Η επερχόμενη σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ στο Λονδίνο, ενδέχεται να είναι κρίσιμη για τη Συμμαχία.
Οι ανερμάτιστοι χειρισμοί του προέδρου Τράμπ αλλά και η όχι και τόσο ξαφνική έκρηξη του προέδρου Μακρόν έχουν επιφέρει έναν εκνευρισμό τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο Ηνωμένο Βασίλειο, που ιστορικά θεωρούν το ΝΑΤΟ ως δικό τους δημιούργημα.
Πολλοί είναι εκείνοι που λένε και γράφουν για τη Συμμαχία στην Ελλάδα χωρίς καν να γνωρίζουν τις δομές, τις υποχρεώσεις αλλά και τον τρόπο που αυτή λειτουργεί. Δε θα μπούμε στη λογική να εξηγήσουμε τι είναι και τι κάνει η Συμμαχία, αλλά θα παραθέσουμε μερικά στοιχεία μέσα από τα οποία κάποιος εχέφρων να μπορέσει να κατανοήσει για ποιο λόγο γίνεται αυτή βαβούρα εσχάτως και πως θα “τρέξει” το πράγμα από δω και μπρος.
Η Συμμαχία μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης καλωσόρισε στους κόλπους της μια σειρά κρατών που πριν ανήκαν στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας. Τόσο τα βαλκανικά κράτη, όσο και εκείνα της Βαλτικής αλλά και η Πολωνία αποδείχτηκαν με τον καιρό αρκετά δραστήρια εντός της Συμμαχίας, λαμβάνοντας μέρος σε πολλές ασκήσεις, επιχειρήσεις και αποστολές του ΝΑΤΟ ανά την υφήλιο.
Οι παραδοσιακές δυνάμεις του ΝΑΤΟ, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ελλάδα και η Τουρκία, που πάντα συνέπρατταν με τη Συμμαχία συνέχισαν να το κάνουν με τον ίδιο τρόπο. Τα τελευταία χρόνια λόγω σημαντικών αλλαγών στο κλίμα αλλά και στις πιθανές απειλές (αρκτικός κύκλος – λιώσιμο πάγων – ενεργειακή αναθεώρηση) το ΝΑΤΟ έχει αξιολογήσει τον κίνδυνο να προέρχεται κυρίως από τη Ρωσία. Ο κίνδυνος δε φαντάζει πραγματικός αλλά στην ανάγκη να υπάρχει ένας αντίπαλος ισχυρός και τον οποίο να φοβούνται τόσο οι χώρες της Βαλτικής αλλά και οι Σκανδιναβικές χώρες ταιριάζει γάντι. Άλλωστε και η Ρωσία κάνει ότι μπορεί για να τρομάζει αυτές τις χώρες.
Από την άλλη πλευρά το άστρο της Τουρκίας έχει πλέον ανατείλει για τα καλά ως της μεγαλύτερης μετά τις ΗΠΑ στρατιωτικής δύναμης στη Συμμαχία. Τόσο η γεωγραφική της θέση της όσο και το πλήθος του Στρατού της αλλά και διαρκώς αναπτυσσόμενη αμυντική της βιομηχανία, έχουν δημιουργήσει την αίσθηση πως αυτή είναι πλέον η μεγαλύτερη δύναμη μετά τις ΗΠΑ.
Εν μέρει αυτό είναι αληθές, γι’ αυτό άλλωστε και οι παραδοσιακές δυνάμεις “φωνάζουν” όταν η Τουρκία παίζει παιχνίδια που δε συνάδουν με το Συμμαχικό πλαίσιο, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που αγνοεί ακόμα και τις ΗΠΑ στις αποφάσεις που λαμβάνει για επιχειρήσεις όπως η πρόσφατη επιχείρηση στη Συρία. Σε συνδυασμό με το γεγονός πως δεν αποτελεί πια μια καλή αγορά για τη Γαλλία ειδικά, γίνεται προφανές για ποιο λόγο ο πρόεδρος Μακρόν διαμαρτύρεται, μάλλον όμως με αναποτελεσματικό τρόπο.
Το νέο εκπαιδευτικό κέντρο του ΝΑΤΟ στην Κωνσταντινούπολη MJWC
Το καινούργιο στοιχείο εδώ είναι η δημιουργία ενός νέου εκπαιδευτικού κέντρου στην Κωνσταντινούπολη, του Multinational Joint Warfare Centre (MJWC), που ήδη έχει ξεκινήσει να γίνεται επιχειρησιακό, ενώ αναμένεται η τελική υπογραφή του MOU μεταξύ του ΝΑΤΟ (Allied Command Transformation) και της τουρκικής κυβέρνησης. Το περίεργο εδώ είναι πως το κέντρο αυτό θα έχει δομή, σύνθεση και λειτουργία την οποία θα αποφασίσει η Τουρκία. Αν και ήδη φέτος έχουν δαπανηθεί για το κέντρο αυτό περί τα 50 εκατομμύρια δολάρια, φαίνεται πως για τα επόμενα δύο χρόνια το νούμερο αυτό θα φαντάζει πολύ μικρό.
