΑΤΟ Ευρωπαϊκής Αμυντικής Ταυτότητας έχει επιχειρηθεί και στο παρελθόν, προσπαθώντας να απαλλάξει την Γηραιά Ήπειρο από την αμερικανική επεκτατική επιρροή.
Ναι μεν ο στόχος του Ντόναλντ Τραμπ είναι η ενίσχυση της εσωτερικής παραγωγικότητας και των αμερικανικών ικανοτήτων, όμως θα ρίσκαρε τόσο να στρέψει τους Ευρωπαίους εταίρους εναντίον του και να χάσει ζωτικές ζώνες επιρροής για τις Η.Π.Α;
Φαίνεται πως όχι, γι’ αυτό και δεν θα πρέπει να πέφτουμε θύματα των πομπωδών δηλώσεων του, γιατί πάντοτε τα πολιτικά συμφέροντα δείχνουν να ξεπερνούν παγιωμένες αντιλήψεις. Ήδη έχει πλησιάσει και τη ρωσική πλευρά και είναι έτοιμος για νέες συμφωνίες και μεταρρυθμίσεις.
Βέβαια, όλα αυτά τα πισωγυρίσματα στα λεγόμενα του μειώνουν ολοένα και περισσότερο την αξιοπιστία του και αφήνει ένα μεγάλο μέρος της διεθνούς πολιτικής στο σκοτάδι σχετικά με τις προθέσεις του.
Σε αυτό το σημείο όμως πρέπει να αναγνωρίσουμε και την αποτελεσματικότητα που έχουν αυτές οι μέθοδοι του, εφόσον θορύβησαν τα ευρωπαϊκά κράτη με πρώτη τη Γερμάνια, η οποία τον τελευταίο μήνα γίνεται μάρτυρας της διάβρωσης των οικονομικών σχέσεων της με την Αμερική και συνειδητοποίησε πως αν δεν αλλάξει σύντομα πολιτική δεν θα καταφέρει να βγει αλώβητη από μια τέτοια αναμέτρηση.
Συγκεκριμένα, η υπουργός Άμυνας της Γερμανίας χαρακτήρισε το αίτημα του Ντόναλντ Τραμπ δίκαιο και πως είναι αναγκαίο σε αυτές τις στιγμές που διανύουμε τόσες διεθνείς κρίσεις να διατηρήσουμε μία φωνή.
Σε διαρκή ετοιμότητα
Προσπαθώντας να αποδεχτούμε τις ιδιαιτερότητες και τον χαρακτήρα του νέου πλανητάρχη, ο οποίος δέχεται καθημερινά πυρά για τις απόψεις του, δεν πρέπει να δείχνουμε εμπιστοσύνη σε αυτά που ακούμε μέχρι να δούμε τις πράξεις με τα μάτια μας.
Τα πολιτικά παιχνίδια και τα συμφέροντα που επηρεάζουν τις διεθνείς διαπραγματεύσεις είναι πολλά, και τα δεδομένα αλλάζουν από λεπτό σε λεπτό.
Μέσα από την παγκοσμιοποίηση, ο κόσμος μας έχει γίνει άκρως περίπλοκος, δεν μπορεί πλέον να εξηγηθεί με θεωρίες παιγνίων ή επικοινωνιακά τεχνάσματα. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι να δούμε κάθε αξία να αμφισβητείται, κάθε σταθερά να αποδιοργανώνεται και κάθε πιστεύω μας θα δοκιμαστεί.
ΠΗΓΕΣ: Nytimes.com , Newyorker.com, bloomberg.com, kathimerini.gr, cnn.gr
* Η Χριστίνα Σφίτσου είναι τεταρτοετής φοιτήτρια στο τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Είναι Δόκιμη Ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων, στον τομέα των Ευρωατλαντικών Ερευνών και Δόκιμη Ερευνήτρια στο Εργαστήριο Μελέτης Κρατών BRICS, στην Ερευνητική Ομάδα της Ρωσίας, του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Συμμετέχει σε προσομοιώσεις των Ηνωμένων Εθνών και των Ευρωπαϊκών θεσμών και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
