Γράφει ο Ηλίας Αναγνωστάκης
Τουρκμάνοι: Εξαιρετικοι ιππεις και τοξοτες, ολιγαρκεις και ανθεκτικοι πολεμιστες, μπορουσαν να ιππευουν επι πολλες ωρες, να ζουν “με τη γη” και να χρησιμοποιουν πληθωρα οπλων, οπως μακρες λογχες, ξιφη, μαχαιρια, μικρα τσεκουρια, κεφαλοθραυστες, κινεζικα λογχοδρεπανα και φυσικα το επιφοβο συνθετο κεντροασιατικο τοξο.
Με αναχορηγια δυο τοξων, 3-4 χορδων και 100 βελων, καθως και με τουλαχιστον τρια απο τα προαναφερομενα οπλα ηταν “ταχυκινητες” φονικες μηχανες και πολεμιστες πολλαπλων ρολων, ιδανικοι για επιδρομες μακρας εμβελειας και μεγαλης κλιμακας.
Φονικοι και ψυχικα “φορτισμενοι”, πολλοι απο αυτους ακομα παγανιστες και ανιμιστες τον υστερο 11ο αιωνα, ηταν η ραχοκοκκαλια ΟΛΩΝ των Τουρκικων στρατων απο το 1020 μεχρι και το 1330.
Η σταδιακη προσελευση στο Ισλαμ τους εδωσε απλα την ηθικη επικαλυψη για σφαγες, λεηλασιες και κατακτησεις απιστευτα μεγαλης κλιμακας προς ολα τα σημεια του οριζοντα.
Οργανωμενοι σε πανω απο πενηντα(!) φυλες και καμια διακοσαρια υποφυλες, (Kinik, Doger, Cepni, Yavgiyya κ.ο.κ) κινουταν συνηθως σε ομαδες των 2-5.000 ανδρων, πολλες φορες σε 10-15.000, περιστασιακα σε 20-25.000 και σπανια σε 50.000 ( οπως την παραμονη της μαχης του Μυριοκεφαλου το 1176) ενω 30.000 αντιμετωπισαν τους Γερμανους του Φρειδερικου Μπαρμπαροσσα το 1189, ενω οι εγκαταστασεις τους στη πεδιαδα του Δορυλαιου (Eski- Sehir) ηταν τοσο πυκνες, ωστε ΜΟΝΟΙ τους υπο τον εμιρη Balak σταματησαν τους 20.000 Γερμανους της Β’ Σταυροφοριας (1147).
Οι αριθμοι ομως αυτοι δεν μπορουν να δωσουν την μαζικοτητα των Τουρκικων επιδρομων, γιατι ναι μεν καποιες ομαδες μπορει να ηταν σχετικα μικρες (5.000 ανδρες) δρουσαν ομως ταυτογχρονα ΠΟΛΛΕΣ τετοιες ομαδες.
Δρουσαν ως προφυλακες, προπομποι των Σουλτανικων στρατων, καμια φορα παραλληλα αλλα και πολλες φορες τελειως ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ απο αυτους. ( Κατα την διαρκεια της υποχωρησης της στρατιας του Μανουηλ Κομνηνου απο τα στενα του Μυριοκεφαλου το 1176, ο Σουλτανικος στρατος τηρησε την συμφωνια ειρηνης που ειχε υπογραφει, αφηνοντας ανεγγιχτο τον Αυτοκρατορικο στρατο, οι “ασυγκρατητοι” Τουρκομανοι ακολουθησαν τους Αυτοκρατορικους, σφαζοντας τραυματιες και βραδυπορουντες μεχρι τις…Χωνες, 100 χλμ μακρια- Η κατακτηση του Διδυμοτειχου και πιθανοτατα Αδριανουπολης το 1369 εγινε απο Τουρκομανους, και ΟΧΙ απο Οθωμανους)
Αν και η συντριπτικη τους πλειοψηφια ηταν ελαφρα οπλισμενοι ιπποτοξοτες, διεθεταν βαρυ ιππικο σε ποσοστο 10–15% αποτελουμενο απο τους Φυλαρχους τους και τους βαρια θωρακισμενους ακολουθους τους.