Έχοντας ήδη “πάρει” από το Joint Warfare Center τη σειρά ασκήσεων TRIDENT JACKAL (ασκήσεις ειρηνευτικού χαρακτήρα), το MJWC φαίνεται να μπαίνει πολύ δυναμικά στο παιχνίδι. Κι εδώ έρχονται να εμφανιστούν οι εγγενείς αδυναμίες της Τουρκίας τόσο στη στελέχωση του νέου κέντρου όσο και στην τεχνογνωσία για την παροχή υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης που αναμένει η Συμμαχία. Ο πιο κοντινός Σύμμαχος που μπορεί να δώσει και τα δύο είναι η Ελλάδα! Ναι μη σας εκπλήσσει το γεγονός, καθότι το προσωπικό της γείτονος χώρας υπολείπεται ακόμα και στη βασική γνώση της αγγλικής γλώσσας.
Όσο κι αν οι “μαγκιές” και οι τσαμπουκάδες της Τουρκίας είναι καθημερινό φαινόμενο, τόσο προφανές είναι πως η στελέχωση ενός τέτοιου οργανισμού είναι σχεδόν αδύνατη από τις Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις. Από την άλλη πλευρά τα “μεροκάματα” στην Τουρκία είναι σχετικά μικρά για τους καλομαθημένους Βρετανούς, Γάλλους, Ολλανδούς, Βέλγους, Νορβηγούς και λοιπούς ειδικούς, πρώην στρατιωτικούς, οι οποίοι δεν πέφτουν κάτω από 400 ευρώ την ημέρα.
Έτσι υπάρχει ένα κενό το οποίο η Τουρκική κυβέρνηση θα προσπαθήσει είτε να το καλύψει ξοδεύοντας τεράστια ποσά είτε να χρησιμοποιήσει Βαλκάνιους με σχετικό μικρό κόστος. Εκεί οι Έλληνες έχουμε τεράστιο πλεονέκτημα σε σχέση με όλους τους υπόλοιπους και οι φίλοι μας το γνωρίζουν καλά. Έτσι φαίνεται πως οι πρώτες γέφυρες έχουν πέσει και αρκετά στελέχη από την Ελλάδα, με εμπειρία και γνώση των δομών, λειτουργιών αλλά και των επιχειρήσεων στο ΝΑΤΟ, θα παίξουν σημαντικό ρόλο στη λειτουργία αυτού του κέντρου.
Το ζήτημα των εργαλείων (λογισμικά, συστήματα προσομοίωσης, κλπ.) δείχνει να παίρνει κι αυτό το δρόμο του και πάλι με τη συμμετοχή από την Ελλάδα καθώς δεν είναι πολλές οι επιχειρήσεις εκείνες ανά τον κόσμο που μπορούν εξειδικευμένα και γρήγορα να “στήσουν” μια απαιτητική άσκηση με όρους και κανόνες του ΝΑΤΟ. Για την ακρίβεια είναι ελάχιστες διεθνώς και η Ελλάδα διαθέτει μια εξ’ αυτών. Μια τέτοια υποστήριξη αποτελεί άμεσο ζητούμενο αυτή τη στιγμή από το MJWC και μάλιστα σε χαμηλό κόστος.
Το εγκεφαλικό νεκρό ΝΑΤΟ των Γάλλων
Ο εγκεφαλικός θάνατος του ΝΑΤΟ μάλλον δεν έχει συμβεί ακόμα. Αυτό που έχει συμβεί όμως είναι η αδυναμία της Γαλλίας να πάρει το ρόλο που πήρε η Τουρκία, καθότι η υπόσχεση πως το Στρατηγείο EUROCORPS στη Λιλ της Γαλλίας θα αναβαθμιζόταν έπεσε στο κενό, αφού το πολύ χρήμα (ξανά)πήγε στην Τουρκία.
Όσο για την Ελλάδα, δεν είμαστε σίγουροι αν έχει πάρει χαμπάρι τι ακριβώς συμβαίνει και τι θα μπορούσε επισήμως ως κράτος να κάνει για να έχει ενεργό ρόλο στην όλη διαδικασία αλλά και οφέλη από αυτήν. Πιθανόν η ενασχόληση με άλλα ζητήματα, όπως η δημιουργία εντυπώσεων εντός και εκτός συνόρων να είναι πιο επωφελής για τα εθνικά συμφέροντα.
Παρόλα αυτά, η αγορά της Τουρκίας είναι δίπλα και δεν είναι κλειστή για την Ελλάδα. Όσο για το ερώτημα αν η Τουρκία θα συνεχίσει να είμαι μέλος του ΝΑΤΟ και ο πλέον αδαής κατανοεί πως είναι βλακώδες και άκυρο.
