Του Αλέξανδρου Δρίβα, Διεθνολόγου -Συντονιστή του Τομέα Ευρασίας & Ν. Α. Ευρώπης στο ΙΔΙΣ – Research Fellow in HALC (Hellenic American Leadership Council) *
Τα Βαλκάνια εδώ και πολύ καιρό έχουν εισέλθει σε μια κατάσταση που θυμίζει τα προεόρτια των πολέμων στη Γιουγκοσλαβία. Οι πόλεμοι δεν έλυσαν τα προβλήματα της περιοχής, μάλλον τα ενίσχυσαν ωστόσο η προοπτική ένταξης πολλών χωρών των Δυτικών Βαλκανίων σε ΕΕ και ΝΑΤΟ (κάποια κράτη είναι ήδη μέλη και των δύο οργανισμών ή ενός από τους δύο) έδωσε τη σταθερότητα στις κυβερνήσεις τους ώστε να μην εκλέγονται κόμματα τα οποία έχουν εντός των προεκλογικών τους δεσμεύσεων τον αλυτρωτισμό.
Η διεύρυνση της Ε.Ε όμως δεν ήταν δυνατόν να συνεχιστεί ελλείψει της πολιτικών εμβάθυνσης των οποίων το κενό φάνηκε από την κρίση της Ευρωζώνης και μετά με την προσφυγική κρίση. Τα Δυτικά Βαλκάνια ξαφνικά, έχασαν τα κίνητρα τα οποία είχαν για να έχουν μετριοπαθείς κυβερνήσεις. Ο Γιούνκερ είχε πει οτι στην καλύτερη περίπτωση, η Σερβία θα έμπαινε πρώτη στην Ε.Ε το 2025.
Παρόλα αυτά υπάρχουν τεράστια προβλήματα που μαστίζουν διεθνείς οργανισμούς όπως είναι η Ε.Ε και το ΝΑΤΟ και τα οποία εκμεταλλεύτηκε με μαεστρία η Ρωσία πριν τον Πόλεμο της Ουκρανίας. Ένας οργανισμός όταν είναι τελείως inclusive έχει το ίδιο πρόβλημα με το να είναι εντελώς exclusive. Ας δούμε πώς η Ε.Ε. σήμερα έχει πρόβλημα με χώρες όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία. Η δεύτερη είναι μάλιστα και δούρειος ίππος της Ρωσίας αλλά και της Τουρκίας (βλ προσφυγικό).
Η Σερβία φιλοξενεί τα περισσότερα ρωσικά τηλεοπτικά δίκτυα ενώ και τα δικά της ΜΜΕ έχουν ρωσική εμπλοκή ή χρηματοδότηση. Οι υποδομές της Σερβίας (σιδηρόδρομοι, δρόμοι κτλ) εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη Ρωσία και από την Κίνα. Σε επίπεδο άμυνας, η εξάρτηση της Σερβίας από την Ρωσία είναι ακόμη μεγαλύτερη. Το ίδιο συμβαίνει με την Ρεπουμπλικα Σρεπσκα στη Βοσνία όπου κατοικούν 1,3 εκατομμύρια Σέρβοι. Η Ρεπουμπλικα Σπερσκα επιθυμεί να ανεξαρτητοποιηθεί από τη Βοσνία και επιθυμεί ρωσική υποστήριξη την οποία η Ρωσία έχει πει οτι θα παράσχει. Το Μαυροβούνιο είναι στο ΝΑΤΟ, όμως η φιλοδυτική κυβέρνηση δεν μπορεί να πολιτευτεί χωρίς τις ευλογίες των φιλοσερβικών και φιλορωσικών κομμάτων. Κάτι παρόμοιο ισχύει με το γειτονικό κράτος με το οποίο υπογράψαμε τη Συμφωνία των Πρεσπών. Ο Πενταρόφσκι έχει ταχθεί υπερ της Δύσης στο θέμα της Ουκρανίας, όμως ο λαός παθιάζεται από τις ρητορικές τύπου VMRO. Στο Μαυροβούνιο και στη Σερβία, η ρωσική επιρροή βασίζεται στο real estate και στα ΜΜΕ.
Η Ρωσία έχει απαντήσει πολλές φορές στις δυτικές κυρώσεις λέγοντας οτι θα κινηθεί ”ασύμμετρα”. Μια γεύση ίσως και να πήραμε στη Σουηδία η οποία πρόσφατα ανακοίνωσε επίσημα οτι εξετάζει σοβαρά και θετικά το ενδεχόμενο να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ. Ακροδεξιοί και ακραίοι μουσουλμάνοι έκαναν πόλεμο εντός της Σουηδίας ξαφνικά. Η Ρωσία πριν κάνει εισβολή στην Ουκρανία έβγαλε ένα βίντεο με υποτιθέμενες ρουκέτες που έπληξαν το έδαφός της από την ανατολική Ουκρανία (στα σύνορα). Την επόμενη μέρα μπήκε. Αρκετοί θεωρούν οτι η Ρωσία σχεδιάζει κάποια προβοκάτσια η οποία θα φέρει σε πόλεμο τη Σερβία με το Κόσοβο ενώ η Σερβία εδώ και καιρό έχει ανακοινώσει πως στρατός και αστυνομία βρίσκονται σε συναγερμό.
Η Βοσνία η οποία έχει σαν σύμμαχό της την Τουρκία, θα ζητήσει βοήθεια από την Άγκυρα σε περίπτωση που επιχειρηθεί απόσχιση από την Ρεπουμπλικα Σρεπσκα, όμως αυτό θα σήμαινε οτι πολεμάει τη Ρωσία εκεί η οποία έχει αποδεχτεί οτι προστατεύει μαζί με τη Σερβία το 1,3 εκ. Σέρβων. Από την άλλη πλευρά, η Ρουμανία που συνορεύει με τη Σερβία θα νιώσει οτι περικλυκλώνεται καθώς αν η Ρωσία προχωρήσει δυτικότερα της Οδησσού (Μολδαβία) τότε θα έχει και τη Σερβία στο νότο. Μια άλλη καλή συγκυρία για την Ρωσία είναι οτι η Ουγγαρία είναι φιλική προς τη Ρωσία και έτσι η Σερβία μπορεί να υπολογίζει στο οτι τα βόρεια σύνορά της με την Ουγγαρία δε θα κινδυνεύσουν. Οι βάσεις του ΝΑΤΟ στην περιοχή, είναι προετοιμασμένες όμως υβριδικές απειλές σαν αυτές που έχουμε δει από το Δόγμα Γερασίμοβ θα έχουν επιπτώσεις στην περιοχή μας.
Η Βουλγαρία έχει επίσης σταματήσει να έχει ειδικές σχέσεις με τη Μόσχα (η σημερινή κυβέρνηση είναι ανοικτά φιλοαμερικανική) και η μόνη χώρα που μπορεί να βοηθήσει σε περίπτωση ανάφλεξης είναι η Ελλάδα για ευνόητους λόγους. Θα είμαστε η χώρα που θα μπορεί να παρέχει ασφάλεια σε ευρωπαϊκές χώρες του Ευξεινου Πόντου (ήδη γίνεται με τη βάση Αλεξανδρούπολης) και ταυτόχρονα, στα Δυτικά Βαλκάνια όχι μόνο χερσαία αλλά και δια θαλάσσης καθώς το Ιόνιο Πέλαγος είναι η συνέχεια της Αδριατικής.