Γενικως απεφευγαν μαχες εκ παραταξεως με αποφασισμενο αντιπαλο, και προτιμουσαν να τον “λουζουν” με καταιγισμο απο βελη, αν ομως οι περιστασεις το επετρεπαν, εμπλεκονταν εκ του συνεγγυς με καταστρεπτικα αποτελεσματα ( Anger Sanguinus 1119, οταν κατεκοψαν 3.000 σταυροφορους και 7.000 Αρμενιους πεζους).
Τα ανθρωπολογικα τους χαρακτηριστικα ηταν εντονα ημιμογγολοειδη, αλλα αλλαξαν σταδιακα λογω της επιμιξιας με Ελληνιδες, Αρμενισσες Γεωργιανες και Ιρανες αιχμαλωτες αλλα αυτο δεν ηταν γενικο φαινομενο και ποικιλε απο περιοχη σε περιοχη και αναλογα με ποσο πυκνες ηταν οι εκαστοτε φυλετικες δομες, ενω καθε τοσο, νεες αφιξεις Τουρκομανων νομαδων “ανανεωναν” τον κεντροασιατικο ανθρωπολογικο χαρακτηρα. Υπηρχαν δε περιπτωσεις, ιδιαιτερα στα πρωτα χρονια του 12ου αιωνα και επιμιξιων με Δυτικοευρωπαιες ( Γερμανιδες, Ιταλιδες και Γαλλιδες) αιχμαλωτες που επεσαν στα χερια των Τουρκων μετα την τραγικη σταυροφορια του 1101, ενω “3.000 νεοι Γαλλοι” αιχμαλωτιστηκαν απο τους Τουρκους μετα την συντριβη των Γαλλων στο Ορος Καδμος, στη Λυδια, την πρωτοχρονια του 1148- το 1160 αναφερονται “Ξανθοι Τουρκοι” στη Συρια. Ολες αυτες οι περιπτωσεις δεν ηταν γενικης φυσεως αλλα εντονες εξαιρεσεις.
Η απανθρωπη, φονικη και κτηνωδη συμπεριφορα τους τους εκανε μισητους σε ολους τους Χριστιανικους πληθυσμους της Ανατολης, ειδικα οι Ελληνες τους ελεγαν “κυνοκεφαλους” ενω την δεκαετια του 1040, οταν ο κυριος ογκος τους ηταν στο Ιρακ, εκαναν τοσες λεηλασιες ωστε οι Μουσουλμανοι κατοικοι της Μεσοποταμιας να παρακαλουν τον Αββασιδη Χαλιφη “να τους στειλει στο Διαβολο”, ενω ακομα και Τουρκοι αστοι των μικρασιατικων πολεων τον 13ο αιωνα τους ελεγαν “αλητες”.
Υβριζομενοι και μισητοι απο ΟΛΟΥΣ, οι Τουρκομανοι ηταν αυτο που ηταν: Γνησιοι, αρχεγονοι Τουρκοι, λιτοδιαιτοι και ανθεκτικοι, και πανω απο ολα ΣΤΥΛΟΒΑΤΕΣ καθε Τουρκικης επιθετικης κινησης, απο το Dandanakan το 1040 μεχρι και την Βιεννη το 1683, ενω οι μακρινοι τους απογονοι, οι Τσετες, εκαναν σμπαραλια τις εσωτερικες γραμμες του Ελληνικου στρατου το 1919-22
Σε καθε περιπτωση οι 300.000 (Σαρρης 1989, Foss 2004) Τουρκομανοι βρισκοταν “παντου” στα τελη του 11ου αιωνα, απο την Προποντιδα μεχρι και το ….Sind στην Ινδια.
Ειναι οι Τουρκομανοι (Turkmenler).
Στη φωτογραφία, Τουρκομάνος ελαφρυς ιππέας Ιρακ 1045.
